bliżej przedszkola  2.113 luty 2011

100

Przygotowanie do nauki czytania

Scenariusze zajęć do wybranych rodzin wyrazów
wprowadzanych zimą zostały opracowane w oparciu
o autorski program działań edukacyjnych „Zabawy z wyrazami”.
Inspiracją dla nich była Odimienna Metoda Nauki Czytania
autorstwa Ireny Majchrzak. Niektóre z przedstawionych pomysłów
nie są jednak dokładnym odzwierciedleniem tej metody.

Edyta Kaczanowska

scenariusze do rodzin wyrazów wprowadzanych zimą

Z

ajęcia odbyły się w grupie dzieci zróżnicowanych wie-

kowo od trzech do sześciu lat, uwzględniając przede

wszystkim zasadę stopniowania trudności oraz zasadę

ekspresyjności, co pozwalało moim przedszkolakom działać

we własnym tempie, w różnorodny sposób.
Przebieg zajęć przedstawię w formie zadaniowej, dzięki cze-

mu będzie można się zorientować, w jaki sposób kieruję po-

lecenia do dzieci. Tekst zaznaczony kursywą to moje dodat-

kowe uwagi co do realizacji zadań edukacyjnych.
Zimą wprowadzam zazwyczaj następujące rodziny wyra-

zów: atrybuty świąt Bożego Narodzenia, pory roku, uczucia,

części twarzy, zawody, atrybuty zimy. Do prezentacji wybra-

łam dwie z nich: pory roku oraz uczucia.

PORY ROKU

zabawy z wyrazami



Cele ogólne:

o

Kształtowanie gotowości do czytania poprzez czytanie glo-

balne.

o

Stwarzanie warunków do ekspresji ruchowej i aktywno-

ści plastycznej.

o

Utrwalanie umiejętności określania pór roku i ich ty-

powych cech.



Umiejętności dzieci

:

o

Wyodrębnianie pór roku w kolejności występowania

oraz ich typowych cech.

o

Czytanie globalne nazw pór roku (głównie dobieranka

wyrazowo-obrazkowa).

o

Rozróżnianie i porównywanie liter w obrębie wielkich

liter drukowanych.

o

Posługiwanie się ciałem i wyobraźnią w działaniu ru-

chowym.

o

Plastyczne odzwierciedlenie danej pory roku.



Przestrzeń edukacyjna:

sala przedszkolna



Pomoce i przybory:

sylwety uosabiające pory roku, z od-

powiednimi gałązkami, obrazki z oknami z widokiem na przy-

rodę kolejnych pór roku, ilustracje i fotosy czterech pór roku,

etykietki z nazwami pór roku (kilka zestawów), nagrania mu-

zyczne do zabaw ruchowych, kolorowy papier, kartony, no-

życzki, klej, aplikacje z papieru bądź krawieckie (kwiatki, listki

wykonane specjalnym dziurkaczem), białe wstęgi bibuły, karty

pracy – dobieranki wyrazowo-obrazkowe, kredki



Interakcje:

NDZ (1–n), (1–2) DZDZ (3–4), NDZDZ

(2–n), (1/2 n), DZDZ (1/2 n), DZDZ (cała grupa jedno-

cześnie, pary, każde dziecko po kolei, podział na dwie równe

grupy, każde dziecko indywidualnie)



metody:

czynnościowa, werbalna, czynnościowo-werbal-

na, werbalno-czynnościowa, (inspiracja odimienną me-

todą nauki Czytania Ireny majchrzak)



PrZEBIEG ZAJęCIA:

o

różdżki pór roku.

Dziś Pani Zima przyniosła do nas swo-

ją czarodziejską różdżkę. Jak wygląda zimowa różdżka? Jak

wyglądałaby różdżka Pani Wiosny (Pani Lato, Pani Jesieni)?

Nauczycielka ustawia sylwety pór roku z odpowiednimi gałązkami.

o

okna czterech pór roku.

Wylosujcie obrazki. Jak wyglą-

dają drzewa, które widać na obrazku? Jaka to pora roku?

o

Drzewa czterech pór roku.

Zamieńcie się w zimowe drze-

wa. Wyobraźcie sobie, że wasze ramiona to gałęzie bez liści,

pokryte szronem. Drzewo zimą śpi pod śniegową pierzynką.

Nadchodzi wiosna. Wiatr zdmuchuje z gałęzi ostatni śnieg.

Drzewo zaczyna się budzić. Na gałązkach pojawiają się pąki

liściowe i kwiatowe. Dzieci mogą zwijać dłonie w piąstki jako pąki,

potem układać dłonie w kształt listka, a na końcu rozkładać palce,

tworząc kwiatki.

zabawy

z wyrazami

bliżej przedszkola  2.113 luty 2011

101

blizejprzedszkola.pl

Jest coraz cieplej. Przychodzi lato. Na drzewach jest mnó-

stwo zielonych liści i zaczynają pojawiać się owoce. Lato

przemija i nastaje jesień. Liście zmieniają kolory i opadają.

Tę zabawę warto prowadzić przy odpowiednio dobranej muzyce

relaksacyjnej. Jeśli chcemy wprowadzić do zabawy więcej humoru,

wtedy na przykład śpiące drzewa mogą pochrapywać, latem mogą

się opalać itp.

o

rytm pór roku.

Uzupełnijmy rytm pór roku, używając

obrazków z postaciami pór roku, drzewami i krajobraza-

mi. Kto umiałby umieścić pod nimi podpisy z nazwami

czterech pór roku? Pory roku będą się cyklicznie powtarzać,

więc trzeba przygotować kilkanaście obrazków. Nauczyciel bądź

wybrana osoba układa podpisy pod czterema pierwszymi obraz-

kami. Dopasujcie podpisy do pozostałych elementów we-

dług wzoru:

o

Czy etykietka jest właściwa?

Podzielę was na dwie grupy.

Poruszajcie się po sali między dziećmi zamienionymi w drze-

wa Pani Zimy (Wiosny, Lato, Jesieni). Podczas przerwy w mu-

zyce każdy zatrzyma się przy jednym drzewie i sprawdzi, czy

napis pory roku jest odpowiedni. Jeśli nie – odwróci etykiet-

kę i pozostawi, jeśli tak – podniesie i będzie trzymać w górze.

Następuje zamiana ról.

o

Pory roku z napisami.

Połączcie nazwy pór roku z właś-

ciwymi obrazkami na otrzymanej karcie pracy i pokoloruj-

cie obrazki:

o

Kolejne etykietki pór roku.

Ułóżmy rytm pór roku, uży-

wając samych napisów. Kto z was ma nazwę obecnej pory

roku? Po zimie pojawi się...?

o

obrazek pory roku.

W sposób, który wam pokazałam,

wykonajcie wycinankę przedstawiającą drzewo. Naklejcie ją

na karton z nazwą wybranej pory roku. Na zimowym drze-

wie naklejcie watę jako śnieg, obok bałwana, na wiosennym

– kwiaty i łąkę z kwiatami, na letnim – zielone liście i łąkę

z motylami, a na jesiennym – kolorowe liście i trawę z opad-

łymi liśćmi. Ewentualnie można zaproponować dzieciom inną for-

mę aktywności plastycznej, na przykład malowanie farbami obrazka

z daną porą roku. Ważne, aby na obrazku była nazwa tej pory roku.



ZAJęCIA UTrWALAJąCE:

o

Krainy z podpisami.

Odszukajcie krainę Pani Zimy, Wiosny,

Lata i Jesieni (sylwety, ilustracje i atrybuty). Wspólnie dopasuj-

my właściwe podpisy.

o

Bilety pór roku.

Pląsajcie ze wstęgami przy zimowej mu-

zyce. Podczas pauzy odkryjcie jeden z biletów leżących na

dywanie, odczytajcie nazwę pory roku i przybądźcie do właś-

ciwej krainy. Biletami są oczywiście etykietki z nazwami pór roku.

o

obrazek do etykietki.

Ułóżcie w odpowiedniej kolejności

etykietki z nazwami pór roku. Dopasujcie kolejno wylosowa-

ny obrazek do właściwego wyrazu.

o

nazwa pory roku z liter.

Dobierzcie się w pary i wybierzcie

miejsce przy jednym z kartoników z nazwami pór roku ułożo-

nych w kręgu. Ułóżcie z otrzymanych liter alfabetu ten wyraz.

Przeliterujcie go bądź nazwijcie wybraną literę.

UCzUCIA

zabawy z wyrazami



Cele ogólne:

o

Kształtowanie gotowości do czytania poprzez czytanie glo-

balne.

o

Stwarzanie warunków do ekspresji emocjonalnej, ruchowej

i aktywności manualnej.

o

Rozwijanie umiejętności rozróżniania i przedstawiania sta-

nów emocjonalnych.



Umiejętności dzieci:

o

Rozróżnianie wybranych stanów emocjonalnych.

o

Czytanie globalne nazw uczuć (dobieranka wyrazowo-

obrazkowa).

o

Rozróżnianie i porównywanie liter w obrębie wielkich liter

drukowanych.

o

Posługiwanie się mimiką, ciałem i wyobraźnią w odzwier-

ciedlaniu wybranych stanów emocjonalnych.

o

Rysowanie twarzy wyrażających wybrane stany emocjo-

nalne.



Przestrzeń edukacyjna:

sala przedszkolna

Komplet książek do nauki czytania Odimienną Metodą Ireny Majchrzak

tylko za 59 zł

W skład kompletu wchodzi podręcznik „Opowieści sowy” część I i II,

ćwiczenia „Gry czytelnicze” część I i II oraz książka „Opowieści ortograficzne”.

Zamówienia przyjmuje

sklep BlizejEdukacji.pl

tel. [phone], e-mail: [e-mail]

Przy zamówieniu minimum 15 kompletów koszty wysyłki pokrywa sprzedawca.

GWARANCJA NAJNIŻSZEJ CENY NA RYNKU!

R E K L A M A

bliżej przedszkola  2.113 luty 2011

102



Pomoce i przybory:

sylwety i ilustracje twarzy wyrażają-

cych różne stany emocjonalne, etykietki z nazwami wybra-

nych uczuć, nagrania muzyczne do zabaw ruchowych, na-

grania muzyki klasycznej o nastroju radosnym, smutnym

i agresywnym, kartoniki z literami alfabetu, kilka kartoni-

ków z napisami „CZUJĘ” i „GDY”, karty pracy z napisami

„RADOŚĆ” i „SMUTEK”, karty pracy opracowane przez

nauczycielkę – twarze wyrażające wybrane stany emocjo-

nalne z etykietkami oraz same głowy z podpisami, kredki

świecowe i ołówkowe do wyboru



Interakcje:

NDZ (1–n), (1–2) DZDZ (3–4), NDZDZ

(2–n), DZDZ (cała grupa jednocześnie, pary, każde dzie-

cko po kolei, każde dziecko indywidualnie)



metody:

czynnościowa, czynnościowo-werbalna, werbal-

no-czynnościowa (inspiracja metodą odimienną Ireny maj-

chrzak)



PrZEBIEG ZAJęCIA:

o

minki.

Przywitajmy się, pokazując sobie kolejno taką

minę, jaką widzimy na tych buźkach. Nauczycielka prezen-

tuje sylwety i ilustracje twarzy, które wyrażają różne stany emo-

cjonalne.

o

Etykietki do minek.

Przypomnijcie, jakie uczucia pokazy-

waliśmy przy powitaniu. Ułóżmy te buźki na dywanie. Kto

umiałby odszukać wśród tych wyrazów podpis do pierw-

szej miny? Odczytajcie wszystkie napisy:

etykietką, a pozostałe dzieci wyrażą to uczucie miną.

o

Uczuciowe literki.

Każdy zajmie miejsce przy jednej z etykie-

tek. Wybierzcie po dwa kartoniki z literami alfabetu. Nazwijcie

te litery, poszukajcie w swoim wyrazie i dopasujcie. Jeśli nie

macie takiej litery, możecie ją wymienić. Kto chciałby nazwać

kolejne litery na etykietce? Jaki wyraz powstał?

o

Literki z humorami.

Muzyka zaprosi was teraz do krainy

radości. Podczas pauzy odszukajmy literki radosne, czyli te,

które tworzą wyraz „RADOŚĆ” („SMUTEK”, „ZŁOŚĆ”).

Do tej zabawy świetnie nadają się utwory muzyki klasycznej w od-

powiednim klimacie.

o

Zdania z wyrazami i minkami.

Ułóżmy wspólnie i odczy-

tajmy zdania złożone z wyrazów i sylwet z minami (CZUJĘ 

GDY...). Kto chciałby przeczytać jedno z tych zdań i je dokoń-

czyć? Na koniec zamienimy obrazki w zdaniach na wyrazy.

Kto odszuka i dokończy zdanie „CZUJĘ RADOŚĆ, GDY...”?

o

minki z napisami.

Odszukajcie, wytnijcie i naklejcie na-

pisy pasujące do kolejnych twarzy z minami. Pokolorujcie

obrazki:

Edyta Kaczanowska – nauczyciel dyplomowany z 10-letnim

stażem pracy, prowadzi grupę 3-6-latków w Przedszkolu Miejs-

kim nr 20 w Łodzi.
Ukończyła studia podyplomowe z zakresu Edukacji Elementa-

rnej, współpracuje z Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli

i Kształcenia Praktycznego jako prowadząca warsztaty szkole-

niowe i modelowe zajęć edukacyjnych dla nauczycieli.

Przygotowanie do nauki czytania

Po pierwszym odczytaniu podpisów nauczycielka odwraca kilka

sylwet. Przed ostatnią rundką czytania wszystkie są już zakryte.

o

Stacje uczuć.

Poruszajcie się po sali w parch. Jedno z was

będzie ciuchcią, drugie – wagonikiem. Podczas przerwy

w muzyce odczytajcie wybrany napis i dojedźcie do swojej

„stacji uczuć”. Zróbcie właściwą minę.

o

Podpis do minki.

Odgadnijcie, jakie uczucie widać na twa-

rzy kolegi. Odszukajcie taką samą minę wśród buziek i do-

bierzcie podpis.

o

radość – smutek.

Odczytajcie nazwy dwóch uczuć na kar-

cie pracy. Narysujcie przy napisach właściwe miny, pamięta-

jąc, że usta radosne i smutne ułożone są w odwrotny sposób.

Pokolorujcie mazakiem litery w napisach.



ZAJęCIA UTrWALAJąCE:

o

nasze nastroje.

Powiedzcie kolejno, jaki macie teraz na-

strój. Wskażcie buźkę z pasującą minką. Następnie wspólnie

dopasujemy podpisy do wszystkich buziek.

o

Kraina uczuć.

Poruszajcie się po sali, pokazując uczucia,

które widać na kolejnych buźkach. Na dany znak usiądźcie

przy jednej z etykietek i po cichu odczytajcie nazwę. Kto z was

ma napis RADOŚĆ (SMUTEK, ZŁOŚĆ itd.), wstanie ze swoją

Chętnym dzieciom można zaproponować wersję trudniejszą: na-

rysowanie min, tak by pasowały do nazw uczuć:

Bibliografia do całego cyklu:

Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym, Warszawa 1999.
Majchrzak I., Gry czytelnicze, część 1 i 2, MAC Edukacja, 2005.
Majchrzak I., Meksykańska wioska – gra czytelnicza, DIDASKO.
Majchrzak I., Nazywanie świata – gra słowno-obrazkowa, DIDASKO.
Majchrzak I., Opowieści sowy, część 1 i 2, MAC Edukacja, 2005.
Majchrzak I., Wprowadzanie dziecka w świat pisma, Warszawa 1995.