Trybunal konstytucyjny- kompetencje:
zgodnośc ustaw i umów międzynarodowych
zgodnośc ustaw z umowami ratyfikowanymi międzynarodowymi
zgodność przepisow prawa
zgodność z konstytucją partii politycznych
skargi konstytucyjne
sprawy kompetencyjne organów panstwowych ( pozytywne, negatywne)
na wniosek Marszałka Sejmu rozstrzyga w sprawach sprawowania urzędu przez prezydenta gdy ten nie jest w stanie powiadomić o czasowej niemożności sprawowania urzędu. W razie czego obowiązki Prezydenta, TK przekazuje Marszalkowi Sejmu.
System parlamentarno- gabinetowy:
duazlism egzekutywny ( głowa państwa i rząd z premierem na czele)
Prezydent neutralny politycznie . Prezydent nie wykonuje wladzy samodzielenie , Jego akty wymagają kontrasygnaty członka rządu- tym podpisem odpowiada przed parlamentem.
Rząd może istenieći funkcjonowac tylko gdy ma poparcie parlamentu- wotum zaufania
rząd ponosi solidarną odpowiedzialnośc przed parlamentem za swą dzialalnośc i może być odwołany
występuję opozycja parlamentarna
ODMIANY systemów parlamentarno- gabinetowych:
kanclerski- niemcy
prezydencki
półprezydencki – francja
komitetowy – szwajcaria
Skarga konstytucyjna- każdy czyje konstytucyjen prawa lub wolności zostaly naruszone ma prawo na podstawie ustawy wnieść skargę do TK w sprawie zgodności z konstytucją ustawy lub innego prawa normatywnego na podstawie którego sąd lub inny organ administracji publicznej wydal orzeczenie ostateczne o jego wolnościach , prwach lub o obowiązkach określonych w konstytucji
Przesłanki:
skarga sluży ochronei praw i wolności ustanowionych w konstytucji
przysluguje podmiotowi którego prawa i wolności zostaly naruszone
przysługuje gdy zostały wyczerpane wszystkie dostępne procedury toku instancyjnego
prawo do skargi mają obywatele polscy, cudzoziemcy, bezpaństwowcy, oraganizacje, stowarzyszenia, partie polit. Itp.
Skarga winna zawierać :
określenie aktu normatywnego
jakie konstytucyjne prawa lub wolności zostały naruszone
uzasadnienie skargi
4. Zasada powszechności prawa wyborczego – okresla krąg obywateli którzy spelaniają wymagane z ustawą warunki mają prawo wybierania i bycia wybieranymi do oragnow przedstawicielskich
Czynne prawo wyborcze ma obywatel który najpóźniej w dniu wyborów ukończył 28 lat
Bierne prawo wyborcze do Sejmu i Senatu ma obywatel polski , mający prawo do wybierania który najpóźniej w dniu wyborów ukonczył 21 lat (sejm) i 30 lat ( Senat)
Bierne prawo wyborcze w wyborach prezydenckich.... 35 lat i korzysta w pelni praw wyborczych do Sejmu .
Pozbawione praw wyborczych są osoby który prawomocnym wyrokiem sądu zostały pozbawione praw publicznych albo orzeczeniem TS zostały pozbawione praw wyborczych a także osoby które wyrokiem sądu zostały ubezwłasnowolnione .
5. Zasada bezpośredniości prawa wyborczego – wyborcy osobiście bez udziału pośredników dokonują wyboru swoich przedstawicieli . Głosujemy na listę i kandydata.
6. Wybory do Senatu RP :
są powszechne bezpośrednie i odbywaja się w głosowaniu tajnym