Sylabus

Przedmiot: Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i interwencje kryzysowe
Prowadzący: mgr Jolanta Zmarzlik, dr n. hum. Sylwia Kluczyńska
Kontakt dla studentów: [e-mail]; [e-mail]
Forma organizacyjna: wykład, 24 godz.
Rok akademicki: 2013/14, semestr letni, studia niestacjonarne

Celem zajęć jest:
- zapoznanie z mechanizmami przemocy w rodzinie oraz podstawowymi zasadami pomocy
psychologicznej ofiarom i sprawcom przemocy w rodzinie;
- przygotowanie do pracy psychologicznej z ofiarami i sprawcami przemocy w rodzinie;
- prezentacja podstawowych pojęć, teorii i strategii interwencji kryzysowej.

Tematy poszczególnych wykładów:

1. Problematyka przemocy wobec dzieci w liczbach – badania w Polsce. Opis zjawiska

krzywdzenia dzieci – kategorie krzywdzenia. Krzywdzenie fizyczne. Krzywdzenie
psychiczne. Krzywdzenie seksualne. Zaniedbywanie.

2. Kazirodztwo. Mechanizmy funkcjonowania sprawcy. Mechanizmy funkcjonowania

dziecka. Mechanizmy funkcjonowania tzw. rodzica niekrzywdzącego.

3. Interwencja w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka. Interwencja

psychologiczna. Interwencja prawna. Zespoły interdyscyplinarne – Niebieska Karta

4.

Podstawy diagnozy i pomocy psychologicznej dzieciom krzywdzonym. Narzędzia
diagnostyczne. Przygotowanie dziecka do przesłuchania. PTSD – praca z traumą

5. Przemocy w związkach-charakterystyka zjawiska. Definicja i diagnoza, formy przemocy

wobec współmałżonka-przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna, ekonomiczna.
Psychologiczne mechanizmy przemocy domowej.

6. Psychologiczny portret dorosłej ofiary przemocy ze strony partner. Zasady i etapy

pomocy psychologicznej dorosłym ofiarom.

7. Kryzys i interwencja kryzysowa. Jak budować porozumienie z osobą w kryzysie?

8. Kryzys traumatyczny. Zespół Stresu Pourazowego i Zespół Ostrego Stresu – diagnoza

oraz formy pomocy osobom dorosłym.

Literatura obowiązkowa:
Badura-Madej,W., Dobrzyńska-Msterhazy, A. (2000). Przemoc w rodzinie. Interwencja
kryzysowa i psychoterapia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
James, R.K.,Gilliland, B.E. (2004). Strategie interwencji kryzysowej. Warszawa: PARPA (od
I do VII rozdziału).

Literatura uzupełniająca:
Browne, K.Herbert, M. (1999). Zapobieganie przemocy w rodzinie. Warszawa: WSiP.
Herman, J. L. (1998). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi. Gdańsk: Gdańskie
Wydawnictwo Psychologiczne.

Herzberger, S. D. (2002). Przemoc domowa. Perspektywa psychologii społecznej. Warszawa:
PARPA.
Mellibruda, J. (2009). Przeciwdziałanie przemocy domowej. Warszawa: IPZ

Warunki zaliczenia:
test wiadomości (zalicza 60 %).

Zakres tematyczny testu egzaminacyjnego:
treści realizowane w trakcie wykładów oraz znajomość literatury obowiązkowej.


Biogramy prowadzących:

mgr Jolanta Zmarzlik, magister profilaktyki społecznej i resocjalizacji, specjalista
prowadzący diagnozę, interwencję i pomoc dzieciom krzywdzonym i ich rodzinom, trener
prowadzący szkolenia w zakresie problematyki dziecka krzywdzonego i przemocy w
rodzinie, certyfikowany specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie (certyfikat
PARPA oraz IPZ), certyfikowany superwizor w/s przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
biegły sądowy w sprawach dot. wykorzystywania seksualnego dzieci i przemocy wobec
dzieci, członek Rady Programowej PARPA w latach 2007 – 2009, członek Rady Ekspertów
ds. Ochrony Dzieci Ofiar Przestępstw od 2001 , członek kolegium redakcyjnego kwartalnika
„Dziecko Krzywdzone”, ekspert szkolący w ramach programu OAKE profesjonalistów
krajów Europy Wschodniej w problematyce przemocy wobec dzieci, autor artykułów
poświęconych problematyce przemocy wobec dzieci w kwartalniku „Dziecko Krzywdzone”,
autor licznych popularyzatorskich publikacji, poradników dla profesjonalistów i innych
odbiorców o problematyce przeciwdziałania krzywdzeniu dzieci np.:„Dziecko pod parasolem
prawa”, „Jak organizować lokalny system pomocy dziecku krzywdzonemu”, „Pomoc
dzieciom wykorzystywanym seksualnie” „Przyjazne przesłuchanie dziecka”, „Twoje dziecko
jest świadkiem w sądzie” itd.

Sylwia Kluczyńska, doktor nauk humanistycznych w zakresie psychologii, certyfikowany
specjalista ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie PARPA i IPZ, adiunkt w Instytucie
Psychologii Stosowanej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, kierownik
studiów podyplomowych Poradnictwo Psychologiczne i Interwencja Kryzysowa APS,
kierownik Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Instytutu Psychologii Zdrowia
PTP (w latach 2005-2013), wieloletni pracownik Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar
Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia IPZ. Autorka licznych publikacji o problematyce
przeciwdziałania przemocy w rodzinie.