Rodzajowy rachunek kosztów

Rodzajowy rachunek kosztów

• Obejmuje wszystkie koszty, jakie powstaj w

przedsi biorstwie w zwi zku z zakupami,

magazynowaniem, wytwarzaniem oraz zbytem

wyrobów i usług przedsi biorstwa produkcyjnego

w jednym okresie rozrachunkowym

• Jego znaczenie polega na grupowaniu kosztów

całkowitych według rodzajów kosztów i dzi ki

temu stworzeniu mo liwo ci doliczania

poszczególnych kosztów w znacznym stopniu

(odpowiednio do przyczyny, która je wywołała) do

miejsc powstawania oraz no ników kosztów

Rodzaje kosztów

• k. robocizny – wynagrodzenia za prac ,

uposa enia, koszty uboczne robocizny,

wynagrodzenie przedsi biorcy;

• k. materiałowe – koszty surowców, materiałów

pomocniczych, materiałów produkcyjnych;

• k. kapitałowe – odpisy, odsetki, koszty ryzyka;

• k. usług obcych – koszty napraw, usług

transportowych);

• k. społeczne – podatki o charakterze kosztowym,

opłaty, składki

Koszty robocizny

• zarówno wypłacane bezpo rednio pracobiorcy płace oraz

uposa enia brutto, jak i ponoszone przez przedsi biorstwo

koszty socjalne (koszty uboczne robocizny) np. opłaty na

zabezpieczenia socjalne;

– Jednostkowe k. wynagrodze za prac (k. płac

bezpo rednich produkcji) – nakłady pracy wiadczone

bezpo rednio na wyrób

– Płace rozliczane w kosztach ogólnych

(wynagrodzenia pracowników pomocniczych) – płace

pracowników magazynowych, transportu

wewn trznego, utrzymania czysto ci

– Uposa enia (pensje) – pracownicy zwi zani z

zarz dzaniem i sterowaniem procesem produkcyjnym,

np. pensje administratora magazynu, ksi gowego,

kierownika zakładu

– Dodatki do płac – np. za długoletni prac w

przedsi biorstwie

Koszty materiałowe

• powstaj w wyniku zakupów, magazynowania i zu ycia

materiałów zwi zanych z produkcj wyrobów i usługami;

– koszty materiałów do produkcji (surowce) – wchodz

bezpo rednio w wyrób i maj istotny udział w kosztach jego

wytwarzania, mo na je doliczy bezpo rednio do wyrobu –

zaliczane do k. jednostk. wyrobu

– koszty materiałów pomocniczych (materiały pomocnicze)

– wchodz w charakterze składowych drugiego rz du

bezpo rednio w wyrób, lecz warto ciowo i ilo ciowo

odgrywaj tak mał rol , e nie opłaca si prowadzi ich

dokładnej ewidencji, np. rodki czyszcz ce, farby do

malowania wyrobu, opakowanie – „niewła ciwe” k.

po rednie wyrobu

– koszty materiałów eksploatacyjnych (materiały

eksploatacyjne) – mimo e nie stanowi składowej wyrobu

s niezb dne, słu

do zasilania maszyn i urz dze , np.

pr d, gaz, olej nap dowy, rodki smarne. Rozlicza si je za

pomoc kosztu maszynogodziny na poszczególne wyroby –

„prawdziwe” k. po rednie wyrobu

Koszty kapitałowe

• powstaj na skutek u ytkowania dóbr kapitałowych, takich

jak budynki, maszyny, patenty, kredyty bankowe;

– Odsetki kalkulacyjne (nie myli z pełnymi) –

uwzgl dniaj warto

kapitału niezale nie od jego

pochodzenia – kredyt czy kapitał własny (pozwalaj

okre li koszt zwi zania własnego kapitału)

– Ryzyko – produkcyjne (ryzyko wynalazku, rozwoju,

zwi zane ze rodkami produkcyjnymi, materiałem,

prac ), zwi zane z magazynowaniem (transportu,

handlowe, finansowe). Dodatki z tytułu ryzyka wylicza

si na podstawie stóp ustalonych do wiadczalnie. W k.

własne wyrobu powinno si wlicza jedynie te straty z

tytułu ryzyka, których nie da si unikn

przy solidnym i

fachowym zarz dzaniu przedsi biorstwem. Strat z

powodu zmian koniunktury, kursu walut itp. nie zalicza

si do ryzyka kalkulacyjnego i kompensuje je z zysku

– Odpisy – nast pny slajd

Odpisy

• Dobra kapitałowe u ytkowane w firmie (budynki,

maszyny) na skutek zu ycia i starzenia si trac w

ró ny sposób na warto ci. Jest to uwzgl dniane

corocznie w odpisach amortyzacyjnych – warto

rodków trwałych jest rozkładana na okres

u ytkowania wyra ony w latach lub na

wytwarzane wyroby. Cele odpisów

amortyzacyjnych:

– Utrzymanie substancji dóbr inwestycyjnych,

– Okresowa wycena urz dze w celu ustalenia

zysku przedsi biorstwa,

– Okresowe przyporz dkowanie kosztów

kapitałowych do no ników kosztów

Koszty usług obcych

• Stanowi wszystkie koszty, jakie ponosi

przedsi biorstwo na usługi zewn trzne z tytułu

produkcji wyrobów i wiadczenia usług, np. za

energi elektryczn , gaz , transport, czynsze,

dzier awy, licencje, składki z tytułu udziału w

stowarzyszeniach, post powania procesowe,

naprawy.

• Nie wlicza si do nich surowców oraz materiałów

pomocniczych otrzymywanych od stron trzecich

• Rejestracja kosztów usług obcych – na

podstawie dowodów ksi gowych

Koszty społeczne

•

wiadczenia pieni ne na rzecz pa stwa i

organów administracji publicznej. Zaliczaj si do

nich podatki, opłaty i składki, np. podatek

gruntowy, podatek od pojazdów mechanicznych.

Zale

od wielko ci i charakteru wykorzystania

rodków trwałych.

• Generalnie podatek od osób prawnych i podatek

dochodowy nie maj charakteru kosztowego,

poniewa wpływaj na wielko

zysku

przedsi biorstwa