T: Gospodarka i społeczeństwo II RP str. 89-94 i 108-113

1.Problemy gospodarcze II RP:

a. unifikacja ( złączenie) gospodarcza kraju po zniszczeniach wojennych

a. hiperinflacja w latach 20-tych i reforma walutowa Władysława Grabskiego- 1924: 1,8 mln marek= 1 zł polski, 1 $= 5,18 zł, założenie Banku Polskiego, oszczędności budżetowe, fiskalizm ( ściąganie podatków),

b. reforma rolna- 1925- dobrowolna parcelacja ( podział) majątków powyżej 180 ha, 300 ha na Kresach ( wschodnie tereny II RP) i 700 ha ( majątki uprzemysłowione) za odszkodowanie po cenie rynkowej

c. wojna celna z Niemcami- 1925-1931

d. inwestycje w latach 20-tych:

- magistrala węglowa- Śląsk- Gdynia

- Czechowice ( Ursus) - fabryka samochodów, motocykli, silników

2. Osiągnięcia gospodarcze: realizacja planu 4-letniego ( od 1938 r. miał być realizowany plan 15-letni)

a. budowa COP-u ( Centralny Okręg Przemysłowy)- Eugeniusz Kwiatkowski - 1937

( widły Sanu i Wisły, 15 % powierzchni kraju, 18 % mieszkańców)

- przemysł” hutniczy, metalowy, maszynowy, zbrojeniowy, 100 fabryk, 100 tys. miejsc pracy, budowa kolejnych 300 fabryk,

- Stalowa Wola- armaty, Sanok- broń maszynowa, Mielec, Rzeszów- lotnictwo, Dębica- opony, elektrownie- Dunajec

b. rozwój transportu i mediów:

- LOT, PKP ( wzór punktualności),

- budowa portu w Gdyni ( 1924- Tadeusz Wenda),

- nadajnik radiowy w Raszynie (1931), telewizja ( 1937)

3. Rozwój oświaty i nauki:

a. powszechny obowiązek szkolny 7-14 lat, analfabetyzm- 15 %, 32 uczelnie- 50 tys. studentów, 1918- KUL, 1919- UAM

b. reforma oświaty- 1932- Janusz Jędrzejewicz- 3 -stopniowe szkolnictwo: 6 -letnia elementarna, 4-letnie gimnazjum, 2-letnie liceum

c. polscy międzywojenni naukowcy:

- Filozofia- Tadeusz Kotarbiński, Władysław Tatarkiewicz

- Socjologia- Florian Znaniecki,

- Matematyka- Stefan Banach, Hugon Steinhaus, Wacław Sierpiński,

- Geografia-Eugeniusz Romer

- Chemia- związki azoty/ nawozy sztuczne- Ignacy Mościcki,

- Medycyna- Kazimierz Funk ( witaminy)

4. Kultura II RP:

a. literatura:

- Władysław Reymont- „Chłopi”- 1924 Nobel

- Stefan Żeromski, Leopold Staff, Zofia Nałkowska, Maria Dąbrowska, Julian Tuwim,

- Antoni Słonimski, Jan Lechoń, Bolesław Leśmian, Stanisław Ignacy Witkiewicz ( Witkacy)- dramatopisarz, filozof, malarz, Tadeusz Dołęga- Mostowicz

- Witold Gombrowicz, Bruno Schulz

b. awangarda poetycka: Awangarda Krakowska- Tadeusz Peiper, Skamandryci: Tuwim, Iwaszkiewicz, Słonimski, Lechoń

c. muzyka- Karol Szymanowski, Ignacy Jan Paderewski, Artur Rubinstein, Ada Sari,

d. teatr: Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa,

e. kino- Eugeniusz Bodo, Pola Negri ( Hollywood), Adolf Dymsza, Hanka Ordonówna,

5. Sport:

a. Janusz Kusociński- biegi długie- 10 km - Los Angeles 1932

b. Stanisława Walasiewiczówna- sprint- 100 m 11,9 Los Angeles, srebro- Berlin 1936

c. Halina Konopacka- dysk, złoto, Amsterdam 1928

d. piłka nożna- Cracovia- 1921, Ruch Chorzów- Ernest Wilimowski ( 5:6 z Brazylią w 1934 we Włoszech na MŚ )

---