PRZECIWUTLENIACZE NATURALNE

WYSTĘPUJĄCE W ŻYWNOŚCI I ICH ROLA

W PREWENCJI CHORÓB CZŁOWIEKA

Czym są przeciwutleniacze?

Inaczej antyoksydanty, antyutleniacze,

jest to grupa związków chemicznych,
które

same

występując

w

małych stężeniach (w

porównaniu

z

substancją

podlegającą

utlenianiu),

wstrzymują

lub

opóźniają proces

utleniania tej substancji

Przeciwutleniacze mogą mieć różną postać,

kryją się zarówno pod postacią witamin
jaki i składników mineralnych. Mogą także
wchodzić skład związków aktywnych
produkowanych

przez

rośliny.

Przeciwutleniaczami mogą być jony metal
przejściowych (manganu, cynku, selenu).

Przeciwutleniacze a zdrowie



Antyoksydanty są powszechnie uważane za środek

prewencyjny

w zapobieganiu licznym chorobom takim jak:



 nowotwory, 



chorobie niedokrwiennej serca  



chorobie wysokościowej,



zmniejszają ryzyko miażdżycy



zmniejszają niekorzystne działanie na organizm zanieczyszczenia
środowiska oraz palenia tytoniu



opóźniają procesy starzenia się organizmu i wystąpienia chorób
degeneracyjnych układu nerwowego, m.in. choroby Alzhaimera



chronią wzrok i zmniejszają ryzyko degeneracji siatkówki oka oraz
zwyrodnienia plamki żółtej.



wspierają naturalne mechanizmy obronne komórek człowieka



wspomagają naprawę uszkodzonych przez

wolne rodniki

komórek

Przykłady



flawonoidy – najbardziej poznanym związkiem jest kwercetyna
i jej glikozydy, występująca np. w cebuli i owocach z drzew;
kemferol – owoce jagodowe; katechina – zielona herbata,
winogrona; rutyna – gryka, owoce cytrusowe; chryzyna, luteolina,
apigenina – kapusta, kalafior;



antocyjany – grupa barwników występująca głównie w owocach
jagodowych, np. aronii (zawiera dodatkowo katechiny),
żurawinie, czarnych jagodach, malinach, truskawkach;



karotenoidy – grupa rozpuszczalnych w tłuszczach
(lipofilowych) pomarańczowo-czerwonych barwników, np. a-
karoten, b-karoten, likopen występujące głównie w marchwi
i pomidorach;



betalainy – barwniki występujące w buraku czerwonym, np.
betacyjanina, betanidyna, izoprebetanina.

pomidory
Zawierają znaczne ilości
przeciwutleniacza – likopenu, którego
jeszcze więcej jest w pomidorach
poddanych obróbce termicznej.
Przeciwutleniacze : witamina A,
witamina C, likopen

jagody
Owoce jagodowe takie jak truskawki,
borówki, jagody i maliny są bogatym
źródłem przeciwutleniaczy zwanych
antocyjanami
Przeciwutleniacze : witamina A,
witamina C, likopen

morele
Przeciwutleniaczem zawartym w morelach
jest luteina która nadaje tym owocom
charakterystyczną barwę. Luteina wspomaga
pracę serca, poprawia wygląd skóry i
pozwala zachować sprawny wzrok.
Przeciwutleniacze : witamina A, witamina C,
luteina, zeaksantyna

jarmuż
Jedna filiżanka posiekanego jarmużu
daje aż 206% dziennego
zapotrzebowania na witaminę A i aż
134% dziennej zalecanej dawki witaminy
C.
Przeciwutleniacze : witamina A,
witamina C, luteina

śliwki
Owoce pestkowe takie jak śliwki dają całe
bogactwo roślinnych związków aktywnych w
tym przeciwutleniaczy.
Przeciwutleniacze : beta karoten, witamina C,
kwas chlorogenowy

papryka
Ma więcej witaminy C niż pomarańcza.
Papryka o czerwonej skórce zawiera więcej
witaminy C niż ta o zielonej
Przeciwutleniacze : witamina A, witamina
C, witamina E

melon
Jego pomarańczowo żółta barwa
pochodzi od obecności naturalnego
barwnika – beta karotenu
Przeciwutleniacze : witamina C, Beta
karoten, zeaksantyna

bób
Jego ziarna zawierają nie tylko dobrej
jakości białko ale również znaczną ilość
przeciwutleniaczy takich jak zeaksantyna
wspomagająca wzrok.
Przeciwutleniacze : witamina C, luteina,
zeaksantyna

Szpinak
Zawiera pokaźne ilości luteiny mającej
pozytywne działanie na wzrok.
Przeciwutleniacze : beta karoten,
zeaksantyna, luteina

wiśnie/ czereśnie
Owoce te zawierają dwa związki
przeciwzapalne – są to kwercetyna
oraz antocyjanina
Przeciwutleniacze : witamina A,
witamina C, antocyjanina,
kwercetyna

produkty zbożowe,
Produkty z pełnego ziarna, w tym makarony razowe, mają
nawet trzy razy więcej antyoksydantów niż te tradycyjne.
Otrzymuje się je z mąki nieoczyszczonej (przed zmieleniem
z ziarna nie usuwa się zewnętrznej warstwy tzw. okrywy
nasiennej,która zawiera m.in. polifenole ''wymiatające'' z
organizmu wolne rodniki.)

przyprawy i zioła (świeży korzeń
imbiru,bazylia,kminek,majeranek,pieprz,mi
ęta),
orzechy (np.orzeszki ziemne, włoskie), 
nasiona ( np.słonecznika i dyni),
ryby 

Biała herbata

Zawarte w białej herbacie

antyoksydanty pomagają w
neutralizowaniu skutków działania
wolnych rodników. Mogą też
poprawiać odporność organizmu i
działać wzmacniająco.
Przyczyniają się do obniżenia
poziomu cholesterolu, stymulują
krążenie oraz opóźniają proces
starzenia się skóry.

Zielona herbata

W zielonej herbacie można znaleźć całe bogactwo antyoksydantów.

Przede wszystkim grupę związków polifenolowych o nazwie -
katechiny. Te niezwykle silne antyoksydanty dały się poznać w
najnowszych badaniach jako związki przeciwwirusowe, spowalniające
starzenie oraz mające bardzo korzystny wpływ na stan naszego
zdrowia, a tym samym na nasze samopoczucie. Testy kliniczne
bezsprzecznie ujawniły, że katechiny nie znają litości dla zabójczych
dla nas wolnych rodników skutecznie wymiatając je z naszego
organizmu.