MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Adam Sabiniok
Montaż rurociągów stalowych
713[04].Z1.03
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Igor Lange
dr inż. Krzysztof Presz
Opracowanie redakcyjne:
Adam Sabiniok
Konsultacja:
mgr Janusz Górny
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[04].Z1.03
Montaż rurociągów stalowych zawartego w programie nauczania dla zawodu 713[04] monter
systemów rurociągowych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 13
5.1. Połączenia spawane rurociągów 13
5.1.1. Ćwiczenia 13
5.2. Połączenia rozłączne rurociągów 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Wycinanie otworów 19
5.3.1. Ćwiczenia 19
5.4. Technologia prowadzenia rurociągów stalowych 21
5.4.1. Ćwiczenia 21
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 24
7. Literatura 34
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter systemów rurociągowych.
W poradniku zamieszczono:
wymagania wstępne - wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
cele kształcenia - wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,
przykładowe scenariusze zajęć,
przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
literaturÄ™.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej do zespołowej pracy uczniów.
W podrozdziałach materiał nauczania został opisany w sposób ogólny. Podany zasób
wiadomości powinien być wystarczający dla przyszłego montera systemów rurociągowych.
Szczegółowe wiadomości uczeń będzie poznawał na zajęciach.
Nauczyciel powinien być pomocny uczniowi w doborze treści nauczania, wskazując
zagadnienia, zarówno te szczególnie ważne, jak i pomocnicze  potrzebne w wykonywaniu
czynności, określonych zawodem montera systemów rurociągowych.
Pomocne w prowadzeniu zajęć mogą okazać się zestawy pytań zamieszczone
w Poradniku dla ucznia, w podrozdziałach Pytania sprawdzające, z których uczeń może
korzystać w różny sposób, a mianowicie może:
zapoznać się z pytaniami przed przystąpieniem do pracy z podrozdziałem Materiał
nauczania  poznając w ten sposób wymagania wynikające z potrzeb zawodu, a po
opanowaniu wskazanych treści odpowiedzieć na zadane pytania, by sprawdzić stan
swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń,
zapoznać się z pytaniami i odpowiedzieć na nie po pracy z podrozdziałem Materiał
nauczania  sprawdzając w ten sposób stan swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń.
Wybór należy do ucznia.
W Poradniku dla ucznia podano kilka propozycji ćwiczeń do każdej grupy materiałowej,
sformułowanych w różny sposób. Te same ćwiczenia zamieszczone zostały w Poradniku dla
nauczyciela.
Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub wybierać określone
ćwiczenia i przeprowadzić je:
zgodnie z zapisanymi wskazówkami,
na stanowisku wyposażonym w określone środki dydaktyczne.
Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje i przeprowadzić ćwiczenia.
Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu
postępów, odpowiadając na pytania w podrozdziale Sprawdzian postępów.
Uczeń powinien w tym celu samodzielnie:
przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi,
zaznaczyć odpowiedz
wstawiajÄ…c X w podane miejsce Tak lub Nie.
Odpowiedzi NIE wskazują luki w wiedzy ucznia, informują Cię również, jakich
zagadnień jeszcze dobrze nie poznał.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
Poznanie przez ucznia określonej wiedzy o podstawowych operacjach monterskich
będzie stanowiło dla nauczyciela podstawę przeprowadzenia sprawdzianu poziomu
przyswojonych wiadomości i ukształtowanych umiejętności. W tym celu nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zadaniami testowymi.
W tym rozdziale podano również:
klucz odpowiedzi,
instrukcję dla nauczyciela, w której zawarto czynności nauczyciela podczas
przeprowadzania sprawdzianu,
instrukcję dla ucznia, w której zawarto czynności ucznia podczas przeprowadzania
sprawdzianu,
przykładową kartę odpowiedzi, w której, w odpowiednich miejscach uczeń wpisuje
odpowiedzi na pytania.
W procesie sprawdzania i oceniania poziomu osiągnięć uczniów można stosować
sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności ucznia podczas realizacji zadań, testów
sprawdzających z zadaniami praktycznymi (zachowanie się w sytuacjach zagrożenia).
Zaleca się prowadzenie badań diagnostycznych, kontroli bieżącej i końcowej. W ocenie
końcowej, która jest prowadzona na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej,
należy zastosować pomiar dydaktyczny. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji
czynności praktycznych mogą być sprawdzone za pomocą testów osiągnięć. Zadania w teście
są otwarte (krótkiej odpowiedzi) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego).
Podczas obserwacji czynności ucznia w trakcie wykonywania ćwiczeń należy zwrócić
uwagÄ™ na:
- wykonywanie pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska,
- wykonywanie prac monterskich.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po realizacji
ćwiczeń.
W ocenianiu osiągnięć uczniów należy uwzględnić:
- wynik sprawdzianu opanowania umiejętności powinien mieć charakter alternatywny, co
oznacza, że uczeń umie lub nie umie poprawnie wykonać ćwiczenia,
- może być różny poziom opanowania umiejętności; ćwiczenie może być wykonane
szybciej lub wolniej, bezbłędnie lub z błędem zauważonym i poprawionym przez ucznia.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między innymi poprawne
wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki modułowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
713[04].Z1
Technologia montażu systemów
rurociÄ…gowych
713[04].Z1.01
Prace przygotowawczo-zakończeniowe
przy montażu systemów rurociągowych
713[04].Z1.02
Montaż instalacji z rur stalowych
713[04].Z1.03
Montaż rurociągów stalowych
713[04].Z1.04
Montaż instalacji z rur miedzianych
713[04].Z1.05
Montaż rurociągów żeliwnych,
kamionkowych i betonowych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć :
stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciw pożarowej oraz
ochrony środowiska,
posługiwać się dokumentacją techniczną,
dokumentować, notować i selekcjonować informacje,
posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budowy rurociągów,
rozpoznawać podstawowe materiały do budowy rurociągów,
magazynować i transportować materiały stosowane do budowy rurociągów, przy montażu
rurociągów,
wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe,
dostrzegać i opisywać związki między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem
i jego działalnością,
oceniać własne możliwości w zakresie wymagań stanowiska pracy i wybranego zawodu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji ćwiczenia podanych w poradniku uczeń powinien umieć:
wykonać prace przy montażu rurociągów stalowych zgodnie z obowiązującymi
przepisami bhp i ochrony ppoż.,
zaplanować kolejność wykonywanych robót przy montażu rurociągów stalowych,
rozróżnić łączniki do połączeń rur rozłącznie i nierozłącznie,
przygotować materiały potrzebne do montażu rurociągów stalowych,
ocenić stan techniczny rurociągów i łączników stalowych przewidzianych do montażu,
dostarczyć elementy przewidziane do montażu rurociągów stalowych na miejsca
montażu,
przygotować maszyny i urządzenia spawalnicze do pracy,
wykonać cięcie rur stalowych montowanych w sieciach na określony wymiar,
przygotować końcówki rurociągów do montażu,
przygotować rury do spawania pod różnymi kątami,
przyspawać kołnierze do rur,
osadzić na rurociągach stalowych kołnierze, kolana i trójniki,
wykonać połączenia spawane rurociągów na odcinkach prostych poprzez spawanie
doczołowe, pachwinowe, poziome, pionowe, pod różnymi kątami,
wykonać połączenia kołnierzowe rurociągów stalowych,
wykonać połączenia rurociągów stalowych z armaturą sieciową,
wyciąć otwory w rurociągach za pomocą cięcia termicznego,
wykonać odgałęzienia rurociągów stalowych,
wykonać zawieszenia i podparcia rurociągów,
wykonać połączenia rurociągów stalowych z aparaturą z urządzeniami pomiarowymi,
wykonać i zamocować kompensatory i kolektory na rurociągach stalowych,
wykonać przejścia rurociągów stalowych na rurociągi wykonane z innych materiałów,
posłużyć się dokumentacją techniczną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Monter systemów rurociągowych713[04]
Moduł: Technologia montażu systemów rurociągowych 713[04].Z1
Jednostka modułowa: Montaż rurociągów stalowych 713[04].Z1.03
Temat: Wykonywanie cięcia elementów metalowych zgodnie z rysunkiem:
Z blachy stalowej gatunku St4S o grubości 20 mm wypal 4 krążki
z przeznaczeniem na kołnierze płaskie o średnicy nominalnej DN 100 mm
i ciśnienie 0,63 MPa wg PN-87/H-74731.
Cel ogólny: Opanowanie cięcia palnikiem gazowym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
odszukać wymiary elementu z normy dla parametrów pracy i średnicy nominalnej,
wyposażyć stanowisko do cięcia w: palnik, butle z gazem,
prawidłowo dobrać nasadkę do cięcia gazowego,
dobrać parametry cięcia do rodzaju palnika i grubości stali,
wykonać operacje cięcia,
zastosować sprzęt ochrony osobistej przy pracach spawalniczych,
właściwie eksploatować sprzęt do spawania,
korzystać z instrukcji obsługi sprzętu spawalniczego.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
wyszukiwania informacji na temat cięcia gazowego,
korzystania z norm i zapisywania informacji,
obsługiwanie sprzętu do spawania i ciecia gazowego,
pracy w zespole.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
mini wykład,
metoda tekstu przewodniego,
dyskusja w grupie,
pokaz,
ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
praca indywidualna,
praca w małych zespołach.
Czas trwania: 2 godziny zajęć.
Åšrodki dydaktyczne:
normy,
stanowisko do cięcia gazowego wraz z oprzyrządowaniem,
przyrzÄ…dy do prowadzenia palnika,
blacha ze stali St4S o grubości 20mm,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
 przybory traserskie,
dane techniczne dla palnika przy cięciu ręcznym,
foliogramy,
poradniki,
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Omówienie celów zajęć.
3. Plan zajęć:
A. Przygotowanie szkicu przedmiotu i wytrasowanie blachy:
Wstęp  należy wyjaśnić uczniom gdzie powinni znalez
ć informacje na temat wymiarów
kołnierza po obróbce:
uczniowie otrzymują wyciąg z normy przywołanej w temacie zadania i odszukują
wymiary kołnierza,
uczniowie pracując grupowo, wykonują na podstawie normy szkic kołnierza
z wymiarami,
uczniowie muszą uwzględnić naddatek na średnicy krążka na obróbkę skrawaniem,
uczniowie trasują średnice kołnierzy na materiale.
W trakcie pracy nauczyciel zwraca uwagę uczniom na prawidłowe naniesienie wymiarów na
szkicu.
B. Przygotowanie stanowiska do cięcia gazem:
Wstęp- należy przypomnieć uczniom o doborze numeru nasadki do cięcia, odczytanie
parametrów pracy palnika:
uczniowie na podstawie danych technicznych palnika i grubości ciętego materiału
dobierają dysze tlenowe i dysze podgrzewające, odległość dyszy od materiału, prędkość
cięcia oraz wymagane ciśnienia tlenu i acetylenu,
uczniowie zapoznają się z instrukcją obsługi palnika,
uczniowie przygotowują stanowisko do cięcia.
W trakcie pracy nauczyciel zwraca uwagę na zagrożenia na stanowisku spawacza i sprzęt
ochrony osobistej, w który powinien być ubrany uczeń przed rozpoczęciem zajęć.
C. Wykonywanie operacji cięcia:
Wstęp - należy uczniom zademonstrować kolejne czynności przy wykonaniu cięcia.
uczniowie uzbrajają sprzęt do cięcia,
uczniowie regulują płomień acetylenowy, tlenowy,
uczniowie wykonują cięcie z wykorzystaniem wózków do prowadzenia palnika po
obwodzie krążka.
W trakcie pracy nauczyciel zwraca uwagę na prawidłowe parametry pracy i kąt prowadzenia
palnika.
4. Podsumowanie zajęć :
uczniowie potrafią określić wymiary kołnierza na podstawie norm,
uczniowie potrafią dobrać i założyć dysze w palniku,
uczniowie poprawnie wykonują operację cięcia z zachowaniem zasad bhp na stanowisku
spawalniczym.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.
Nauczyciel na podstawie obserwacji pracy uczniów określa poziom przyswojenia
wiadomości, oraz umiejętności praktycznych.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Odszukaj w podręcznikach lub na stronach internetowych nowoczesne metody cięcia
metali.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i opanowanych umiejętności .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Monter systemów rurociągowych713[04]
Moduł: Technologia montażu systemów rurociągowych 713[04].Z1
Jednostka modułowa: Montaż rurociągów stalowych 713[04].Z1.03
Temat: Wykonywanie połączenia zasuwy klinowej z rurociągiem stalowym.
Cel ogólny: Opanowanie umiejętności wykonywania połączeń rur stalowych z elementami
instalacji
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych prac,
odczytać zapisy w dokumentacji technicznej,
dobrać materiał do wykonywania połączenia,
dobrać narzędzia do wykonania połączenia,
zorganizować stanowisko monterskie.
W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
organizowania i planowania pracy,
pracy w zespole,
pracy samodzielnej,
komunikowania siÄ™,
prezentacji uzyskanych wyników.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne,
dyskusja w grupie.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
praca indywidualna,
praca w małych zespołach.
Czas trwania: 2 godziny zajęć.
Åšrodki dydaktyczne:
dokumentacja techniczna,
stoły z imadłami,
zestaw narzędzi monterskich,
zestaw rur i elementów instalacji (zasuwy),
kołnierze, śruby,
materiały do uszczelnień,
sprzęt ochrony indywidualnej,
literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Planowanie czynności związanych wykonaniem połączenia:
- analiza rysunku wykonawczego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
- sporządzenie wykazu narzędzi i przyrządów niezbędnych do wykonania ćwiczenia,
- sporządzeniu wykazu materiałów.
Rys. wykonawczy do zajęć
4. Organizacja stanowiska pracy.
5. Wykonanie zaplanowanych czynności:
- organizacja stanowiska monterskiego,
- przygotowanie narzędzi monterskich,
- przygotowanie materiałów do wykonania połączenia,
- założenie uszczelki i dokręcenie połączenia,
- bieżąca kontrola wykonywanych zabiegów.
6. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności:
- uczniowie prezentujÄ… swoje prace,
- nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy,
- uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.
Zakończenie zajęć
Praca domowa:
Wyszukaj w zasobach Internetu informacje na temat : Zastosowania instalacji
alarmowych w rurociÄ…gach. Wynotuj informacje.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i opanowanych umiejętności .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5. ĆWICZENIA
5.1. Połączenia spawane rurociągów.
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonanie połączenia spawanego z blach stalowych St3S o grubości 6 mm metodą
spawania 135.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących stanowisk na których wykonuje się prace
spawalnicze
umiejętność pracy w grupie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z instrukcją spawania w osłonie gazów aktywnych metodą 135,
2) przygotować stanowisko do spawania w osłonie gazów aktywnych metodą 135,
3) założyć odzież ochronną zgodnie z przepisami bhp,
4) ustawić parametry spawania dla poprawnie wykonanego połączenia spawanego,
5) wykonać połączenie spawane doczołowo w pozycji dolnej z blach stalowych o gatunku
St3S,
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
instrukcja bhp podczas obsługi urządzeń do spawania w osłonie gazów ochronnych,
stanowisko do spawania w osłonie gazów aktywnych metodą MAG,
literatura wymieniona w punkcie 7 Poradnika dla nauczyciela,
odzież ochronna do wykonania ćwiczenia.
Ćwiczenie 2
Odczytywanie oznaczenia elektrod i podanie zastosowania.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących stanowisk na których wykonuje się prace
spawalnicze,
umiejętność pracy samodzielnej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wyszukać informacje odnośnie klasyfikacji i przeznaczenia elektrod,
2) odczytać oznaczenia z opakowania elektrod,
3) dokonać interpretacji oznaczeń zgodnie z normą dotyczącą klasyfikacji elektrod,
4) dokonać zastosowania określonej elektrody.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
norma dotyczÄ…ca klasyfikacji elektrod otulonych, PN EN499,
opakowanie z elektrodami, kilka rodzajów,
literatura wymieniona w punkcie 7 Poradnika dla nauczyciela,.
Ćwiczenie 3
Dwie blachy o grubości 4mm połączyć spoiną pachwinową. Po spawaniu blachy
usytuowane są wzajemnie prostopadle w kształcie symetrycznej litery  T w widoku
poprzecznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących prac spawalniczych,
umiejętność pracy w grupie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przygotować i sprawdzić sprzęt do spawania łukowego,
2) dobrać parametry spawania elektrycznego,
3) dobrać elektrodę,
4) oczyścić krawędzie przed spawaniem,
5) ustawić blachy do spawania w pozycji poziomej bocznej,
6) wykonać wstępne spawanie sczepiające,
7) wykonać spoinę pachwinową w dwóch przejściach,
8) usunąć zgorzelinę,
9) sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia,
10) zastosować odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Åšrodki dydaktyczne:
blacha o grubości 4mm,
stanowisko do spawania elektrycznego wraz z osprzętem,
przyrządy ślusarskie,
przymiar kreskowy,
kÄ…townik,
młotek spawalniczy,
szczotka druciana,
odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej.
literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. Połączenia rozłączne rurociągów.
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie dokumentacji technicznej wykonaj połączenie kołnierzowe na kołnierz
luz
ny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
znajomość rodzajów połączeń kołnierzowych,
umiejętność pracy samodzielnej,
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko pracy,
2) przygotować narzędzia i przyrządy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
4) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,
5) zaprezentować efekt wykonanej pracy.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- stół ślusarski z imadłem,
- narzędzia monterskie,
- materiały do wykonania połączenia,
- materiały do uszczelniania,
- dokumentacja techniczna,
- narzędzia monterskie.
Ćwiczenie 2
Wykonaj uszczelkę do połączenia kołnierzowego, wiedząc ze rurą przepływa czynnik
roboczy o temperaturze 50°C i ciÅ›nieniu 1,5 MPa
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
znajomość rodzajów materiałów uszczelniających,
umiejętność korzystania z norm
umiejętność pracy samodzielnej,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) dobrać materiał uszczelniający w zależności od parametrów czynnika roboczego,
2) dokonać pomiarów potrzebnych wymiarów kołnierza,
3) przenieść wymiary na podziałkę wykrojnika cyrkla,
4) wyciąć uszczelkę przy pomocy wykrojnika cyrkla,
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
wykrojnik-cyrkiel,
materiały uszczelniające,
uszczelniany kołnierz,
suwmiarka
odzież ochronną,
sprzęt ochrony osobistej.
Ćwiczenie 3
Mając do dyspozycji dwa kołnierze oraz uszczelkę dokonaj prawidłowego montażu
połączenia, przy założeniach ze rurą nie będzie przepływał czynnik o temperaturze większej
niż 40°C
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
znajomość rodzajów materiałów uszczelniających,
umiejętność korzystania z norm
umiejętność pracy samodzielnej,
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) dobrać materiał uszczelniający w zależności od parametrów czynnika roboczego,
2) dokonać pomiarów potrzebnych wymiarów kołnierza ,
3) przenieść wymiary na podziałkę wykrojnika cyrkla,
4) wyciąć uszczelkę przy pomocy wykrojnika cyrkla,
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
kołnierze, uszczelka
komplet kluczy,
wykrojnik-cyrkiel,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
 materiały uszczelniające,
uszczelniany kołnierz,
suwmiarka
odzież ochronną,
Ćwiczenie 4
Wykonaj połączenie rozłączne normalne rur według rysunku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących wykonywania połączeń rozłącznych,
umiejętność pracy w grupie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,
2) dobrać elementy połączenia,
3) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,
4) zaprezentować efekt wykonanej pracy,
5) ocenić efekt wykonanego połączenia rur.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- nagwintowane rury,
- złączki,
- dokumentacja techniczna,
- materiał do uszczelnień,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.3. Wycinanie otworów.
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przygotuj stanowisko robocze do cięcia termicznego gazowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących pomieszczeń prac spawalniczych,
umiejętność pracy w grupie.
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) ustawić butle z gazem w pozycji bezpiecznej ( pionowej, przymocowane do ściany lub
wózka),
2) przed przystąpieniem do pracy oczyścić ręce z olejów lub smarów,
3) sprawdzić czystość elementów sprzętu od olejów lub smarów,
4) zabezpieczyć butle przed oddziaływaniem wysokich temperatur,
5) oddzielić stanowisko robocze od otoczenia osłonami lub kotarami,
6) sprawdzić działanie wyciągów wentylacyjnych,
7) przygotować odzież ochronną,
8) zgromadzić sprzęt ochrony osobistej.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
butle z gazem,
wózek do butli,
osłony lub kotary,
odzież ochronną,
sprzęt ochrony osobistej.
Ćwiczenie 2
Wykonaj przecinanie rur według dokumentacji za pomocą palnika tlenowego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących pomieszczeń prac spawalniczych,
umiejętność pracy w grupie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Sposób wykonania ćwiczenia.
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,
2) przygotować narzędzia i przyrządy do wykonania ćwiczenia,
3) wytrasować materiał do cięcia,
4) dobrać dysze tnącą,
5) prawidłowo zamocować przedmiot,
6) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,
7) zaprezentować efekt wykonanej pracy,
8) ocenić efekt przecięcia rury.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
pokaz z objaśnieniem,
ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
stół ślusarski z imadłem,
zestaw do cięcia gazowego,
przyrzÄ…dy traserskie,
rury do cięcia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
5.4. Technologia prowadzenia rurociągów stalowych.
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Posługując się normami dobierz ciśnienie próby hydraulicznej dla rur wykonanych zestali
St3S.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
korzystanie z poradników i norm
umiejętność pracy w grupie,
umiejętność pracy samodzielnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) prawidłowo odczytać z norm maksymalne ciśnienie próby hydraulicznej dla stali St3S.
2) podać wyniki odczytu uzależniając je od maksymalnego dopuszczalnego ciśnienia
roboczego i temperatury czynnika roboczego
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- normy.
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 2
Dobierz rodzaj podpory do instalacji ciepłowniczej w zależności od terenu na którym
przebiega.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
korzystanie z poradników i norm
umiejętność pracy w grupie,
umiejętność pracy samodzielnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Uczeń powinien:
1) określić rodzaj i temperaturę czynnika roboczego,
2) wskazać na różnicę zastosowania podpór stałych w zależności od rodzaju czynnika ,
3) dobrać podporę,
4) uzasadnić wybór rodzaju podpory do instalacji ciepłowniczej.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- katalogi, normy ,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 3
Wykonaj sprawdzenie szczelności połączenia rurociągu za pomocą czujnika.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących wykonywania pomiarów,
umiejętność pracy w grupie,
umiejętność pracy samodzielnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,
2) przygotować czujnik,
3) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,
4) zaprezentować efekt wykonanej pracy,
5) ocenić efekt sprawdzenia za pomocą czujnika szczelności połączenia rurociągu.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- rurociąg do ćwiczeń,
- dokumentacja techniczna,
- czujnik rezystancyjny lub impulsowy,
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
Ćwiczenie 4
Zamontuj do rurociągu zawór kulowy kołnierzowy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.
Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:
stosowanie poprawnego nazewnictwa,
rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących wykonywania połączeń,
umiejętność pracy w grupie,
umiejętność pracy samodzielnej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) określić rodzaj połączenia zaworu z rurociągiem,
2) dobrać narzędzia do montażu połączenia,
3) dobrać materiały do wykonania połączenia,
4) uzasadnić wybór technologii montażu zaworu kulowego.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem,
- ćwiczenia praktyczne.
Åšrodki dydaktyczne:
- katalogi , normy ,
- narzędzia monterskie,
- fragmenty rurociÄ…gu,
- materiały do wykonania połączenia.
- literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego.
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Montaż rurociągów
stalowych
Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 20, 21, 22 sÄ… z poziomu
podstawowego,
- zadania 1, 6, 8, 16, 19 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
dopuszczający - za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego
dostateczny - za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,
dobry
- za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 zadania z poziomu
ponadpodstawowego,
bardzo dobry - za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 4 zadań z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. a, 5. b, 6. d, 7. c, 8. d, 9. c, 10. a, 11. d,
12. a, 13. c, 14. c, 15. b, 16. c, 17. b, 18. c, 19. b, 20. c, 21. c, 22. a
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Określać zasady doboru prądu spawania.
1. C PP d
2. Rozpoznawać metody spawania. C P a
3. Określać warunki spawania. C P b
Dobierać przyrządy do cięcia
4. C P a
i ukosowania.
5. Rozpoznawać rodzaje złącz spawanych. C P b
6. Przygotować materiał do spawania. C PP d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
7. Dobrać gazy do spawania. B P c
8. Rozpoznać oznaczenia spoin dla rur. C PP d
Rozpoznać elementy uszczelniające
9. C P c
w połączeniu.
10. Określać rodzaje ciśnień w rurociągu. C P a
11. Korzystać z norm i tabel. C P d
12. Dobrać elementy do budowy rurociągu. C P a
13. Dobrać elementy do budowy rurociągu C P c
Rozpoznać element do montażu
14. B P c
rurociÄ…gu.
Określać warunki prowadzenia
15. B P b
rurociągów.
16. Rozpoznawać podpory rurociągów. C PP c
Określać metody kompensacji
17. B P b
wydłużeń.
Określać przeznaczenie elementów
18. B P c
rurociÄ…gowych.
Dobrać metody połączeń elementów
19. C PP b
preizolowanych.
20. Rozpoznawać armaturę sieciową. C P c
Określić zasady montażu aparatury
21. C P c
pomiarowej.
22 Dobrać środki ochrony osobistej. C P a
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Stwórz odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru dydaktycznego
(rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 22 pytania dotyczących wykonywania podstawowych operacji montażu
instalacji z rur stalowych. SÄ… to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz

jest prawidłowa;
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
- w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedz
prawidłową),
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
instrukcja,
zestaw zadań testowych,
karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Podstawowym czynnikiem podczas doboru prÄ…du spawania nie jest:
a) grubość materiału,
b) średnica elektrody,
c) pozycja spawania,
d) umiejętności spawacza.
2. Metoda spawania MAG to spawanie w:
a) osłonie gazów aktywnych chemicznie,
b) osłonie gazów nieaktywnych chemicznie,
c) powietrzu atmosferycznym,
d) azocie.
3. Spawanie może odbywać się bez spoiwa w metodzie:
a) MAG,
b) TIG,
c) MIG,
d) Acetyleno-tlenowej.
4. Palnikiem acetylenowo-tlenowym można przecinać i ukosować blachy ze stali węglowej
i niskostopowej do grubości:
a) 600 mm,
b) 400 mm,
c) 200 mm,
d) 100 mm.
5. Rysunek przedstawia złącze spawane:
a) krzyżowe,
b) doczołowe,
c) nakładkowe,
d) przylgowe.
6. Spoiny brzeżne stosujemy przy spawaniu:
a) grubych blach,
b) rur,
c) przedmiotów okrągłych,
d) cienkich blach.
7. Do spawania gazowego używa się mieszaniny acetylenu i:
a) argonu,
b) dwutlenku węgla,
c) tlenu,
d) azotu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
8. Rysunek przedstawia złącze spawane:
a) krzyżowe,
b) doczołowe,
c) nakładkowe,
d) przylgowe.
9. Jakiego typu uszczelka zastosowana została w złączu na rysunku:
a) płaska,
b) rowkowa,
c) falista,
d) półzamknieta.
10. Umowne minimalne ciśnienie, do którego dobiera się rury, armaturę i części połączenia
to ciśnienie:
a) nominalne,
b) robocze,
c) próbne,
d) normalne.
11. Dla ciśnienia roboczego wynoszącego 0,8 MPa najmniejsze nominalne wyniesie:
a) 2,5 MPa,
b) 2 MPa,
c) 1,5 MPa,
d) 1 MPa.
12. Dobierz, według załączonego szkicu, najmniejszą ilość odcinków rur i kolan do
zbudowania kompensatora U-kształtnego:
a) 3 odcinki rury i 4 kolana,
b) 4 odcinki rury i 4 kolana,
c) 4 odcinki rury i 2 kolana,
d) 5 odcinków rury i 3 kolana.
13. Ile śrub należy pobrać, jeżeli w przedmiarze robót przewidziano
montaż 3 połączeń kołnierzowych, a każdy kołnierz posiada 4 otwory na śruby:
a) 3 szt.,
b) 4 szt.,
c) 12 szt.,
d) 16 szt..
14. Na rysunku przedstawiono Å‚uk:
a) krótki,
b) gładki,
c) segmentowy,
d) hamburski.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
15. Odległość pomiędzy podłożem a izolacją rury na podporze niskiej wynosi minimum:
a) 0,5 m,
b) 0,75 m,
c) 1 m,
d) 1,25 m.
16. Na rysunku przedstawiono :
a) estakadÄ™ dla rurociÄ…gu,
b) podporÄ™ wysokÄ… rurociÄ…gu,
c) podporÄ™ niskÄ… rurociÄ…gu,
d) kanał ciepłowniczy dla rurociągu.
17. Co nazywamy samokompensacjÄ…?
a) Niekontrolowane wydłużenie,
b) Ukształtowaniem rurociągów w kształcie litery L lub litery Z,
c) Zastosowanie wydłużki,
d) Ukształtowaniem rurociągów w kształcie litery U.
18. W systemach rurociągowych zwężki stosuje się do:
a) stabilizacji ciśnienia w rurociągu,
b) załamania przewodów w rurociągu,
c) zmiany średnic rur wodociągu,
d) umieszczenia rurociągu w kanałach.
19. Rury preizolowane Å‚Ä…czymy za pomocÄ…:
a) śrubunków i muf,
b) muf i spawania,
c) kielichów i muf,
d) spawania i kielichów.
20. Element przedstawiony na rysunku to:
a) zawór zwykły,
b) zasuwa,
c) zawór kulowy,
d) odmulacz.
21. W jakich odległościach umieszczane są termometry na zasilającym rurociągu
ciepłowniczym?
a) 0,5 km,
b) 1,5 km,
c) 2 km,
d) 4 km.
22. Używanie rękawic roboczych zabronione jest podczas wykonywania:
a) wiercenia,
b) spawania,
c) prac izolacyjnych,
d) prac transportowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Montaż rurociągów stalowych 713[04].Z1.03
Zakreśl poprawną odpowiedz
, wpisz brakujące części zdania lub opisz.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
21. a b c d
22. a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Zadanie nr 2
ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY :
Zgodnie z rysunkiem montażowym nr 1 zmontuj odcinek rurociągu łączący dwa
zbiorniki balastowe. Odcinek rurociągu powinien łączyć króciec A o średnicy
nominalnej 300 mm zbiornika 1 z króćcem B o średnicy nominalnej 250 mm zbiornika 2.
Do montażu odcinka rurociągu wykorzystaj elementy ujęte w tabeli 1. Zastosuj
połączenia kołnierzowe. Wymagane jest również uszczelnienie kołnierzy. Na wykonanie
zadania masz 180 minut.
Rysunek montażowy nr 1
Tabela 1. Zestawienie elementów do montażu
Lp. wyszczególnienie ilość materiał ciężar w kg
1 Zespół zaworu balastowego 300/LL 1 stal 210,5
2 1 stal 19,5
Kołnierz ślepy Z300 - Ć 300
3 1 stal 47,0
Zwężka dwukołnierzowa Ć 300/250
4 1 stal 75,3
Kolano Ć 250 - 90°
5 1 stal 47,0
Króciec dwukołnierzowy P300 - Ć 300/300
6 Åšruba z Å‚bem 6-kÄ…tnym M22 wg PN-85/M-82101 72 stal 0,31
7 Nakrętka M22 wg PN-85/M-82101 72 stal 0,26
8 4 klingeryt
Uszczelka zbrojona płaska Ć 300
9 Podkładka M22 wg PN-85/M-82101 72 stal 0,05
10 klingeryt
Uszczelka zbrojona płaska Ć 250
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw narzędzi koniecznych do wykonania zadania:
- zestaw kluczy płaskich, klucz pneumatyczny, klucz przegubowy z mechanizmem
zapadkowym, młotek, łom montażowy, rysik, ołówek.
- sprzęt kontrolno-pomiarowy konieczny do wykonania zadania:
przymiar kreskowy, poziomnica, pion.
- rury, kołnierze i złączki,
- materiały i surowce.
Uczeń zaliczył zadanie, jeżeli wykonał 67% czynności określonych w arkuszu oceny
pracy ucznia.
Arkusz oceny pracy ucznia
Uczeń
L.
Czynności związane z pracami monterskimi wykonał
p.
0/1
Zorganizował stanowisko pracy  dobrał narzędzia niezbędne do
1.
wykonania zadania
Sporządził PLAN DZIAA
ANIA:
" uproszczony szkic instalacji przy użyciu symboli graficznych,
ujmujący wszystkie elementy zastosowane do montażu odcinka rurociągu,
2. " zestawienie kolejno wykonywanych, głównych czynności
montażowych prowadzących do realizacji zadania,
" wykaz narzędzi i sprzętu kontrolno - pomiarowego koniecznego do
wykonania zadania,
Założył ubranie robocze i dobrał wymagane do wykonania zadania
3.
środki ochrony indywidualnej.
Przystąpił do zorganizowania stanowiska pracy; zgromadził i rozmieścił
4. elementy instalacji balastowej oraz materiały pomocnicze, narzędzia,
sprzęty i przybory pomiarowe niezbędne do wykonania zadania.
Sprawdził przez oględziny i próbne uruchomienie czy urządzenia,
narzędzia i sprzęt przygotowane do wykonania zadania są sprawne oraz
5.
mają zabezpieczenia i osłony zgodne z instrukcjami obsługi.
Przygotował armaturę do montażu i usunął zaślepienia oraz ewentualne
6.
zanieczyszczenia.
Połączył elementy rurociągu zgodnie z wymaganiami dotyczącymi
połączeń kołnierzowych, a w szczególności:
" dokręcił śruby przeciwległe parami równomiernie na całym obwodzie,
" użył takich śrub, aby gwintowany rdzeń śruby wystawał ponad
7.
nakrętkę na wysokość równą średnicy śruby, nie więcej jednak niż 25
mm.
" zapewnił po założeniu uszczelki i przed dociągnięciem śrub luz
początkowy poniżej 2 mm.
8. Zmontował zadany odcinek instalacji zgodnie z rysunkiem montażowym.
9. Sprawdził na bieżąco jakość wykonywanej pracy, odnosząc się do
wymagań określonych w zadaniu, czyli:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
wymagań określonych w zadaniu, czyli:
" zgodność montowanego odcinka rurociągu z rysunkiem montażowym,
" zachowanie wymagań jakościowych przy wykonywaniu połączeń
kołnierzowych.
Wykonał zaplanowane czynności zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i
10.
higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.
11. Utrzymywał ład i porządek na stanowisku pracy.
Uporządkował stanowisko po zakończeniu pracy, oczyścił narzędzia i
12. sprzęt oraz zagospodarował wybrakowane i zniszczone podczas montażu
materiały jako odpady.
Ocenianie:
- DopuszczajÄ…cy - 8 pkt
- 9 pkt
- Dostateczny
- 10 pkt
- Dobry
- Bardzo dobry - od 11 pkt
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
7. LITERATURA
1. Cieślowski S., Kryger K.: Technologia  Instalacje sanitarne cz. 1. WSiP, Warszawa 2001
2. Cieślowski S., Kryger K.: Technologia  Instalacje sanitarne cz. 2. WSiP, Warszawa 2001
3. Francuz W.: Dydaktyka w nowej szkole zawodowej. Wydawnictwo Politechniki
Krakowskiej, Kraków 2004
4. Górecki A.: Technologia ogólna  podstawy technologii mechanicznych. WSiP,
Warszawa 1998
5. Górecki A, Grzegórski Z.: Technologia  Montaż, naprawa i eksploatacja maszyn
i urządzeń przemysłowych. WSiP, Warszawa 2001
6. Hillar J., Jarmoszuk S.: Technologia. Åšlusarstwo i spawalnictwo. WSiP, Warszawa 1991
7. Krogulec-Sobowiec M., Rudziński M.: Poradnik dla autorów pakietów
edukacyjnych. KOWEZiU, Warszawa 2003
8. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004
9. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii
Eksploatacji, Radom 2000
10. Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002
11. Solis H.: Technologia i eksploatacja maszyn. WSiP, Warszawa 1996
12. Symela K.: Zarys metodologii konstruowania modułowego programu nauczania dla
zawodu. KOWEZiU, Warszawa 2002
13. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła
Inżynierska, Radom 1995
14. Mały poradnik mechanika. WNT, Warszawa 1994
15. www.messer.pl
16. www.spawalnictwo.spawsc.pl
17. www.thyssenkrupp-energostal.pl
18. www.wychowanietechniczne.prv.pl
19. www.tworzywasztuczne.pl
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34