Aktualny ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej (Trzeciej Rzeczypospolitej) określony jest Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej uchwaloną przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997 roku.

Zgodnie z jej treścią Rzeczpospolita Polska jest republiką parlamentarną i realizuje zasady suwerenności narodu, niepodległości i suwerenności państwa, demokratycznego państwa prawnego, społeczeństwa obywatelskiego, trójpodziału władzy, pluralizmu, legalizmu, społecznej gospodarki rynkowej oraz przyrodzonej godności człowieka. Rzeczpospolita określona jest także jako państwo unitarne.

Aktualny system partyjny w Polsce

Nowelizacja Konstytucji PRL uchwalona 29 grudnia 1989 wprowadziła w Polsce pluralizm polityczny czyli możliwość istnienia wielu niezależnych partii politycznych (system wielopartyjny). Zerwała także z konstytucyjną hegemonią Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w polskim systemie partyjnym.

W latach 90. ukształtował się system wielopartyjny, charakteryzujący się, zwłaszcza w początkowym okresie transformacji znacznym rozdrobnieniem.

W pierwszych wolnych wyborach po 1989 zwycięska Unia Demokratyczna zdobyła jedynie 12,32% głosów, co przełożyło się na 62 mandaty.

Do zmiany sytuacji przyczyniło się wprowadzenie progów wyborczych (ten kto osiągnął wymagany próg wyborczy - miał zagwarantowane miejsce w Parlamencie) na poziomie 5% dla partii i 8% dla ugrupowań koalicyjnych.

W wyborach w 2001 i 2005 do Sejmu weszło tych samych sześć partii, zaś po przyspieszonych wyborach w 2007 w Sejmie znalazły się już tylko cztery ugrupowania, a w Senacie dwa.

Obecnie na polskiej scenie politycznej dominuje Platforma Obywatelska oraz Prawo i Sprawiedliwość, a w Sejmie VI kadencji znajdują się także reprezentanci takich ugrupowań jak: Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polskie Stronnictwo Ludowe, Polska Jest Najważniejsza, Socjaldemokracja Polska oraz Stronnictwo Demokratyczne i Unia Pracy.

Obecna Konstytucja gwarantuje wolność tworzenia i działania partii politycznych stosujących metody demokratyczne. Nakazuje też jawność ich finansowania. Zakazane jest natomiast funkcjonowanie partii i organizacji odwołujących się do totalitarnych praktyk nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także nawołujących do nienawiści lub przemocy, bądź zakładających utajnienie swoich struktur lub członkostwa. Zasady dotyczące działania partii określone są w Ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych.

Partie obecne w Sejmie (460 posłów)

• Platforma Obywatelska (PO) - 205 posłów

• Prawo i Sprawiedliwość (PiS) - 147 posłów, w tym: Ruch Katolicko-Narodowy (RKN) - 2 posłów (jednocześnie Ruch Patriotyczny)

• Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD) - 45 posłów, w tym: Unia Pracy (UP) - 3 posłów

• Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) - 31 posłów

• Polska Jest Najważniejsza (PJN) - 18 posłów

• Socjaldemokracja Polska (SDPL) - 3 posłów

• Stronnictwo Demokratyczne (SD) - 3 posłów

• Posłowie niezrzeszeni - 8 posłów:

• 4 wybranych z listy PO

• 2 wybranych z listy PiS

• 1 wybrany z listy Lewicy i Demokratów

• 1 wybrany z listy Mniejszości Niemieckiej

Partie obecne w Senacie (100 senatorów)

• Platforma Obywatelska (PO) - 53 senatorów

• Prawo i Sprawiedliwość (PiS) - 37 senatorów, w tym: Ruch Odbudowy Polski (ROP) - 1 senator

• Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) - 2 senatorów

• Polska Jest Najważniejsza (PJN) - 1 senator

• Senatorowie niezrzeszeni - 7 senatorów:

• 1 członek Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD)

• 6 bezpartyjnych (4 wybranych z ramienia PO, 1 wybrany z ramienia PiS, 1 wybrany jako kandydat niezależny)

Wiele partii łączy się ze sobą podpisując porozumienia o współpracy aby stworzyć większość parlamentarną - dzięki której mogą stworzyć czasami rząd.

Koalicje obecnie istniejące

• Koalicja PO-PSL

• Ogólnopolska Koalicja Obywatelska (OKO)

• Sojusz Lewicy Demokratycznej - Unia Pracy (SLD-UP).

PREZYDENCI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ od 1989 do dzisiaj:

		Wojciech Jaruzelski	31 grudnia 1989 - 22 grudnia 1990	Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
2.		Lech Wałęsa	22 grudnia 1990 - 22 grudnia 1995	NSZZ Solidarność
3.		Aleksander Kwaśniewski	23 grudnia 1995 - 23 grudnia 2005	Sojusz Lewicy Demokratycznej
4.		Lech Kaczyński	23 grudnia 2005 - 10 kwietnia 2010	Prawo i Sprawiedliwość
-		Bronisław Komorowski - tymczasowo wykonywał obowiązki Prezydenta RP po opróżnieniu urzędu jako marszałek Sejmu	10 kwietnia 2010 - 8 lipca 2010	Platforma Obywatelska
-		Bogdan Borusewicz - tymczasowo wykonywał obowiązki Prezydenta RP po opróżnieniu urzędu jako marszałek Senatu	8 lipca 2010	niezrzeszony, popierany przez Platformę Obywatelską i wybrany z listy PO
-		Grzegorz Schetyna - tymczasowo wykonywał obowiązki Prezydenta RP po opróżnieniu urzędu jako marszałek Sejmu	8 lipca 2010 - 6 sierpnia 2010^[	Platforma Obywatelska
5		Bronisław Komorowski

2

---