Osobowość - struktura jego cech i właściwości (psychicznych i fizycznych) charakterystyczna dla jednostki.
Do czynników decydujących o osobowości należy:
DZIEDZICZNOSC - osobowość jest cecha dziedziczną ale tylko w wymiarze elementarnego typu układu nerwowego. Oznacza ze posiadamy predyspozycje genetyczne do dziedziczenia określonego typu temperamentu, ale nie całej osobowości.
CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE - osobowość jest strukturą złożoną, która kształtuje się w toku rozwoju pod wpływem środowiskanaturalnego jakim jest rodzina, później szkoła, grupa rówieśnicza itd.
TYPY i RODZAJE osobowości:
1) Wg Hipokratesa:
· Sangwinik (Towarzyski, Otwarty)
· Melancholik (emocjonalny, depresyjny)
· Flegmatyk ( spokojny, wyciszony)
· Choleryk (pobudzony, „trudny”)
Na podstawie podziału Hipokratesa osobowości podzielono na :
I ekstrawertyków (A,D)
Ludzie otwarci, towarzyscy, szukający kontaktów społecznych, interesujący se sprawami otoczenia i z łatwością uzewnętrzniają swoje emocje

II Intrawertyków (B,C)
Osoby zamknięte w sobie, tłumiący uczucia i emocje, nie poszukują kontaktów z innymi ludźmi i nie interesują ich sprawy otoczenia.

2) Wg Hollanda:
Typ
Badawczy: docieka, bada sprawdza, analizuje, poszukuje prawdy, ocenia, stawia problemy, formuje teorie
Realistyczny: realnie ocenia rzeczywistość, lubi realizować zadania(wysiłek fizyczny)
Artystyczny : zajmuje się muzyką, sztuką, literaturą, ciągle tworzy nowe rzeczy, lubi sytuacje zaskakujące i niezaplanowane,
Społeczny: niesie pomoc innym ludziom, ocenia, doradza, wyjaśnia, instruuje, lubi kierować innymi.
Przedsiębiorczy: lubi prace z innymi, pod warunkiem własnych korzyści, jest typem władczym, lubi sprawować kontrole, kierować, przewodzić i zdobywać pieniądze,
Konwencjonalny: nie, lubi nowych wyzwań, ceni porządek, bezpieczeństwo, jest tradycyjny.

Elementy składowe osobowości:
*postawy
*przekonania
*uczucia
*motywy (motywacje)
*zdolności (zainteresowania)
*inteligencja
*temperament
*samoocena
*samoakceptacja

TEMPERAMENT - wrodzona zdolność do silniejszego lub słabszego przezywania swojego życia, słabszej lub silniejszej aktywności psychicznej

Na obraz własnej osoby składa się:
Czynnik poznania - wiedza nt. samego siebie i umiejętności określania swojej osobowości, temperamentu, umiejętności i zdolności
Czynnik oceny - opinia jaką mamy na swój temat- akceptacja lub negacja własnej osoby
Samoocena - ocena siebie i własnych możliwości w porównaniu z innymi ludźmi (negatywna, optymalna, zawyżona)
Czynnik samowiedzy i samoakceptacji - umiejętność wykorzystywania w życiu codziennym wiedzy na swój temat
Samoakceptacja - polega na akceptowaniu prawdy o sobie a nie na akceptacji wszystkich naszych cech o sobie.

Przy określeniu mocnych i słabych stron własnej osobowości należy brać od uwagę nasze umiejętności, osiągnięcia i zalety osobiste.

Umiejętność - to wszystko, co określamy zdaniem rozpoczynającym się od słowa „POTRAFIE”
Osiągnięcia - jest to wszystko co w naszej opinii a nie w opinii innych ludzi, stanowi sukces.
Zalety osobiste - są to nasze cechy, właściwości i zdolności, które w sobie lubimy i cenimy.

• 16 typów osobowości: oznaki typu

• 0. Wstęp: testy czy postrzeganie?

Umyślnie nie przytaczamy na naszej stronie klucze do testów określających typy socjoniczne. Przecież człowiek jest zdolny do oszukania nawet najrozumniejszego testu, zwłaszcza jeśli postawi sobie taki cel. Istnieje wiele testów określających typy według klasyfikacji C.G. Junga (na przykład, bardzo popularny test Keirsey). Tym niemniej, wynik takich testów niekiedy trochę się odróżnia od typu, który człowiek uważa za swój (na przykład, wynikiem testu jest ESTJ, jednak człowiek uważa się za ESTP).

Najczęściej Państwo nie będą mieli możliwośći zaproponować test swoim znajomym lub kolegom - Państwo po prostu będą spostrzegać ich z boku albo rozmawiać z nimi w swobodnej formie. Jednak nawet w tym wypadku można dojść do prowizorycznego wniosku co do typu osoby. Poniżej są opisane ogólne zasady diagnostyki po jej zachowaniu, mowie, itd. Ma się rozumieć, nawet po przeczytaniu tych materiałów jest wątpliwe, czy Państwo potrafią profesjonalnie diagnozować typy. Jednak Państwo zdobędą ogólne pojęcie o tym, co leży u podstaw typów socjonicznych, i może z biegiem czasu znajdą dodatkowe informację w literaturze z zakresu psychodiagnostyki.

Jeżeli zna Państwo typologię amerykańską Myers-Bryggs (MBTI): niech Państwo zwróci uwagę, że wytłumaczenie wszystkich 4 oznak, zwłaszcza J/P, trochę odróżnia się od przyjętego w MBTI.

• 1. Racjonalność (J) - irracjonalność (P)

Jako czysta oznaka oznacza liniowość (J) /cykliczność (P). Jej przejawy po poziomach będą następujące.

1.1. Aspekt intelektualny: mowa/wzrok. Na ile płynną mowę ma osoba, gdy wykłada swoje myśli na złożony intelektualny temat? Czy cierpiała na jakieś zaburzenia mowy w dzieciństwie (na przykład, jąkanie, niewyraźna dykcja), czy szybko potrafiła pozbyć się ich? (J - dążenie do strukturyzacji mowy, do złożonych konstrukcji gramatycznych).

1.2. Aspekt socjalny: surowe/łagodne zasady. Porównać, jeżeli osoba miała takie doświadczenie, jak przebiegała praca w firmie komercyjnej i w instytucji państwowej. Jaki stosunek ma do elastycznego grafiku? (J - dążenie do procedur uporządkowanych, skrajną formą jest dogmatyzm, rozdrażnienie przy odstępstwu od zwykłego porządku rzeczy; P - giętkość, skrajną formą jest nieobowiązkowość, filozofia „nie zdążyłeś dzisiaj - podobną okazję będziesz miał jutro”).

1.3. Aspekt psychologiczny: niska (J) /wysoka (P) odporność na stres. Na ile osoba ceni ustalone stosunki? Racjonał woli stabilnego partnera, nawet jeżeli stosunki z nim nie są najlepsze, od przyjemnego, ale niepewnego. Irracjonał jest znacznie odporniejszy na stres w stosunkach. Bez szczególnych problemów będzie je zmieniać, dopóki nie znajdzie najwygodniejsze.

1.4. Aspekt fizyczny: zaciśnięte/rozluźnione ciało i organy. J - stabilność lub długie trwanie stanów, P - względna łatwość przy przechodzeniu z jednego stanu w drugi. Trzeba wyjaśnić, jak się osoba relaksuje, co jej trzeba dla odprężenia. Z innej strony, korzystnie jest dowiedzieć się, jak szybko wraca do formy. Wiele wyjaśnić może informacja o tym, jak i w jakiej pozie śpi.

• 2. Ekstrawersja (E) - introwersja (I).

Jako czysta oznaka oznacza otwartość/zamkniętość. W informacjach uzyskanych podczas wywiadu niech Państwo zwraca uwagę na następujące dane:

2.1. Aspekt intelektualny: szerokie (E) /głębokie (I) myślenie. O ile szeroki jest krąg zainteresowań osoby? Jak szybko zapamiętuje/wspomina informacje? Czy jest rozmowna? Jeśli pisze coś, ile stron tekstu jest w stanie napisać za jeden raz? (W najogólniejszym sensie, E - dążenie „ogarnąć nieogarnione”, I - dążenie do stabilizacji, unikanie zbytecznych działań).

2.2. Aspekt socjalny: przywódca (E) / wykonawca (I). Czy ma doświadczenie pracy kierowniczej? Czy osoba była przywódcą wśród swoich rówieśników? Czy chce jej się stanąć na czele wielkiego zespołu? Kto jest realnym liderem w jej rodzinie? (E, jak bardziej inicjatywny, częściej okazuje się nieformalnym liderem, jednak w stabilnych instytucjach wśród menedżerów nierzadko przeważają I).

2.3. Aspekt psychologiczny: rozumienie innych (E) /siebie (I). Czy niektóre ze swoich postępków Państwu się wydają niezrozumiałymi? Czy następują u Państwa stany pustki wewnętrznej? Co Państwo robią, jeżeli muszą Państwo przez dłuższy czas pozostawać w samotności? (E lubią „myśleć na głos”, potrzebują rozmówców dla „załadowania się”, bez ich oceny wartość własnych działań nie jest tak oczywista; I męczą się od licznych kontaktów, dążą do małej ilości ustalonych kontaktów).

2.4. Aspekt fizyczny: użytkowanie (E) /oszczędzanie energii (I). Niech Państwo wyjaśnią czy trzeba hamować czy popychać osobę w zwykłych warunkach działalności. Czy dla niej jest właściwą tendencją nie dopracować czy przepracować się? Czy zdarzało się jej zarzucać sobie pasywność? Jak często wypadało żałować tego, co się zrobiło? Na ile jest rozwinięta samokontrola na bliskich dystansach psychologicznych? (Patrz komentarze do p. 2.1; przy tym, jeżeli osoba omija pewne tematy rozmowy lub pewny rodzaj działalności, nie świadczy to o introwersji, tylko o jej niepewności; a jeżeli w sferze, gdzie osoba jest niewątpliwie kompetentna, woli wstrzymywać, łagodzić, regulować, zamiast aktywowania i „zarażania” swoim przykładem- to jest I).

• 3. Logika (T) - etyka (F).

Jako czysta oznaka ta dychotomia oznacza obiektywność/subiektywność, oderwanie/wciągnięcie się. Oznaki poziomowe będą następujące:

3.1. Aspekt intelektualny: sądy instrumentalne (T) /wartościujące (F). Jak ocenia osoba nowe dla siebie wiadomości? Czy umie sobie wyobrazić siebie poza sytuacją, w której znajduje się (T)? Czy jej myślom towarzyszą mimowolne oceny dobrze/źle (F)?

3.2. Aspekt socjalny: orientacja na zadanie (T) /człowieka (F). Zbadać, jak odbija się na zdolności osoby do pracy pogorszenie lub polepszenie nieformalnych stosunków w pracy. Jak zmienia się jej zdolność do pracy, jeżeli obok pracuje nieprzyjemna osoba? Jak reaguje na moralne zachęcenia? (F są skłonni uzależniać swoją kompetentność od tego, czy potrafili „wpisać się” do nieformalnego kręgu towarzyskiego w pracy, rozeznawać się w biegu stosunków między otaczającymi ludźmi).

3.3. Aspekt psychologiczny: nieuwaga (T) /uwaga na sygnały niewerbalne (F). Jak się Państwo dowiedzą, w jakim stanie jest osoba? Jak wygląda smutny człowiek? A wesoły? O czym Panu (-i) mówi intonacja rozmówcy? Czy do Pana (-i) zwracają się ludzie o pocieszenie? Jak odróżni Pan(-i) nieuczciwą osobę od uczciwej? (T zazwyczaj słyszą informację, F - intonację).

3.4. Aspekt fizyczny: mechanistyczność (T) /ożywienie przedmiotów (F). Czy osoba ma samochód? Czy nigdy nie przyszło jej na myśl, że rzeczy techniczne również mogą mieć charakter? Jeżeli przyzwyczai się do przedmiotów, jakie uczucia wzbudza w niej ich strata? Co mianowicie ją martwi? (Im rozmaitsze są emocjonalne reakcje osoby lub jej sądy wartościujące w różnych sprawach, tym większe prawdopodobieństwo, że jest F).

• 4. Sensoryczność (S) - intuicyjność (N).

W charakterze czystej oznaki oznacza materialność (S) /idealność (N).

4.1. Aspekt intelektualny: konkretność (S) /abstrakcyjność (N) myślenia. Można określić po treści odpowiedzi na dowolne problemowe pytania. To jest także zdolność budowania i śledzenia złożonych konstrukcji umysłowych, pozbawionych jawnych treści przedmiotowych (N) albo przeciwnie, przeładowania opowiadania szczegółami, apelowania do doświadczenia i/lub tradycji (S). Analiza form snów również coś daje.

4.2. Aspekt socjalny: nowatorstwo (N) /utylitaryzm (S). Czym się interesuje osoba? Jaką korzyść czerpie ze swego zainteresowania? Na ile jest pragmatyczna? Czy właściwa jest dla niej właściwa ofiarność? Cy zajmowała by się ciekawą, ale materialnie bezinteresowną sprawą? Na ile szybko chwyta nowości?

4.3. Realistyczność samooceny (S) /niedocenianie-przecenianie (N). Niech Państwo ustalą, czy osoba zna swoją realną cenę (z punktu widzenia pieniędzy, prestiżu społecznego, wreszcie, po prostu „korzyści” dla otaczających)? Jak reaguje, gdy jej dają błędną, z jej punktu widzenia, ocenę (zaniżają jej status)? Czy nie ma jakichś kompleksów niższości? Czy nie uważa się za niedoceniony talent itp.?

4.4. Przystosowanie się (S) /nieprzystosowanie codzienno-bytowe (N). Czy mogła by osoba szybko osiedlić się na nowym miejscu? Czy zdarzało się jej przeprowadzać? (Odpowiedzi „tak” - „nie” na te dwa pytania jeszcze nic nie mówią o S/N, jednak wiele informacji może dostarczyć opowiadanie o okolicznościach towarzyszących przeprowadzce - jak właśnie przebiegała). Jak kupuje produkty na targowisku? Jak wybiera sobie towary w sklepie? Jak sprząta mieszkanie, gotuje jedzenie, wykonuje ręczne roboty domowe?

• Opisy typów może Państwo znaleźć w rozdziału angielskiem oraz w innych językach.

Krok 1:	Krok 2:	Krok 3:	Krok 4:	Twój typ:
Przyciągają cię możliwości, znajdowanie oryginalnych rozwiązań. Nie jesteś zdesperowany uzyskaniem natychmiastowych rezultatów, żyjesz częściej w przeszłości i przyszłości aniżeli w teraźniejszości. Potrafisz dobrze przewidzieć rozwój wydarzeń. Zawsze sterasz poszerzyć swoją wiedzę nawet gdy jest ona nieprzydatna na obecną chwilę. Nudzą cię zadania przyziemne i rutynowe.	Fascynują cię obiektywne prawa rządzące światem (nauki ścisłe, technika) Potrafisz zastosować swoją wiedzę i umiejętności do podchodzenia do ambitnych problemów. Lubisz ukazywać problemy i je rozwiązywać.	Dążysz do zrozumienia istoty rzeczy, budujesz modele w swoim umyśle, starasz się odkryć lub odgadnąć drzemiące potencjały.	Pasja nowymi, niezwykłymi rzeczami, fantazja, zgadywanie, ryzyko i szczęście.	Wynalazca
						Kontemplacja, planowanie, trzeźwe myślenie, rozważne wnioskowanie.	Analityk
					Studiujesz problemy w sposób dynamiczny, Bardziej interesują cię praktyczne rezultaty aniżeli perfekcja pod względem logicznym	Sceptycyzm, przewidywanie, pedantyzm, rozumienie wymogów chwili.	Krytyk
						Optymizm, nastrój biznesowy, rozwijanie procedur, rozważanie ryzyka, przywództwo.	Przedsiębiorca
				Interesuje cię świat stosunków międzyludzkich i dobrze rozumiesz różne w nich subtelności, przyciągają cię dziedziny humanistyczne (literatura, kultura, sztuka) Wiesz jak wpłynąć na ludzi w sposób emocjonalny.	Potrafisz odnaleźć talenty ukryte w ludziach oraz rozumieć i sterować ich zachowaniami.	Interesowanie się ludźmi, wydarzeniami, łatwość komunikowania , szukanie kompromisu.	Psycholog
						Sympatia w stosunku do innych, uczynność, powściągliwość emocjonalna.	Humanista
					Potrafisz przewidzieć problemy w związkach między ludźmi a także okazywać otwarcie zarówno pozytywne jak i negatywne emocje.	Introspekcja, bogata wyobraźnia, melancholia.	Liryk
						Zdolność do wyrażania siebie, natchnienie sztuką, szerokie spektrum emocji.	Mentor
			Skupiasz się na osiągnięciu konkretnych rezultatów w wyznaczonym terminie; lubisz żyć “tu i teraz” Jesteś precyzyjny i nie lubisz wizjonerstwa. Przywiązujesz uwagę do szczegółów, potrafisz efektywnie gospodarować otaczająca cię przestrzenią . Jesteś zdolny do wykonywania monotonnej pracy bez znużenia i zdenerwowania.	Dążysz do praktycznego wykorzystania swojej wiedzy (np. w biznesie) Starasz się patrzeć na sytuacje w sposób obiektywny nie emocjonalny. Zawsze wykorzystujesz swój czas i środki w efektywny sposób.	Jesteś pewny co do konieczności zastosowania różnych środków przymusu aby osiągnąć wymagane praktyczne rezultaty.	Przywództwo, zwycięstwo, akcje na dużą skalę, tzw.“Interwencja chirurgiczna” ryzyko.	Legionista
						System, porządek, planowanie, odgórne zasady dla wszystkich, obowiązkowość, posłuszeństwo.	Inspektor
					Starasz się zaspokoić jakościowe potrzeby w pracy używając najbardziej efektywnych metod i procedur.	Jakość, dogodność, estetyka, praca w odcinkach, prywatność.	Mistrz
						Zarządzanie, planowanie, odpowiedzialność, sensowne wymagania.	Dyrektor
				Dobrze rozumiesz nastroje innych ludzi, wiesz jak je poprawić (albo popsuć) Potrafisz stworzyć ludziom komfort fizyczny i emocjonalny. Potrafisz podejść do każdego człowieka, i w razie konieczności manipulować nim.	Dobrze zdajesz sobie sprawę co chcesz osiągnąć, rozumiesz motywacje innych ludzi.	Optymizm, emocjonalność, manipulowanie nastrojami innych ludzi.	Polityk
						Powściągliwy w wyrażaniu emocji, stabilność, samokontrola, obowiązkowość, przestrzeganie norm moralnych.	Przechowywacz
					Dążysz do harmonii w stosunkach międzyludzkich, podnosisz ludzi na duchu, nie lubisz konfliktów.	“Dwukierunkowa dyplomacja”, komfort, przyjemność, estetyka.	Pośrednik
						Gościnność, ciepło, aktywna komunikacja, staranie się bycia potrzebnym dla ludzi.	Entuzjasta

 

• Osobowość towarzyskiego sangwinika

Towarzyski sangwinik to rozmowny ekstrawertyk, optymista.

Typowi sangwinicy są emocjonalni i wylewni. Praca jest dla nich zabawą, a każde nowe doświadczenie jest ekscytujące. Są otwarci i pełni entuzjazmu.

• Mocne strony

Towarzyski sangwinik to człowiek, który posiada dar przyciągania do siebie ludzi, jest duszą towarzystwa. Ma poczucie humoru oraz pamięć do kolorów. Kontakt ze słuchaczem umacnia przez dotyk. To człowiek emocjonalny i wylewny, entuzjastyczny i ekspresywny, wesoły i spontaniczny. Posiada ciekawą osobowość i zmienne usposobienie. Żyje dniem dzisiejszym. Jest prostoduszny. Jest też urodzonym aktorem i często zachowuje się jak dziecko.

Towarzyski sangwinik kocha ludzi i z łatwością zyskuje przyjaciół. Nie dopuszcza do nudy, lubi spontaniczne działania i komplementy. Nie chowa urazy. Jest zazwyczaj podekscytowany i często wzbudza u innych zazdrość.

• Słabości

Osobę o temperamencie towarzyskiego sangwinika cechuje brak determinacji - rzadko realizuje on założony wcześniej plan. Za dużo mówi i przesadnie koloryzuje, co w efekcie często doprowadza do kłamstwa. Jest egocentrykiem. Nie dostrzega swoich wad. Nie jest dobrym doradcą, gdyż woli mówić niż słuchać. Ma kłopoty z pamięcią. Pomimo, iż doskonale pamięta kolory i nieistotne szczegóły, to jednak prawie wcale nie pamięta nazwisk, imion, dat i miejsc. To niestały i zapominalski przyjaciel. Przerywa rozmówcy i odpowiada za innych. Ma zbyt wysokie mniemanie o sobie, przez co odbierany jest jako osoba arogancka. To człowiek niezorganizowany i niedojrzały. Sangwinik żyje w błogiej krainie bezstresowego dzieciństwa i nie chce stawiać czoła brutalnym realiom życia. Cechuje go zmienność i nadmierna spontaniczność.

Towarzyski sangwinik w pracy: inicjuje nowe formy aktywności i sprawia bardzo dobre wrażenie. Jest twórczy i barwny. Tryska energią i entuzjazmem. Pobudza innych do współpracy i oczarowuje współpracowników. Miejsce pracy towarzyskich sangwiników odzwierciedla ich swobodny styl bycia.

Towarzyscy sangwinicy odnoszą największe sukcesy zawodowe w profesjach, które dają im okazję do kontaktowania się z innymi ludźmi i pozwalają na elastyczność postępowania. Nie lubią planów i sztywnych ram zajęć. Bez trudu znajdują pracę. Nie mają głowy do szczegółów, liczb, przychodzenia na czas.

Są urodzonymi sprzedawcami, ponieważ zawód ten daje okazję do wykazania się elastycznością postępowania oraz możność przebywania z ludźmi. Znalazłszy się na odpowiednim miejscu, są najlepszymi na świecie pracownikami pod względem kontaktów z innymi i wydajności.

Osoby reprezentujące tę osobowość są najlepsze: w entuzjastycznych kontaktach z ludźmi, w ekscytującym wyrażaniu myśli, w skupianiu na sobie uwagi innych.

• Osobowość perfekcyjnego melancholika

Perfekcyjny melancholik to introwertyk, myśliciel, pesymista.

Temperament perfekcyjnego melancholika pełen jest skrajności. Jego wzloty są najwyższe a depresje najgłębsze.

• Mocne strony

Perfekcyjny melancholik to człowiek głęboki i skłonny do rozmyślań. Posiada analityczny umysł, jest poważny i zdeterminowany. To osobowość utalentowana i twórcza, mająca zadatki na geniusza. Osobowość muzykalna, przejawiająca zdolności artystyczne i wyczulona na piękno. Perfekcyjny melancholik to typ filozofujący i poetyczny, wrażliwy na potrzeby innych, skłonny do poświęceń, sumienny. To idealista, również pod względem doboru partnera.

Ostrożnie dobiera przyjaciół, unika zwracania na siebie uwagi i chętnie pozostaje w cieniu. To dobry słuchacz, który głęboko troszczy się o innych i pomaga w rozwiązywaniu problemów. Wierny i ofiarny. Współczujący aż do łez.

• Słabości

Perfekcyjny melancholik łatwo wpada w depresję - czasami trudno odróżnić, kiedy jest szczęśliwy, a kiedy smutny. W miarę upływu lat coraz częściej narzeka, życie traktuje ze śmiertelną powagą. Wszystko odbiera zbyt personalnie i często sam naraża się na przykrości. Podczas udziału w rozmaitych imprezach zniechęca ludzi swoimi negatywnymi reakcjami. Lubi cierpieć, wszędzie węszy krytykę, której nikt nigdy nie wyraził. Ma niskie wyobrażenie o sobie - poprzez swe wrodzone skłonności poddaje surowemu osądowi przede wszystkim siebie. Wszystko odkłada na później. Bardzo dużo czasu spędza na planowaniu. Ma nierealne oczekiwania w stosunku do innych. Ponieważ lubi doprowadzać wszystko do perfekcji, przenosi tą cechę na innych. To człowiek nieufny i przewrażliwiony.

Perfekcyjny melancholik w pracy: podporządkowuje się regulaminom. To perfekcjonista o wysokich wymaganiach, który docenia wagę szczegółów. Jest wytrwały i dokładny, uporządkowany i zorganizowany, schludny i czysty. Łatwo dostrzega problem i znajduje twórcze rozwiązania. Zawsze kończy rozpoczęte zadania. Jest oszczędny. Lubi wykresy, schematy, wykazy i liczby.

Miejsce pracy perfekcyjnego melancholika wygląda doskonale i profesjonalnie. Melancholik najlepiej pracuje w pojedynkę. Ceni sobie ciszę.

Drobiazgowość i skrupulatność, charakteryzujące melancholika szczególnie przydają się w zawodach związanych z liczeniem, w rozmaitych dziedzinach wytwórczości, a zwłaszcza lekarzom i stomatologom. Melancholicy preferują pracę analityczną. Ponieważ kontakty z ludźmi nie należą do ich mocnych stron, największe sukcesy odnoszą oni tam, gdzie ważna jest precyzja w wykonywaniu zadań

Pracują najlepiej, kiedy nikt im nie przeszkadza. Dbają o porządek na biurku, dobrze prowadzą księgowość, ładnie piszą listy i zawsze punktualnie przychodzą do pracy. Jeśli w pracy będzie atmosfera zgody, można liczyć, że będą starali się pracować najlepiej jak potrafią,. Zawsze dbają o szczegóły i dobrze dają sobie radę z długoterminowym planowaniem.

Osoby reprezentujące tę osobowość są najlepsze: w zajmowaniu się szczegółami i dogłębnym myśleniu, w prowadzeniu notatek, robieniu wykresów i diagramów, w analizowaniu problemów zbyt trudnych dla innych.

• Osobowość energicznego choleryka

Energiczny choleryk to ekstrawertyk, człowiek czynu, optymista.

• Mocne strony

Energiczny choleryk to urodzony przywódca, dynamiczny i aktywny. Posiada nieodpartą potrzebę zmian, silną wolę i zdecydowanie. Trudno go zniechęcić. Jest niezależny i samowystarczalny. Nie ulega wzruszeniom. Wzbudza zaufanie.

Pracuje dla potrzeb grupy i sprawdza się w nieoczekiwanych sytuacjach. Przewodzi i organizuje i zazwyczaj ma rację. Niezbyt natomiast odczuwa potrzebę przyjaźni.

• Słabości

Energiczny choleryk jest nałogowym pracoholikiem. Nie jest w stanie oderwać się od pracy, aby odpocząć. To człowiek pełen entuzjazmu i zdecydowania w dążeniu do celu. Musi mieć nad wszystkim kontrolę, nie pozwala innym na podejmowanie decyzji i organizowanie działań. Posiada niezachwiane przekonanie, że zawsze ma rację, a pozostali którzy myślą inaczej, są w błędzie. Ceni w sobie siłę i z politowaniem spogląda na słabości u innych. Posiada zdumiewającą zdolność sterowania innymi tak, aby byli oni tego nieświadomi. To mistrz manipulacji. Lubi intryganckie zagrywki. Nie potrafi obchodzić się z ludźmi. Osądza ich z pozycji siły i pewności siebie. Odczuwa wewnętrzny przymus poprawiania błędów. Cechą choleryka jest apodyktyczność, zarówno w mowie jak i w dawaniu pisemnych instrukcji. Bardziej przejmuje się on zadaniami aniżeli uczuciami ludzi. Uwielbia kontrowersje i dyskusje. Nawet przed samym sobą nie jest w stanie przyznać się do błędu. Słowo "przepraszam" uważa za przejaw słabości. Przeświadczony, że zawsze ma rację, nie jest w stanie dostrzec swoich braków i wad. Nie przyjmuje do wiadomości, że jakaś ich cecha może być odpychająca. Już będąc małymi dziećmi cholerycy muszą zwyciężać w każdej sytuacji i zawsze znajdą sposób, aby nie stracić twarzy.

Energiczny choleryk w pracy: ukierunkowany na osiągnięcie celu. Jest dobrym organizatorem, który dostrzega praktyczne rozwiązania. To człowiek szybki w działaniu. Kładzie nacisk na wydajność i dodaje innym bodźca. Opozycja pobudza go do działania.

Jest wspaniałym pracownikiem i może osiągnąć więcej niż przedstawiciele innych temperamentów. Ma surowe podejście do miejsca swojej pracy. Jego czas wypełniony jest załatwianiem spraw.

Na równi z perfekcyjnym melancholikiem obdarzony jest zdolnościami organizacyjnymi. Uwielbia podejmować wielkie wyzwania. Jest tak skoncentrowany na osiągnięcie celu, że zrobi wszystko, aby go osiągnąć. Jest bardzo pewny siebie i może realizować każde zadanie. Najlepiej pracuje wtedy, gdy w pełni kontroluje sytuację. Należy powierzać mu stanowisko, na którym nie ma bezpośredniego kontaktu z klientami lub innymi pracownikami, ponieważ swoim zachowaniem powoduje niepewność wśród innych ludzi a także może przytłaczać mniej agresywne osoby. Energiczny choleryk jest cennym nabytkiem dla każdej firmy. Ma całościowy obraz przedsięwzięcia, szybko podejmuje decyzje i znajduje praktyczne wnioski.

Jeśli praca będzie mu dawała możliwość stawiania czoła nowym wyzwaniom i zapewniała otrzymanie nagród, podtrzyma w nim motywację i przyczyni się do jego dalszego rozwoju. Cholerycy najlepiej sprawdzają się na stanowiskach kierowniczych. Połączenie towarzyskiego sangwinika o miłej osobowości z władczym cholerykiem, zdominowanym w dążeniu do wytyczonego celu da idealnego kandydata na stanowisko kierownicze.

Osoby reprezentujące tę osobowość są najlepsze: w pracach wymagających szybkich decyzji, w sprawach, gdzie jest potrzebne natychmiastowe działanie uwieńczone rezultatem, w dziedzinach wymagających silnej kontroli i autorytetu

• Osobowość spokojnego flegmatyka

Spokojny flegmatyk to introwertyk, obserwator, pesymista

Zarówno mocne strony flegmatyka, jak i jego słabości nie przejawiają się zbyt wyraźnie.

• Mocne strony

Spokojny flegmatyk to człowiek powściągliwy, niewymagający i beztroski, spokojny, chłodny, opanowany. To człowiek cierpliwy, zrównoważony, cichy, a przy tym dowcipny i życzliwy, który nie miewa napadów złego humoru, nie popada w depresję i nie robi hałasu wokół swojej osoby. Emocje skrywa głęboko, jest pogodzony z życiem. Jest uniwersalny.

Flegmatyk jest łatwy we współżyciu, uprzejmy i pogodny. To dobry słuchacz, który ma wielu przyjaciół. Jest współczujący i troskliwy. Lubi obserwować ludzi.

• Słabości

Spokojny flegmatyk nie potrafi się czymś ekscytować, nie przejawia żadnego entuzjazmu. Nie lubi zmian i nie odczuwa potrzeby rozrywki. Przypuszcza, że inni czują tak samo. Sprawia wrażenie leniwego i odkładając pracę na później zakłada, że w ogóle zdoła jej uniknąć. Cierpi na kompleks jutra: "Nigdy nie rób dzisiaj tego, co możesz odłożyć na jutro". Potrzebuje od innych bezpośredniego bodźca, ale nie znosi przymuszania. Unika wywiązywania się z codziennych obowiązków. Trwając w uporze spokojny flegmatyk nie pragnie porozumienia. Zawsze idzie drogą najmniejszego oporu. Jest niezdolny do podejmowania decyzji. Nie chcąc nikogo ranić, nie potrafi powiedzieć "nie".

Spokojny flegmatyk w pracy: człowiek kompetentny i solidny, spokojny i zgodny. Ma zdolności administracyjne. Pośredniczy w rozwiązywaniu problemów i znajduje proste wyjścia. Unika konfliktów. Dobrze znosi naciski.

Zadowala go prawie każde miejsce pracy. Najlepiej funkcjonuje na takim stanowisku, które nie wymaga wykazania się większą inicjatywą, a praca polega na wykonywaniu rutynowych czynności. Musi mieć dokładnie wyznaczone terminy, w przeciwnym razie może spowodować zakłócenia i komplikacje, z powodu których wykonanie zlecenia przesunie się w czasie. Mając motywację i będąc pod stałym nadzorem, spokojni flegmatycy stają się doskonałymi członkami zespołu.

Świetnie funkcjonują w dobrze zorganizowanym miejscu pracy, gdzie ich obowiązki są jasno określone, i gdy wiedzą, co do nich należy, i mogą sprawdzić, czy poczynili postępy. Pozostawieni samym sobie mogą marnować czas. Nie odpowiada im sytuacja, gdy muszą pracować nie mając na to ochoty. Uważając, że nie nadeszła jeszcze odpowiednia pora, odkładają załatwienie sprawy z dnia na dzień. Kiedy pojawiają się problemy, są wspaniałymi mediatorami, ponieważ potrafią obiektywnie osądzać relacje obydwu stron.

Osoby reprezentujące tę osobowość są najlepsze: w roli mediatora i przywracającego zgodę, w burzliwych sytuacjach, kiedy potrzebny jest uspokajający uścisk dłoni, w rutynowych zajęciach, które innym mogą wydawać się nudne.

• Osobowości mieszane

Człowiek wielokrotnie tworzy kombinację więcej niż jednej osobowości. Połączenie dwóch typów osobowości może być następujące:

- w proporcji pół na pół,

- dominujący główny typ osobowości z małą domieszką drugiego.

Istnieją połączenia naturalne oraz połączenia uzupełniające. Są one następujące:

a) połączenia naturalne

- sangwinik/choleryk,

- melancholik/flegmatyk.

b) połączenia uzupełniające

- flegmatyk/sangwinik,

- choleryk/melancholik.

Zdarzają się również połączenia przeciwstawne:

- sangwinik/melancholik,

- choleryk/flegmatyk.

     W przypadku osobowości mieszanych występują kombinacje cech z różnych temperamentów. Osobowości mieszane istnieją wtedy, gdy człowiek posiada w podobnej ilości cechy charakterystyczne dla poszczególnych typów. Osobowości te zazwyczaj wykazują się większą elastycznością i przystosowaniem do otaczającej rzeczywistości.

• Osobowość Człowieka [  do góry  ]

Osobowość człowieka to pewien zespół przeróżnych cech charakterystycznych dla danej jednostki. Cechy te określają sposób postępowania oraz zachowanie się w różnych sytuacjach człowieka.
Najbardziej popularne cechy osobowości to :
a) procesy poznawcze ( bezpośrednie: wrażenia, spostrzeżenia i pośrednie: pamięć, uwaga, myślenie i wyobraźnia)
b) temperament
c) inteligencja
d) charakter

Czynniki wpływające na kształtowanie osobowości to :
a) środowisko - jest to otoczenie, w którym przebywamy, może to być miejsce pracy, może to być jakaś wyjątkowa dla nas, bliska nam osoba, wpływ mogą mieć na nas rodzice, szkoła czy towarzystwo, w którym najczęściej przebywamy,
b) geny - często dziedziczymy po naszych przodkach, geny osobowości, pewne odruchy, zachowania, odczucia odziedziczamy po członkach rodziny
c) własne ambicje - nie każdy człowiek jest taki sam, dążymy do rozwoju do kształcenia się, zdobywania wiedzy, jedna osoba jest bardziej inteligentna od drugiej te zależności można kształtować we własnym zakresie 

• Afekt [  do góry  ]

Na pewno w życiu każdego człowieka zdarzyło się nie raz zadziałać w afekcie. Afekt to chwilowe podrażnienie danego człowieka, jego zdenerwowanie i wyprowadzenia z równowagi. Człowiek wtedy zbulwersowany mówi wiele rzeczy, czego w normalnych spokojnych warunkach nie powiedziałby. Mówimy wtedy wiele rzeczy, które mogą sprawić ból bliskiej nam osobie, choć nie tylko. Jesteśmy bardzo podenerwowani, sytuacja sprawia, że wygarniemy drugiej osobie jej wady, to jak się zachowuje nie stosownie, ale po co? Przecież bardzo ważne jest to, aby postarać się opanować swoje emocje. Jeżeli w trudnych, konfliktowych sytuacjach dana osoba potrafi powiedzieć, w porządku, niechaj będzie na twoim, czy coś w stylu nie zgadzam się z tym, ale nie będę się upierać przy swoim, czy też dobrze nasze zdania są różne zakończmy tę rozmowę bo dojdzie do zwady to naprawdę jest to bardzo cenna zaleta tej osoby. Otaczający nas świat, środowisko wpływa na to że ludzie mają własne problemy, stresy przeżywają, mają radosne chwile w swym życiu, ale również trudne, więc po cóż utrudniać sobie życie poprzez kłótnie? Zastanówcie się nic wybuchami złości, agresją i okrzykami na naprawdę nie winną osobę nie wskóracie. Przede wszystkim spokojny ton i rozmowa, rozmowa i jeszcze raz rozmowa!!!! Sprawdźcie od razu otoczenie wyda Wam się łaskawsze dla Was!!!! 

• Temperament [  do góry  ]

Temperament to szybkość reagowania na dane bodźce z otaczającego nas świata. Niektóre osoby wolniej reagują inne zaś szybciej, spontanicznie. Dlatego też ukształtowały się następujące 4 typy temperamentów: Sangwinik, Choleryk, Flegmatyk, Melancholik. 

• Sangwinik [  do góry  ]

Sangwinik to osoba wesoła, pogodna patrząca bardzo optymistycznie na świat. Widzi świat w kolorowych barwach. Jest osobą subtelną i wrażliwą. W nieprzyjemnych sytuacjach jest smutny i speszony lecz przez krótki okres szybko to mija. Sangwinik bardzo uwielbia towarzystwo. Mówi bardzo dużo jest skłonny posunąć się do lekkiego kłamstwa, żeby tylko skupić uwagę otoczenia na sobie. Mówi przeżywając i gestykulując. Potrafi dobrze "grać". Wszędzie jest go pełno. Przeżywa bardzo na zewnątrz, ale jego emocje wewnątrz są zazwyczaj krótkotrwałe. Nie można na niego liczyć, gdyż często zmienia obiekt zainteresowania. Ciągle szuka nowych znajomości i wyraża chęć poznawania i odkrywania świata. Sangwinik kieruje się impulsami w związku z czym nie wiadomo czego można się po nim spodziewać. Najbardziej denerwującą jego cechą jest to , że nie dostrzega swoich wad. Często udziela komuś rad nawet, jeśli ta osoba o nią nie pyta. Wtrąca się do wielu rozmów. Sangwinik uwielbia podróże, zmiany w życiu, wydawanie pieniędzy, prezenty i komplementy. Zwykle brak mu silnej woli do wykonania pomysłów, których miewa niezliczoną ilość. Jest tak twórczy i barwny, że budzi w ludziach podziw, często nawet zazdrość. Nie należy zbytnio przywiązywać wagi do jego słów lub obarczać odpowiedzialnością. Sangwinik potrzebuje osoby, która wszystko niemal zrobi za niego, słucha i adoruje go w każdej chwili. Odwdzięczy się nam urozmajcając nasze życie. 

• Choleryk [  do góry  ]

Choleryk to urodzony przywódca. Nie potrafi pogodzić się z rolą podwładnego. Zawsze lubi dowodzić i rozkazywać innym. Lubi, gdy wszystko jest po jego myśli. Jego zalety to silna wola, zdecydowanie i dążenie do celu. Dzięki takiej postawie może wiele osiągnąć w życiu. Jest jednak skłonny do "afektów", gdy coś pójdzie nie tak jak należy szybko wybucha na innych. Krzyczy i jest gwałtowny. Przechodzi szybko ze stanu spokojnego do ogromnych emocji. Mówi szybko co myśli na dany temat nie zważając, że może kogoś urazić. Można jednak na niego liczyć w trudnych sytuacjach. Cały czas próbuje przekonać do tego, że jest nieomylny. Jego rozkazujący ton zraża innych. Można z nim współżyć, gdy potrafi się ustępować, gdyż na tym to właśnie polega- choleryk nie ustępuje i trudno z nim iść na kompromis. Zawsze musi postawić na swoim. Spędzanie czasu w towarzystwie uważa za stratę czasu. Cholerykowi grozi pracoholizm, gdyż nie potrafi odpocząć. Jest w ciągłym biegu i wiecznie zajęty. Choleryk to silna osobowość. Boi się okazać słabość. Emocje choleryka są niezwykle wysokie , to potencjalny zawałowiec. Powinien nauczyć się cierpliwości. 

• Flegmatyk [  do góry  ]

Flegmatyk, to osoba, którą rzadko widać i słychać. Pełni w życiu rolę obserwatora wydarzeń. Jest powściągliwy w wyrażaniu emocji i przeżyć. Rzadko wyraża swoją opinię i pozostaje zagadką dla wielu osób. Jedynie bardzo silna sytuacja bodźcowa może wyprowadzić go z równowagi - trudno go zrazić do siebie. Zawsze jest uprzejmy i życzliwy. Od życia nie wymaga zbyt wiele, jest zadowolony z tego co ma. Często sprawia wrażenie znudzonego ze względu na to, że lubi samotność - unika towarzystwa. Zasadnicza jego cecha to zrównoważenie. Jest nazywany - zimnokrwistym - ze względu na spokój duszy. Nie łatwo go zdenerwować, w trudnych sytuacjach pozostaje nieporuszony. Unika konfliktów i rzadko jest zdecydowany. Bywają dni, chwile, że flegmatyk działa w afekcie, lecz szybko mu uraz przechodzi i szybko zapomina. Z pokorą przyjmuje wszystko co się pojawi, w myśl zasady: "nigdy nie jest tak źle, aby nie mogło być gorzej". Jest pesymistą. Odznacza się dużą tolerancją jest bierny i spokojny. Trudno i długo podejmuje decyzje, ale gdy podejmie to nieodwołalnie. Stanowczość jego jest zaskakująca i jest za późno, aby przeciwdziałać jego zamierzeniom. Flegmatyk jest z natury leniwy, nie lubi obowiązków i nie lubi być do nich zmuszany. Nie lubi również zmian i nowych sytuacji. Flegmatyk jest świetnym mediatorem, a współżycie z nim najczęściej jest bezkonfliktowe, jest życzliwym i dobrym słuchaczem i akceptuje ludzi takimi, jakimi są. 

• Melancholik [  do góry  ]

Melancholik skłonny jest widzieć ujemne strony życia. Przeważnie ma smutny nastrój. Długo pamięta wszystkie przykre sytuacje. Wpada w depresje, gdyż życie traktuje zbyt serio. Życie to dla niego ciężkie zadanie, które musi wykonać z pełną odpowiedzialnością. Każde jego niepowodzenie, załamuje go i zwiększa w nim poczucie mniejszej wartości. Każdy swój krok w życiu starannie analizuje. Nienawidzi hałasu, gdyż woli się wyciszyć. Wszystko dokładnie planuje z góry. Nie jest roztargniony, a wszystko utrzymuje w jak najlepszym porządku. Żyje w świecie idei, wynalazków i planów. Ze względu na to, że jest do bólu drobiazgowy trudno czasem z nim współżyć. Jest zasadniczy i od innych oczekuje dostosowania się do jego zasad. Jest bardzo wrażliwy na krytykę i pamiętliwy. Jego przeżycia powstają wolno, ale są głębokie. Melancholik nie jest osobą towarzyską. Jest jednak stały w uczuciach w stosunku do osób, z którymi się zżyje. Uczucia te są głębokie i silne. Ostrożnie dobiera sobie przyjaciół, gdyż jest nieufny wobec ludzi. Jest wspaniałym słuchaczem i troszczy się o innych. Melancholik jest bardzo oszczędny. W pracy jest ceniony za sumienność, wytrwałość i zorganizowanie. Łatwo podporządkowuje się narzuconej dyscyplinie. Jeśli coś robi to bardzo dobrze, albo wcale się do tego nie zabiera. Rzadko jednak wykazuje się umiejętnościami co powoduje strach przed porażką. Melancholik powinien nauczyć się optymizmu i popracować nad podniesieniem poczucia własnej wartości. 

• Typologia wg Hipokratesa

Tak na przykład grecki lekarz Hipokrates (460 - 377 p.n.e.) wyróżnił 4 typy temperamentu: typ flegmatyka, choleryka, melancholika i sangwinika. Dokonał także dokładnego opisu tej typologii, który z powodzeniem może być użyteczny we współczesnych czasach. 

Według Hipokratesa flegmatyk to człowiek odznaczający się mało dynamicznym usposobieniem, nie ulegający gwałtownym emocjom, słabo reagujący na podniety, ale za to wytrwały w działaniu i konsekwentny w uczuciach. Można zaryzykować żartobliwe stwierdzenie, że jest to topowy typ pracownika w brytyjskich korporacjach. 

Choleryk - to z kolei typ bardziej popularny w korporacjach amerykańskich; człowiek wybuchowy, o silnych i szybko powstających reakcjach uczuciowych; odznaczający się dużą energią życiową i brakiem opanowania. Reakcje choleryka są niewspółmierne do bodźca. 

Melancholik - to człowiek o usposobieniu łagodnym, biernym, którego cechuje brak impulsywności, silne, wolno narastające reakcje uczuciowe. Melancholik w działaniu jest mało odporny i co za tym idzie - niewytrwały. Typ melancholika cechuje się małą ruchliwością, apatią, przewlekłymi stanami przygnębienia (skłonnością do depresji). 

Sangwinik - to człowiek o żywym, pogodnym, uczuciowym, aktywnym usposobieniu, wrażliwy, o silnych i szybkich reakcjach. Sangwinik łatwo dostosowuje się do zmiennych warunków życia, jest odporny na trudności.

• Freud i Jung

W czasach nowożytnych Zygmunt Freud oraz Carl Gustav Jung wyodrębnili i zdefiniowali osobowość. Pojęcie to używane jest obecnie dla oznaczenia całokształtu dyspozycji i funkcji psychicznych człowieka, wyznaczających jego zachowanie i stanowiących swoistą strukturę.

Zdefiniowanie osobowości umożliwiło badanie, przewidywanie i kształtowanie zachowań ludzi w różnych aspektach ich życia, także w aspekcie zawodowym. Wspomniany Carl Gustav Jung (1875-1961), uczeń Freuda, uznał  procesy nieświadome jako główną rzeczywistość psychiczną, a historię indywidualną wraz z historią całej ludzkości jako główne determinanty zachowania człowieka. Wg typologii osobowości C. G. Junga wyróżnić można dwa zasadnicze typy osobowości:

Ekstrawertyk - osoba, której zachowanie nacechowane jest pozytywnym zainteresowaniem światem zewnętrznym (bardziej niż własnymi przeżyciami), o aktywności skierowanej na otoczenie, prospołeczną, łatwo nawiązującą kontakty, z ogólną zaradnością i orientacją w realiach rzeczywistości. Są to ludzie, którzy reagują szybko i wyraźnie. Dają odpowiedzi, zanim nad nimi pomyślą. Trudno im się skoncentrować na słuchaniu. Robią dużo szumu i zamieszania wokół siebie i dobrze się czują w takiej atmosferze. 

Introwertyk - osoba kierująca uwagę na własne wewnętrzne przeżycia; u introwertyków obserwuje się brak szerszego zainteresowania otoczeniem oraz skłonność do zamykania się w sobie i różnego stopnia izolację od innych.

• Niepowtarzalność i cechy wspólne

Z psychologicznego punktu widzenia każdy z nas jest niepowtarzalny, lecz mimo to wykazujemy wiele cech wspólnych, które da się pogrupować właśnie w ww. kategorie. Są to np.:  sposoby reagowania, sposób ubierania się, analizowania, mówienia, odczuwania i inne. Jesteśmy układanką różnych typów osobowości, ale na pewno jedna spośród nich jest dominującą. Każdy typ osobowości ma swoje mocne i słabe strony, co widać także w środowisku zawodowym.

• Sangwinik

Mocnymi stronami sangwinika w pracy są: duże poczucie humoru, optymizm, przyjazne nastawienie do ludzi, łatwość zyskiwania przyjaciół wśród współpracowników, duże zdolności werbalne, twórczość. Jego słabościami natomiast może być: zbytnie gadulstwo, brak punktualności w dotrzymywaniu terminów, zapominalstwo, trudności w mówieniu "nie", a więc brak asertywności, chaotyczność, branie na siebie zbyt wielu obowiązków.

Jak rozpoznać zewnętrznie sangwinika? Nie będzie to zbyt trudne, ponieważ sangwinik po prostu pragnie być zauważany! Jego ubiór jest najczęściej kolorowy, modny, "na topie", często ekstrawagancki, okraszony  biżuterią. Ludzie tego pokroju przywiązują wagę do makijażu i modnej fryzury.
Biuro sangwinika nie jest uporządkowane, jest natomiast z reguły udekorowane kwiatami, bibelotami, pamiątkami, zdjęciami rodziny, dyplomami, nagrodami za osiągnięcia. Jest nacechowane otoczką emocjonalności.

Najważniejszą rzeczą jaką można zrobić dla sangwiników, gdy są to nasi współpracownicy lub przełożeni to obdarzyć ich uwagą i podziwem. Ich sposób zachowania, ubierania jest uwodzicielską prośbą o zwrócenie na nich uwagi, a wdzięk i urok jaki roztaczają - utajoną prośbą o pochwałę i docenienie.

Jeżeli pracujemy z sangwinikiem nie powinniśmy od niego wymagać zbytniej skrupulatności i porządku, natomiast możemy wykorzystać jego naturalne zdolności w łatwym nawiązywaniu kontaktu z innymi oraz wielką kreatywność.

• Melancholik

Podstawowym pragnieniem melancholika jest ustawiczne dążenie do doskonałości. Do jego mocnych stron zaliczyć możemy: dokładność, dbałość o szczegóły, sprawiedliwość, zorganizowanie, umiłowanie piękna. Posiada analityczny umysł, działa wg planu. Ceni ciszę i najlepiej pracuje sam. Jest mistrzem nastroju i zrozumienia innych.

Słabe strony melancholika to: głębokie depresje, brak spontaniczności, skłonność do skrajności. Wyjątkowo perfekcyjny, dlatego w działaniach potrzebuje więcej czasu. Źle pracuje pod presją. Trudno go usatysfakcjonować, może wydawać się kapryśny i niewdzięczny. Credo życiowe melancholika brzmi: "Jeżeli  coś robię, to warto zrobić dobrze". Niestety często obywa się to kosztem upływającego czasu. Emocjonalną potrzebą melancholika jest porządek i wrażliwość. Pragnie doskonałości w życiu zawodowym i uporządkowanego życia osobistego, a także zrozumienia jego wrażliwej natury. Gdy te potrzeby nie są zaspokojone może popaść w depresję.

Melancholika łatwo zewnętrznie poznać po elegancji i klasie. Lubi ubrania proste w formie, ale wysokiej jakości. Krój konserwatywny, kolory szare, czarne, stonowane, jednak nienagannie zestawione. Włosy starannie ułożone, całość idealnie skomponowana z dużą dbałością o szczegóły.

Biuro melancholika jest oczywiście uporządkowane. Każdy przedmiot posiada swoje miejsce i konkretne przeznaczenie.

• Choleryk

Choleryk przedstawia typ osobowości, którego emocjonalną potrzebą jest działanie, a więc praca i osiąganie wyznaczonych celów.

Mocnymi stronami choleryka są: zdecydowanie, aktywność, umiejętność szybkiego rozwiązywania problemów. Choleryk pracuje ciężej niż ktokolwiek inny, (niestety często popada w pracoholizm). Poszukuje wyzwań i doskonale radzi sobie w trudnych sytuacjach. Jest urodzonym przywódcą, pewnym siebie, skoncentrowanym na celach.

Słabymi stronami choleryka są: arogancja, nerwowość, zbytnia pewność siebie, upór, ale co ciekawe także pewna słabość w kontaktach z innymi. Oczekuje od siebie i innych całkowitego poświęcenia się celom, które jemu wydają się słuszne. Chce dominować i ma skłonności do manipulowania ludźmi. Nie potrafi przyznać się do błędu, czym często rani innych ludzi. Choleryk wykazuje silną potrzebę osiągnięcia celu, który zamierzył, oczekując  dowodów uznania za wszystkie podjęte przez siebie działania. W swoich wypowiedziach często podkreśla więc zasługę własnej pracy.

Jak wygląda władczy choleryk? Otóż nie cechuje go zbytnia dbałość o wygląd. Ubiera się raczej konserwatywnie ale aktualnie. Strój powinien być funkcjonalny, dlatego też np. kobieta-choleryk najczęściej chodzi na płaskich obcasach i w spodniach lub luźnej spódnicy, by móc chodzić szybko i zdecydowanie.

Pracując z cholerykiem musimy zdawać sobie sprawę, że atmosfera w biurze będzie konkretna, nakierowana na zadania. Szybko sprowadza temat rozmowy na właściwe tory, dając wyraźnie odczuć, że jego czas jest cenny i pora przejść do sedna sprawy. Zawsze gotowy stawić czoła wyzwaniom. Szybko podejmuje decyzje nie bacząc na etykietę i formę. Działa w myśl zasady: "zróbcie to natychmiast i dokładnie tak jak ja chcę".

• Flegmatyk

Spokojny flegmatyk swoim ugodowym usposobieniem wprowadza w pracy spokój i równowagę. Często wydaje się niezauważany i niedoceniany, lecz w głębi duszy pragnie szacunku, wykazując dużą potrzebę poczucia własnej wartości. Do jego mocnych stron należą: bezkonfliktowość, opanowanie, rozwaga, stabilność, uprzejmość. Jest dobrym słuchaczem, doskonale sprawdza się w mediacjach. 

Słabymi stronami flegmatyka są: upór, niezdecydowanie, odwlekanie decyzji, niezaangażowanie, nie uzewnętrznianie się,niechęć do zmian, zwlekanie z wykonaniem pracy.

Flegmatyk nade wszystko ceni sobie spokój. Nie dąży do konfrontacji. Lubi pracować sam i chociaż czasem zwleka z wykonaniem zadania, jest raczej solidny i można na nim polegać. Jego biuro jest wygodne i funkcjonalnie urządzone, lubi mieć wszystko w zasięgu ręki, na biurku mogą stać rodzinne fotografie. Nawet prowadząc ważne zawodowe rozmowy znajduje czas na osobistą rozmowę, czy wspólne wypicie herbaty.

Nadrzędną zasadą flegmatyka jest wygoda, także w ubiorze, a więc preferuje wygodny, nieskrepowany styl. Wybiera łagodne kolory, nic ekstrawaganckiego. Nie ma ochoty być zauważany.

• Słowa klucze - dla typu osobowości

Określenie własnego typu osobowości otwiera nam możliwość zrozumienia siebie, swojego postępowania, a w konsekwencji także i innych ludzi. W kontaktach (np. w sprzedaży) należy często używać słów, które najszybciej dotrą do danej osobowości. Dla sangwinika będą to: "kolorowo", "wesoło", "bezpłatnie", "zabawnie", "produkt bogato zdobiony, kolorowy, śmieszny". Warto zaoferować promocyjną cenę, darmowy prezent.

Dla choleryka ważne są słowa takie jak: "praktyczne", "porywające", "odważne", "śmiałe", "produkt - usługa rzucające wyzwanie i obiecujące władzę". Zwróć jego uwagę na zwiększoną produktywność.

W rozmowie z flegmatykiem używaj zwrotów: "łatwe w użyciu", "proste w obsłudze", "oszczędzające czas", "nie wymagające wysiłku", "dające odprężenie".

Kluczowymi zaś słowami dla melancholików są: "szczegółowe", "intelektualne", "wrażliwe", "systematyczne", "zorganizowane".

W dziejach nauki najwcześniej i najbardziej znanej typologii osobowości dokonał Hipokrates, żyjący w V wieku p.n.e. Ten słynny twórca medycyny biorąc za podstawę biologiczną właściwość jednostki, przejawiającą się w sile i szybkości reagowania człowieka na bodźce oraz powstrzymania się od działań sprzecznych z uznawanymi normami i wzorami, wyróżnił takie typy temperamentów, jak: 
- Sangwinik, czyli człowiek ~ osobowością o żywymi i zmiennym usposobieniu;
- Melancholik - mało uczciwy i mało aktywny
- Choleryk - pobudliwy i mało wytrwały w działaniu
- Flegmatyk - mało pobudliwy, lecz wytrwały i konsekwentny

Znakomity fizjolog I. P. Pawłow klasyfikował typy układu nerwowego przyjmując następujące kryteria:
- Siłę
- Równowagę 
- Ruchliwość procesów

Wyodrębnił on cztery zasadnicze typy:
- Żywy - silny, zrównoważony, ruchliwy
- Spokojny, powolny - silny, zrównoważony, inertny
- Pobudliwy, niepohamowany - silny, niezrównoważony z przewagą pobudzania nad hamowaniem
- Słaby

Szwajcarski psychiatra G. Jung (1875 - 1961) za podstawę swej typologii osobowości przyjął kierunek i zakres aktywności społecznej człowieka. Umożliwiło mu to wyodrębnienie dwóch podstawowych typów osobowości, a mianowicie:
1. Introwertyka, czyli człowieka ukierunkowującego własne działania na siebie i oszczędnego w uzewnętrznieniu swoich przeżyć, o hermetycznej postawie życiowej
2. Ekstrawertyka będącego osobowością o cechach krańcowo różnych niż typ pierwszy

Oryginalną typologię osobowości opracował filozof i psycholog niemiecki E. Spranger (1882 - 1963). Za podstawową determinantę organizującą osobowość uznał on usposobienie, co pozwoliło mu wyróżnić sześć typów człowieka:
Teoretyczny, człowiek interesujący się zwłaszcza prawami nauki i poszukujący teorii wyjaśniających świat
Ekonomiczny - dążący do bogactwa i zdobycia dóbr materialnych
Estetyczny - pragnący przeżywania piękna i jego przejawów
Społeczny - spieszący chętnie z pomocą innym ludziom
Polityczny - zapobiegający o władzę i panowanie nad innymi jednostkami i zbiorowościami 
Religijny - zainteresowany poznawaniem Boga i propagowaniem jego nauki. 

---