WYMAGANIA PROGRAMOWE – HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO – KL. II LO

Wątek: Europa i świat.

1. U zarania wspólnoty śródziemnomorskiej.

Uczeń: charakteryzuje basen Morza Śródziemnego jako obszar intensywnego przenikania się kultur w starożytności, zna etapy rozwoju kultury greckiej, opisuje proces powstawania polis greckich i osiągnięcia kultury antycznej.

2. Kolonizacja basenu Morza Śródziemnego.

Uczeń: przedstawia podboje rzymskie w okresie republiki i cesarstwa oraz ich konsekwencje, opisuje zasięg i konsekwencje ekspansji rzymskiej, charakteryzuje proces romanizacji ludów podbitych przez Rzymian, rozumie przyczyny upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego.

3. Świat grecki, świat rzymski.

Uczeń: przedstawia proces rozwoju cywilizacji greckiej i na jej tle rzymskiej

z uwzględnieniem wpływów starszych kultur basenu Morza Śródziemnego.

4. Europa Zachodnia - obszar wpływów trzech religii.

Uczeń: przedstawia proces powstania i rozwój terytorialny Królestwa Franków, zna politykę wewnętrzną i zagraniczną Karola Wielkiego, rozumie znaczenie traktatu w Verdun dla przyszłości państw europejskich, charakteryzuje politykę cesarza Justyniana Wielkiego i rozwój terytorialny Cesarstwa Bizantyjskiego, zna podłoże rozłamu w kościele chrześcijańskim w XI w., charakteryzuje przykłady wpływów trzech religii na kulturę zachodniej Europy.

5. Islam i jego wpływy na średniowieczną Europę.

Uczeń: charakteryzuje cywilizację islamu i jej relacje ze średniowieczną Europę, przedstawia wpływy islamskie w średniowiecznej kulturze, sztuce, polityce, filozofii.

6. Rywalizacja chrześcijańsko - muzułmańska we wschodnim basenie Morza Śródziemnego.

Uczeń: omawia wybrane konflikty i przykłady pokojowego współistnienia chrześcijan, Żydów i muzułmanów w okresie średniowiecza, zna przebieg i skutki dla Europy wojen Bizancjum z Arabami, wypraw krzyżowych oraz ekspansji tureckiej.

7. Dlaczego Europejczycy ruszyli na wyprawy zamorskie?

Uczeń: przedstawia osiągnięcia w dziedzinie techniki żeglugi pozwalające na coraz większy zasięg podróży morskich w okresie późnego średniowiecza, charakteryzuje polityczne, społeczne i gospodarcze czynniki prowadzące do podejmowania wypraw odkrywczych, przyczyny ekspansji zamorskiej Europy.

8. Szalona odwaga i zimna kalkulacja, czyli wielcy odkrywcy z XV i XVIw.

Uczeń: przedstawia postacie: Krzysztofa Kolumba, Henryka Żeglarza, Vasco da Gamę, Ferdynanda Magellana, Bartolomeo Diaza, omawia osiągnięcia najsłynniejszych żeglarzy – odkrywców przełomu XV i XVI w. oraz charakteryzuje ich rolę w kształtowaniu obrazu świata w nowożytnej Europie.

9. Przez morza i oceany - odkrywcy XVII i XVIII w.

Uczeń : przedstawia proces powstawania imperiów kolonialnych w XVII i XVIII w., charakteryzuje skutki odkryć dla Europy i świata.

10. Perła w koronie i chiński tort - Chiny i Indie pod europejską dominacją.

Uczeń: charakteryzuje wzajemne relacje Europy, Indii i Chin w XIX w., przedstawia wpływ cywilizacji Indii i Chin na gospodarkę europejską.

11. Wpływy europejskie w Japonii i ich znaczenie.

Uczeń: charakteryzuje wzajemne relacje Europy i Japonii w epoce nowożytnej, przedstawia wpływ cywilizacji Japonii na Europę.

12. Podróż tysiąca mil zaczyna się od jednego kroku. - mądrość Wschodu.

Uczeń: opisuje politykę Europy wobec Chin, Indii i Japonii, ocenia znaczenie osiągnięć cywilizacji wschodu dla dorobku kultury ogólnoświatowej.

13. Jądro ciemności - spór o kolonializm.

Uczeń: charakteryzuje proces i najważniejsze etapy ekspansji kolonialnej w XIX w., ocenia moralne aspekty polityki kolonialnej mocarstw wobec krajów kolonizowanych, przedstawia spory o ocenę roli XIX- wiecznego kolonializmu.

14. Europa a Stany Zjednoczone w latach 1914 - 1945.

Uczeń: charakteryzuje kontakty i relacje Stanów Zjednoczonych i Europy w XIX i XX w. z uwzględnieniem polityki, gospodarki i kultury, zna konsekwencje masowej emigracji Europejczyków za ocean.

15. Europa a Stany Zjednoczone w okresie zimnej wojny.

Uczeń: charakteryzuje wpływ polityki Stanów Zjednoczonych na układ sił na świecie w II poł. XX w., przedstawia i analizuje obszary rywalizacji amerykańsko – radzieckiej i jej skutki dla ładu światowego.

16. Refleksji kilka na temat kultury w procesie globalizacji i amerykanizacji.

Uczeń: charakteryzuje wzajemne przenikanie się kultur Europy i Stanów Zjednoczonych w XX w., rozumie konsekwencje procesu globalizacji dla kultur narodowych, zna najważniejszych twórców kultury XX wieku oraz wpływ ich dokonań na rozwój społeczeństwa globalnego.

17. Świat małych odległości - proces globalizacji.

Uczeń: przedstawia negatywne i pozytywne skutki liberalizacji światowego handlu, charakteryzuje stanowiska w sporze o liberalizację światowego handlu i jej konsekwencje, zna przykłady współczesnych potęg gospodarczych świata, ich wkład w światową produkcję i perspektywy rozwoju.

18. Polityka, gospodarka i granice wolności.

Uczeń: charakteryzuje obszary współpracy współczesnych państw, zna najważniejsze organizacje międzynarodowe o charakterze militarnym, politycznym i gospodarczym, ocenia działalność Organizacji Narodów Zjednoczonych w zakresie walki o utrzymanie pokoju, współpracy gospodarczej i ochrony praw człowieka.

Wątek: Ojczysty Panteon i ojczyste spory.

1. Mityczni i historyczni herosi.

Uczeń: porównuje bohaterów homeryckich z bohaterami literatury i historii polskiej

2. „Z tarczą albo na tarczy”.

Uczeń: charakteryzuje antyczne wzory bohaterstwa żołnierza i obrońcy ojczyny oraz porównuje ich z bohaterstwem polskich żołnierzy.

3. „Życie jest krótkie, sława nieśmiertelna”.

Uczeń: porównuje antyczne wzory wodza-bohatera z wybitnymi polskimi dowódcami.

4. Wzorowy obywatel wczoraj i dziś.

Uczeń: charakteryzuje wzorzec antycznego obywatela oraz porównuje go z postawami znanymi z polskiej literatury i praktyki politycznej.

5. Nowe państwo na mapie Europy. Polska Mieszka I.

Uczeń: charakteryzuje koncepcję polityczną państwa Mieszka I i organizacje państwa wczesnopiastowskiego.

6. Czas wojny i dyplomacji. Polska Bolesława Chrobrego.

Uczeń: przedstawia politykę Bolesława Chrobrego i jego dokonania w zakresie umacniania państwa polskiego.

7. W walce o silne i niezależne państwo. Polska XI w.

Uczeń: przedstawia dzieje polityczne państwa polskiego od Mieszka II do Władysława Hermana, zna rolę Kościoła katolickiego w procesach integracji społeczeństwa i państwa piastowskiego.

8. Jedność w rozbiciu. Testament Bolesława Krzywoustego .

Uczeń: ukazuje przyczyny i konsekwencje testamentu Bolesława Krzywoustego .

9.Władysław Łokietek. - twórca zjednoczonego Królestwa Polskiego.

Uczeń: omawia dążenia książąt piastowskich do zjednoczenia ziem polskich .

10. Wielki król i jego państwo.

Uczeń: charakteryzuje rządy Kazimierza Wielkiego.

11. Jagiellonowie. Litewska dynastia na polskim tronie.

Uczeń: omawia przyczyny zawierania unii polsko-litewskich i politykę Jagiellonów

w XV w.

12. Szlachta narodem politycznym. Przemiany ustrojowe w Rzeczypospolitej XVI i XVII w.

Uczeń: charakteryzuje proces kształtowania się demokracji szlacheckiej w Polsce, zna cechy ustroju, przedstawia jego wady i zalety.

13. Szlachta wobec wyzwań gospodarczych XVI–XVIII w.

Uczeń: przedstawia przyczyny ukształtowania się gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej w Rzeczypospolitej.

14. Z papieżem i przeciw niemu. Reformacja i kontrreformacja w RP.

Uczeń: przedstawia sytuację wyznaniową w Rzeczypospolitej XVI–XVIII w., charakteryzuje rozwój reformacji w państwie polsko- litewskim oraz jej wpływ na kształtowanie się postaw tolerancji religijnej.

15. Politycy i wodzowie złotego wieku.

Uczeń: charakteryzuje politykę zagraniczną Rzeczypospolitej w XVI w.

16. W orężu siła. Wielcy hetmani Rzeczypospolitej w XVII w.

Uczeń: przedstawia główne sukcesy oręża polskiego w XVII w.

17. Ostatni król Rzeczypospolitej i finis Poloniae.

Uczeń: charakteryzuje przemiany gospodarcze, polityczne i kulturalne Rzeczypospolitej

w ostatnich latach jej istnienia, przedstawia koncepcje reformy ustroju RP od XVI do XVIII w.,

18. „Ojczyzno moja, na końcuś upadła!”. Spory o przyczyny upadku

I Rzeczypospolitej.

Uczeń: charakteryzuje spory o przyczyny upadku państwa polskiego w XVIII w.

z uwzględnieniem opinii myślicieli epoki oświecenia oraz polskich historyków kolejnych epok.

19. „My z Napoleonem, Napoleon z nami”.

Uczeń: przedstawia politykę Napoleona w sprawie polskiej oraz argumenty za współpracą Polaków z Bonapartem i przeciw niej.

20. „Gdy Naród do boju wystąpił z orężem...”.

Uczeń: przedstawia najważniejsze wydarzenia związane z dziejami Królestwa Kongresowego w latach 1815–1830 oraz z powstaniem listopadowym i charakteryzuje jego przywódców.

21. „Za wolność naszą i waszą”.

Uczeń: przedstawia próby walki o niepodległość Polski w okresie Wiosny Ludów.

22. Gloria victis – chwała zwyciężonym.

Uczeń: przedstawia przebiegu powstania styczniowego i postawy Polaków wobec niego.

23. Bić się czy nie bić?.

Uczeń: charakteryzuje kontrowersje w sprawie postaw Polaków wobec zaborców,

z uwzględnieniem oceny konsekwencji powstań narodowych , omawia i ocenia polityczne koncepcje nurtu insurekcyjnego oraz nurtu realizmu politycznego

w społeczeństwie polskim XIX w., przedstawia spory o ocenę XIX – wiecznych polskich powstań narodowych.

24. Polacy wobec zaborców w drugiej połowie XIX w..

Uczeń: charakteryzuje postawy Polaków wobec rusyfikacji i germanizacji.

25. Polityka i politycy. Narodziny masowych ruchów politycznych na ziemiach polskich.

Uczeń: charakteryzuje partie polityczne na ziemiach polskich pod koniec XIX w.

26. Ku niepodległej. Sprawa polska w czasie Wielkiej Wojny.

Uczeń: przedstawia przyczyny i uwarunkowania odzyskania niepodległości przez Polskę.

27. Odrodzenie państwa polskiego.

Uczeń: przedstawia okoliczności odrodzenia państwa polskiego oraz charakteryzuje ustrój II Rzeczypospolitej w pierwszych latach niepodległości.

28. Bohaterowie walk o granice II Rzeczypospolitej.

Uczeń: przedstawia proces kształtowania się granic II Rzeczypospolitej,

z uwzględnieniem polskich bohaterów walk i działań dyplomatycznych tego okresu.

29. Pod rządami sanacji.

Uczeń: charakteryzuje autorytarne rządy obozu sanacji .

30. II wojna światowa. We wrześniu i na Zachodzie.

Uczeń: przedstawia wojnę obronną Polski oraz działania Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, z uwzględnieniem bohaterstwa żołnierzy polskich.

31. Polacy wobec okupantów w czasie II wojny światowej.

Uczeń: charakteryzuje różne postawy Polaków wobec okupantów i różne formy walki

z okupantami w kraju.

32. „Tworzy historię zwycięski lud”. Komuniści przejmują władzę w Polsce.

Uczeń: charakteryzuje proces przejmowania władzy w Polsce przez komunistów oraz przedstawia ich struktury organizacyjne i podporządkowanie Związkowi Radzieckiemu.

33. Zniewolone społeczeństwo? Życie społeczne w PRL.

Uczeń: charakteryzuje sytuację społeczną PRL w czasach rządów Władysława Gomułki i Edwarda Gierka oraz przyczyny społecznego niezadowolenia w tym okresie.

34. „... idź wyprostowany wśród tych co na kolanach...”. Opór społeczny

w PRL.

Uczeń: przedstawia różne formy opozycji wobec komunistycznych władz polskich

w latach 1944–1981, charakteryzuje postawy społeczne wobec władzy komunistycznej w Polsce, z uwzględnieniem przejawów oporu, współpracy lub przystosowania.

35. Wielka zmiana. Przełom 1989 r.

Uczeń: przedstawia proces transformacji ustrojowej i gospodarczej po 1989 r., demokratyzacji życia społecznego i politycznego w Polsce po 1989 r.

36. Polska w Unii Europejskiej i NATO.

Uczeń: przedstawia cele polskiej polityki zagranicznej po 1989 r. oraz etapy jej realizacji.