Prawo

Źródła prawa (akty prawne)

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach

Ustawa z dnie 25 czerwca 2010 r. o sporcie

Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych

Normy postępowania także w sporcie:

• normy postępowania nie posiadające rangi norm prawnych

• normy prawne

Normy postępowania nie posiadające norm prawnych

• regulacje statutowo- regulaminowe

• reguły sportowe

• inne regulacje sportowe

Prawo- ogół norm postępowania posiadających rangę norm prawnych

Źródła prawa- akty prawne z przepisami wysławiającymi normy prawne

Organy państwa upoważnione do tworzenia albo uczestniczące w tworzeniu prawa

Między innymi (zwłaszcza):

• Parlament: Sejm i Senat

• Prezydent RP

• Rada Ministrów

• Prezes Rady Ministrów

• Ministrowie

Akty prawne tworzące prawo np.:

• Konstytucja

• Ustawy

• Rozporządzenia

• Zarządzenia

• Uchwały

System źródeł prawa (system aktów prawnych):

• źródła prawa obowiązującego powszechnie

  • źródła prawa obowiązującego powszechnie i ogólnie

  • źródła prawa miejscowego

• źródła prawa wewnętrznego

Art. 87.1. Konstytucji RP

Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczpospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Źródła prawa (akty prawne) powszechnie i ogólnie obowiązującego prawa RP

1. Konstytucja

2. ustawy

3. ratyfikowane umowy międzynarodowe

4. rozporządzenia

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych

Umowy międzynarodowe:

• zwykłe

  • dwustronne

  • wielostronne

• konwencje

Przykład umowy międzynarodowej dwustronnej:

• Umowa między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej a Rządem Republiki Włoskiej o współpracy w zwalczaniu przestępczości

Przykład umowy międzynarodowej wielostronnej:

• Umowa pomiędzy Rządami królestwa Dani, Republiki Estońskiej, Republiki Finlandii, Republiki Federalnej Niemiec, Republiki Łotewskiej, Rzeczpospolitej Polskiej, Federacji Rosyjskiej i Królestwa Szwecji dotycząca przywilejów i immunitetów Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku

Przykład Konwencji:

• Międzynarodowa Konwencja w sprawie zwalczania aktów terroryzmu jądrowego

Przykład Konwencji dot. sportu:

• Międzynarodowa Konwencja o zwalczaniu dopingu w sporcie; sporządzona w Paryżu dnia 19 października 2005 r., ratyfikowana przez Prezydenta RP dnia 28 grudnia 2006 r.

Ratyfikowana umowa międzynarodowa

Tryb ratyfikowania (zatwierdzania umowy międzynarodowej przez upoważniony do tego organ) umów międzynarodowych:

• tryb uproszczony

• tryby obostrzone

  • zwykły (Sejm i Senat zwykłą większością)

  • kwalifikowane

    • Sejm i Senat większością kwalifikowaną

    • Referendum

Art. 91. 1. Konstytucji RP

Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu.

Organy upoważnione do wydawania rozporządzeń:

1. Prezydent RP

2. Rada Ministrów

3. Prezes Rady Ministrów

4. Ministrowie

Przykład rozporządzenia:

• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach

Przykład rozporządzenia dot. sportu

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie wykazu przedsięwzięć Euro 2012

Art. 94 Konstytucji

Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.

Organy ustanawiające akty prawa miejscowego:

1. organy samorządu terytorialnego

2. organy administracji rządowej

Źródła (akty prawne) prawa wewnętrznego:

• Uchwały Rady Ministrów

• Zarządzenia

  • Prezesa Rady Ministrów

  • Ministrów

Art. 93. 1. Konstytucji RP

Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty.

Zasady tworzenia prawa

Procedura tworzenia ustawy:

• Projekt ustawy

• Sejm

• Senat

• Prezydent RP

• Trybunał Konstytucyjny ?

• Ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw

• Vacatio legis

• Wejście ustawy w życie

Obowiązywanie prawa

Art. 88. Konstytucji RP

Warunkiem wejścia w życie ustaw, rozporządzeń oraz aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie.

Zasady i tryb aktów normatywnych określa ustawa.

Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.

Zasady wejścia w życie aktu prawnego.

Vacatio legis

Ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw

Data wejścia ustawy w życie

Hierarchia aktów prawnych oraz zasada niesprzeczności aktu prawnego niższej rangi z aktem prawnym wyższej rangi . Np. przepis rozporządzenia nie może być sprzeczny z przepisem ustawy.

Art. 91. 1. Konstytucji RP

Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.

Umowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

Zasada zakazu wstecznego działania ustawy (prawa)

Lex retro non agit

	Z darzenie
Ustawa A	Ustawa B	Ustawa C

Zasad praw nabytych

	M oment nabycia praw
Ustawa A	Ustawa B	Ustawa C

System i dziedziny prawa

1. Pojęcie systemu prawa

System prawa

• Prawo publiczne

• Prawo prywatne (cywilne)

Największe dziedziny prawa m. in.:

• Prawo konstytucyjne

• Prawo administracyjne

• Postępowanie administracyjne

• Prawo karne materialne

• Postępowanie karne

• Prawo karne wykonawcze

• Postępowanie cywilne

• Prawo pracy

• Prawo handlowe

• Prawo rolne

• Międzynarodowe prawo publiczne

• Międzynarodowe prawo prywatne

Szczególne dziedziny prawa m. in.:

• Prawo Unii Europejskiej

• Prawo budowlane

• Prawo lokalowe

• Prawo drogowe

• Prawo lotnicze

• Prawo wykroczeń

• Prawo karne skarbowe

• Prawo spółek handlowych

• Prawo ochrony środowiska

• Prawo sportowe

• Prawo medyczne

Prawo sportowe

Pojęcie prawa sportowego

Znaczenie pojęcia „prawo sportowe”.

1. Prawo sportowe sensu stricto- regulacje prawne znajdujące zastosowanie w sporcie

2. „Prawo sportowe”- regulacje sportowe (regulacje organizacji sportowych)

3. Prawo sportowe sensu largo- regulacje prawne znajdujące zastosowanie w sporcie oraz regulacje sportowe (regulacje organizacji sportowych)

Ingerencja państwa w sprawy sportu:

• Regulacjami prawnymi

  • Regulacjami prawnymi ogólnie obowiązującymi

  • Regulacjami prawnymi szczególnymi

• Innymi instrumentami

Źródła prawa sportowego

1. Uwagi ogólne

Źródła prawa sportowego:

• Regulacje prawne

• Regulacje organizacji sportowych

Regulacje prawne będące źródłami prawa sportowego:

• Prawo krajowe

• Prawo obce

• Prawo międzynarodowe

2. Regulacje prawne

Prawo krajowe jako źródło prawa sportowego:

• Ogólne regulacje prawne

• Specjalne sportowe regulacje prawne

Prawo międzynarodowe jako źródło prawa sportowego

• Ogólne regulacje prawno- międzynarodowe

• Specjalne sportowe regulacje prawno- międzynarodowe

Regulacje sportowe

Regulacje sportowe jako źródła prawa sportowego:

• Krajowe regulacje sportowe

• Regulacje sportowe innych państw

• Regulacje sportowe międzynarodowych organizacji sportowych

Uchwała zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej z dnia 29 czerwca 1992 r. w sprawie statusu zawodników, występujących w polskich klubach piłkarskich oraz zasad zmian przynależności klubowej.

Regulacje sportowe nie posiadają rangi regulacji prawnych

Stosunki prawne w Polsce

Stosunek prawny- stosunek między podmiotami prawnymi określony normami prawnymi

Podmiot A

Podmiot B

Wzajemne prawa i obowiązki określone normami prawnymi

Pracodawca

Pracownik

Wzajemne prawa i obowiązki określone normami prawnymi

Podmiot prawny- podmiot będący uczestnikiem stosunku prawnego

Podmioty prawne:

• Osoby fizyczne

• Osoby prawne

Osoba fizyczna- każdy człowiek od chwili poczęcia do chwili śmierci

Osoba prawna- zespół ludzi lub przedmiotów majątkowych zorganizowanych dla osiągnięcia pewnych celów i uznany przez prawo za samodzielny podmiot w stosunkach prawnych

Jednostka organizacyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru

Podmioty prawne będące osobami prawnymi, np.:

• Przedsiębiorstwo

• Bank

• Spółdzielnia

• Szkoła

• Stowarzyszenie

• Fundacja

Podmioty prawne:

• Podmioty publiczno- prawne- Państwo i jego organy państwowe jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego (gminy), np.:

  • Sejm

  • Rada Ministrów

  • państwowe przedsiębiorstwo

  • państwowy bank np. NBP

  • szkoła publiczna np. AWF Poznań

  • publiczny zakład opieki zdrowotnej

• Podmioty prywatno- prawne np.:

  • prywatne przedsiębiorstwo

  • prywatny bank np. WBK BZ

  • szkoła niepubliczna

  • niepubliczny zakład opieki zdrowotnej

  • spółdzielnia

Podmioty prywatno- prawne funkcjonujące w sporcie, np.:

• kluby sportowe

• związki sportowe (w tym także polskie związki sportowe)

• Polski Komitet Olimpijski

• osoby fizyczne (sportowcy i inni)

• inne

Stosunek łączący np. sportowca z klubem jako stosunek prawny:

S portowiec Klub

Wzajemne prawa i obowiązki określone normami prawnymi

Zdolność prawna- zdolność do występowania w charakterze podmiotu stosunku prawnego

Człowiek jako osoba fizyczna posiada zdolność prawną od chwili urodzenia

Jednostka organizacyjna uzyskuje zdolność prawną jako osoba prawna z chwilą jej wpisu do właściwego rejestru

W niektórych stosunkach prawnych zdolność prawna jest wyłączona albo ograniczona

Zdolność prawna w sporcie w postaci np.:

• zdolności osoby fizycznej do posiadania statusu członka klubu sportowego

• zdolność jednostki organizacyjnej do funkcjonowania w charakterze klubu sportowego

• zdolność jednostki organizacyjnej do funkcjonowania w charakterze związku sportowego

Czynność prawna – zachowanie wywołujące skutki prawne, tj. powodujące powstanie, zmianę względnie ustanie stosunku prawnego

Wadliwość czynności prawnych, przyczyny:

• brak zdolności do czynności prawnych

• brak świadomości lub swobody

• pozorność

• błąd

• podstęp

• groźba

Skutki wadliwości zdolności prawnych:

• nieważność czynności prawnej

• nieskuteczność czynności prawnej

Rodzaje czynności prawnych:

• Czynności jednostronne np. deklaracja członkowska klubu sportowego

• Umowy

• Dwustronne np. umowa sportowca profesjonalnego z klubem sportowym

• Wielostronne np. Umowa tworząca klub sportowy w formie prawnej spółki akcyjnej

• Uchwały np. uchwały organów klubów i związków sportowych

Zdolność do czynności prawnych- zdolność do samodzielnego kształtowania we własnym imieniu swych stosunków prawnych, tj. do zmieniania swej sytuacji prawnej, nabywania i zbywania uprwnień i obowiązków

Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 roku, Prawo o stowarzyszeniach

Art. 3.

1. Prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i nie pozbawionym praw publicznych.

Przesłanki ubezwłasnowolnienia całkowitego :

• ukończenie 13 lat

• choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy lub inny rodzaj zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwo i narkomania

• niemożliwość kierowania swym postępowania

Przesłanki ubezwłasnowolnienia częściowego:

• ukończenie 18 lat

• choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy lub inny rodzaj zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwo i narkomania

• ubezwłasnowolnienie całkowite nie jest uzasadnione

• osobie takiej jest potrzebna pomoc w prowadzeniu jej spraw

Zdolność do czynności prawnych osób fizycznych:

1. Brak zdolności do czynności prawnych

2. Ograniczona zdolność do czynności prawnych

3. Pełna zdolność do czynności prawnych

Osoby całkowicie pozbawione zdolności do czynności prawnych:

1. osoby, które nie ukończyły lat trzynastu

2. osoby ubezwłasnowolnione całkowicie

Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna

W zastępstwie osoby całkowicie pozbawionej zdolności do czynności prawnych, czynności prawne są dokonywane przez osoby posiadające władzę rodzicielską względnie przez opiekuna

Osoby posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych:

1. małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście

2. osoby ubezwłasnowolnione częściowo

Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela

Rodzaje odpowiedzialności w sporcie:

1. Odpowiedzialność sportowa

2. Odpowiedzialność dyscyplinarna

3. Odpowiedzialność pracownicza

4. Odpowiedzialność zawodowa

5. Odpowiedzialność cywilna odszkodowawcza

6. Odpowiedzialność karna

Odpowiedzialność sportowa, odpowiedzialność egzekwowana w postaci sankcji sportowych sankcji wywołujących skutki w zakresie dalszego przebiegu danego współzawodnictwa sportowego, dalszego udziału sprawcy w tym współzawodnictwie lub wyniku tego współzawodnictwa

Odpowiedzialność zawodowa jest egzekwowana z tytułu deliktów zawodowych będących naruszeniem zasad wykonywania danego zawodu, określonych przepisami prawa regulującymi wykonywanie tego zawodu oraz zasad etycznych obowiązujących w tym zawodzie

Odpowiedzialność zawodowa jest egzekwowana w niektórych zawodach pozamedycznych, ale między innymi także w niektórych zawodach medycznych, np. wobec lekarzy, pielęgniarek, położnych

Charakter szkody:

• Szkoda materialna

• Szkoda moralna (z powodu cierpień)

Zakres szkody:

• Pomniejszenie majątku

• Utracony zysk (utracona korzyść)

Szkoda może być wyrządzona:

• czynem niedozwolonym (deliktem)

• niewykonaniem albo niewłaściwym wykonaniem umowy

Egzekucja odszkodowania:

• Dobrowolne naprawienie szkody

• Egzekwowanie odszkodowania w sądowym postępowaniu cywilnym

• Egzekwowanie odszkodowania w postępowaniu polubownym

Czyny zabronione pod groźbą kary:

• Przestępstwa

  • Zbrodnie

  • Występki

• Wykroczenia

Art. 7. K. k.

Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą.

Przestępstwa:

• Umyślne

• Nieumyślne

Formy popełnienia przestępstwa:

• Przygotowanie

• Usiłowanie

• Dokonanie

Formy współdziałania w popełnienia przestępstwa :

• Współsprawstwo

• Sprawstwo kierownicze

• Sprawstwo polegające

• Podżeganie

• Pomocnictwo

Różne rodzaje odpowiedzialności z tytułu tego samego zdarzenia nie wykluczają się

Warunki wyłączenia odpowiedzialności karnej za wypadki sportowe.

Spowodowanie wypadku sportowego

1. w ramach uprawiania dopuszczalnego rodzaju sportu,

2. zachowaniem podjętym w wyłącznym celu sportowym,

3. w warunkach przestrzegania reguł sportowych.

Rodzaje dopingu m. in.:

• doping farmakologiczny

• doping fizjologiczny

• tzw. techno- doping

• inne

Instrumenty zwalczania dopingu m. in.:

• potępienie dopingu

• badania dopingowe

• różne rodzaje odpowiedzialności

WADA Światowa Agencja Antydopingowa World Anti- Doping Agency- utworzony przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski w dniu 10 listopada 1999 r. z siedzibą w Kanadzie

Światowy Kodeks Antydopingowy World Anti- Doping Code Uchwalony przez Światową Konferencję Dopingową w Kopenhadze; Obowiązujący od dnia 1 stycznia 2004 r. ze zmianami uchwalonymi podczas Światowej Konferencji nt. Dopingu w Sporcie w Madrycie w listopadzie 2005 r.

Regulacje prawne dot. dopingu:

• Regulacje prawno- międzynarodowe

• Regulacje krajowe

Konwencja Antydopingowa Rady Europy z dnia 16 grudnia 1989 r. podpisana przez Polskę w dniu 3 lipca 1990 r. ratyfikowana przez Polskę w dniu 7 września 1990 r.

Krajowe prawne regulacje dopingowe dot. m. in. następujących zagadnień:

• zakaz stosowania w sporcie dopingu

• lista zakazanych środków i metod dopingowych

• kontrole dopingowe

• organy powoływane do zwalczania dopingu w sporcie

• odpowiedzialność za zachowanie związane z dopingiem (praktyki dopingowe), w tym zwłaszcza odpowiedzialność:

  • dyscyplinarna

  • karna

Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie

Rozdział 9. Zwalczanie dopingu w sporcie

Art. 43. Zawiera: definicję: dopingu, substancji zabronionej, metody zabronionej oraz regulacje przewidujące odpowiedzialność dyscyplinarną za stosowanie dopingu

Art. 44- 45. Reguluje funkcjonowanie Komisji do Zwalczania Dopingu w Sporcie

Rozdział 10. Przepisy karne

Art. 50. Zawiera przepisy przewidujące odpowiedzialność karną za stosowanie dopingu w sporcie.

Odpowiedzialność karna za korupcję w sporcie w Polsce według stanu prawnego obowiązującego przed 1 lipca 2003 r.

Art. 228 Kodeksu karnego

Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 mies. do lat 8.

W okresie:

1.07.2003 – 10.2010- karalność korupcji w sporcie była przewidziana w Polsce expressis verbis

Art. 296 b Kodeksu karnego

1. Kto, organizując profesjonalne zawody sportowe lub w nich uczestnicząc, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę w zamian za nieuczciwe zachowanie, mogące mieć wpływ na wynik tych zawodów, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Art. 46.

1. Kto, w związku z zawodami sportowymi organizowanymi przez polski związek sportowy lub podmiot działający na podstawie umowy zawartej z tym związkiem lub podmiot działający z jego upoważnienia, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę lub takiej korzyści albo jej obietnicy żąda w zamian za nieuczciwe zachowanie mogące mieć wpływ na wyniki tych zawodów, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8

Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności