NIDZICA

ETYKA MYŚLIWSKA A PRAWO

Grzegorz.W

2012-10-11

Etyka myśliwska a prawo

Od prawa do etyki

Rozpoczynając przygodę z myślistwem początkujący adept sztuki łowieckiej musi mieć

świadomość głębokiego uetycznienia tej dziedziny ludzkiego życia. Dla myśliwego etyka jest

punktem wyjścia, ale powinna również być punktem dojścia w jego wielkiej przygodzie z

łowiectwem. Warto również zdać sobie sprawę z niezwykle ciekawych związków pomiędzy

etyką łowiecką, a normami prawa stanowionego.

Etyka myśliwska wykazuje szereg specyficznych cech, których świadomość –

szczególnie początkującym oraz noszącym się z zamiarem rozpoczęcia łowieckiej

przygody – powinna ułatwiać poruszanie się w trudnym obszarze powinności i praw

myśliwego. Pierwszym co zwraca uwagę, jest przenikanie i wzajemne oddziaływanie

norm etycznych i prawnych, regulujących zagadnienia związane z łowiectwem.

Wątpliwości nie pozostawia już art. 1 Prawa łowieckiego, który określa łowiectwo

jako element ochrony środowiska przyrodniczego, co w rozumieniu ustawy oznacza

ochronę zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowanie ich zasobami w zgodzie z

zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. W

art. 2 ustawy z kolei podkreśla się, że zwierzęta łowne w stanie wolnym, jako dobro

ogólnonarodowe, stanowią własność Skarbu Państwa.

Z punktu widzenia wzajemnych związków między prawem a etyką łowiecką

najważniejszy jest jednak art. 3 Prawa łowieckiego, który wskazuje cele łowiectwa. I

tak należą do nich:

1) ochrona, zachowanie różnorodności i gospodarowanie populacjami zwierząt

łownych;

2) ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego na rzecz poprawy warunków

bytowania zwierzyny;

3) uzyskiwanie możliwie wysokiej kondycji osobniczej i jakości trofeów oraz

właściwej liczebności populacji poszczególnych gatunków zwierzyny przy

zachowaniu równowagi środowiska przyrodniczego;

4) spełnianie potrzeb społecznych w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania

tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej.

Pojęcia użyte przez ustawodawcę, nawet jeżeli bezpośrednio nie mają znaczenia

ocennego, posiadają bez wątpienia pozytywną konotację wartościującą – zadaniem

łowców-myśliwych jest ochronna, poprawa i – co niezwykle ważne – zachowanie

różnorodności.

Ust. 4 przywołanego artykułu odsyła już całkowicie bezpośrednio do wypracowanych

przez wieki zasad etyki, których krzewienie jest celem łowiectwa i jego miłośników.

Również art. 34 ust. 5 ustawy jako jedno z zadań Polskiego Związku Łowieckiego

wskazuje czuwanie nad przestrzeganiem przez członków Polskiego Związku

Łowieckiego prawa, zasad etyki, obyczajów i tradycji łowieckich

Bezpośrednie odwołania do etyki łowieckiej, a także zasad o charakterze

pragmatycznym zawierają również liczne akty wykonawcze do ustawy na czele z

Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie

szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz, nakierowane

na możliwie jak najdalej idące wyrównywanie szans myśliwego i zwierzęcia oraz

oszczędzania temu ostatniemu zbędnych cierpień.

Od etyki do prawa

Opisana wyżej sytuacja odsyłania przez ustawodawcę do norm etycznych czy prawa

zwyczajowego myśliwych, zachodzi również w drugą stronę. Przyjęty przez Naczelną

Radę Łowiecką w dniu 6 czerwca 1992 roku Zbiór zasad etyki, tradycji i zwyczajów

łowieckich już kilkakrotnie nakazuje przestrzeganie przepisów prawnych. Z tej

perspektywy najważniejsza jest preambuła Zbioru zasad mówiąca o przestrzeganiu

przez „współczesnych myśliwych” przepisów prawa oraz regulaminów i statutów oraz

art. 2, który warto przytoczyć w tym miejscu w całości: „Myśliwy za swój

podstawowy obowiązek uważa rzetelne przestrzeganie norm prawa łowieckiego oraz

pełne podporządkowanie się wymogom dyscypliny organizacyjnej”.

Oczywiście tego typu przypadki wzajemnych odesłań między aktem prawa

stanowionego, a etyką określonej grupy społecznej czy zawodowej nie są czymś

całkowicie wyjątkowym, tym niemniej chyba w żadnym innym przypadku nie są one

tak klarowne i bezpośrednie.

Podsumowanie

Dla doświadczonych myśliwych przywołane powyżej związki między prawem

stanowionym a etyką łowiecką nie są rzeczą nową. Warto jednak pamiętać o nich,

szczególnie w kontekście przekazywania tradycji, zasad i umiejętności łowieckich

początkującym adeptom myślistwa, ze szczególnym naciskiem na osoby młode. Nie

bez znaczenia jest przecież fakt, iż nieetyczne postępowanie myśliwego może

skutkować nie tylko ostracyzmem w gronie kolegów, ale również odpowiedzialnością

karną i administracyjną. Warto również zauważyć, iż stanowczo zbyt mało mówi się o

etycznych i ustawowych zadaniach myśliwych, co powoduje wiele nieporozumień i

często kształtuje nieprawdziwy obraz tak myśliwych jak i łowiectwa.