PODZIAŁ LIRYKI ZE WZGLĘDU

NA SPOSÓB UOBECNIENIA

SIĘ POMIOTU LIRYCZNEGO

1. Wszystkie teksty zaczerpnięte są z: www.poezja.org

2. Nauka o języku dla polonistów, pod red. St. Dubisza, Ksiązka i Wiedza, Warszawa 1999

TEKST

AUTOR

PODMIOT
LIRYCZNY

LIRYKA

EPIKA

NARRATOR

AUTOR A PODMIOT LIRYCZNY / NARRATOR

MODEL AKTU MOWY i FUNKCJE JĘZYKA

NADAWCA

f.
ekspresywna

ODBIORCA

f. mpresywna

KONTEKST
f. informatywna

KOMUNIKAT
f. poetycka

KONTAKT
f. fatyczna

KOD
f. metajezykowa

PODMIO
T
LIRYCZN
Y

LIRYKA

NARRATOR

EPIKA

ODBIORCA

ODBIORCA

LIRYKA

BEZPOŚREDNIA

liryka
osobist
a

liryka roli

liryka
maski

PODMIOTU
ZBIOROWEGO

INWOKACYJNA
(LIRYKA APELU)

POŚREDNIA

liryka
sytuacyjn
a

liryka
opisowa

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB UOBECNIENIA SIĘ PODMIOTU
LIRYCZNEGO

Stepy Akermańskie, A. Mickiewicz

Wpłynąłem

na suchego przestwór oceanu,

Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi;

ród fali łąk szumiących, wśród kwiatów powodzi,

Omijam

koralowe ostrowy burzanu.

Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurchanu,

Patrzę

w niebo, gwiazd

szukam

, przewodniczek

łodzi;

Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzeńka

wschodzi?

To błyszczy Dniestr, to wzeszła lampa Akermanu

Nokturny, L. Staf

W wieczór majowy,

Pełen słodyczy,

Woniami bzowy,

Pieśnią słowiczy,

Z modrej ciemnoty,

W głębi ogrodu,

Wypływa złoty

Księżyc jak z miodu

LIRYKA BEZPOŚREDNIA

LIRYKA OSOBISTA

LIRYKA POŚREDNIA

LIRYKA OPISOWA

Monolog dla Kasandry, Szymborska Wisława
To ja, Kasandra.
A to jest moje miasto pod popiołem.
A to jest moja laska i wstążki prorockie.
A to jest moja głowa pełna

Na lipę, J. Kochanowski
Gościu, siądź pod mym liściem, a odpocznij sobie!
Nie dójdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie,
choć się nawysszej wzbije, a proste promienie
ściągną pod swoje drzewa rozstrzelane cienie.
Tu zawżdy chłodne wiatry z pola zawiewają,
(…)
A ja swym cichym szeptem sprawić umiem snadnie,
że człowiekowi łacno słodki sen przypadnie.
Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak
kładzie
jako szczep najpłodniejszy w hespryskim sadzie

LIRYKA BEZPOŚREDNIA

LIRYKA ROLI

LIRYKA BEZPOŚREDNIA

LIRYKA MASKI

Rozmowa z kamieniem, Szymborska Wisława
Pukam do drzwi kamienia.
- To ja, wpuść mnie.
Chcę wejść do twego wnętrza,
rozejrzeć się dokoła,
nabrać ciebie jak tchu.

- Odejdź - mówi kamień.
- Jestem szczelnie zamknięty.
Nawet rozbite na części
będziemy szczelnie zamknięte.
Nawet starte na piasek
nie wpuścimy nikogo.

[***] I oczy wilgotne, Broniewski

Władysław
I oczy wilgotne,
i serce samotne,
i nie wiem, co robić dalej.
Ja chciałbym gdzieś w lesie (a niech mnie

rozniesie!)
- umrzeć z żalu.

LIRYKA POŚREDNIA

LIRYKA SYTUACYJNA

LIRYKA BEZPOŚREDNIA

LIRYKA OSOBISTA

Mazurek Dąbrowskiego, Józef
Wybicki
Jeszcze Polska nie umarła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wydarła,
szablą odbijemy.

List do ludożerców, Różewicz
Tadeusz
Kochani ludożercy
nie patrzcie wilkiem na
człowieka
który pyta o wolne miejsce
w przedziale kolejowym

LIRYKA
PODMIOTU ZBIOROWEGO

LIRYKA APELU