ZASTOSOWANIE TOKSYNY BOTULINOWEJ W DERMATOLOGII

TOKSYNA BOTULINOWA (BTX)

• jedna z najsilniejszych znanych trucizn

• produkowana przez laseczki jadu kiełbasianego Clostridium botulinum

• wyróżnia się 8 podtypów (A,B,C1,C2,D,E,F,G), z których podtyp A jest stosowany w celach medycznych

MECHANIZM DZIAŁANIA

- toksyna botulinowa blokuje uwalnianie acetylocholiny z zakończeń nerwowych, dotyczy to głównie synapsy nerwowo-mięśniowej i ma przebieg trójfazowy:

• 1 faza - trwa ok. 30 minut, polega na wiązaniu toksyny z receptorami presynaptycznymi

• 2 faza - transport BTX do wnętrza zakończenia nerwowego

• 3 faza - zahamowanie uwalniania acetylocholiny, następstwem czego jest odnerwienie i zanik mięśnia

- mechanizm działania toksyny botulinowej jest procesem odwracalnym i po kilku miesiącach zazwyczaj dochodzi do odtworzenia sytuacji sprzed odnerwienia. Jest to ważne z dwóch powodów:

• efekt terapeutyczny toksyny botulinowej jest ograniczony w czasie i dla jego podtrzymania konieczne jest regularne podawanie toksyny

• ewentualne działania niepożądane są również ograniczone w czasie i ustępują całkowicie bez żadnej dodatkowej ingerencji

KLINICZNE ZASTOSOWANIE TOKSYNY BOTULINOWEJ

DERMATOLOGIA	OKULISTYKA	NEUROLOGIA
zmarszczki między brwiami	zez	połowiczy przykurcz twarzy
kurze łapki	kurcz powiek	asymetria twarzy
zmarszczki na czole	oczopląs	dystonia ustno-żuchwowa
zmarszczki wokół ust		dystonia szyjki macicy
napięte pasma mięśnia szerokiego szyi		kurczowy kręcz karku skurcz zwieracza
opadanie brwi		pocenie smakowe
nadmierne pocenie dłoni		ruchy towarzyszące
nadmierne pocenie pach		nadmierne łzawienie

PRZECIWSKAZANIA DO STOSOWANIA TOKSYNY BOTULINOWEJ

• myasthenia gravis

• zespół Lamberta-Eatone

• uczulenie na albuminy ludzkie

• nie należy stosować u kobiet w ciąży i karmiących

POWIKŁANIA PO ZASTOSOWANIU TOKSYNY BOTULINOWEJ

• lekkie zaczerwienienie i zasinienie w miejscu wkłucia, co ustępuje po kilku godzinach lub dniach

• opadanie powieki górnej, które ustępuje po kilku tygodniach

• opadnięcie kącika ust

• osłabienie siły mięśniowej dłoni, o charakterze przejściowym

• bardzo rzadkie- wywiniecie powieki, obniżenie powieki dolnej, podwójne widzenie, krwiak w miejscu wkłucia, przejściowy ból głowy

• toksyna botulinowa nie przechodzi przez barierę krew-mózg i dlatego nie wpływa na centralny układ nerwowy

2

---