Zesztywniające zapalenie

stawów kręgosłupa

Kasia Bernacik gr. I

ZZSK



Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
znane jest również jako

choroba Bechterewa

– jest to przewlekły, przeważnie postępujący
proces zapalny, obejmujący stawy krzyżowo-
biodrowe, drobne stawy kręgosłupa,
pierścienie włókniste i więzadła kręgosłupa,
prowadzący do ich stopniowego usztywnienia.



ZZSK występuje 3-4 razy częściej u
mężczyzn niż u kobiet i rozpoczyna się
zazwyczaj między 20 a 30 r.ż.

Etiologia



Etiologia choroby jest nieznana. Uważa
się, że jest predysponowana
genetycznie.



Jednocześnie należy dodać, że jest
brany także pod uwagę czynnik
infekcyjny zwłaszcza tych, które
przebiegają z zakażeniem dróg
moczowych.

Patogeneza



Patogeneza choroby jak do tej pory nie jest wyjaśniona. Wiadomo, że proces
zapalny dotyczy początkowo przyczepów ścięgnistych gdzie powstaje ziarnina. W
miejscach zmienionych chorobowo szybko dochodzi do odkładania sie soli
wapnia, następnie do kostnienia.



Kostnienie pierścieni włóknistych, stawów międzykręgowych i więzadeł
kręgosłupa prowadzi do jego zesztywnienia. Tworzą sie mostki kostne łączące ze
sobą sąsiednie kręgi początkowo w lędźwiowym a potem stopniowo obejmują
kręgosłup piersiowy.



W trzonach kręgów powstaje zanik kostny, niekiedy znaczny. Stan zapalny toczy
się także w stawach biodrowych, w samych kościach, w okostnej, w ścięgnach w
miejscu ich przyczepu do kości (gł. w Achillesie), w tkankach okołostawowych.
Zesztywnienie stawów skroniowo – żuchwowych utrudnia a nawet uniemożliwia
przyjmowanie pokarmów. Występują równie zmiany w mięśniach, których bóle
powodują odruchowy, obronny skurcz, który z czasem utrwala się.



Pojawiają sie zaniki mięsni głównie przykręgosłupowych i obręczy kończyn
górnych.



Charakterystyczna jest tzw. sylwetka narciarza, którą chory przyjmuje dla
równowagi.

Obraz tzw. Kija bambusowego

- Syndesmofity (mosty kostne) - Syndesmofity powstają w dolnych

kręgach piersiowych i górnych kręgach lędźwiowych kręgosłupa. Są

one zwykle obustronne i symetryczne. W zaawansowanych stadiach

choroby zarys kręgosłupa ma wygląd falujący określany jako

"kręgosłup bambusowy" . Syndesmofity można łatwo odróżnić od

osteofitów dzięki smukłej, "eleganckiej" formie oraz pionowym

położeniu.

Sylwetka tzw.

narciarza

Objawy

Wczesne objawy choroby to:



Tępy, głęboki ból w okolicy lędźwiowej
promieniujący do pośladków



Nasilanie bólów w nocy i nad ranem



Bóle obustronne i nasilające sie w
spoczynku



Sztywność kręgosłupa nad ranem.

Wczesne objawy choroby towarzyszące

to:



Uczucie osłabienia



Stany podgorączkowe



Spadek masy ciała



Brak apetytu



Męczliwość

W miarę rozwoju choroby dołączają się objawy:



Bóle kręgosłupa i klatki piersiowej



Nasilanie bólu klatki piersiowej podczas oddychania,
ból promieniuje od kręgosłupa wzdłuż żeber



Zmiana toru oddechowego na brzuszny



Ograniczenie a potem unieruchomienie odcinka
szyjnego kręgosłupa



Zajecie stawów obwodowych w formie ostrego
zapalenia pojedynczego stawu, najczęściej biodrowego,
kolanowego, skokowego



Ból i obrzęk okolicy stawów mostkowo – obojczykowych



Bóle piet.

1. Kręgosłup prawidłowy

2. Kręgosłup w ZZSK

LECZENIE

Leczenie ZZSK jest leczeniem

kompleksowym na które składa się:



Farmakoterapia



Kinezyterapia



Fizykoterapia



Leczenie operacyjne

Leczenie – cele:

●

zmniejszenie bólu i sztywności

●

przywrócenie prawidłowej ruchomości
kręgosłupa, bioder i klatki piersiowej

●

utrzymanie prawidłowej postawy

●

ograniczenie rozwoju kalectwa

●

zapobieganie i odpowiednie leczenie
powikłań

KINEZYTERAPIA

Rehabilitacja ogólno – kondycyjna w ZZSK jest

ukierunkowana na:



wzmocnienie prostowników grzbietu, stawów
kolanowych, stawów biodrowych, karku



ćwiczenia oddechowe, w pierwszej fazie choroby
angażujące tor piersiowy i poprawiające ruchomość
klatki piersiowej, w drugiej fazie choroby ćwiczony jest
już tylko tor brzuszny



wzmacnianie mięsni w systemie bloczkowo –
ciężarkowym lub na atlasie oraz ćwiczenia
izometryczne, głównie chodzi tu o prostowniki grzbietu
i mięsnie brzucha, prostowniki stawów biodrowych,
mięsnie ściągające łopatki.

FIZYKOTERAPIA

Przeciwbólowa i przeciwzapalna:



ciepło, światłolecznictwo,



prądy diadynamiczne i jontoforeza,



borowina, kąpiele siarczkowo – siarkowodorowe,
kąpiele solankowe, kąpiele radonowe.

W pierwszym okresie choroby duże opóźnienie w

postępie dają ultradźwięki na stawy biodrowo –
krzyżowe, łaźnia parowa, gorące kąpiele, parafina
na kręgosłup, masaż ręczny i podwodny.

BADANIE

Badamy:

1) zachowanie się krzywizn kręgosłupa,

2) ruchomość kręgosłupa,

3) napięcie mięśni przykręgosłupowych,

4) rozszerzalność klatki piersiowej i

pojemność życiową płuc,

5) Badanie RTG ( bądź TK)

BADANIE

W badaniu przedmiotowym stwierdza się:



Zniesienie lordozy lędźwiowej



Pogłębienie kifozy piersiowej



Bolesność w stawach krzyżowo biodrowych



Przesuniecie łopatek i barków do przodu



Pogłębienie lordozy szyjnej



Głowa przesunięta do przodu w skłonie w tył



Zawężenie kręgu widzenia na skutek ograniczenia
ruchomości kręgosłupa, chory obraca sie całym ciałem



Klatka piersiowa spłaszczona



Tendencja do usztywnienia w pozycji skłonu w przód.

Zmiany radiologiczne występują w stawach

krzyżowo biodrowych, w kręgosłupie i w
miejscu przyczepu ścięgien w miednicy i kości
piętowej.

Wczesne zmiany radiologiczne pojawiają się w

stawach krzyżowo-biodrowych , zawsze są
obustronne, symetryczne, chociaż początkowo

może występować minimalna asymetria.

Schemat zmian w stawach krzyżowo-biodrowych w ZZSK

a) stawy prawidłowe,

b) nadżerki na powierzchniach kości,

c) zarośnięcie szpar stawowych.

BADANIE RUCHOMOŚCI

KRĘGOSŁUPA

Odc.

Kręgosłu

pa

Metoda pomiaru

Wartoś

ci

prawid.

Szyjny

odległość brody od dołka jarzmowego przy skłonie do

przodu

odległość potylicy od podłoża w pozycji leżącej

0

0

Piersiowy

(objaw

Otta)

w pozycji stojącej zaznaczyć wyrostek kolczysty VII

kręgu szyjnego i punkt położony o 30 cm niżej;

porównać tę odległość z odległością tych punktów przy

skłonie do przodu

3 cm

Piersiowy i

lędźwiowy

w najgłębszym skłonie do przodu zmierzyć odległość

palców od podłogi

0

Lędźwiowy

(objaw

Schobera)

w pozycji stojącej zaznaczyć wyrostek kolczysty V

kręgu lędźwiowego i punkt położony o 10 cm wyżej;

powtórzyć pomiar odległości między punktami w
skłonie do przodu

4,5 cm

Zestaw podstawowych
ćwiczeń

1.

Leżenie na
plecach. Oba
kolana zgięte.
Stopy leżą na
podłodze.

2. Podnieś biodra

tak wysoko jak to
tylko możliwe.
Trzymaj tak przez 5
sekund i opuszczaj
powoli.

Leżenie na plecach. Oba

kolana zgięte. Stopy leżą na

podłodze.

Dotknij podbródkiem piersi i

ręce wyprostuj w kierunku

kolan.

Unieś głowę i ramiona.

Wyprostowanymi rękami

dotknij kolan i połóż się

spowrotem.

Leżenie na plecach, ręce pod głową, głęboki

wdech z uwypukleniem klatki piersiowej,

następnie powolny wydech.

Leżenie na plecach, przenoszenie nóg

zgiętych i złączonych w kolanach w prawo i

w lewo.