PRZYK¸ADOWY ARKUSZ
EGZAMINACYJNY
JóZYK POLSKI
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 180 minut
Instrukcja dla zdajÄ…cego
1. SprawdÄ™, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 13 stron.
Ewentualny brak zg"oĘ przewodniczącemu zespo"u nadzo-
rujÄ…cego egzamin.
2. Rozwiązania zadał
zamieĘç w miejscu na to przeznaczo-
nym.
3. Pisz czytelnie. UŻywaj d"ugopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie uÅ»ywaj korektora, a b"´dne zapisy wyraÄ™nie przekreĘl.
5. Pami´taj, Å»e zapisy w brudnopisie nie podlegajÄ… ocenie. Za rozwiÄ…zanie
wszystkich zadał

6. MoÅ»esz korzystaç ze s"ownika poprawnej polszczyzny
moÅ»na otrzymaç
i s"ownika ortograficznego.
"Ä…cznie
50 punktów
Úyczymy powodzenia!
Cz´Ä˜ç I  10 pkt
Cz´Ä˜ç II  40 pkt
Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON
na wzór oryginalnego arkusza maturalnego.
2
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
Cz´Ä˜ç I  rozumienie czytanego tekstu
Przeczytaj uwaÅ»nie tekst, a nast´pnie wykonaj zadania umieszczone pod nim. Odpowiadaj tylko
na podstawie tekstu i tylko w"asnymi s"owami, chyba Że w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj tylu
odpowiedzi, o ile jesteĘ proszona/y. W zadaniach zamkni´tych wybierz tylko jednÄ… z zaproponowa-
nych odpowiedzi.
Leszek Ko"akowski, O co nas pyta Platon (fragment)
1. Ca"a filozofia europejska to sÄ… przypisy do Platona [ok. 427 347 r. p.n.e.], powiada" anglo-ame-
rykał
ski filozof Whitehead, sam majÄ…cy reputacj´ platonika. W rzeczy samej, gdy rozwaÅ»amy jakąĘ
waÅ»nÄ… kwesti´ w metafizyce, w teorii poznania i wiedzy, w sprawach moralnoĘci lub teorii etycznej,
cz´sto takÅ»e w ogólnych sprawach polityki, a równieÅ» w dialektyce (czyli w sztuce uczonej konwer-
sacji) i w retoryce, zwracamy uwag´ na historyczne losy naszych pytaÅ‚
, prawie niechybnie do Plato-
na dojdziemy.
2. Z pewnoĘciÄ… nie wszystko u Platona wyda nam si´ Å»ywe. Jego okropna utopia, obraz paÅ‚
stwa do-
skona"ego, jest interesująca historycznie, ale w tym sensie nie oŻywia nas umys"owo, Że nie zastanawia-
my si´ nad tym, czy to dobre by"oby, aby by"o takie paÅ‚
stwo i czyby si´ nam podoba"o w nim miesz-
kaç, bo widzimy od razu, Å»e to wymys" koszmarny, totalitarne zniewolenie. Niektóre inne z platoÅ‚
skich
pomys"ów nie wydajÄ… si´ nam jednak przedawnione, albo jawnie fa"szywe, albo jawnie prawdziwe.
Teoria form w szczególnoĘci podnosi kwestie, które wcale nie zosta"y ku naszej satysfakcji rozstrzy-
gni´te tak, by te rozstrzygni´cia cieszy"y si´ powszechnym uznaniem. Kiedy si´ uÅ»ywa s"owa  plato-
nizm , to najcz´Ä˜ciej ma si´ na uwadze teori´ form albo idei, tych realnoĘci, które póęniej nazywano
powszechnikami, uniwersaliami, i o które spór do naszych czasów nie wygas". U Platona teoria ta ma
znaczenie dla kwestii dotyczących poznania, ale takŻe dla nauki o moralnoĘci i nauki o polityce.
3. OtóŻ wedle Platona wiedza we w"aĘciwym sensie, wiedza, co si´ zowie, w odróŻnieniu od mnie-
mania, ma za przedmiot to, co niezmienne. To, co nabywamy za pomocą zmys"owych spostrzeŻeł
,
nie tworzy wiedzy w tym znaczeniu, to sÄ… migawkowe zdj´cia przelotnych faktów i zmiennych,
zniszczalnych rzeczy. Ale te rzeczy i fakty rozumiemy prawdziwie, gdy je odnosimy do idealnych,
pozaczasowych i nieprzestrzennych form, które mają bytowanie samodzielne, niezaleŻne od fizycz-
nego Ęwiata, i dost´pne tylko rozumowi. Gdyby takich bytów nie by"o, wiedza by"aby po prostu nie-
moÅ»liwa. JeĘli powiadamy, Å»e to czy owo jest sprawiedliwe, to moÅ»emy to wiedzieç dzi´ki temu, Å»e
odnosimy poszczególne fakty, czyny ludzkie czy urządzenia do sprawiedliwoĘci jako takiej, do nie-
zmiennej idei sprawiedliwoĘci. Co wi´cej, równieÅ» obiekty fizyczne, równieÅ» artefakty1 przez nas sa-
mych wytwarzane: stó" jest sto"em, a "óŻko  "óŻkiem przez to, Że istnieje jakaĘ istota sto"u czy "óŻ-
ka, jakaĘ sto"owoĘç czy "óŻkowoĘç, w której te przyziemne przedmioty w tajemniczy sposób
uczestniczÄ…. To samo z wi´kszÄ… si"Ä… przekonania wolno powiedzieç o przedmiotach matematyki
i geometrii. Ko"o, jako przedmiot wiedzy prawdziwej, nie jest to figura, którą narysowa"em na papie-
rze za pomocÄ… cyrkla czy innego przyboru. Ta figura jest tylko niedoskona"ym odwzorowaniem ide-
alnego ko"a czy samej istoty ko"owoĘci, która nie ma Żadnych niedoskona"oĘci rysunku, a która, nie-
widzialna i niezniszczalna, moÅ»e byç rozumem znana, chociaÅ» jest niezaleÅ»nie od rozumu
i niezaleŻnie od tego, czy ktokolwiek o niej myĘli albo ją zna.
4. W siódmej ksi´dze Platonowego PaÅ‚
stwa mamy s"awny mit czy teÅ» przypowieĘç o jaskini, któ-
ra ma nam ukazaç róŻnic´ mi´dzy mÄ…droĘciÄ… a mniemaniem. WyobraÄ™my sobie ludzi siedzÄ…cych
na dnie g"´bokiej jaskini, dokÄ…d blask s"oÅ‚
ca nie dociera. SÄ… oni tak skowani, Å»e nie mogÄ… odwróciç
g"owy i widzÄ… tylko Ęcian´, dno jaskini. Za nimi z ty"u pali si´ ogieÅ‚
, a mi´dzy ogniem a wi´Ä™niami
biegnie murek i ĘcieÅ»ka, po której poruszajÄ… si´ inni ludzie, noszÄ…cy posÄ…gi albo rzeÄ™by zwierzÄ…t.
Skuci wi´Ä™niowie widzÄ… wi´c tylko cienie, co migocÄ… przed ich oczami na Ęcianie, i uwaÅ»ajÄ… te cie-
1
artefakt  przedmiot b´dÄ…cy dzie"em ludzkiego umys"u i ludzkiej pracy (w odróŻnieniu od wytworów natury)
a
r
t
e
f
a
k
t
3
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
nie za jedynÄ… rzeczywistoĘç. A nawet gdyby ktoĘ z nich móg" wyjĘç, to z poczÄ…tku, widzÄ…c te rzeczy,
których cienie ogląda" przedtem, by"by w takiej konfuzji, Że tamte cienie bra"by nadal za bardziej rze-
czywiste, a gdyby go wyciÄ…gni´to z jaskini na s"oÅ‚
ce, blask by go oĘlepi" i d"ugo by trwa"o, zanim
móg"by sam s"oł
ce obejrzeç; gdyby zaĘ wróci" na dno, by"by poĘmiewiskiem towarzyszy wi´Ä™niów.
5. PrzypowieĘç dotyczy nas, ludzi niewyzwolonych z kajdan Ęwiata zjawisk. Tym s"oÅ‚
cem, do któ-
rego nieliczni dochodzą, jest sama boska idea Dobra, wieczne ęród"o Ęwiat"a dla umys"u, dawca
prawdy; od tej idei dowiadujemy si´, jak Å»yç dobrze, jak z innymi ludÄ™mi wspó"Å»yç. Ale ci, co to Do-
bro dojrzeli, naraÅ»ajÄ… si´ na szyderstwa innych, którzy tylko cienie znajÄ…. Mi"oĘnicy prawdy i mÄ…dro-
Ęci, czyli filozofowie, majÄ… o to dbaç, by ludzie, nie wszyscy zapewne, ale najlepsi, zobaczyli to Ä™ró-
d"o Dobra, oswoili si´ z nim, posiedli wiedz´ o tym, co najwaÅ»niejsze, co sprawiedliwe, umieli
rozeznaç si´ w tym, co dobre i z"e. Do tego trzeba w"aĘnie spoufaliç si´ ze Ęwiatem form, z rzeczy-
wistoĘcią inną, wieczną, nieskoł
czenie lepszą niŻ nasz u"omny, przelotny Ęwiat cieni.
6. RozwaŻania te stanowią wedle Platona wielki poŻytek dla badał
nad politykÄ… i dobrym ustrojem
pał
stwa. Chodzi o to, Å»e ci, co mÄ…droĘç kochajÄ… i dobro znajÄ…, wcale nie pragnÄ… w"adzy i o w"adz´ si´
nie ubiegają. Ale teŻ ci w"aĘnie są najlepsi jako w"adcy, jeĘli pał
stwo ma trwaç w spokoju, bez walk
wewn´trznych. Ci natomiast, którym brak wiedzy, których rozum jest lichy, a których tylko poÅ»era Żą-
dza bogactw i w"adzy, ci, jeĘli w"adz´ dostanÄ…, wp´dzÄ… paÅ‚
stwo w rozdarcie i wojny wewn´trzne, któ-
re w koł
cu pał
stwo samo do zguby doprowadzą i zgubią zresztą samych tych mi"oĘników w"adzy.
7. Wynik tych analiz jest nieco zaskakujący: królem w pał
stwie powinien byç filozof, on bowiem,
mi"oĘnik prawdy, wie, na czym polega prawdziwy poŻytek i prawdziwe dobro cz"owieka, i potrafi,
jako ten, co do boskoĘci samej, do dobra samego wiecznego znalaz" drog´, urzÄ…dziç Å»ycie zbiorowe
zgodnie ze swojÄ… znajomoĘciÄ… sprawiedliwoĘci prawdziwej, szcz´Ä˜liwoĘci prawdziwej. Nie ma ra-
tunku dla Ęwiata, póki filozofowie nie rzÄ…dzÄ…. Wynik, powiadam, moÅ»e si´ wydaç zaskakujÄ…cy, nie
tylko dlatego, Å»e trudno nam si´ odwo"aç do przyk"adów z doĘwiadczenia historycznego, by taki pro-
jekt potwierdziç (filozofem na tronie by" Marek Aureliusz, ale chyba ma"o kto poza nim), lecz i dla-
tego, Że po to, by pał
stwem rzÄ…dziç, nie wystarcza wcale mieç oglÄ…d metafizyczny, znaç wiecznÄ…
ide´ Dobra i Pi´kna, ale trzeba mieç mnóstwo innych szczególnych, praktycznych uzdolnieÅ‚
i umie-
j´tnoĘci, których metafizyka nie daje. Jest pewnie prawdÄ…, Å»e ci, nad którymi Żądza w"adzy i bogactw
panuje i nic innego, szykujÄ… zgub´ sobie i swojej spo"ecznoĘci, jeĘli swego dopnÄ… i w"adz´ obejmÄ…,
stąd jednak nie wynika, Że ci, którym na w"adzy wcale nie zaleŻy, byliby znakomici, gdyby jednak
cudem w"adz´ dostali (a tylko cud moÅ»e to sprawiç). Arystokracja intelektualna wcale nie jest z na-
tury rzeczy przygotowana do zawiadywania sprawami pał
stwa.
Tekst opracowano na podstawie: L. Ko"akowski,
O co nas pytają wielcy filozofowie, Kraków 2004.
Zadanie 1. (1 pkt)
Postaw g"ównÄ… tez´ p"ynÄ…cÄ… z akapitu 1.
Zadanie 2. (1 pkt)
Czy fascynacja autora Platonem jest bezkrytyczna? Uzasadnij swÄ… wypowiedÄ™.
4
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
Zadanie 3. (1 pkt)
Która teoria Platona  w opinii Ko"akowskiego  nie zosta"a do dzisiaj rozstrzygni´ta?
Zadanie 4. (1 pkt)
Co jest przedmiotem  zdaniem Platona  prawdziwej wiedzy?
Zadanie 5. (1 pkt)
ZnajdÄ™ w akapicie 3. nowotwory j´zykowe, nazwij je i okreĘl, jakÄ… pe"niÄ… w tekĘcie funkcj´.
Zadanie 6. (1 pkt)
Jakie wnioski wyciąga Leszek Ko"akowski z platoł
skiej przypowieĘci o jaskini (akapit 5.)?
Zadanie 7. (1 pkt)
Jaki zwiÄ…zek  wed"ug Platona  istnieje mi´dzy Ęwiatem idei a politykÄ… i paÅ‚
stwem? Podaj dwa
przyk"ady.
Zadanie 8. (1 pkt)
Jak do stwierdzenia Platona, iŻ pał
stwem winni rzÄ…dziç filozofowie, odnosi si´ Leszek Ko"akowski?
Uzasadnij swojÄ… odpowiedÄ™.
5
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
Zadanie 9. (1 pkt)
WskaÅ» trzy charakterystyczne cechy j´zyka i stylu autora ksiÄ…Å»ki O co nas pytajÄ… wielcy filozofowie.
Zadanie 10. (1 pkt)
Zaproponuj w"asny tytu" wyk"adu Leszka Ko"akowskiego, uwzgl´dniajÄ…c zawartÄ… w nim g"ównÄ…
ide´.
Cz´Ä˜ç II  pisanie tekstu w"asnego w zwiÄ…zku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu
Wybierz temat i napisz wypracowanie nie krótsze niŻ dwie strony (oko"o 250 s"ów).
Temat 1. RóŻne oblicza piety. AnalizujÄ…c dwa teksty kultury: Lament Ęwi´tokrzyski i rzeÄ™b´
Micha"a Anio"a Pieta, przedstaw sposób funkcjonowania motywu Stabat Mater wli-
teraturze i sztuce. W swej pracy odwo"aj si´ do innych, znanych Tobie dzie" litera-
tury i sztuki.
Lament Ęwi´tokrzyski
Pos"uchajcie, bracia mi"a,
Kc´ç wam skorÅ»yç krwawÄ… g"ow´;
Us"yszcie moj zam´tek,
Jen mi si´ sta" w Wielki PiÄ…tek.
PoÅ»a"uj mi´, stary, m"ody
Boç mi przysz"y krwawe gody:
Jednegociem Syna mia"
I tegociem oŻala"a.
Zam´t ci´Å»ki dosta" si´ mie, ubogiej Å»enie,
Widz´ç rozkrwawione me mi"e narodzenie;
Ci´Å»ka moja chwila, krwawa godzina,
Widz´ç niewiernego Úydowina,
IÅ» on bije, m´czy mego mi"ego Syna.
Synku mi"y i wybrany,
Rozdziel z matkÄ… swojÄ… rany;
A wszakom ci´, Synku mi"y, w swem sercu nosi"a,
Micha" Anio", Pieta (1499)
A takieŻ tobie wiernie s"uŻy"a,
Przemow k matce, bych si´ ucieszy"a,
Bo juÅ» jidziesz ode mnie, moja nadzieja mi"a.
6
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
Synku, bych ci´ nisko mia"a,
Niecoç bych ci wspomaga"a:
Twoja g"owka krzywo wisa, t´ç bych ja podpar"a;
Krew po tobie p"ynie, t´ç bych ja utar"a;
Picia wo"asz, piciaç bych ci da"a,
Ale nie lza dosiÄ…c twego Ęwi´tego cia"a.
O anjele Gabryjele,
Gdzie jest ono twe wesele,
CoŻeĘ mi go obiecywa" tako barzo wiele,
A rzek´cy:  Panno, pe"na jeĘ mi"oĘci ,
A ja pe"na smutku i Ża"oĘci,
Sprochnia"o we mnie cia"o i moje wszytki koĘci.
ProĘcieŻ Boga, wy mi"e i Żądne maciory,
By wam nad dziatkami nie by"y takie to pozory,
Jele ja nieboga ninie dziĘ zeęrza"a
Nad swym, nad mi"ym synem krasnym,
IÅ» on cirpi m´ki nie b´dÄ…c w Å»adnej winie.
Nie mam ani b´d´ mieç jinego,
Jeno ciebie, Synu, na krzyŻu rozbitego.
Temat 2: Genialny artysta i jego sztuka. Analizując fragment Czarnych kwiatów i Fortepianu
Szopena, omów obecny w dope"niajÄ…cych si´ tekstach Norwida sposób kreowania po-
staci artysty oraz koncepcj´ sztuki doskona"ej. Porównaj jÄ… z innymi romantycznymi
wizjami twórcy i jego dzie"a.
Cyprian Norwid, Czarne kwiaty (fragment)
To  póęniej  w ParyŻu Fr yde r yk Chopi n mieszka" przy ulicy Chaillot, co od Pól Elizej-
skich w gór´ idÄ…c, w lewym rz´dzie domów, na pierwszym pi´trze, mieszkania ma z oknami na ogro-
dy i Panteonu kopu"´, i ca"y ParyÅ»... jedyny punkt, z którego napotykajÄ… si´ widoki c okol wi e k
z bl i Ż one do tych, które w Rzymie napotykasz. Takie teŻ i Chopin mia" mieszkanie z widokiem
takim, którego to mieszkania g"ównÄ… cz´Ä˜ciÄ… by" salon wielki o dwóch oknach, gdzie nieĘmiertelny
fortepian jego sta", a fortepian bynajmniej wykwintny  do szafy lub komody podobny, Ęwietnie
ozdobiony jak fortepiany modne  ale owszem trójkątny, d"ugi, na nogach trzech, jakiego, zdaje mi
si´, juÅ» ma"o kto w ozdobnym uÅ»ywa mieszkaniu. W tym salonie jada" teÅ» Chopin o godzinie piÄ…tej,
a potem zst´powa", jak móg", po schodach i do BuloÅ‚
skiego Lasku jeędzi", skąd wróciwszy, wnoszo-
no go po schodach, iÅ» w gór´ sam iĘç nie móg".
Tak jada"em z nim i wyjeÅ»dÅ»a"em po wielokroç, i raz do Bohdana Zaleskiego, który w Passy
mieszka" wtedy, po drodze wstąpiliĘmy, nie wchodząc doł
na gór´ do mieszkania, bo nie by"o komu
Chopina wnieĘç, ale pozostajÄ…c w ogródku przed domem, gdzie maleÅ‚
ki jeszcze wówczas poety sy-
nek na trawniku si´ bawi"...
Od zdarzenia tego ubieg"o wiele czasu, a ja nie zachodzi"em do Chopina, wiedzÄ…c tylko zawsze,
jak si´ ma i Å»e siostra jego z Polski przyby"a. Nareszcie zaszed"em razu jednego i odwiedziç go chcia-
"em  s"uŻąca Francuzka powiada mi: Å»e Ępi; uciszy"em kroku, karteczk´ zostawi"em i wyszed"em.
Ledwo par´ zstÄ…pi"em schodów, s"uŻąca powraca za mnÄ…, mówiÄ…c: iÅ» Chopin, dowiedziawszy si´,
kto by", prosi mi´  Å»e jednym s"owem nie spa", ale przyjmowaç nie chce. Wszed"em wi´c do poko-
ju obok salonu b´dÄ…cego, gdzie sypia" Chopin, bardzo wdzi´czny, iÅ» widzieç mi´ chcia", i zasta"em
7
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
go ubranego, ale do pó" leŻącego w "óŻku z nabrzmia"ymi nogami, co, Że w poł
czochy i trzewiki
ubrane by"y, od razu poznaç moÅ»na by"o. Siostra artysty siedzia"a przy nim, dziwnie z profilu doÅ‚
po-
dobna... On, w cieniu g"´bokiego "óŻka z firankami, na poduszkach oparty i okr´cony szalem, pi´k-
ny by" bardzo, tak jak zawsze, w najpowszedniejszego Życia poruszeniach mając coĘ skoł
czonego,
coĘ monumentalnie zarysowanego... coĘ, co albo arystokracja ateł
ska za religi´ sobie uwaÅ»aç mog"a
by"a w najpi´kniejszej epoce cywilizacji greckiej  albo to, co genialny artysta dramatyczny wygry-
wa np. na klasycznych tragediach francuskich, które lubo nic są do staroŻytnego Ęwiata przez ich teo-
retycznÄ… og"ad´ niepodobne, geniusz wszelako takiej np. Racheli umie je unaturalniç, uprawdopo-
dobniç i rzeczywiĘcie uklasyczniç... TakÄ… to naturalnie apoteotycznÄ… skoÅ‚
czonoĘç gestów mia"
Chopin, jakkolwiek i kiedykolwiek go zasta"em...
OwóŻ  przerywanym g"osem, dla kaszlu i dawienia, wyrzucaç mi poczÄ…", Å»e tak dawno go nie wi-
dzia"em  potem Å»artowa" coĘ i przeĘladowaç mi´ chcia" najniewinniej o mistyczne kierunki, co, Å»e
mu przyjemnoĘç robi"o dozwala"em  potem z siostrÄ… jego mówi"em  potem by"y przerwy kaszlu,
potem moment nadszed", Å»e naleÅ»a"o go spokojnym zostawiç, wi´c Å»egna"em go, a on, ĘcisnÄ…wszy
mi´ za r´k´, odrzuci" sobie w"osy z czo"a i rzek":  ... Wynos z ´ s i ´ ! ...  i poczÄ…" kas"aç, co ja,
jako mówi", us"yszawszy, a wiedzÄ…c, iÅ» nerwom jego dobrze si´ robi"o silnie coĘ czasem przeczÄ…c,
uÅ»y"em onego sztucznego tonu i ca"ujÄ…c go w rami´ rzek"em, jak si´ mówi do osoby silnej i m´stwo
majÄ…cej:  ... Wynos i s z s i ´ t a k c o r ok. . . a pr z e c i e Å» , c hwa " a Bogu,
ogl Ä… da my c i ´ pr z y Å» yc i u. 
A Chopin na to, koł
czÄ…c przerywane mu kaszlem s"owa, rzek":  Mówi ´ c i , Å» e wynos z ´
s i ´ z mi e s z ka ni a t e go na pl a c Ve ndôme ...
To by"a moja ostatnia z nim rozmowa, wkrótce bowiem przeniós" si´ na plac Vendôme i tam
umar", ale juÅ» go wi´cej po owej wizycie na ulicy Chaillot nie widzia"em...
Cyprian Norwid, Czarne kwiaty, Warszawa 1983, s. 9 11.
Cyprian Norwid, Fortepian Szopena (fragmenty)
Do Antoniego C...........
La musique est une chose étrange!1
Byron
L arte?... c est l art  et puis, voilá tout.2
Béranger
[...]
III
By"em u Ciebie w te dni, Fryderyku!
Którego r´ka  dla swojej bia"oĘci
Alabastrowej& i wzi´cia, i szyku,
I chwiejnych dotkni´ç  jak strusiowe pióro 
Mi´sza"a mi si´ w oczach z klawiaturÄ…
Z s"oniowej koĘci...
1
La musique est une chose étrange!  fr.  Muzyka to rzecz osobliwa!
2
L arte?... c est l art  et puis, voilá tout.  fr.  Sztuka?& to sztuka  i tyle.
8
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
I by"eĘ jako owa postaç  którÄ…
Z marmurów "ona,
Nięli je kuto,
OdejmÄ… d"uto 
Geniuszu& wiecznego Pigmaliona!3
IV
A w tém& coĘ gra"  i co? zmówi" to  i co? powié 
Choç inaczej si´ echa ustrojÄ…,
NiÅ» gdy b"ogos"awi"eĘ sam r´kÄ… SwojÄ…
Wszelkiemu akordowi 
A w tém& coĘ gra"  taka by"a prostota
Doskona"oĘci Peryklejskiéj,
Jakby staroŻytna która Cnota,
W dom modrzewiowy wiejski
WchodzÄ…c, rzek"a do siebie:
 Odr odz i " a m s i ´ w Ni e bi e
I s t a " y mi s i ´ Ar f Ä…  wr ot a ,
Ws t ´ gÄ…  Ę c i e Å» ka . . .
Hos t i ´  pr z e z bl a de wi dz ´ z boÅ» e . . .
Emma nue l j uÅ» mi e s z ka
Na Ta bor z e ! 
V
I by"a w tém Polska  od zenitu
Wszechdoskona"oĘci dziejów
Wzi´ta t´czÄ… zachwytu 
 Polska  pr z e mi e ni onyc h ko" odz i e j ów!
TaÅ» sama  zgo"a,
Z"oto-pszczo"a!...
(Pozna"-ç-Å»e bym jÄ…  na kraÅ‚
cach bytu!...)
[& ]
VII
O Ty!  co jesteĘ Mi"oĘci-profilem,
Któremu na imi´ Dope " ni e ni e ;
Te  co w sztuce mianujÄ… Stylem,
IŻ przenika pieĘł
, kszta"ci kamienie...
O! Ty  co si´ w dziejach zowiesz E r Ä… ,
Gdzie zaĘ ani historii zenit jest,
Zwiesz si´ razem: Duc he m i Li t e r Ä… ,
I consummatum est& 4
3
Pigmalion  mityczny król Cypru, genialny rzeębiarz, który mi"oĘcią oŻywi" wykuty przez siebie posąg Galatei; tu: symbol
P
i
g
m
a
l
i
o
n
artystycznego geniuszu
4
consummatum est  "ac.  dokona"o si´; dope"ni"o si´ ; s"owa Chrystusa umierajÄ…cego na krzyÅ»u
9
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
O! Ty& Dos kona " e - wype " ni e ni e ,
Jakikolwiek jest Twój, i gdzie?... znak...
Czy w Fi di a s u? Da wi dz i e ? czy w Sz ope ni e ?
Czy w Es c hyl e s owe j scenie?...
Zawsze  zemĘci si´ na tobie& BRAK!
 Pi´tnem globu tego  niedostatek:
Dope " ni e ni e ? ... go boli!...
On  r oz poc z yna ç woli
I woli wyrzucaç wciÄ…Å» przed si´  zadatek!
 K"os?... gdy dojrza"  jak z"oty kometa 
Ledwo Å»e go wiéw ruszy 
Dészcz pszenicznych ziarn prószy,
Sama go doskona"oĘç rozmieta...
[...]
C. Norwid, Fortepian Szopena, [w:] tegoÅ», Vade-mecum, Wroc"aw 1990.
WYPRACOWANIE
na temat nr ............
10
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
11
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
12
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
13
J´zyk polski. Poziom rozszerzony
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)