mgr inż. Piotr

Bożęcki

E-mail

:

[e-mail]

Telefon kontaktowy: (012) 617 – 23 – 73

Pokój 28 (wysoki parter)

Katedra Mineralogii, Petrografii i Geochemii

Zajęcia nr 11 –Glinokrzemiany przestrzenne

„Mineralogia”

II rok studia dzienne

rok akademicki 2009/2010

SKALENIE

glinokrzemiany przestrzenne – u. trójskośny, jednoskośny

SKALENIE POTASOWE:

K[AlSi

3

O

8

] – SANIDYN (odmiana wysokotemperaturowa)

K[AlSi

3

O

8

] – ORTOKLAZ (średniotemperaturowa)

K[AlSi

3

O

8

] – MIKROKLIN (niskotemperaturowa)

Szereg izomorficzny Na-Ca - PLAGIOKLAZY

Na[AlSi

3

O

8

] – ALBIT

OLIGOKLAZ
ANDEZYN
LABRADOR
BYTOWNIT

Ca[Al

2

Si

2

O

8

] – ANORTYT

Szereg izomorficzny Na-K

– sk. ALKALICZNE

Inne skalenie:
Ba[Al

2

Si

2

O

8

] – CELSJAN

Rb[AlSi

3

O

8

] - RUBIDOKLAZ

Skalenie-K i –Na

(sk. ALKALICZNE)

W wysokich T

– ciągła mieszalność,

W niskich T

– produkty odmieszania, tzw.

PERTYTY

pertyt

K-skaleń

Na-skaleń

m

ezopertyt

antypertyt

Cechy optyczne

skaleni

Barwa

Pleochroiz

m

Łupliwoś

ć

Relief

Morfologia

Bezbarwne;

na powierzchni

skaleni często

widoczne szare,

brunatne produkty

przeobrażeń

Brak

doskonał

a

płaski

Ziarna

tabliczkowe bądź

nieregularne

Barwy

interf.

Wygaszanie

św.

Inne cechy

I rz., szare

Skośne

Zbliźniaczenia

Plagioklazy – budowa zonalna (sk.

wylewna)

Serycytyzacja

– przeobrażenie skaleni;

powstaje serycyt – drobnołuseczkowa

mika o cechach muskowitu

ZBLIŹNIACZENIA:

Ortoklaz, sanidyn –

zbliźniaczenie pojedyncze

–
karlsbadzkie

Mikroklin –

„kratka mikroklinowa”

Plagioklazy –

zbliźniaczenie polisyntetyczne –

albitowe

ORTOKLAZ

zbl. karlsbadzkie,

pojedyncze

MIKROKLIN

PLAGIOKLAZ – zbl. polisyntetyczne

Plagioklaz – budowa
zonalna

PERTYT

PERTYT

zmienione ziarno skalenia

zmienione ziarno skalenia

serycyt

S k ła d m i n e r a ln y s k a ł m a g m o w y c h

F

oy

al

it

(F

on

ol

it

)

Sy

en

it

(T

ra

ch

it

)

G

ra

ni

t

(R

yo

lit

)

G

ra

no

di

or

yt

(R

yo

da

cy

t)

D

io

ry

t k

w

ar

co

w

y

(D

ac

yt

)

D

io

ry

t

(A

nd

ez

yt

)

G

ab

ro

(D

ia

ba

z,

B

az

al

t)

G

ab

ro

o

liw

in

ow

e

(D

ia

ba

z

ol

.,

B

az

al

t o

l.)

P

er

yd

ot

yt

D

un

it

(%

o

bj

ęt

.)

0

2 0

4 0

6 0

8 0

1 0 0

Barwa

Pleochroiz

m

Łupliwość

Relief

Morfologia

Bezbarwne,

Brak

produktów

przeobrażeń;

Ziarna

gładkie

brak

brak

płaski

ne = 1.544

n = 1.553

Najczęściej

ziarna

nieregularne

Barwy

interferencyjne

Wygaszanie

światła

I rz., szare

Proste, faliste

SiO

2

tworzy odmiany polimorficzne, np.

kwarc, trydymit,

cristobalit

Kwarc-

(niskotemperaturowy) – krzemian

przestrzenny

układ trygonalny; trwały w temp. < 573 st.

MUSKOW
IT

KWAR
C

KWAR
C

CHALCEDON

– skrytokrystaliczna

odmiana kwarcu

chalcedo

n

Cechy optyczne takie jak dla kwarcu.

Dla chalcedonu

charakterystyczne wachlarzowate

skupienia

wydłużonych osobników.

OPAL

–

substancja mineralna!

, koloidalna

krzemionka;

z czasem przekrystalizowuje w chalcedon

Barwa

Pleochroiz

m

Łupliwość

Relief

Morfologia

bezbarwny

brak

brak

płaski

Substancja
amorficzna

Barwy

interferencyjne

Wygaszanie

światła

Izotropowy

Izotropowy

SiO

2

· nH

2

O

Koniec

