NAUCZANIE NA TLE POJĘĆ UCZENIE SIĘ,
KSZTAŁCENIE I WYCHOWANIE:
Dydaktyka jest nauką o nauczaniu i uczeniu się, są
to jej podstawowe pojęcia. Wiążą się one z innymi-
kształcenie i wychowanie.
Nauczanie rozumiane jako pracę nauczyciela z
uczniami organizowaną zazwyczaj w szkole.
Jest to planowa i systematyczna praca mająca
na celu wywołanie pożądanych zmian w postęp-
owaniu i dyspozycjach całej osobowości. W toku
tej pracy nauczyciel kieruje procesem opanowania
przez ucznia wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie
oraz kształci umiejętności zastosowania tej wiedzy
o przyrodzie, społeczeństwie oraz praktyce. Nauczy-
ciel ukształtowuje stosunek ucznia do przyrody i ludzi,
kształci on moralność i charakter ucznia oraz rozwija
zdolności poznawcze i Zainteresowania twórcze. Nau-
czanie, to aktywizowanie ucznia i kierowanie procesem
uczenia się. Kształcenie, to ogół procesów i czynności
umożliwiających ludziom poznanie przyrody i społecz-
eństwa, kultury a zarazem uczestnictwa w ich przekształcaniu.
Umożliwia ono także wszechstronny rozwój sprawności
fizycznych i umysłowych, uzdolnień, zainteresowań i
zamiłowań, przekonań i postaw oraz zdobycie pożądanych
kwalifikacji zawodowych. Jest zawsze procesem planowym,
systematycznym, zamierzonym w przeciwieństwie do
nauczania i uczenia, które mogą być okazjonalne i
przypadkowe. Wychowanie, to świadomie organizowana
działalność społeczna, której celem jest wywołanie
określonych zmian w osobowości człowieka. Obejmuje
ono stronę poznawczo-instrumentalną, aksjologiczną.
Wychowanie szeroko rozumiane, to wszelkie działanie
środowiska społecznego i przyrodniczego na człowieka.
Jest to działalność zinstytucjonalizowana. Wychowanie
jest procesem szerszy, niż kształcenie.
POJĘCIE UCZENIA SIĘ W ASPEKCIE PSYCHOLOGII,
FIZJOLOGII I DYDAKTYKI:
Uczenie się jest systematycznym, zamierzonym i długotrwałym
zbiorem ściśle ze sobą powiązanych czynności. Ma charakter
celowy, świadomy, ciągły, planowy.
W aspekcie dydaktyki: wg Kulisiewicza uczenie się to proces
zamierzonego nabywania przez uczący się podmiot określonych
wiadomości, umiejętności i nawyków, dokonujących się w toku
bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości.
Wg Okonia uczenie się jest procesem w toku, którego na
podstawie doświadczenia, poznania i ćwiczenia powstają nowe
formy zachowania i działania lub ulegają zmianom formy wcześniej
nabyte.W aspekcie psychologii : wg Z.Włodarskiego uczenie
się to proces zachodzący w układzie nerwowym, a którego
efektem są zmiany w zachowaniu lub nabywane doświadczenie
wyrażające się w modyfikacji zachowań. W aspekcie fizjologii:
wg Z. Putkiewicza uczenie się zależy od możliwości rozwojowych
jednostki. Małe dziecko uczy się dzięki poznawaniu rzeczywistości
w sposób bezpośredni, starsze może ją poznawać w sposób
bardziej pośredni, a młodzież zdobywa szereg doświadczeń
całkowicie pośrednio.
SYSTEMY DYDAKTYCZNE:
System dydaktyczny to całokształt zasad
dydaktycznych oraz treści, metod, środków
nauczania-uczenia się tworzące spójną
wewnętrzną strukturę i podporządkowanie
realizacji i społecznie akceptowanych celów
kształcenia. Jego elementy składowe: środki
dydaktyczne, metody nauczania, zasady
dydaktyczne. W systemie dydaktycznym
uczestniczą: osoby: nauczyciel i uczeń,
procesy nauczania i wychowania oraz
uczenia się i samokształcenia, współczynniki:
zasady, metody, organizacja, treści, środki,
baza materialna. Wyróżniamy trzy systemy
dydakt. : system tradycyjny- dyd. Herbertowska,
system związany z nurtem nowego wychowania
- dyd. Deweyowska, system współczesny.