MIKROEKONOMIA
PRZEDSI
BIORSTWO  jednostka gospodarcza,
wyodrębniona pod względem techniczno-produkcyjnym,
organizacyjnym, ekonomicznym i prawnym
Podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu
na jego formę prawną (Komisja Europejska)
CEL DZIAA
ANIA PRZEDSI
BIORSTWA 
maksymalizacja zysku (neoklasyczny model przedsiębiorstwa
prywatnego), wzrost poziomu technicznego, ilościowy i
jakościowy wzrost produkcji, poprawa efektywności
gospodarowania, ekspansja eksportowa, wzrost kwalifikacji i
morale pracy załogi, poprawa warunków pracy,
powiększenie majątku produkcyjnego
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
Na kategorię mikroprzedsiębiorstw oraz małych i
średnich przedsiębiorstw (MŚP) składają się
przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250
pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50
milionów EUR a/lub całkowity bilans roczny nie przekracza
43 milionów EUR.
W kategorii MŚP przedsiębiorstwo małe definiuje się jako
przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 50 pracowników i
którego roczny obrót i/lub całkowity bilans roczny nie
przekracza 10 milionów EUR.
W kategorii MŚP mikroprzedsiębiorstwo definiuje się
jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10
pracowników i którego roczny obrót i/lub całkowity bilans
roczny nie przekracza 2 milionów EUR
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
PRZEDSI
BIORSTWO INDYWIDUALNEGO
WA
AŚCICIELA 
przedsiębiorca jest właścicielem kapitału zarówno
pieniężnego jak i produkcyjnego,
przedsiębiorca jest właścicielem wytworzonego produktu,
przedsiębiorca zatrudnia wolną siłę roboczą,
przedsiębiorca jest jednocześnie kierownikiem produkcji,
głównym księgowym i głównym inżynierem
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
RODZAJE SPÓA
EK
SPÓA
KI OSOBOWE (jawna i komandytowa)  wspólnicy
uczestniczą osobiście i ponoszą pełną i solidarną
odpowiedzialność za ryzyko gospodarcze całym swoim
majątkiem
SPÓA
KI KAPITAA
OWE (ciche, z ograniczoną
odpowiedzialnością, akcyjne),
SPÓA
KA Z O.O.  udziały wspólników są imienne,
odpowiedzialność za zobowiązania spółki tylko do wysokości
udziałów,
SPÓA
KA CICHA  ograniczona odpowiedzialność do
wysokości udziałów, odsprzedaż udziałów tylko za zgodą
innych udziałowców
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
SPÓA
KA AKCYJNA (KORPORACJA)  forma
organizacji przedsiębiorstwa będąca własnością wielu
indywidualnych posiadaczy akcji
ma osobowość prawną,
może we własnym i imieniu i na własny rachunek
sprzedawać, kupować, produkować dobra i świadczyć usługi
oraz zawierać kontrakty,
każdy współwłaściciel odpowiada finansowo do wysokości
kapitału ulokowanego w zakupionych akcjach,
Akcja  papier wartościowy na okaziciela, można ją
sprzedać w dowolnej chwili i dowolnej osobie,
Dywidenda  dochód z tytułu posiadania akcji, jest
wypłacana z zysku korporacji
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
PRODUKCJA  łączenie czynników wytwórczych w celu
uzyskania określonej ilości produktów
Środki trwałe  zużywają się stopniowo w wielu cyklach
produkcyjnych,
Środki obrotowe  zapasy surowców i materiałów,
zużywają się w jednym cyklu produkcyjnym, cała ich
wartość przenosi się na wytwarzany produkt,
Stałe czynniki produkcji  ich nakładów nie da się szybko
zwiększyć (grunty, budynki) i długi okres,
Zmienne czynniki produkcji  mogą być szybko
zwiększone i bez dodatkowych inwestycji (w krótkim
okresie)
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
NA ROZMIARY PRODUKCJI WPA
YWAJ
:
Wielkość i struktura aparatu wytwórczego,
Rozmiary i struktura zatrudnienia oraz kwalifikacji
pracowników,
Struktura maszynochłonności,
Pracochłonność poszczególnych wyrobów.
ZDOLNOŚĆ PRODUKCYJNA  wielkość produkcji o
określonej strukturze asortymentowej, którą
przedsiębiorstwo może wytworzyć w danym czasie, przy
danych zasobach produkcyjnych i przy ustalonych metodach
wytwarzania
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
FUNKCJA PRODUKCJI  zależność między wielkością
zużytych czynników produkcji a osiągniętym efektem w
postaci wytworzonej produkcji
P = F (x1, x2, x3, & . xn)
P  wielkość produkcji ujęta wartościowo
x1, & .. xn  wielkość poniesionych nakładów poszczególnych
czynników wytwórczych ujęta wartościowo
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
FUNKCJA POT
GOWA COBBA - DOUGLASA
Y = AKą " L�
Y  wielkość produkcji
K  wielkość zaangażowanego kapitału
L  zatrudniona siła robocza (wielkość nakładów pracy)
A - parametry
ą �
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
PRAWO NIEPROPORCJONALNYCH PRZYCHODÓW
Przy danej nie zmieniającej się w badanym czasie technice i technologii
wytwarzania oraz organizacji procesu produkcji, przy danych
zdolnościach wytwórczych przedsiębiorstwa produkcję można zwiększyć
dzięki zatrudnieniu dodatkowych ilości zmiennych czynników
wytwórczych,
Kolejnym nakładom zmiennych czynników wytwórczych towarzyszą
nieproporcjonalne zmiany w przyrostach produkcji,
Początkowo produkt będzie wzrastał więcej niż proporcjonalnie,
następnie proporcjonalnie i w końcu mniej niż proporcjonalnie w
stosunku do nakładów czynników zmiennych,
Gdy wielkość nakładów przekroczy określoną granicę, absolutna ilość
otrzymanego produktu zacznie spadać.
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
KRZYWA PRODUKCJI  związek między nakładami
zmiennych czynników wytwórczych a wielkością produkcji
R
M
E
P
D
KRZYWA
KNIGHTA
B
C
O A FN
nakłady zmiennych czynników wytwórczych
� Katarzyna Tarnawska
całkowita
produkcyjność
MIKROEKONOMIA
PRAWO WYDAJNOŚCI PROPORCJONALNEJ 
proporcjonalnie do przychodów nakładów czynników
wytwórczych następuje przyrost całkowitej produkcji w
takim samym stopniu (długi okres)
P
O
nakłady czynników wytwórczych
� Katarzyna Tarnawska
całkowita
produkcyjność
MIKROEKONOMIA
WYDAJNOŚĆ BARDZIEJ NIŻ PROPORCJONALNA
P
O
nakłady czynników wytwórczych
� Katarzyna Tarnawska
całkowita
produkcyjność
MIKROEKONOMIA
PRODUKCYJNOŚĆ KRAC
COWA  zmiana rozmiarów produkcji
całkowitej spowodowana przez zmianę nakładów czynnika wytwórczego
"P
o jednostkę
"x
PRODUKT KRAC
COWY  uzyskany przez zatrudnienie krańcowej
jednostki danego czynnika
0 1 2 3 4 5 6 7
nakład zmiennego czynnika wytwórczego
� Katarzyna Tarnawska
krańcowa
produkcyjność
MIKROEKONOMIA
F
D1
C1
P
B1
. R
"P
"x
�
ą
K OB C D
A
nakłady zmiennych czynników wytwórczych
� Katarzyna Tarnawska
produkcyjność
całkowita i krańcowa
MIKROEKONOMIA
MIAR
GEOMETRYCZN
PRODUKCYJNOŚCI
KRAC
COWEJ  jest tg kąta utworzonego przez oś
odciętych i półprostą, styczną do krzywej produktu
całkowitego w danym punkcie
Produkcyjność krańcowa rośnie do B1, w którym następuje
przegięcie krzywej produkcji, w B1 osiąga swoje maksimum,
a od B1 do D1 maleje.
Przedsiębiorca będzie powiększał zatrudnienie danego
zmiennego czynnika produkcji tak długo, jak długo
produkcyjność krańcowa będzie rosła, ponieważ wówczas
wzrost produkcji całkowitej jest więcej niż wprost
proporcjonalny w stosunku do nakładów czynnika .
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
PRODUKCYJNOŚĆ PRZECI
TNA  miara efektu produkcyjnego,
przypadającego na jednostkę nakładów
P
danego czynnika wytwórczego
x
MIAR
GEOMETRYCZN
PRODUKCYJNOŚCI
PRZECI
TNEJ jest tg kąta utworzonego przez oś odciętych i
półprostą łączącą odpowiednie punkty na krzywej produkcji wychodzącą
z początku układu współrzędnych
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
D1
C1
P
B1
a1 a2
a3
P
x
A B C D
nakłady zmiennych czynników wytwórczych
� Katarzyna Tarnawska
produkcyjność
całkowita i przeciętna
MIKROEKONOMIA
Gdy produkcyjność przeciętna wzrasta, produkcyjność krańcowa jest
większa od przeciętnej,
Gdy produkcyjność przeciętna zmniejsza się, produkcyjność krańcowa
jest mniejsza od przeciętnej,
Gdy produkcyjność przeciętna osiąga maksimum produkcyjność
krańcowa równa jest produkcyjności przeciętnej
Produkcja całkowita jest równa sumie kolejnych produkcji krańcowych,
Funkcja produkcyjności krańcowej szybciej rośnie i szybciej maleje niż
funkcja produkcyjności przeciętnej,
Funkcja produkcyjności krańcowej wcześniej osiąga swe maksimum niż
funkcja produkcyjności przeciętnej,
Produkcyjność krańcowa osiąga zero, gdy produkcja krańcowa osiąga
swe maksimum
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
D1
C1
P
B1
.
Q
.
P
x
"P
A B C D
"x
nakłady zmiennych czynników wytwórczych
� Katarzyna Tarnawska
produkcyjność
całkowita, przeciętna i krańcowa
MIKROEKONOMIA
PRODUKCYJNOŚĆ CAA
KOWITA, PRZECI
TNA I KRAC
COWA, GDY
DZIAA
A PRAWO PRODUKCYJNOŚCI PROPORCJONALNEJ
P
P "P
=
x "x
ą
nakłady czynników wytwórczych
� Katarzyna Tarnawska
krańcowa
produkcyjność
całkowita, przeciętna i
MIKROEKONOMIA
Jednakowy efekt produkcji można uzyskać przy
użyciu czynników produkcji w różnych proporcjach,
Czynniki produkcji w określony sposób i do
pewnych granic są względem siebie substytucyjne
(wzajemnie się zastępują), o czym decydują
warunki techniczne produkcji oraz warunki rynkowe
(ceny tych czynników)
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
Założenie: produkcja dobra P wymaga tylko dwóch
czynników wytwórczych: V1 i V2, które są w stosunku do
siebie komplementarne i substytucyjne
P2
V2
P1 A2
B2
A1 C2
D2
B1
P2
C1
D1
P1
O
V1
KRZYWA JEDNAKOWEGO PRODUKTU
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
V2 V2
P= 300
P = 200
P = 250
P = 150
P = 100
P = 100
V1
Rosnące efekty skali V1
Stałe efekty skali
rozmiary produkcji
rozmiary produkcji
V2
rosną szybciej niż nakłady
powiększają się
czynników produkcji
w takim samym tempie
jak nakłady czynników
produkcji
V1
Malejące efekty skali
rozmiary produkcji rosną wolniej niż nakłady czynników produkcji
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
Krzywa jednakowego produktu (izokwanta) przedstawia
technicznie wydajne kombinacje czynników wytwórczych, które
pozwalają wytworzyć taką samą ilość danego produktu,
Im wyższy jest stopień substytucji, tym silniej krzywa będzie uwypuklać
się w kierunku początku układu współrzędnych,
Izokwanty są skalowane ilością produktu, a nie poziomem użyteczności,
skalowanie izokwant jest ustalone przez technologię i nie ma charakteru
arbitralnego, który ma skalowanie użyteczności
V2
V1
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
V2
V2
V1 V1
Substytucja pełna w stosunku do V2 Substytucja pełna do obu
czynników produkcji
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
V2
V2
V1 V1
Izokwanta idealnej
Izokwanty przy stałej stopie substytucji
komplementarności
czynników wytwórczych V1 i V2
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
Krańcowa stopa technicznej substytucji czynników produkcji V1 i
V2 oznacza stosunek przyrostu czynnika V2 do przyrostu czynnika V1
przy danej ilości wytworzonego produktu,
Jest miarą zastępowalności jednego czynnika drugim
"V2
-
"V1
Krańcowa stopa technicznej substytucji jest malejąca (coraz mniejsze
ilości czynnika V2 mogą być zrekompensowane przez kolejne jednostki
czynnika V1, którego ilość ulega zwiększeniu),
Wielkość krańcowej stopy technicznej substytucji zależy od
produkcyjności krańcowej czynników wytwórczych V1 i V2
"P "P " V
" P " P
2
- "V2 " = "V1 " = - �
" V " V " V
"V2 "V1
1 1 2
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
Linia jednakowego kosztu (izokoszta) przedstawia różne
kombinacje czynników produkcji, które przy danych cenach
producent może nabyć za taką samą ilość środków
finansowych (ich koszt całkowity jest taki sam)
V2
Wzrost zasobów środków
finansowych powoduje
równoległe przesunięcie izokoszty
w prawo
IC2
IC1
V1
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
KC = cV " V1 + cV " V2
1 2
Nałożenie izokoszty na mapę izokwant umożliwia znalezienie najtańszej
kombinacji nakładów, koniecznych dla otrzymania danej wielkości
produktu (punkt styczności izokwanty produkcji z najniżej położoną linią
jednakowego kosztu),
W punkcie styczności obie krzywe mają takie samo nachylenie
cV
"V2 "P "P
"V2 cV
1
1
- = � =
- =
"V1 "V1 "V2 cV
"V1 cV
2
2
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
V2
Ścieżka produkcji
C
B
A
P3
P2
P1
IC3
IC1 IC2
V1
� Katarzyna Tarnawska
MIKROEKONOMIA
V2
.A1
A2
.
P1
IC2 IC1
�
ą
V1
Zmiana wyboru techniki produkcji pod wpływem
podrożenia czynnika V2 i potanienia czynnika V1
� Katarzyna Tarnawska