Rozdzia�ł 9

Jak zapamiêta�Ś przemówienia, treœ�Ś artyku�łu, tekst roli, notatki i dowcipy.



Mówcê poproszono o zabranie g�łosu. WyraŸnie zdenerwowany podszed�ł do mikrofonu i wyj�ąka�ł:

– D-d-drodzy przyjaciele, k-k-kiedy przyjecha�łem dziœ wieczorem, tylko Pan Bóg i ja wiedzieliœmy, co mam powiedzie�Ś. W tej chwili wie o tym tylko Pan Bóg.



To chyba jedna z najbardziej przykrych scen: zapomnie�Ś "jêzyka w gêbie" w obecnoœci wielu ludzi. A zaraz po niej k�łopotliwe lawirowanie, zdradzaj�ące niepewnoœ�Ś, co siê ma powiedzie�Ś. Jest spraw�ą oczywist�ą, �że ka�żdy, kto wyg�łasza mowê na jakiœ temat, powinien ten temat zna�Ś dobrze; w przeciwnym razie poproszono by przecie�ż o to kogoœ innego. Nie, k�łopoty mówców w trakcie wyst�ąpie�ą bior�ą siê st�ąd, �że zapominaj�ą jakiegoœ s�łowa, albo boj�ą siê, �że im siê to przytrafi.

Na tym, jak s�ądzê, polega problem. Jeœli przemówienie zapamiêtuje siê s�łowo w s�łowo i któreœ z nich w pewnym momencie wylatuje z pamiêci, przemówienie kuleje. Ale dlaczego masz sobie zawraca�Ś g�łowê okreœlonymi s�łowami? Przecie�ż mo�żesz u�ży�Ś innych, s�łu�ż�ących temu samemu celowi. To znacznie lepsze, ni�ż j�ąka�Ś siê i duka�Ś w nadziei, �że pamiê�Ś podsunie w�łaœciwe zdanie, wykute uprzednio "na blachê".

Ludzie, którzy znaj�ą te trudnoœci, uwa�żaj�ą, �że lepiej ju�ż czyta�Ś z kartki. Tak, to rozwi�ązuje problem, chyba �że zapomnisz, w którym miejscu czyta�łeœ albo w ogóle o czym. Wszyscy jednak wiemy, �że czytanie z kartki wywo�łuje u s�łuchaczy pewne znudzenie; w ko�ącu równie dobrze mogliby zabra�Ś tekst przemówienia do domu i przeczyta�Ś je w wolnej chwili.

Wiêc co, nie przygotowywa�Ś siê wcale? Niezupe�łnie. Nawet jeœli siedzisz w temacie, mo�żesz o czymœ zapomnie�Ś, tak jak ten wêdrowny kaznodzieja, który zawsze narzeka�ł, �że najlepsze kazanie wyg�łasza w drodze do domu, kiedy przypomina sobie to wszystko, czego nie powiedzia�ł swoim wiernym, ale wtedy jego jedynym s�łuchaczem jest ko�ą.

Wed�ług mnie najlepszy sposób przygotowania przemówienia, to roz�ło�ży�Ś je na kolejne kwestie. Tak postêpuje wielu wytrawnych mówców. Po prostu robi�ą listê g�łównych tez i myœli i tê listê traktuj�ą jak notatki. Postêpuj�ąc podobnie, nigdy nie zapomnisz �żadnego s�łowa, bo �żadnego nie musisz pamiêta�Ś; w�ątpiê równie�ż, abyœ siê zgubi�ł, gdy�ż szybkie spojrzenie na kartkê wyjaœni, któr�ą kolejn�ą myœl zako�ączy�łeœ i któr�ą powinieneœ zacz�ą�Ś.

Ale dla tych, którzy nie chc�ą polega�Ś na œwistkach papieru, najwiêksz�ą pomoc�ą oka�że siê teraz �ŁMS. Jeœli chcesz zapamiêta�Ś przemówienie myœl po myœli, od pocz�ątku do ko�ąca, znaczy to, �że chcesz zapamiêta�Ś pewn�ą kolejnoœ�Ś, a do tego, jak wiesz, najlepsza jest w�łaœnie ta metoda.

Do tego zadania mo�żesz podejœ�Ś w nastêpuj�ący sposób: najpierw napisz albo przeczytaj ca�łe przemówienie, nanieœ poprawki i przeczytaj je raz jeszcze (nawet dwukrotnie), aby uchwyci�Ś wra�żenie ca�łoœci. Nastêpnie weŸ kartkê papieru i wypisz s�łowa-klucze. To z kolei robisz tak:

Przeczytaj pierwsz�ą tezê przemówienia. Bêdzie to jedno albo wiêcej zda�ą, co nie ma znaczenia, w ka�żdym razie wybierz z nich takie s�łowo lub zdanie, które przypomni Ci ca�ł�ą myœl. To nie jest trudne. W ka�żdym akapicie taki "klucz" znajdziesz zawsze.

Jeœli masz ju�ż pierwsze z nich, szukaj nastêpnych dla kolejnych myœli, i tak a�ż do ko�ąca. W ten sposób powstanie lista s�łów, które przypomn�ą Ci treœ�Ś ca�łego przemówienia. Mo�żesz j�ą oczywiœcie po�ło�ży�Ś przed sob�ą jak notatki, skutek bêdzie ten sam, ale równie dobrze mo�żesz j�ą zapamiêta�Ś dziêki �ŁMS i wyrzuci�Ś wszystkie papiery.

Powiedzmy, �że na zebraniu Komitetu Rodzicielskiego masz mówi�Ś o problemach szko�ły, i �że Twoja lista s�łów-kluczy wygl�ąda tak: t�łum, nauczyciele, po�żar, meble, przedmioty, boisko. Wiesz wtedy, �że powinieneœ zacz�ą�Ś od przedstawienia ciasnoty w klasach, potem przechodzisz do metod nauczania i nauczycielskich pensji, dalej mówisz o przepisach i szkoleniu ppo�ż., co prowadzi Ciê do omówienia wyposa�żenia szko�ły w �ławki, krzes�ła, tablice, sprzêt laboratoryjny, itd. a�ż do Twoich propozycji w sprawie przedmiotów nauczania, rekreacji i lekcji wf.

W �ła�ącuchu skojarze�ą, w którym t�łum �ł�ączy siê z nauczycielem, nauczyciel z po�żarem, po�żar z meblami, itd., ka�żda myœl prowadzi Ciê do nastêpnej, g�ładko i precyzyjnie, a�ż do ko�ąca wyst�ąpienia.

Z pocz�ątku bêdziesz znajdowa�ł zapewne dwa lub trzy s�łowa-klucze dla ka�żdej tezy. Nie szkodzi. Zapisuj tyle, ile potrzebujesz, by zapamiêta�Ś ca�łoœ�Ś. W miarê praktyki liczba tych s�łów bêdzie siê zmniejsza�Ś, a co najwa�żniejsze, bêdziesz mówi�ł z coraz wiêksz�ą pewnoœci�ą siebie, gdy�ż przestaniesz siê ba�Ś, �że o czymœ zapomnisz. Bêdziesz móg�ł swobodnie koncentrowa�Ś siê tylko na tym, co masz do powiedzenia i jak, s�łowa przyjd�ą same.

Jeœli z jakichœ powodów musisz zapamiêta�Ś coœ s�łowo w s�łowo, u�żyj tej samej metody. Skojarze�ą bêdzie tylko wiêcej. Pamiêtaj, �że metody, które tu opisujê, pomagaj�ą Twojej pamiêci d�ługotrwa�łej w tym sensie, �że jeœli zapamiêtasz myœl g�łówn�ą, szczegó�ły przyjd�ą same; szczegó�ły, czyli wszystkie "gdyby", "ale", "i", "poza tym", itd.

W podobny sposób mo�żesz, jeœli chcesz, zapamiêta�Ś treœ�Ś artyku�łu. Najpierw oczywiœcie go przeczytaj, �żeby zorientowa�Ś siê jak wygl�ąda ca�łoœ�Ś, po czym wypisz s�łowa-klucze dla ka�żdej zawartej w nim myœli i zapamiêtaj je poprzez �ła�ącuch skojarze�ą. To wszystko. Po krótkiej praktyce bêdziesz móg�ł to robi�Ś w trakcie czytania.

Bardzo czêsto, nawet kiedy czytam dla rozrywki, trafiam na informacje, które chcê zapamiêta�Ś. Wiêc czytam i dokonujê œwiadomych skojarze�ą. To bardzo przyspiesza samo czytanie. Wielu ludzi dlatego tak wolno czyta, �że zanim dotr�ą do trzeciego akapitu, zapominaj�ą co by�ło w pierwszym i musz�ą wraca�Ś. Co do wspomnianych skojarze�ą: nie musisz �ł�ączy�Ś nimi wszystkiego co czytasz, a tylko to, co chcesz zapamiêta�Ś. Wtedy by�Ś mo�że znajdziesz siê w pierwszej, a nie drugiej kategorii czytelników, o których ameryka�ąski wychowawca William Lyon Phelps pisa�ł, �że "... dziel�ą siê na tych, którzy czytaj�ą, aby zapamiêta�Ś i tych, którzy czytaj�ą, aby zapomnie�Ś".

Metoda �ł�ączenia s�łów-kluczy przydaje siê równie�ż w nauce ról teatralnych i piosenek. Poniewa�ż w tym przypadku musisz zapamiêta�Ś tekst s�łowo w s�łowo, tych "kluczy" bêdzie oczywiœcie wiêcej, ale sama praca jest �łatwiejsza. Jeœli masz np. k�łopoty z zapamiêtaniem co i kiedy mówisz na scenie, skojarz ostatnie s�łowo kwestii partnera z pierwszym Twojej. Mo�żesz to zrobi�Ś równie�ż wtedy, kiedy rola wymaga gestu, nie s�łów. Jeœli po ostatnim s�łowie partnera, np. "spacer", powinieneœ siê schyli�Ś i podnieœ�Ś niedopa�łek papierosa, zobacz siebie w czasie spaceru, jak co krok zbierasz pety (w ten sposób nigdy nie wejdziesz w nie swoje kwestie).

I jeszcze jedno zastosowanie skojarze�ą i s�łów-kluczy. Jak czêsto zdarza�ło Ci siê, �że s�łysza�łeœ parê niez�łych dowcipów, a kiedy chcia�łeœ je powtórzy�Ś, nic z tego nie wysz�ło, bo wszystkie zapomnia�łeœ?

Mówisz, �że wszystkie ostatnio s�łyszane kawa�ły wylatuj�ą Ci co do jednego z pamiêci. Có�ż, jak twierdzi Irwin S. Cobb: "Dobry opowiadacz dowcipów to facet, który ma dobr�ą pamiê�Ś i nadziejê, �że pamiê�Ś jego s�łuchaczy jest o wiele gorsza"; ale wracaj�ąc do rzeczy, system s�łów-kluczy równie�ż i tu przydaje siê znakomicie.

Wystarczy wzi�ą�Ś tylko jedno s�łowo z dowcipu, najlepiej z pointy, które przypomni Ci ca�ł�ą jego treœ�Ś, po czym wykorzystuj�ąc skojarzenia s�łów-kluczy i ZMP zapamiêta�Ś wszystkie kawa�ły albo w kolejnoœci, albo wed�ług numerów.

Powiedzmy, �że s�łysza�łeœ taki dowcip:

Dwóch facetów posz�ło do kina na film O jeden most za daleko. W po�łowie filmu zawi�ązuje siê rozmowa:

– Wezm�ą ten most, czy nie wezm�ą?

– Nie wiem.

– Zak�ład, �że nie wezm�ą? O pó�ł miliona?

– Zak�ład.

Mostu, jak wiadomo, nie wziêto. Ten, który wygra�ł zak�ład mówi:

– Wiesz, stary, �żartowa�łem z tym zak�ładem. Ja ju�ż widzia�łem

ten film.

– Ja te�ż, mówi ten drugi, i to dwa razy. Ale myœla�łem, �że do

trzech razy sztuka.

Jeœli chcesz zapamiêta�Ś ten dowcip razem , powiedzmy, z dziesiêcioma innymi, mo�żesz jako s�łów-kluczy u�ży�Ś: "most", lub: "dwóch ludzi w kinie". Ka�żde z nich przypomni Ci treœ�Ś anegdoty, jeœli oczywiœcie w�ł�ączysz je do �ła�ącucha skojarze�ą.

Jedna z pamiêciowych sztuczek z gazet�ą, któr�ą czêsto prezentujê w czasie swoich wystêpów, tak�że ma wiele zastosowa�ą. Jest bardzo efektowna, cho�Ś w istocie bardzo prosta i �łatwa. Wygl�ąda tak: publicznoœci rozdajê najpierw kilka egzemplarzy jakiegoœ magazynu ilustrowanego, po czym proszê o podanie numeru strony. Sztuczka polega na tym, �że opisujê dok�ładnie wszystkie zdjêcia widoczne na tej stronie.

W istocie chodzi tylko o wykorzystanie ZMP i, okazjonalnie, �ŁMS. Aby zapamiêta�Ś, co jest na poszczególnych stronach, wystarczy skojarzy�Ś numer strony, czyli odpowiedni�ą zak�ładkê, z tym, co na tej stronie wida�Ś.

Na przyk�ład: Jeœli na stronie 1 umieszczono zdjêcie samolotu, znajdujê œmieszne skojarzenie miêdzy "do�łem" (1) a samolotem.

Strona 2 to reklama pasty do butów. �Ł�ączê "Noego" (2) z past�ą.

Na stronie 3 widzê zdjêcie stadniny ko�ąskiej. Kojarzê "mysz" z koniem.

Strona 4 to scena cyrkowa. Wi�ą�żê "ry�ż" (4) z cyrkiem.

Na stronie 5 widnieje reklama telewizora. Kojarzê "liœ�Ś" (5) z odbiornikiem TV.

Na stronie 6 – przegl�ąd nowoœci wydawniczych. �Ł�ączê "je�ża" (6) z ksi�ą�żkami.

I to wszystko. Wystarczy powtórzy�Ś te wszystkie skojarzenia 2-3 razy, aby zapamiêta�Ś dok�ładnie, co jest na ka�żdej stronie. Jeœli na którejœ z nich jest wiêcej fotografii, wykorzystaj �ŁMS. Powiedzmy, �że strona 14 poœwiêcona jest modzie i przedstawia kapelusz, rêkawiczki, a na trzecim zdjêciu sukienkê.

Najpierw po�ł�ącz TIR (14) z pierwszym zdjêciem, tj. kapeluszem a potem skojarz kapelusz z rêkawiczkami, a te z sukienk�ą. Kiedy us�łyszysz nr strony, TIR przywiedzie Ci na myœl kapelusz, kapelusz przypomni o rêkawiczkach, a rêkawiczki wywo�łaj�ą obraz sukienki.

W czasie swoich wystêpów okreœla�łem równie�ż, w którym miejscu strony znajduje siê konkretne zdjêcie; czy na górze, czy w dolnym lewym rogu, na œrodku, itd. Oczywiœcie Ty te�ż to potrafisz i to bez dodatkowego wysi�łku.

Wiesz, bo powtarzam to do znudzenia, �że wiêkszoœ�Ś roboty wykonuje za nas pamiê�Ś d�ługotrwa�ła; opisywane przeze mnie metody wzmacniaj�ą j�ą tylko i u�łatwiaj�ą jej pracê. Najlepszym przyk�ładem jest wlaœnie to �Świczenie z gazet�ą. Aby dokona�Ś jakichkolwiek skojarze�ą, musisz przede wszystkim coœ naprawdê zobaczy�Ś. Wiêc po wywo�łaniu numeru strony, odpowiednia zak�ładka "zreprodukuje" w Twoim umyœle wszystko co na niej jest, niemal w ka�żdym szczególe. Po prostu bêdziesz wiedzia�ł, w jakim miejscu strony jest jakie zdjêcie. Mo�żesz to jednak sprawdzi�Ś tylko próbuj�ąc.

Czego na razie jeszcze nie potrafisz, to zapamiêta�Ś nazwiska wydrukowanego w gazecie. Stanie siê to �łatwe, kiedy przeczytasz rozdzia�ły o zapamiêtywaniu twarzy i nazwisk, i o tym, jak wykorzysta�Ś s�łowa lub zdania zastêpcze.

A teraz opanuj ostatnie zak�ładki do pe�łnej liczby 100:

76 – KiJ

77 – KuK

78 – KaWa

79 – KaPe�Ś

80 – WóZ

81 – WaTa

82 – WiNo

83 – WyMiê

84 – WóR

85 – FaLa

86 – WiJ

87 – WeK

88 – WarzyWa

89 – WiePrz

90 – PieS

91 – BuT

92 – PioN

93 – IBM

94 – BaR

95 – BaL

96 – BoJa

97 – P�ąK

98 – PaW

99 – PaPa

100 – Dzeus



Potrafisz teraz liczy�Ś od jednego do stu tylko przy pomocy obrazów. Wspaniale. Co wiêcej, wcale nie musisz tego specjalnie �Świczy�Ś. Jad�ąc do pracy lub robi�ąc coœ, co nie wymaga specjalnego skupienia, przypominaj sobie po prostu wszystkie te obrazki. Taki sporadyczny nawet trening sprawi, �że bêdziesz je zna�ł tak dobrze, jak cyfry od 1 do 100.