1. Histoklinika seminoma (nasieniaka)

a) klasyczny

•

50% germinalnych nowotworów jąder

•

występowanie 15 – 34 r.ż.

•

dobrze odgraniczone, duże guzy

•

z miękkiej, homogennej tkanki uwypuklającej się ponad powierzchnię jądra

•

duże komórki, jasna cytoplazma, wyraźne jąderka, z dużą ilością glikogenu

•

komórki w gniazdach, oddzielone przegrodami łącznotkankowymi

•

możliwy naciek z limfocytów

•

daje przerzuty

b) spermatocytowy

•

rzadki

•

u starszych mężczyzn

•

rzadko przerzutuje

2. Wymień nowtowory germinalne (zarodkowe) jąder i opisz jeden z nich.

a) o jednym rodzaju utkania

•

nasieniak (seminoma) 50%

•

rak zarodkowy

•

guz zatoki endodermalnej

•

nabłoniak kosmówkowy złośliwy

•

potworniaki (teratoma)

b) nowotwory złożone

Rak zarodkowy:

•

naciekający, słabo odgraniczony

•

często obecne ogniska martwicy i wylewów

•

komórki: duże, z dużymi jądrami, wyraźnymi jąderkami

•

komórki neo w litych polach, bez cech różnicowania

•

w 97% obecne inne komponenty nowotworowe

•

w świetle kanalików nasieniotwórczych na obrzeżu guza obecny wewnątrzkanalikowy
nowotwór zarodkowy

3. Przedstaw histoklinikę raka prostaty.

•

najczęstszy nowotwór u mężczyzn, druga co do częstości przyczyna śmierci

•

65 – 75 r.ż.

•

dot. głównie strefy obwodowej

•

większość to adenocarcinoma (gruczolakoraki)

•

skala Gleasona - do oceny stopnia złośliwości

•

mniej zróżnicowane

◦

nieregularne struktury gruczołowe

◦

naciekanie w sposób rozproszny

•

bardziej zróżnicowane

◦

małe cewki gruczołowe

◦

nieregularne naciekanie podścieliska

•

cewki nie są otoczone kolagenem i komókami zrębu – w odróżnieniu od łagodnego
rozrostu i prawidłowego gruczołu krokowego

•

wewnątrznabłonkowy rozrost gruczołu krokowego (PIN) – są to atypowe komórki

nabłonka gruczołowego w sąsiedztwie nacieków raka

•

przeważnie bezobjawowy → przerzuty często pierwszym objawem (najczęściej do
kości – zmiany osteolityczne i osteosklerotyczne)

•

PSA

◦

< 4 ng/L

◦

enzym proteolityczny, który zwiększa ruchliwość plemników

◦

produkowany przez komórki nabłonkowe gr. krokowego prawidłowego, a w

zwiększonych ilosciach w łagodnym rozroście oraz raku prostaty

◦

służy do monitorowania pacjentów (skuteczności leczenia)

4. Zmiany włóknikowo - torbielowate sutka – charakterystyka

a) zmiana nieproliferująca – torbiele i zwłóknienia

•

najczęstsze

•

przyczyna: niedmierna/ zaburzona reakcja na zmiany hormonalne podczas cyklu
menstruacyjnego

•

charakterystyka:

◦

↑ ilość włóknistego podścieliska

◦

poszrzenie przewodów

◦

towrzenie torbileli

•

makroskopowo jedna duża torbiel – mikroskopowo wieloogniskowe

•

często obustronnie

•

średnica 1 – 5 cm

•

zawartość: płyn surowiczy (może wapnieć)

•

ogniska metaplazji apokrynowej

◦

duże, wielokątne komórki wyścielające torbiel

◦

liczne kwasochłonne ziarnistości w cytoplazmie

◦

małe, okrągłe, intensywnie barwiące się jądro

•

częste nacieki z limfocytów w podścielisku

b)

zmiany proliferujące

1)

rozrost nabłonkowy

•

fenestracje – układy gruczołowe wśród szcześciennych, uporządkowanych komórek

zanjdujących się w przewodzikach, przewodach i zarazikach

•

brodawkowatość przewowdowa - gdy proliferujący nabłonek układa się w
zgrubienia w świetle przewodu

•

czasem upodabnia się do raka in situ (atypowy rozrost)

2)

gruczolistość stwardniające

•

myląco podoby do raka

•

cechy:

◦

włóknienie śródzrazikowe (podścieliska)

◦

proliferacja przewodzików i gruczołów

•

zmiana twarda

•

zwłókniałe podścielisko (możliwy ucisk i deformacja proliferującego nabłonka)

5. Zmiany łagodne sutka

a) gruczolakowłókniak (fibroadenoma)

•

najczęstszy łagodny nowotwór piersi

•

czynnik ryzyka: ↑ estrogenów

•

głównie u młodych kobiet (III dekada)

•

morfologia:

◦

ograniczony, przesuwalny

◦

zwykle pojedynczy

◦

średnica 1 – 10 cm

•

nie ulegają złośliwieniu

b) guz liściasty (tumor phyllodes)

•

przeważnie znaczne rozmiary, > 3 – 4 cm

•

struktura zrazikowa i torbielowata

•

może ulega złośliwieniu

•

odległe przerzuty: 15%

c) brodawczak wewnątrzprzewodowy

•

przeważnie pojedynczy, < 1 cm

•

lokalizacja: wewnątrz głównych przewodów wyprowadzających i zatok

•

objawy:

◦

surowiczy/ krwisty wysięk z brodawki

◦

podotoczkowy guzek

◦

możliwe zaciągnięcie brodawki

6. Rak sutka

7. Opisz róznice pomiędzy rakiem przewodowym i zrazikowym sutka.

rak przewodowy

•

70 – 80% wszystkich postaci raka piersi

•

nadekspresja ERBB2 (ok 30%)

•

2/3 przyp – ekspresja receptorów

estrogenowych i progesteronowych

•

desmoplastyczna odpowiedź
podścieliska

•

o niespecyficznym utkaniu, o

nieokreślonej budowie

•

twarda masa w badaniu palpacyjnym

•

powoduje zagęszczenie w obrazie
mammogrficznym

•

granice nowotworu nieregularne

•

rzadziej daje przerzuty do PMR, błon

surowiczych, jajników, macicy, szpiku

•

rzadziej wieloogniskowy i obustronny

•

często towarzyszy DCIS, LCIS rzadko

•

wygląd heterogenny

•

zastępowanie tk. tłuszczowej przez tk.

włóknistą

•

możliwa inwazja naczyń członnych i pni
nerwowych

•

w zaawansowanym stadium: zaciąganie

skóry, wciągnięcie brodawki,
unieruchominie skóry klatki piersiowej

rak zrazikowy

•

< 20% postaci raka piersi

•

rzadka ekspresja ERBB2

•

prawie we wszystkich przypadkach

obecne receptory hormonalne

•

bez desmoplastycznej odp. środowiska

•

komórki monomorficzne, jądra okrągłe
i regularne

•

twrady guz w badaniu palpacyjym

•

powoduje zagęszczenie w obrazie

mammogrficznym

•

naciekanie: rozproszone

•

częściej daje przerzuty do PMR, błon
surowiczych, jajników, macciy, szpiku

•

częściej wieloogniskowy i obustronny

•

2/3 przypadków w pobliżu LCIS

•

komóki toworzą gniazda

•

obecne komórki sygnetowate: z
wakuolami zawierającymi śluz

8. Wymień czynniki ryzyka raka piersi ze wskazaniem na rolę zwięszkąjącą lub

zmniejszającą ryzyko wystąpienia.

Dobrze ustalony wpływ

a) czynniki geograficzne

•

mieszkanki Ameryki Północnej i Europy ↑

•

mieszkanki Azji, Afryki ↓

b)

wiek

•

od 30 r. ż. do menopauzy ↑

•

poniżej 30 r. ż. rak występuje rzadko ↓

b)

genetyka i wywiad rodzinny

•

mutacja genu BRCA 1 lub BRCA 2 ↑

(połowach chorych ma tą mutację)

•

pokrewieństwo z osobą chorą na raka

piersi ↑

c)

ciąże

•

pierwszy poród po 30 r. ż. ↑

•

brak porodów↑

•

liczne ciąże ↓

d) przebieg miesiączkowania

•

rozpoczęcie < 12 r. ż. ↑

•

zakończenie > 55 r. ż. ↑

e)

łagodne zmiany piersi

•

zmiany proliferacyjne z atypowym
rozrostem ↑

•

rak zrazikowy przedinwazyjny ↑

Gorzej ustalony wpływ
f)

sapdek poziomu melatoniny

•

zwiększa ryzyko wystąpienia nowotoworu

•

osoby z rozpoznanym rakiem sutka nie
powinny pracować w, ze względu na

supresję melatoniny, której obniżony
poziom powoduje progresję guza

•

u osób pracującychw systemie zmianowym,
szczególnie gdy czas pracy nocnej

przekracza 50% czasu pracy

g) zastępcza terapia estrogenowa (ERT)

•

stosowana do ochrony przed osteoporozą

•

korzyści ze stosowania są większe od
ewentualnych działań szkodliwych

e)

doustne środki antykoncepcyjne

f)

promieniowanie jonizujące

•

przed 30 r. ż. ↑

•

po 30 r. ż. bz

g) nawaga, spozywanie alkoholu, dieta
bogatotłuszczowa - w trakcie badań