Bannery od A do Z Graficzne formy reklamy Tworzenie i projektowanie

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Autor: Piotr Kolmann
Tytuł: Bannery od A do Z

Wydanie I

Zezwalam na kopiowanie oraz dowolne rozprowadzanie
nini

ejszej publikacji tylko i wyłącznie w formie

dostarczonej

przez

Wydawcę.

Zabronione

są

jakiekolwiek zmiany w

zawartości publikacji bez

pisemnej zgody autora.

Gorąco zachęcam Cię do zajrzenia pod adres

http://Someone.pl

, gdzie znajdziesz aktualną wiedzę na

temat e-biznesu.

Autor oraz Wydawca dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej
książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym
ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz
Wydawca nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za
ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych
w

książce. Niniejsza publikacja ma charakter wyłącznie informacyjny.

Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami
firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli.

Wszelkie prawa zastrzeżone.
All rights reserved.

Bannery od A do Z

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Banner reklamowy (ang. web banner lub banner ad, zwany

również display ad) jest graficzną formą przekazywania treści zarówno
informacyjnych, jak i czysto reklamowych.

Równocześnie stanowi on

jedną z popularniejszych form reklamy w Internecie. Może przyjąć
postać zarówno statycznych obrazów, jak i dynamicznych animacji
zawierających niekiedy elementy wykonane w technologii Adobe
Flash.

Prezentacja banner

ów odbywa się z wykorzystaniem różnego

medium

– zatem może odbywać się zarówno na monitorze

komputera, jak i na papierze. W

iele osób zapomina o tym, że może on

zostać

wyemitowany

chociażby

wyświetlaczu

telefonu

komórkowego. W konsekwencji nie bierze tego w cale pod uwagę
w

wielu sytuacjach, które wymagałyby uwzględnienia tego faktu.

Rozdzielczości bannerów są mierzone oraz podawane

w pikselach (ang. pixel

– zbitka dwóch angielskich słów: picture +

element

), które stanowią pojedynczy punkt grafiki rastrowej.

Umożliwiają również określenie współrzędnych x/y odpowiednich dla
konkretnego miejsca.

Można więc powiedzieć, że banner jest de facto

prezentacją obrazu za pomocą prostokątnej siatki odpowiednio
kolorowanych pikseli.

W tym miejscu należy wspomnieć o samej grafice

komputerowej, której wyróżniamy dwa zasadnicze typy – grafikę
rastrową oraz grafikę wektorową. W wielu sytuacjach możemy je
rozróżnić w bardzo prosty sposób, np. po formacie pliku, w którym
został zapisany dany obrazek.

Popularnymi

formatami

zapisu

grafiki

rastrowej

wykorzystywanymi do zapisu bannerów są JPEG i GIF (można
spotkać się również z PNG, który to format obsługuje przezroczyste
grafiki, poprawi

ające znacząco estetykę reklamy oraz poziom jej

dopasowania

do tła). Wadą samej grafiki rastrowej jest to, że

rozdzielczość obrazka rastrowego nie może zostać zwiększona bez
zmniejszenia jego ostrości. Oznacza to brak skalowalności grafik
rastrowych.

Jakość takiego obrazka jest określana przez całkowitą

Bannery od A do Z

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

liczbę pikseli (wielkość obrazu), a także liczbę informacji
przechowywanych w każdym pikselu (głębia koloru). Aby zmniejszyć
jego

wagę stosuje się różnego rodzaju techniki kompresji danych –

zarówno te bezstratne, jak i stratne. Jednak nie zagłębiajmy się już
dalej w ten wątek. Nie podlega dyskusji, że wybór grafiki rastrowej do
zapisu zdjęć oraz realistycznych obrazów jest wyborem znacznie
lepszym od grafiki wektorowej.

Format plików SWF jest natomiast formatem zapisu grafiki

wektorowej, czyli grafiki obiektowej

– drugiej z podstawowych

rodzajów grafiki komputerowej. W przeciwieństwie do grafiki rastrowej
obraz nie jest zapisany w formie siatki pikseli. Jego zapis jest
realizowany

pomocą

figur

geometrycznych

(grafika

dwuwymiarowa) lub brył geometrycznych (grafika trójwymiarowa),
które są umiejscowione w matematycznie zdefiniowanym układzie
współrzędnych (dwuwymiarowym dla grafiki dwuwymiarowej lub
trójwymiarowym dla grafiki trójwymiarowej).

Do zalet grafiki wektorowej

możemy z całą pewnością zaliczyć

możliwość łatwej modyfikacji obrazu poprzez zmianę jego
parametrów. Pozwala to na dowolną skalowalność grafik, likwidując
tym samym spadek jakości po zwiększeniu ich rozdzielczości.
Podczas projektowania niefotorealistycznych obrazów (np. logo,
mającego średnią ilość szczegółów – brak fotorealizmu, który jest
obecny

w obrazach) będą one miały wyraźnie mniejszą wagę niż

podczas projektowania z wykorzystaniem grafiki rastrowej.

Bannery wykonane z zastosowaniem technologii oferowanej

przez Adobe Flash pomimo swojej wizualnej atrakcyjności mają
bardzo dużą wadę. Do ich poprawnego wyświetlenia wymagane jest
zainstalowanie oraz aktywowanie

na komputerze użytkownika

specjalnej wtyczki

, która to umożliwia ich prawidłowe odtwarzanie.

tego powodu można być praktycznie pewnym, że taki banner nie

był, nie jest i nie będzie wyświetlany wszystkim potencjalnym
odbiorcom

. Wielu użytkowników najzwyczajniej nie potrzebuje tego

typu wtycze

k do szczęścia lub korzysta z Internetu, np. w telefonie

Bannery od A do Z

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

(dopiero najnowsze modele mogą pochwalić się obsługą Adobe
Flash). W takich przypadkach

należy liczyć się z tym, że zamiast

bannera zostanie wyświetlona prośba o zainstalowanie brakującej
wtyczki. Je

dnak niedogodność ta nie przeszkadza „fleszowym”

bannerom

zdobywaniu

coraz to większej popularności.

powodzeniem wypierają one animacje zapisane w formacie GIF,

stając się wiodącą technologią projektowania nie tylko bannerów, ale
i

pozostałych form reklamy internetowej.

Podsumowując, bannery stanowią mieszankę treści różnych

typów, takich jak tekst, dźwięk, obrazy, animacje, Flash, czy nawet
wideo. W

iększość spotykanych dzisiaj bannerów zapisanych jest

w takich formatach

plików jak GIF, JPEG lub SWF. Który z nich jest

najlepszy? Jak widać po liczbie opcji możliwych do wyboru – zdania
są podzielone.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat samej grafiki

komputerowej oraz programów, które znajdują w niej zastosowanie –
zasięgnij dalszych informacji z

odpowiednich źródeł

Przejdźmy

jednak dalej.

Dawniej w

łaściciele stron internetowych – oferując sprzedaż

powierzchni reklamowych

– ustalali rozmiary reklam w taki sposób,

aby w

możliwie jak największym stopniu wpasowywały się w szatę

graficzną ich stron www. Wymuszali przez to na kliencie dostosowanie
reklam graficznych konkretnie pod ich witryny

, co niekiedy wiązało się

z dodatkowymi kosztami ponoszonymi przez

reklamodawcę. Problem

ten

stawał się widoczny zwłaszcza w chwili, gdy zechciał on wykupić

reklamę w kilku różnych serwisach, a więc najczęściej u kilku różnych
wydawców. Jak każdy z nas może łatwo się domyślić, projektowanie
i dostosowywanie rozmiaru

i pozostałych parametrów reklamy pod

każdą stronę internetową z osobna jest z ekonomicznego punktu
widzenia

słabo opłacalne i uzasadnione – właściwie to wcale.

Aby temu zapobiec, w Stanach Zjednoczonych została

założona organizacja Interactive Advertising Bureau (IAB), która już
w 1996 r. znormalizowa

ła formaty bannerów (początkowo było ich

Bannery od A do Z

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

osiem, a

w 2001 r. rozszerzono ich liczbę do czternastu). Stworzyła

dobrowolne wytyczne

, stanowiące pewne ramy, w które warto

wpasować się podczas planowania, tworzenia, kupna i sprzedaży
reklamy

, a także projektowania samych stron internetowych. W prosty

sposób zmniejsza to ilość pracy, a także ją znacząco upraszcza.
Wyobraź sobie ile pracy wymagałaby konieczność stworzenia wielu
reklam o podob

nej wielkości dla różnych wydawców, np. 300×300,

300

×250, 300×225, 300×212 pikseli. Myślę, że nie wymaga to

dalszego komentarza.

Na kolejnej stronie

znajdziesz tabelę, która zawiera zestawienie

wspomnianych formatów bannerów.

Bannery od A do Z

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Name

Nazwa

Width / px

Szerokość / px

Height / px

Wysokość / px

Aspect ratio

Stosunek szerokości do długości

Max Initial File Load Size

Maksymalna początkowa

waga emitowanego pliku

Rectangles and Pop-Ups

Medium Rectangle

300

250

1,2

40k

Square Pop-Up

250

40k

Vertical Rectangle

240

400

1,67

40k

Large Rectangle

336

280

1,2

40k

Rectangle

180

150

1,2

40k

3:1 Rectangle

300

100

40k

Pop-Under

720

300

2.4

40k

Banners and Buttons

Full banner

468

7,8

40k

Half banner

234

3,9

30k

Micro bar

2,84

10k

Button 1

120

1,33

20k

Button 2

120

20k

Vertical banner

120

240

30k

Square button

125

30k

Leaderboard

728

8,09

40k

Skyscrapers

Wide skyscraper

160

600

3,75

40k

Skyscraper

120

600

40k

Half page ad

300

600

40k

Źró

dł

ter

cti

rtisin

Disp

rtisin

Cre

eli

es: A

efer

Bannery od A do Z

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Czcionką normalną oraz pogrubioną zostały zaznaczone jednostki
reklamowe,

stanowiące rdzeń Standard Ad Units.

Czcionką pogrubioną zostały zaznaczone jednostki reklamowe,
będące częścią Universal Ad Package (UAP). Tworzy go zestaw
czterech

zmiarów

jednostek

reklamowych,

możliwiający

reklamodawcom dotarcie

do większości wydawców, a tym samym

końcowych adresatów reklamy.

Czcionką kursywą zostały zaznaczone jednostki reklam wycofane od
28 lutego 2011 r.

Proces zmniejszania liczby rozmiarów reklam

rozpoczął się w sierpniu 2002 r. Ich wycofanie spowodował fakt, że
przestały być one powszechnie kupowane oraz oferowane na rynku.
W zamierzeniu ich redukcja ma

poskutkować zmniejszeniem kosztów,

a także zwiększeniem wydajności związanej z planowaniem,
tworzeniem, ku

pnem i sprzedażą reklamy online. Wydawcy

internetowi mogą nadal oferować i promować wycofane jednostki
reklam, jednak IAB nie będzie już udostępniał wytycznych w sprawie
ich stosowania.

Jakie to są wytyczne? Co regulują? Hmm… chyba najlepiej

będzie jeżeli posłużę się przykładami. Według wytycznych rozwijanie
się reklam po najechaniu na nie kursorem nie jest możliwe w tych
jednostkach reklamowych.

Zalecana długość animacji wynosi 15

sekund

– jeżeli zawiera ona wielokrotne pętle to pętla powinna trwać

15 sekund.

Ograniczenie to zwiększa prawdopodobieństwo, że widz

nie znudzi się i nie przestanie oglądać przed jej zakończeniem.
Maksymalna szybkość klatek animacji (ang. frame rate) wynosi 24 fps
(klatki/s, ang. frames per second).

Działająca w ramach Związku Pracodawców Branży

Internetowej IAB Polska Grupa Robocza Brand Advertisng Online
(w

jej skład wchodzą wydawcy, sieci, domy mediowe oraz agencje

interaktywne) opracowała Standard i zalecenia dla Reklamy Display
IAB Polska.

Niedawno miały miejsce zmiany w Standardzie, które

Bannery od A do Z

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

zostały wprowadzone przez jego aktualizację. Obowiązują one od
1 stycznia 2012 roku.

W dokumencie tym zawarto informacje dla

reklamodawców.

Umieszczone

w nim zestawienie określa wymagania, które dana

kreacja powinna spełniać, aby możliwe było jej wyemitowanie przez
wydawców internetowych stosujących się do wspomnianego
Standardu.

Dzięki temu reklamodawca wie, że wydawca nie może

odmówić przyjęcia do emisji jego kreacji, spełniającej wymagania co
do minimalnej i maksymalnej wagi oraz rozdziel

czości. Wydawca nie

może w takiej sytuacji wymagać od reklamodawcy ograniczenia tych
parametrów. Może to zrobić jedynie w chwili, gdy będzie ona
przekraczać wartości zapisane w Standardzie. Z punktu widzenia
reklamodawcy

Standard

skraca czas oraz ułatwia proces

przygotowywania kreacji do emisji.

Na kolejnej stronie

znajdziesz stosowną tabelę.

Bannery od A do Z

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Typ

kreacji

Nazwa

Rozmiar

[px]

Waga

[kB]

Format pliku

Expand

Dźwięk

Uwagi

rozmiar

pliku

[px]

waga

max.

[kB]

rozwijanie

Standard

Billboard

750x100

GIF/JPG/SWF 750x300

po interakcji

użytkownika

włączany po

interakcji

użytkownika

(najechanie bądź

kliknięcie)

expand

tylko
SWF

Double Billboard

750x200

GIF/JPG/SWF 750x300

po interakcji

użytkownika

włączany po

interakcji

użytkownika

expand

tylko
SWF

Triple Billboard

750x300

GIF/JPG/SWF 570x600

po interakcji

użytkownika

włączany po

interakcji

użytkownika

expand

tylko
SWF

Rectangle/Śródtekst 300x250

GIF/JPG/SWF

decyduje

wydawca

po interakcji

użytkownika

włączany po

interakcji

użytkownika

expand

tylko
SWF

Skyscraper 120

120x600

GIF/JPG/SWF 300x600

po interakcji

użytkownika

włączany po

interakcji

użytkownika

expand

tylko
SWF

Skyscraper 160

160x600

GIF/JPG/SWF 300x600

po interakcji

użytkownika

włączany po

interakcji

użytkownika

expand

tylko
SWF

Halfpage

300x600

GIF/JPG/SWF 600x600

po interakcji

użytkownika

włączany po

interakcji

użytkownika

expand

tylko
SWF

Źró

dł

wią

Pra

ów

nży

ter

j IAB

lsk

ard

lec

IAB

lsk

kla

isp

Wydawca lub sieć może ubiegać się o wydanie certyfikatu

zgodności ze Standardem. Dokument ten wystawiany jest przez IAB
Polska. Potwierdza on

, że wskazany w nim wnioskodawca,

umieszczając reklamy na wymienionych w nim stronach
internetowych, stosuje się do określonych w standardzie warunków
prezentowania reklam

. W związku z uzyskaniem certyfikatu, wydawcy

przysługuje prawo do zamieszczenia na stronach www specjalnie
przygotowanego znaku graficznego, informującego o ich zgodność
z omawianym Standardem.

Uregulowania, które zostały wprowadzone mają jeszcze jeden

ważny cel – ujednolicają nazewnictwo bannerów, a także ich rozmiary.
Przykładowo Full banner, który bywa nazywany również Traditional
Banner (banner tradycyjny) ma zawsze jeden i ten sam rozmiar

–

468

×60 pikseli. Z kolei Leaderboard, określany także nazwą Super

banner,

cechuje się rozmiarem 728×90 pikseli. Z kolei Rectangle

(banner śródtekstowy), będący prostokątną formą reklamy
zamieszcza

nej w tekście, bywa potocznie zwany bannerem w cieście.

Grupę bannerów o nazwie Skyscraper tworzą znane nam wszystkim
banner

y pionowe, które lokowane są najczęściej z boku stron

nternetowych. Można domyślić się tego już po samym ich kształcie

oraz

nazwie, która w języku polskim oznacza drapacz chmur. Jednak

orównując obydwie przytoczone przeze mnie tabelki możesz

zauważyć pewną różnicę – otóż w pierwszej z nich jedna z form
reklamy

została nazwana Medium Rectangle, która w jej polskim

odpowiedniku figuruje

już jako Rectangle/Śródtekst. Nadal ciężko tu

mówić o ujednoliconym nazewnictwie.

Dla przykładu podam Ci jeszcze formaty reklam graficznych

stosowanych w

Google AdWords, które prezentują się następująco:



Długi banner (728×90)



Banner (468

×60)



Mały kwadrat (200 x 200)



Wieżowiec (120×600)



Szeroki wieżowiec (160×600)



Kwadrat (250

×250)

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann



Średni prostokąt (300×250)



Duży prostokąt (336×280)

Skoro mówimy już o bannerach to warto przy okazji wspomnieć

również i o expand banner, scroll banner, web badge oraz userbarze.
Co to jest? Już piszę!

Expand banner to interaktywny banner

, który rozwija się po

najechaniu

niego

kursorem

myszy

, zwiększając swoją

powierzchnię reklamową. Natomiast po zjechaniu z niego kursora
zmniejsza się, przybierając najczęściej swoje początkowe rozmiary.
Przykuwa uwagę internauty dzięki temu, że raz się zwiększa, a raz
zmniejsza. Maksymalne rozmiary

bannerów tego typu to zwykle

468

×240 pikseli. Na tej samej zasadzie mogą działać również inne

kreacje, np.

Expand Billboard, Expand Rectangle, Expand

Skyscraper, Expand Corner.

Scroll banner

(banner pływający) to banner, poruszający się wraz

stroną internetową podczas jej przewijania. Dzięki temu po

wyświetleniu jest on stale widoczny w jednym i tym samym miejscu
okna przeglądarki internetowej. Dzieje się tak niezależnie od
przewijania

treści strony internetowej w dół lub górę, na której został

zamieszczony. Na tej samej zasadzie

mogą działać również inne

kreacje, np. Scroll Billboard, Scroll Rectangle, Scroll Skyscraper.

Web badge to banner w formie przycisku, stosowany w celu
p

romowania standardów sieciowych, a także poinformowania

użytkowników danej strony internetowej o jej zgodności z nimi. Może
stanowić również informację o, np. zgodności z określonymi
przeglądarkami internetowymi, użytej licencji w stosunku do
zamieszczonych treści lub designu, zgodności z warunkami
użytkowania, produktach wykorzystanych podczas tworzenia strony
internetowej lub produktu itd. Jego standardowe rozmiary to 36

×13,

×15, 88×31, 110×32, 120×60, 125×50, 180×60 pikseli. Najbardziej

rozpowszechnionymi w użytku są 88×31 oraz 80×15 pikseli, znane
również jako antipixel.

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Userbar to

mała grafika o kształcie wydłużonego poziomo prostokąta

o r

ozmiarze 350×19 lub 150×19 pikseli z czarną obwódką

szerokości 1 piksela. Najbardziej rozpowszechnionym i najchętniej

stosowany

m stał się userbar o rozmiarze 350×19 pikseli. Za pomocą

userbara użytkownik określa oraz upublicznia swoje preferencje
i zainteresowania. C

zęsto wykorzystywany do tworzenia sygnaturek

na forach dyskusyjnych.

Co należy wziąć pod uwagę podczas wybierania

formatu bannera?

Ciężkie pytanie, ponieważ nie można wrzucić wszystkich

reklamodawców do jednego worka. Każdy z nich ma inną wizję oraz
różne wymagania. Jednak warto, aby wszyscy wzięli pod uwagę takie
czynniki, jak:

 Projekt strony internetowej

– a dokładniej miejsc, w których

możliwe

jest

umieszczenie

bannerów.

Są

one

charakterystyczne

dla każdej strony www – już na etapie ich

pro

jektowania wyznacza się specjalne strefy o określonych

rozmiarach z przeznaczeniem na zamieszczenie w nich reklam.
To

właśnie pod nie należy dopasowywać bannery. Najlepiej,

aby

były one wyświetlane u góry strony internetowej – to

właśnie tym miejscem są najbardziej zainteresowani
mediabuyerzy

, zajmujący się pozyskiwaniem powierzchni

reklamowych w wybranych mediach

. Dzięki temu banner

zostanie wyemitowany w widocznym miejscu

, które jest łatwo

dostępne dla wzroku odwiedzającego. Tym sposobem kreacja
będzie mogła wywrzeć na niego większy wpływ. I pamiętaj!
Najważniejsze rzeczy zawsze umieszcza się na początku –
Twój banner przecież właśnie taki jest! :)

 P

referencje użytkowników – należy dobierać możliwe

najbardziej subtelne formy banner

ów, nakierowane na

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

osiągnięcie największej skuteczności. Dobra, tylko skąd mam
wiedzieć, które wybrać? — zapytasz. Nie ma na to prostej
odpowiedzi. T

rzeba po prostu poeksperymentować. Jeżeli

planujesz wykorzystanie form reklamy

szczególnie drażniących

użytkowników – typu floating ad (reklama na warstwie,
wyświetlana nad treścią strony www – w Polsce znana jako
top-layer/medialayer), interstitials

(pełnoekranowa reklama,

wyświetlana przed załadowaniem właściwej strony www lub
całkowicie przykrywająca jej treść – przykładowe jej odmiany to
mediabreak, poltergeist, intermovie; d

ziała na zasadzie reklamy

telewizyjnej,

przerywającej

widowni

proces

oglądania

programów w trakcie

ich trwania

lub pomiędzy nimi), pop-up

(wyskakujący banner – wyświetla się „na wierzchu” okna
przeglądarki), pop-under (banner otwierany w tle – pod
bieżącym oknem – stający się widocznym dopiero po
zamknięciu, przesunięciu lub zminimalizowaniu głównego okna
przeglądarki; wyświetla się „pod spodem” głównego okna
przeglądarki), sticky ad – to przemyśl to dobrze. Może okazać
się bowiem, że najprostszy – odpowiednio dobrany – banner
będzie znacznie od nich skuteczniejszy, a koszty z nim
związane wyraźnie mniejsze.

Ważne są również preferencje co do terminu i czasu
przeprowadzenia

emisji bannerów. Pewnie nigdy nawet nad

tym się nie zastanawiałeś. Najlepsze efekty, płynące
z zastosowania

nnerów

osiąga

się,

gdy

poszczególnych terminach wyświetla się te reklamujące

odpowiednie do tego terminu produkty.

Już pędzę

przykładem. Jak myślisz, czy bannery z Świętym Mikołajem

będą skuteczniejsze do promocji prezentów w okresie świąt
Bożego Narodzenia, czy może tych z okazji walentynek? No
właśnie. Dokładnie w ten sam sposób można odnieś się do pór
dnia, w których wyświetla się bannery reklamujące
odpowiednie do tego czasu produkty.

Za przykład niech

posłuży świeżutki chlebek… hmm… myślę, że o poranku

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

więcej osób skusiłoby się kliknąć, aby poznać więcej
szczegółów na jego temat

Na koniec nasuwają mi się na myśl jeszcze pytania, które
powinny znaleźć się na… ehh, na początku. Do kogo jest
skierowany banner? Kto jest jego grupą docelową? No
właśnie… pamiętaj, że preferencje różnych grup ludzi różnią
się między sobą… i to w sposób bardzo wyraźny. I jeszcze
jedno

– personalizacja. Wiedz, że ma ona zbawienny wpływ na

skuteczność nie tylko banerów. Tak, bannery można
personalizować!

 Swoje preferencje

– sprawdź czy i w jakiej formie

przygotowywany banner

– który ma spełnić przecież Twoje

wymagania

– będzie się dobrze prezentował? Pod postacią

kwadratu, czy

może drapacza chmur? Który z nich robi na

Tobie najlepsze wrażenie? Czy w ogóle Ci się podoba? Czy
jest spójny z Twoją pierwotną wizją? A może ją przerósł?
Przecież tylko Ty wiesz, jak to ma wyglądać :).

 Cel kampanii

– jeżeli Twoim celem jest zwiększenie

rozpoznawalności marki to warto pomyśleć o wykupieniu
bannerów o dużej powierzchni. Idealnym rozwiązaniem może
okazać się Billboard o rozmiarach 750×100 pikseli, wyświetlany
u góry strony www. Tym sposobem obniży ją o kilkaset pikseli.
Jednak z rozmiarami bannerów bezpośrednio wiąże się kolejny
podpunkt.



Budżet – głównie od niego będzie zależeć, na którą z form
bannerów będzie Cię stać. Musisz zdecydować czy lepiej
wykupić więcej odsłon małego bannera czy też mniej, ale za to
dużego. Cena, jaką należy zapłacić za emisję bannerów zależy
od wielu

różnych czynników, np. jego rozmiarów, wagi, miejsca

jego ekspozycji na stronie internetowej, liczby oraz czasu jego
emisji. Nierzadko wpływ na cenę ma również tematyka stron

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

www

(zarówno tej, na której będzie realizowana emisja, jak

i strony

Landing Page

)

, a także sama technologia wykonania

bannera (statyczny obraz, animowana grafika, Flash).

Jak możesz zauważyć, bannery stanowią podstawę kampanii

reklamowych prowadzonych w Interne

cie. Wycenę oraz skuteczność

tej formy reklamy określa się, wykorzystując do tego celu różnego
rodzaju wskaźniki i współczynniki. Najważniejszym z nich –
mierzącym skuteczność bannerów – jest współczynnik CTR.

Współczynnik klikalności CTR (ang. ClickThrough Rate) –

wyrażony w procentach stosunek liczby kliknięć użytkowników
w

banner (przejść użytkowników po kliknięciu w niego) do liczby jego

emisji.

Jeżeli banner został wyświetlony dwustukrotnie i został kliknięty
czterokrotnie przez trzech

użytkowników, to współczynnik klikalności

CTR tego bannera wynosi 2%.

Współczynnik CTR bywa określany czasem jako ratio, czyli

stosunek

– odniesienie jednej wartości do drugiej. Przykładowa

relacja pomiędzy dwoma liczbami tego samego rodzaju może
wyglądać tak – 1:25. Oznacza ona, że na 25 wyświetleń reklamy
kliknie w nią jedna osoba. Wynika z tego, że jej skuteczność wyrażona
w procentach jest równa 4%.

Współczynnik unikalnej klikalności UCTR (ang. Unique

ClickThrough Rate)

– jest wskaźnikiem klikalności, do którego

obliczania bierze się pod uwagę wyłącznie unikalne kliknięcia

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

użytkowników w kreację oraz wyłącznie jej unikalne wyświetlenia.
W

związku z tym można zdefiniować go jako wyrażony w procentach

stosunek liczby unikalnych kliknięć użytkowników w banner
(unikalnych przejść użytkowników po kliknięciu w niego) do liczby jego
unikalnych emisji. Bardzo często można spotkać się z podejściem, że
zamiast unikalnych wyświetleń podaje się emisję kreacji ogółem.

Jeżeli banner został wyświetlony trzystukrotnie, będąc kliknięty przez
trzech użytkowników ośmiokrotnie, to współczynnik unikalnej
kl

ikalności UCTR tego bannera wynosi 1%.

Oczywiście trudno przewidzieć skuteczność danego bannera,

gdyż zależy ona od wielu czynników, np. od tego z jaką dozą
kreatywności został stworzony, jego atrakcyjności graficznej, a także
tego

czy wyświetlany jest on w portalu z odpowiednią grupą docelową

itd.

Bez wątpienia jego skuteczność będzie znacznie mniejsza niż

jeszcze iks lat temu. Przykładowo CTR tej formy reklamy spadł ze
średnio z 3% w połowie lat 1990 do 0,5% w roku 2000 (AdKnowledge
2000) i do 0,28% w pierwszym kwartale 2003 r. (DoubleClick 2003).

Jeżeli skuteczność Twoich bannerów wyniesie 0,3% to… to

wszystko jest jak najbardziej ok.

Właśnie taką skutecznością

charakteryzuje się ta forma reklamy w dzisiejszych czasach, gdy
nauczyliśmy się jej nie zauważać. Wyobraź sobie, że na 100
wyświetleń bannera kliknie w niego 1% osób, do których został
skierowany. Z czego zakupu dokona również 1% z nich. Prosta
matematyka:

1% • 1% = 0,0001% osób, które skonwertują – dokonają

zakupu, czy zrealizuj

ą inną pożądaną akcję.

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Na myśl nasuwa się teraz pytanie: Dlaczego skuteczność

bann

erów zmalała? Sprawcą tego jest ten sam powód, który

spowodował spadek skuteczności reklam telewizyjnych. W czasach,
gdy reklam w TV było naprawdę niewiele (wiem… ciężko w to
uwierzyć, ale były takie czasy), były one chętnie oglądane przez
widzów. W dzisiejszych czasach, kiedy to panuje natłok reklam, nie
stanowią one już żadnej atrakcji. Sam dobrze wiesz, że jedna i ta
sama reklama potrafi być emitowana kilkukrotnie w ciągu kilku godzin.
Aby jakoś zagospodarować ten czas ludzie idą do kuchni zrobić sobie
k

anapkę lub do ubikacji zrobić …. Podobnie rysuje się sprawa

reklamą w Internecie, w szczególności właśnie z bannerami. Z tą

różnicą, że tutaj nie trzeba zagospodarowywać sobie czasu – po
p

rostu pomija się daną reklamę.

Doprowadziło to do ślepoty bannerowej (ang. banner

blindness), zwanej szerzej

ślepotą reklamową (ang. ad blindness).

Zjawisko to polega na tym, że użytkownicy w sposób świadomy lub
podświadomy automatycznie ignorują reklamy obecne na
stronach www. Co jest tego powodem? Spowodowane jest to
sposobem naszej interakcji

ze stronami internetowymi, na których

poszukujemy konkretnych informacji.

Poznaliśmy już na tyle dobrze

budowę oraz schematy stron różnego typu, że od razu wiemy,
w

których ich działach oraz sekcjach możemy z największym

prawdopodobieństwem znaleźć obiekt naszych poszukiwań.
Przykładowo jeżeli szukamy kontaktu do administratora strony www to
w pierwszej kolejności – wręcz odruchowo – przeglądamy sekcję
zatytułowaną „Kontakt” lub „O nas”. Natomiast jeżeli interesuje nas
konkretna informacj

a to szukamy jej w treści artykułu na interesujący

nas temat

, nie zważając na to, co dzieje się i co zostało zamieszczone

w bocznych modułach strony www.

Właśnie z tego powodu wymyślono reklamę śródtekstową.

Jest ona jedną z najatrakcyjniejszych form reklamy bannerowej,
ponieważ jej umiejscowienie sprzyja zdobywaniu uwagi użytkownika.
Dzieje się tak, ponieważ zlokalizowane są w najważniejszym i często
najcenniejszym elemencie stron www

– ich treści. Nie ulega

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

wątpliwościom, że kolejne pokolenie tej formy stanowią reklamy
kontekstowe. C

harakteryzują się znacznie większą skutecznością niż

tradycyjne bannery, lokowane w typowych miejscach wyznaczonych
na nie na stronach www.

Ich przewagą nad nimi jest jednocześnie to,

że – poza lepszym umiejscowieniem – są dodatkowo dopasowane do
kontekstu

treści wyświetlanej użytkownikowi. Im są w lepszym stopniu

dopasowanie tym większą efektywnością mogą się pochwalić.

Wiemy już, która forma reklamy jest najbardziej uodporniona na

ignorancję ze strony użytkownika. Które z nich są natomiast
najbardziej na to narażone? Wbrew temu, czego można by się
spodziewać… najbardziej „nie zauważamy” reklam najbardziej
widocznych,

kontrast

ujących

największym

stopniu

z otoczeniem. Im mocniej

będzie chciała w taki sposób przyciągnąć

uwagę internauty, tym bardziej jego mózg będzie filtrował informacje
obecne na stronie www. Wynikiem tego będzie odrzucenie
nachalnych reklam

praktycznie ze 100%

skutecznością.

Jednak n

ie zrażaj się i nie rezygnuj od razu z bannerów,

ponieważ są one nadal dobrym uzupełnieniem pozostałych
materiałów marketingowych. Musisz jednak obmyślić odpowiednią
strategię, w której z głową wykorzystasz ich zalety, np. zwiększając
atrakcyjność wizualną oferty.

To,

w jaki sposób zostanie zaprojektowany banner jest więc

bardzo ważne, ponieważ będzie bezpośrednio decydować o jego
skuteczności. Wykorzystując oferowaną przez niego powierzchnię
należy zwrócić uwagę odwiedzających oraz przekazać im informację.
Informację, która zachęci ich do podjęcia dalszego działania –
wykonania akcji, np.

kliknięcia w niego, powodującego przekierowanie

na docelowy adres w Internecie.

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

5 wskazówek, które warto uwzględnić podczas

projektowania bannera:

1. Powinien

mieć to coś, aby przyciągać oko (tylko bez

skojarzeń mi tu proszę… chociaż to fakt, że najlepszą skuteczność
osiągają bannery erotyczne). Efekt „przyciągania oka”, czy jak kto woli
przyciągania wzroku można osiągnąć poprzez zaprojektowanie
oryginalnego designu

– o odpowiednio dobranej, często miłej dla oka

kolorystyce.

Dzięki temu będzie się wyróżniać od reszty strony.

dziwo to, że zostanie on zauważony przez internautę nie musi się

żaden sposób przełożyć na jego skuteczność. Wręcz przeciwnie…

największą skutecznością charakteryzują się bannery, które idealnie
wpasowuj

ą się w szatę graficzną stron internetowych. Jeżeli nie jesteś

w stanie przewidzieć na jakiej stronie internetowej będzie wyświetlany
banner to

możesz rozważyć wykorzystanie przeźroczystych grafik.

Wtedy szata graficzna będzie stanowić tło bannera.

Podczas jego projektowania zadbaj

również o odpowiednio

dopasowane kolory

– tła, czcionek, obrazów, a także samego tekstu

reklamy.

Przykładowo, jaskrawe kolory – pomimo tego, że najlepiej

zwracają uwagę internauty na banner – często bywają nieczytelne
ora

z nieprzyjemne dla oczu. Jeżeli więc się na nie zdecydujesz to

posługuj się nimi umiejętnie.

Obrazy, które użyjesz podczas tworzenia bannera powinny być

dopasowane do kszt

ałtu reklamy, łatwo rozpoznawalne i wyraźne.

Zamieszczo

ny tekst powinien być czytelny, a także zrozumiały

w odniesieniu do

pozostałych składowych projektu, np. obrazów.

Wezwanie do działania, czyli odpowiednia treść, której

celem jest

nakłonienie internauty do podjęcia dalszej akcji – kliknięcia

w banner. Zadanie to najlepiej

spełnią trafne pytania oraz krótkie, lecz

celne stwierdzenia.

Można pomyśleć również o wykorzystaniu prośby

lub obietnicy.

Mają one jedynie nakłonić do podjęcia dalszego

działania. Należy pamiętać, że treść powinna poruszać kwestie istotne
dla danej grupy docelowej. Nie ma

tu miejsca na zbędne informacje,

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

więc użyj zaledwie kilku słów lub krótkiego zdania. Bardzo często
skuteczność bannera potrafią zwiększyć umieszczone na nim słowa
typu „kliknij” lub „darmowy”.

Nawet niewielkie różnice między wezwaniami (przykładowo

jedno słowo więcej lub mniej) mogą w znacznym stopniu wpłynąć na
liczbę

kliknięć.

Dlatego

właśnie

warto

skonsultować

copywriterem

. Jest to osoba

, która zajmuje się profesjonalnym

tworzeniem tekstów, w tym tekstowej strony różnego rodzaju reklam.
Kreuje on zarówno koncepcję reklamy, jak i dba o jej ostateczny
wygląd. Dlaczego jednak nie zostać nim samemu? Warto
samodzielnie zgłębić

tajniki warsztatu copywriterów

, w tym zapoznać

się z publikacjami na temat

pisania przekonywujących tekstów

–

zwłaszcza tych,

mających wpłynąć na zachowanie potencjalnych

klientów

. I jeszcze jedna uwaga na sam koniec. Spraw, aby wezwanie

do działania było dobrze widoczne – umieść je na przycisku lub
w innym dobrze widocznym miejscu.

3. Powinien skutecznie zwrac

ać uwagę internauty, np.

poprzez zastosowanie animacji. W przypadku, gdy projektujesz
banner animowany (np. GIF lub SWF

) to długość animacji powinna

być względnie krótka – IAB zaleca czas trwania animacji do 15
sekund.

Dzięki temu widz nie znudzi się i nie przestanie oglądać przed

jej

zakończeniem. Dziś w świecie internetowej reklamy idzie się

jeszcze dalej… dźwięk, wideo, HTML, Java itd. Kto jeszcze kilka lat
temu

pomyślałby, że możliwe będzie złożenie zamówienia w sklepie

internetowym poprzez aplikację napisaną w Javie, zawartą w…
bannerze?

4. Dopilnuj, aby banner

ważył możliwie jak najmniej przy

zachowaniu jego dobrej

(satysfakcjonującej) jakości. Rozmiar

pliku powinien być możliwie najmniejszy, ponieważ to on decyduje
o

czasie, który będzie potrzebny na jego ściągnięcie przez

przeglądarkę internetową użytkownika. Należy pamiętać, że to
przecież właśnie szybkość jest podstawową zaletą Internetu. Nie
pozwól więc, aby internauta musiał zauważalnie dłużej oczekiwać na

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

całkowite załadowanie się strony. Może bowiem się okazać, że
internauta przejdzie na kolejną stronę, nie czekając na załadowanie
się nie tylko bannera, ale i samej strony www. Zmniejszy to znacząco
jego szanse na zrealizowanie powierzonego mu celu, a tym samym
Twoj

ą na odniesienie sukcesu. Jednak tak jak w życiu, tak i tu nie

należy popadać ze skrajności w skrajność. Zdarza się, że jeżeli
banner pojawi się dużo wcześniej niż pozostała część strony to…
wzbudzi on niewspółmiernie zainteresowanie internauty. No dobra…
nie przesadzajmy

Zwróć szczególną uwagę na rozdzielczość. Wybierz te

formy bannerów, które są najbardziej rozpowszechnione i uniwersalne
w zastosowaniu. Tym sposobem zadbasz o to

, abyś mógł je

wykorzystać w wielu miejscach. Zdarza się często, że niektórzy
wydawcy internetowi nie

umożliwiają wyświetlania reklam w pewnych

rozmiarach na swoich str

onach. Właśnie dlatego tak ważnym jest, aby

już na etapie projektowania wziąć pod uwagę konieczność stworzenia
bannerów we wszystkich możliwych rozmiarach tak, aby pasowały
one do wszystkich miejsc

potencjalnie dostępnych dla reklamodawcy.

Dzięki temu nie będziesz miał problemu z ich emisją na różnych
stronach internetowych.

Jak widzisz, na efekt końcowy wpływa mnogość czynników.

Trzeba mieć nie lada doświadczenie i wiedzę, aby z marszu stworzyć
świetny banner. Tak więc, aby uzyskać najlepszy efekt –
przekładający się bezpośrednio na wyniki – należy stale
eksperymentować. Z wszystkim – z kolorami, z wezwaniami do
działania, z obrazkami. Skuteczność może być bardzo różna
w

zależności od Twojego wyboru. Twórz bannery z grafiką, a także

bez niej

, z różnymi rodzajami animacji oraz zupełnie zaniechaj ich

wykorzystania. Wiedz, że nawet naprawdę niewielkie różnice
w

układzie mogą mieć istotny wpływ na współczynnik klikalności CTR,

będący miarą skuteczności każdej kreacji. Może również zwiększyć
liczbę wyświetleń strony lądowania, a także jej

współczynnik konwersji

(ang. Conversion Rate).

Musisz zatroszczyć się więc

odpowiednie rozłożenie tekstu i obrazów, które będzie dostosowane

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

do formy i rozmiaru bannera.

Podsumowując, pozwól na to, aby

bannery konkurowały ze sobą. Po pewnym czasie wyciągnij trafne
wnioski i wybierz te wersje

, które okazały się najskuteczniejsze.

Bądź świadom również tego, że bannery – jakby to zgrabnie

nazwać – wypalają się, tzn. po pewnym czasie (a uwierz mi, że
bardzo

krótkim) ich skuteczność bardzo maleje (wręcz drastycznie).

Objawia się to gwałtownym spadkiem ich współczynnika klikalności
CTR.

Dzieje się tak, ponieważ „dostępni” użytkownicy zdążyli się już

obyć z emitowanymi im bannerami. Właśnie również z tego powodu
warto zawczasu przygotować dużą ilość unikalnych kreacji. Wystarczy
tylko

teraz zastosować odpowiednią ich rotację.

Pamiętaj, że bannery charakteryzują się bardzo małą

powie

rzchnią reklamową. Skuteczność kreacji jako całokształtu

zależy w dużej mierze od jednego czynnika krytycznego –
umiejętnego

wykorzystania

właśnie

wspomnianej

już

ograniczonej powierzchni.

Zamieszczanie bannerów

Banner

jest zazwyczaj połączony linkiem z

stroną lądowania

reklamodawcy, do której bezpośrednio się odwołuje. Należy go
umieścić na stronie internetowej za pomocą kodu:
<a href="adres, do którego prowadzi banner" target="_blank"
titl

e=”tytuł”><img src="ścieżka dostępu do bannera" alt="tekst

alternatywny" /></a>

Atrybut target dla znacznika a definiuje okno docelowe dla
otwieranego dokumentu

– wybieramy ramkę docelową dla tego

odnośnika. Możliwe wartości atrybutu (nas interesują głównie tylko
dwa pierwsze):



_self

– strona zostanie załadowana w oknie lub karcie,

którego nastąpiło odwołanie. Jest to wartość domyślna,

a wi

ęc można całkowicie pominąć ten atrybut – efekt będzie

dokładnie ten sam.

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann



_blank

– strona zostanie załadowana w nowym oknie (zostanie

uruchomiona nowa kopia przeglądarki) lub nowej karcie.



_parent



_top



nazwa

Za pomocą atrybutu src (źródło, ang. source) dla znacznika img

(obraz, ang. image)

możemy określić adres źródłowy obrazka.

Tekst alternatywny (w naszym przypadku chodzi o atrybut

alt="..." dla znacznika img

) to krótki tekst, który pojawi się zamiast

pewnego elementu (w naszy

m przypadku chodzi oczywiście

obrazek). Stanowi on informację dla:



użytkowników niewidomych – treść tekstu alternatywnego
zostanie odczytana przez czytniki ekranu.



użytkowników korzystających z przeglądarek z wyłączoną
obsługą grafik. Zastanawiasz się pewnie po co wyłączać ich
obsługę? Dla oszczędności… transferu lub czasu załadowania
się strony) lub ich niewyświetlających, czyli przeglądarek
t

ekstowych (np. Lynx, Links, ELinks, w3m). Dzięki temu

odnośnik zachowuje swoją użyteczność i funkcję.



wyszukiwarek internetowych, które działają w sposób
automatyczny i przecież nie widzą. Roboty sieciowe nie
analizują zawartości obrazów, a jedynie ich opis alternatywny.
Pozwala im to na precyzyjniejsze zaindeksowanie grafiki.



każdego użytkownika w sytuacji, gdy z jakiegoś powodu
obrazek nie może zostać załadowany. Dzięki temu graficzna
nawigacja jest nadal możliwa.

Stanowi on obowiązkowy element znacznika img (wymaga tego

specyfikacja XHTML). Przeglądarki internetowe często wyświetlają
w

dymku treść zawartą w atrybucie alt – tak jak w przypadku atrybutu

title

. Jest to co prawda niepoprawne techniczne, ale użyteczne

w wielu sytuacjach.

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Jeszcze tylko taka m

ała wskazówka, związana z

optymalizacją

dla wyszukiwarek internetowych SEO

(ang.

Search Engine

Optimization

). W

atrybutach znaczników (np. title=”tytuł” dla znacznika

a, alt="..." dla znacznika img)

staraj się umieszczać jak najwięcej

trafnych oraz logicznych opisów, a także fraz i słów kluczowych
(ang. keyword). Dla

odnośników graficznych jest to tak samo ważne,

jak w przypadku

odnośników tekstowych tekst anchor (ang. anchor

text, link label, link text),

stanowiący widoczny i klikalny element linku

– jego opis. Pamiętaj, że obowiązuje tu znana nam wszystkim zasada
– co za dużo to nie zdrowo… dlatego, nie przesadź z natłokiem fraz
i

słów kluczowych, gdyż tym sposobem wartość pozycjonerska takich

linków na konkretny keyword ulega znaczącemu obniżeniu.

Banner

y nie cieszą się zbyt dobrą opinią wśród internautów,

dzieje się tak z kilku powodów. Pierwszym zarzutem w ich stronę

jest to,

że często ich sugerująca różne rzeczy treść znacząco odbiega

od tego, co użytkownik zastanie po ich kliknięciu na

stronie docelowej

Kolejnym argumentem przemawiającym przeciwko bannerom jest
marnotrawienie transferu i czasu. W dzisiejszych czasach, kiedy to
dysponujemy szybkim dostępem do Internetu argument ten traci
jednak

trochę na swojej mocy. Zapewne nadal wielu z nas pamięta

stosowane ograniczenia transferu

– dziś nadal obecne, chociażby

Internecie mobilnym. Załadowanie się bannera – poza zużyciem

transferu na jego ściągnięcie – zwiększa również czas potrzebny do
całkowitego załadowania się strony internetowej.

Z punktu widzenia internauty, kolejna wada

bannerów ujawnia

się w chwili, gdy zostaje on po kliknięciu w niego przeniesiony na
stronę reklamowcy. W ten sposób przerywa mu oglądanie bieżącej
strony www. Wada ta wynika

już z samego sposobu ich

zamieszczania.

Czy jesteśmy skazani na wszechobecne bannery? Nie,

możemy z nimi walczyć! Najnowsze przeglądarki internetowe
udo

stępniają możliwość blokowania wyświetlenia różnych form

reklamy, w tym banner

ów. Trzeba przyznać, że radzą sobie z tym

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

świetnie. Na podstawie różnego rodzajów kryteriów można ustawić
blo

kowanie różnego rodzaju reklam – pochodzących zarówno

z wszystkich stron www, jak i tylko z tych wybranych

. Powstały

również specjalne wtyczki, rozszerzenia i dodatki do przeglądarek
www

, których zadaniem jest blokowanie wyświetlania niechcianych

reklam, np. AdBlock Plus dla Mozilla Firefox, AdThwart dla Google
Chrome, IE7pro dla Internet Explorer.

No nic… to już koniec. Mam nadzieję, że przyda Ci się zawarta

tu wiedza i doświadczenie, które zdobyłem w omawianym temacie.
Jednocześnie gratuluję Ci dotarcia aż do tego miejsca – końca tej
publikacji. Widzę, że poważnie traktujesz to co robisz. Bardzo cenię
sobie osoby, które nie stoją w miejscu i stale chcą się rozwijać.
Właśnie dlatego postanowiłem przygotować dla Ciebie coś
specjalnego

. Poniżej znajdziesz serię linków – użytecznych linków.

No, może za wyjątkiem tych, które zapewne teraz widzisz – w chwili,
gdy piszę te słowa jeszcze nie wiem dokąd Cię zaprowadzą. Śmiało,
sprawdź sam! Na następnych stronach znajdziesz coś równie
ciekawego :). D

o dzieła!

Trzy linki kręciołki – sam jeszcze nie wiem dokąd Cię zaprowadzą

Kręciołek Śmiały

Kręciołek Mocny

Kręciołek Ważny

A, no i jeszcze jeden

– taki sam, jak ja sam :)

Kręciołek Zakręcony

Modele rozliczeniowe w e-biznesie

Praktyczny poradnik

PraktycznyPoradnik.pl

Piotr Kolmann

Współpraca

Serdecznie zapraszam Cię do współpracy.

Skontaktuj się ze

mną!

Jestem otwarty na wszelkie pomysły i propozycje. Jeśli chcesz

dowiedzieć się więcej na mój temat – zapraszam do odwiedzenia
mojego bloga

Someone.pl

. Nie zależy mi na ogromnej popularności –

chcę podjąć współpracę wyłącznie z osobami, które rzeczywiście
będą nią zainteresowane. Chcę, aby była ona owocna. Jeżeli miałeś
już okazję zapoznać się z moimi projektami i materiałami, to na pewno
już wiesz, czego możesz się po niej spodziewać.

Wiem, że

zastanawiasz się, czy warto ją podjąć. Powiem Ci coś. Nie dowiesz
się tego, jeśli nie spróbujesz.

Jeśli masz jakiekolwiek pytania, uwagi, sugestie, propozycje,

pomysły dotyczące tego, co przeczytałeś, czy czegokolwiek innego –

pisz śmiało

. Jeżeli uważasz, że pominąłem jakieś ważne informacje –

pisz

. Jeżeli uważasz, że coś opisałem niejasno lub zbyt ogólnikowo –

także

pisz

Zależy mi również na Twojej opinii. Jestem pewien, że wiesz

co zrobić – będę wdzięczny. Wyślij ją do mnie – mój adres email to