Świąd odbytu - przyczyny
Najczęstsze przyczyny świądu odbytu to:
" choroby okolicy odbytowo-odbytniczej , jak choroba
hemoroidalna, szczelina odbytu, ropień i przetoka okołodbytnicza,
wypadanie odbytu
Świąd odbytu
" zakażenie bakteryjne, np. krętkami bladymi, pałeczkami gruz
licy,
bakteriami z grupy Corynebacterium, Pseudomonas aeruginosa,
gronkowcami, a także zakażenia układu moczowego. Nadmierne
wydzielanie z pochwy nasila świąd odbytu
Prof. dr hab. Krzysztof Bielecki
" Zakażenia grzybicze, najczęściej zakażenia grzybami Candida
Klinika Chirurgii Ogólnej i Gastroenterologicznej CMKP
albicans, często będące saprofitami na skórze
Ul. Czerniakowska 231
" zakażenia wirusami opryszczki (herpes). Świąd odbytu
Warszawa
towarzyszy często kłykcinom kończystym
" zakażenia pasożytami, jak np.. owsikami, świerzbem lub
wszawicą łonową
Czynniki sprzyjające
Świąd odbytu - przyczyny
świądowi odbytu
" wrodzona nadwrażliwość skóry, np. na jakiś określony rodzaj
papieru toaletowego
" pierwotne choroby skóry, jak łuszczyca, liszaj, wyprysk,
" Czynniki dietetyczne: czekolada, Coca-cola, ser
leukoplakia
żółty, truskawki, owoce cytrusowe, alkohol, kawa
" czynniki chorobowe i choroby układowe: biegunka, nieszczelność
(tzw. 6 C), ostre potrawy, piwo, duże ilości mleka
odbytu i stałe sączenie z odbytu  tzw. mokry odbyt po różnych
operacjach proktologicznych, cukrzyca, żółtaczka, niewydolność
" Niedobór witamin A i D
nerek, niedobór żelaza, nadczynność tarczycy
" Czynniki psychologiczne
" stosunki płciowe analne i zakażenia przenoszone droga płciową
" zła i niewłaściwa higiena krocza
" Stosunek częstości występowania świądu u kobiet
" otyłość i głęboki rowek międzypośladkowy, nadmierne owłosienie
do mężczyzn, jak 1:4
sprzyjające powstawaniu świądu odbytu
Najczęściej występuje tzw. samoistny świąd odbytu, kiedy nie można
ustalić przyczyny dolegliwości i objawów.
Świąd odbytu
Świąd odbytu - leczenie
 badanie kliniczne
1. Eliminacja z diety czynników nasilających świąd (czekolady,
owoców cytrusowych itd..)
1. Wywiad co do trybu życia, podróży, diety,
2. Rozpoznanie i leczenie chorób okolicy odbytniczo-odbytowej i
nałogów, przebytych chorób, zażywania leków, ogólnoustrojowych, jak np. cukrzyca, alergie
operacji, szczególnie proktologicznych, życia 3. Zaprzestanie stosowania leków miejscowo działających, np..
maści ze steroidami lub antybiotykami. Należy zaprzestać
seksualnego
zażywania antybiotyków o szerokim spektrum działania,
2. Badanie przedmiotowe całego ciała, ze
mogących powodować świąd odbytu w wyniku zaburzeń flory
bakteryjnej jelita
szczególnym zwróceniem uwagi na zmiany
4. Leczenie zakażeń bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych
skórne na łokciach, kolanach, rękach i zgięciach
celowanymi chemioterapeutykami
3. Pełne badanie proktologiczne łącznie z
5. W samoistnym świądzie odbytu zasadniczym postępowaniem
proktoskopią i sigmoidoskopią
jest utrzymanie higieny i stosowanie leków
przeciwbiegunkowych (if wet keep dry, if dry keep wet)
Świąd odbytu - leczenie Operacja sposobem Balla
W przypadkach uporczywego świądu zaleca się:
1. Śródskórne wstrzyknięcie roztworu błękitu metylenowego
(10ml 1% błękitu, 7,5ml 0,25% merkainy z adrenaliną 1:200
000 i 5ml 0,9% NaCl podawać śródskórnie przez igłę do wkłuć
dordzeniowych)
2. Krioterapia lub chirurgiczne wycięcie zmienionej skóry wokół
odbytu i pokrycia ubytku przeszczepem skóry pośredniej
grubości
3. Operacja sposobem Balla (elipsowate cięcia skóry 3-4cm
długości na zewnątrz odbytu, z zachowaniem mostków
skórnych powyżej i poniżej odbytu. Skórę odpreparowuje się
od leżących poniżej mięśni zwieraczy. Następnie wykonuje się
drenaż, a brzegi ran zszywa się sytuacyjnie
Zasady polecane
Zasady polecane
chorym ze świądem odbytu (1)
chorym ze świądem odbytu (2)
1. Utrzymywanie okolicy odbytu w czystości, myjąc bardzo
5. Unikanie stosowania pachnących pudrów z talkiem.
dokładnie po każdym stolcu rano i wieczorem
Najprostsze zasypki typu Zea SORB są najlepsze.
2. Unikanie pocierania okolicy odbytu kawałkami mydła lub
6. Unikanie nadmiernej wilgotności w okolicy odbytu. Nie
szorstkiej flaneli. Należy dokładnie spłukać resztki mydła ze
należy zostawiać na skórze mokrych opatrunków. Trzeba
skóry. Woda, kawałek bawełnianej ściereczki i opuszki
nosić bawełnianą bieliznę  w kroczu powinien być
palców to wszystko, co jest potrzebne do toalety. Najlepiej
swobodny przepływ powietrza.
nie używać mydła.
7. Eliminacja z diety: kawy, cytrusów, alkoholu, czekolady,
sera żółtego, Coca-cola i (zasada 6 C: coffee, citrus,
3. Z daleka od domu i wygodnej toalety należy używać po
C2H5OH, chocolate, cheese, Coca-cola).
oddaniu stolca miękkich, delikatnych, higienicznych
8. Po osuszeniu okolicy odbytu na odbyt trzeba nałożyć
chusteczek zamiast twardego papieru toaletowego.
kawałek bawełnianej tkaniny, która oddziela skórę od
4. Utrzymywanie okolicy odbytu w suchości. Najlepiej osuszyć
majtek.
skórę wchłaniającym ręcznikiem, miękkim papierem lub
suszarką.
Zasady polecane
chorym ze świądem odbytu (3)
9. Niestosowanie maści i kremów poza tymi, które zaleci lekarz
specjalista. Zalecany jest krem o następującym składzie:
Hydrocortisoni hydrochlorici 1,2; Nystatini 1,2 mln j.; Zinci
oxidati 30,0; Vaselini flavi 30,0; Eucerini 120,0, Mf. crem.
10. Dbałość o regularne i miękkie stolce. Nie należy spędzać zbyt
dużo czasu w toalecie. Stolec powinien być oddawany bez
wysiłku. W tym celu należy stosować Konsyl, Metamucyl,
Citrucil, dietę wysokowłóknikową z dużą ilością warzyw i
owoców
11. Poprawa miejscowa nie zwalnia pacjenta od przestrzegania
zasad codziennej higieny krocza i unikania uszkodzenia
mechanicznego skóry okolicy okołoodbytowej przez byt silne
pocieranie lub drażnienie.