76-038 Dobrzyca 76

tel. [phone] fax [phone]

www.hortulus.com.pl [e-mail]

Ogrody Tematyczne, Centrum Ogrodnicze, market „Ogród i Galeria”, Szkółka Roślin Ozdobnych, Caffebar BARWINEK

ZIOŁA I PRZYPRAWY

Zioła stosowane w stanie świeżym są najwartościowsze i najbardziej aromatyczne. Z powodzeniem możemy je

uprawiać w doniczkach lub skrzynkach balkonowych, mamy je wówczas pod ręką - świeże. Wiele z nich może być

równocześnie atrakcyjną ozdobą parapetu okiennego lub balkonu. Zioła uprawiane w mieszkaniu odświeżają powietrze i

wpływają korzystnie na nasze samopoczucie. W mieszkaniu wymagają dużo światła, wody i wilgoci, nie lubią skoków

temperatury. Większość ziół lepiej rośnie i wygląda w grupach. Najlepszym miejscem jest parapet okienny, można też

wykorzystać półki i pojemniki na przyległych ścianach, a dodatkowo możemy niektóre z nich, jak np. szałwię, poziomkę,

macierzankę posadzić w wiszącym koszu. Zioła uprawiane na balkonach, patiach dają możliwość stworzenia własnej enklawy

zieleni. W tak ograniczonej przestrzeni należy wykorzystać wszystkie możliwości wprowadzenia zieleni. Do tego celu

wykorzystujemy doniczki, skrzynki, wiszące naczynia i koszyczki, misy, beczki, półki na ścianach i parapet okienny. Na

rozpięte kraty czy balustradę balkonu możemy wprowadzić pnącza-zioła, które dadzą cień i przytulne schronienie. Jeżeli

jesteśmy posiadaczami nawet najmniejszego skrawka ziemi możemy założyć ciekawy i tajemniczy ogród ziołowy. Idealne

miejsce to takie, którego 3/4 powierzchni jest nasłonecznione przez większą część dnia, a cały ogród jest osłonięty od wiatru i

kurzu. śywopłot, wysoki mur pokryty pnączami, czy krata opleciona nimi stworzą ustronny zakątek. W zacienionych

miejscach świetnie udają się rośliny cienioznośne: litwor, pysznogłówka, dąbrówka, trybula ogrodowa, żywokost, miodunka,

mięta, fiołki, szałwia czy krwawnik. Inne gatunki znakomicie tolerują nasłonecznienie.

Miodunka ( Pulmonaria officinalis) - ozdobna z liści białokropkowanych, kwiaty różowofioletowe pojawiają się późną wiosną. Należy ją

często podlewać. Składnik mieszanek przeciw biegunce.

Arcydzięgiel litwor ( Angelica archangelica) - wymaga lekkiego cienia, wilgotnej gleby. Jego liście ścina się przed kwitnieniem. Roślina

bardzo wysoka, o palowym korzeniu. Suche kwiaty upiększają zimowe bukiety, a nasiona aromatyzują pomieszczenie. W kuchni stosowana

jako przyprawa do drinków, sałatek. Ogonki liściowe, kandyzowane służą do dekoracji ciast. W medycynie: herbatka z suszonych liści

stosowana na przeziębienia i wzdęcia. Liście w samochodzie zapobiegają chorobie lokomocyjnej.

Estragon ( Artemisia dracunculus) - wymaga stanowiska słonecznego i suchego, gleby bogatej, a zimą okrycia ściółką lub przeniesienia

rośliny do pomieszczenia. Liście zbiera się latem, można je suszyć lub zamrozić. W medycynie: liście bogate w jod, sole mineralne,

witaminę A i C, zaparzone działają pobudzająco, poprawiają apetyt i trawienie, stosowane są przeciw szkorbutowi, a także przy bólu zęba.

W kuchni stosowana jako dodatek do octu i mieszanek octowych, dań rybnych, majonezu, sałatek, zup, smażonych ryb, musztardy,

kurczaka.

Poziomka ( Fragaria vesca) - stanowisko słoneczne lub ocienione, zaciszne, gleba alkaliczna i wilgotna. W kuchni liście służą jako

przyprawa do mięs, a owoce do spożycia na surowo lub jako dodatek do ciast i dżemów. W kosmetyce: wywar z liści służy jako środek

ściągający do cery. Owocami można nacierać zęby w celu usunięcia kamienia i przebarwień. Połówkami poziomek przecierać twarz dla

złagodzenia oparzeń słonecznych, wybielania cery i likwidowania piegów.

Hyzop lekarski (Hyssopus officinalis) - stanowisko w pełnym słońcu, gleba lekko przepuszczalna, alkaliczna; można go również uprawiać

w domu; zrywa się młode kwiaty, liście zbiera się w dowolnym czasie. W kuchni stosowana jako dodatek do sałatek, zup, sosów i tłustych

dań, a także, używany do aromatyzowania win typu wermut i likierów. W medycynie:napar stosowany przy schorzeniach gardła i

zaburzeniach trawienia oraz zewnętrznie przy stłuczeniach i ranach. W ogrodzie: posadzony blisko kapustnych odstrasza bielinka

kapustnika; roślina miododajna.

Lawenda (Lavandula angustifolia) - najlepiej rośnie na stanowisku słonecznym, na glebie dobrze przepuszczalnej, piaszczystej, wapiennej,

wysokość 50-60 cm, krzewinki zimozielone. W kuchni: wykorzystuje się do przygotowywania lawendowego octu i jako przyprawa do

pikantnych gulaszy. W gospodarstwie domowym: kwiaty zabezpieczają bieliznę przed molami. W kosmetyce działa przeciw trądzikowi,

antyseptycznie i jako dodatek do mydła; olejek używany do masażu w przypadku bólów mięśniowych. W medycynie: napar łagodzi bóle

głowy, uspokaja, na duszności, zawroty głowy, olejek działa kojąco na ukąszenia owadów i niewielkie oparzenia.

Lubczyk ogrodowy (Levisticum officinale) - roślina o wysokości 2m, mrozoodporna, o silnym aromatycznym zapachu, może rosnąć w

pełnym słońcu, na glebie wilgotnej i przepuszczalnej, nie nadaje się jednak do uprawy w domu. Można suszyć lub zamrażać zarówno liście

jak i korzenie. W kuchni nasiona dodaje się do likierów, a zmielone do chleba, pasztetów i sałatek; liście do zup, bulionu, sera i sałatek;

łodygę i ogonek liściowy można gotować w osolonej wodzie i podawać w białym sosie. W medycynie: roślina działa moczopędnie.

Melisa lekarska (Melissa officinalis) - lubi stanowisko nasłonecznione, glebę dość żyzną i wilgotną. Jest zimotrwałą byliną dorastającą do

1m wysokości i nadaje się do uprawy w domu w doniczce; wykorzystujemy liście, które suszymy lub zalewamy

świeżym octem. W kuchni: posiekane liście dodajemy do sałatek, białych sosów, do ryb, majonezu, kiszonej kapusty; są także dodatkiem do

napojów, win i galaretek owocowych. W kosmetyce: wykorzystuje się jako napar do płukania tłustych włosów i dodatek do kąpieli.

Mięta pieprzowa (Mentha piperita) - wymaga stanowiska półcienistego, gleby alkalicznej i wilgotnej, jest zimotrwała, wysokość w

zależności od odmiany 15-90cm. W kuchni stosujemy do sporządzania orzeźwiającej herbatki lub jako przyprawę do sosów, octów, sałatek i

zup. W ogrodzie: sadzi się obok róż w celu odstraszenia mszyc, a liście wkłada się do nowego ula dla zwabienia pszczół. Susz mięty

odstrasza w szafach mrówki i pchły. W kosmetyce: leczy popękaną skórę dłoni, dodana do kąpieli działa wzmacniająco. W medycynie:

przynosi ulgę w zaziębieniach, grypie, wzdęciach i kłopotach z trawieniem.

Pysznogłówka dwoista (Monarda didyma) – interesująca, zimotrwała bylina, wymagająca słonecznego stanowiska, żyznej lekkiej gleby. W

kuchni: służy jako dodatek aromatyzujący do herbaty Earl Grey, oraz do wina, lemoniady i dżemów. W medycynie: napar jest lekarstwem na

nudności, wzdęcia, bóle menstruacyjne i bezsenność.

Kocimiętka (Nepeta faseni) - bylina lubiąca stanowisko słoneczne. Zapach rozgniecionych liści lub korzeni przyciąga koty, które

wprawione w rozkoszny nastrój niszczą roślinę. Roślina miododajna, jej zapachu nie znoszą szczury. W medycynie: przynosi ulgę w

zaziębieniu i gorączce, w bólach głowy i żołądka.

Bazylia (Ocimum basilicum) - jest wrażliwą, jednoroczną rośliną, wymaga ciepłego stanowiska, świetnie rośnie w doniczkach. W domu

wykorzystujemy świeży, suszony lub mrożony liść. W kuchni: posypujemy sałatki, pokrojone pomidory, stosujemy do potraw włoskich i

śródziemnomorskich. W medycynie: napar pomaga na niestrawność; wdychanie aromatu z olejku bazylii usuwa zmęczenie umysłowe.

Oregano / Lebiodka (Origanum vulgare) - żyzna, zasadowa gleba, nadaje jej mocny aromat. Zimozielona bylina. Może rosnąć w pełnym

słońcu, a w domu, w doniczce na parapecie. Liście mrozimy lub suszymy. W kuchni: jest przede wszystkim znaną przyprawą stosowaną do

pizzy, serów i potraw pieczonych na ruszcie. W medycynie: wywaru i olejku dodaje się do maści i kompresów stosowanych przy bólach

reumatycznych i nerwobólach; krople olejku działają nasennie; napar zapobiega nudnościom; liście chwilowo usuwają ból zęba.

Rozmaryn lekarski ( Rosmarinus officinalis) - stanowisko słoneczne, nie lubi zimnych wiatrów, na glebie wapiennej jest mniejszy,

lecz mocniej pachnie. Nadaje się jako roślina do doniczki. W kuchni dodajemy do potraw mięsnych, szczególnie do baraniny i wieprzowiny,

aromatyzuje pieczone ziemniaki i ziołowe masło. W kosmetyce: liście dodane do kąpieli pobudzają krążenie krwi, naparem płucze się

ciemne włosy.

Ruta zwyczajna (Ruta graveolens) - słoneczne stanowisko i zasadowa gleba zapewniają wzrost tej zimozielonej byliny; nadaje się do

uprawy w domu. W kuchni: liść ma gorzki smak, ale jego niewielki kawałek nadaje aromat twarożkowi, jajom i potrawom rybnym;

zmieszany z powidłami i winem daje pyszny sos do mięs. W medycynie: naparem z liści przemywa się zmęczone oczy, herbatka stymuluje

apetyt i działa napotnie, nalewkę ze świeżych liści stosuje się na reumatyzm.

Szałwia lekarska (Salvia officinalis) - roślina na stanowiska słoneczne do ogrodu lub pomieszczenia. Zbieramy liście, które dla zachowania

aromatu trzeba suszyć powoli. W kuchni: gotujemy z tłustym mięsem (wieprzowiną, kaczką), dodajemy do kiełbas i drobiu, młode liście

miesza się ze śmietanką, je z cukrem i pomarańczą, robi się szałwiowy ocet i masło; miesza się z serami; panieruje się delikatną wątróbkę

smażoną na maśle. W kosmetyce używa się do parówek oczyszczających i ściągających skórę twarzy; do płukania i przyciemniania siwych

włosów, zęby pocierane liściem są bielsze, naparem płucze się usta. W medycynie: liść pomaga w trawieniu, jest antyseptyczny i

przeciwgrzybiczy, pomaga przy biegunce; herbata poprawia krążenie krwi i uspokaja, zmniejsza pocenie, uspokaja kaszel i pomaga przy

przeziębieniach.

Santolina (Santolina chamaecyparissus) - stanowisko słoneczne, gleba piaszczysta, zimą należy ją okryć stroiszem świerkowym lub

przetrzymać w doniczce w domu. Kwiaty suszy się do zimowych bukietów. Gałęzie odstraszają mole i inne insekty.

Mydlnic lekarska (Saponaria officinalis) - znakomicie rośnie na glebie urodzajnej i wilgotnej, na stanowisku słonecznym, nie nadaje się

jednak do uprawy w domu. Mydlany wywar służy do renowacji starych tkanin. W kosmetyce wywar z korzenia używa się do przemywania

cery z trądzikiem.

Cząber górski (Satureja montana) - stanowisko słoneczne, gleba żyzna, gliniasta. Ta ciepłolubna zimozielona krzewinka nadaje się również

do uprawy w domu. Na skalę przemysłową wykorzystuje się go przy produkcji salami; ma smak pieprzu i może go z powodzeniem zastąpić.

W kosmetyce: do maseczek ściągających i odkażających oraz do przemywania tłustej cery. W medycynie: naparem płucze się chore gardło;

herbata likwiduje wzdęcia i niestrawności; roztarte liście przykłada się w miejsca ukąszeń owadów.

Macierzanka / Tymianek (Thymus )- stanowisko nasłonecznione, gleba lekka, dobrze przepuszczalna; może być uprawiany w domu. W

kuchni dodaje się do bulionów, marynat, farszów, sosów i zup; najlepszy jest świeży, pomaga w trawieniu tłustego jedzenia. W kosmetyce

wywar dodany do kąpieli pobudza krążenie; parówka oczyszcza skórę twarzy; zaparzony z rozmarynem ma działanie przeciwłupieżowe. W

medycynie herbatka zmniejsza poalkoholowe dolegliwości, pomaga przy ostrym kaszlu, zaziębieniu i bolącym gardle; przynosi ulgę w

bezsenności i bólach mięśniowych.

Majeranek (Oregano majorana) – aromatyczna przyprawa do tłustych potraw, bigosów, gulaszy, pieczonych mięs. Roślina jednoroczna,

łatwo się wysiewa, może być uprawiana w doniczkach na parapecie.

Samodzielne zbieranie, suszenie i wykorzystywanie ziół w celach leczniczych wymaga znajomości terminów i sposobu

wykonania oraz właściwości ziół. Długotrwałe stosowanie, zwłaszcza pojedynczych ziół może być niekorzystne dla zdrowia.

Zaleca się mieszanki ziołowe a nie pojedyncze zioła.

W naszym Centrum Ogrodniczym w Dobrzycy posiadamy pełen asortyment gotowych,

wyprodukowanych ziół jak i nasion.

W ogrodach tematycznych w Dobrzycy możecie Państwo podziwiać trzy różne typy

ogrodów ziołowych. ZAPRASZAMY!!!