HISTORIA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH 11.01.2005

• Na 2 strony (geneza, problem, wnioski i ocena)

1. rewolucja amerykańska

2. rewolucja francuska

3. system napoleoński

4. kongres wiedeński

5. święte przymierze

6. zjednoczenie Włoch

7. zjednoczenie Niemiec

8. doktryna Monroe'ego

9. wojna secesyjna

10. rewolucja Mejdżi

11. Chiny na przełomie 19/20 wieku

12. kwestia bałkańska i turecka przed 1 WŚ

13. powstanie 3 przymierza

14. powstanie 3 porozumienia

15. rewolucja bolszewicka

16. sprawa polska w 1 WŚ

17. narodziny panamerykanizmu

18. USA wobec 1 WŚ

19. traktat wersalski

20. Liga Narodów

21. traktat w Rapallo

22. traktat w Locarno

23. konferencja monachijska

24. pakt Ribbentrop-Mołotow

25. Afryka na przełomie 19/20 wieku

26. orędzie prezydenta Wilsona

27. wielka koalicja w latach 2 WŚ

28. karta atlantycka i deklaracja narodów zjednoczonych

29. konferencja jałtańska

30. ONZ

TEMAT: SPRAWA POLSKA PODCZAS I WOJNY ŚWIATOWEJ

• W 1914 pojawiła się nadzieja w społeczeństwie polskim na odzyskanie niepodległości

• Konflikt zaborców

• Różne koncepcje wykorzystania tej sytuacji

• Orientacja na Rosję - Narodowa Demokracja - Dmowski, spodziewali się sukcesu Rosji i w rezultacie zwycięstwa Ententy, przyłączenie do zaboru Rosyjskiego ziem zaborów A-W i N, i powstanie państwa o pewnym zakresie autonomii

• Orientacja na Austro-Węgry - szansą dla Polski jest przyłączenie do zaboru Austro-Węgierskiego, gdzie była największa swoboda, ziem zaboru Rosyjskiego i szansa na przekształcenie Austro-Węgier w Austro-Węgro-Polskę

• W 1914 roku na terenie zaboru A-W tworzono organizacje paramilitarne, za zgodą Wiednia, były to organizacje strzeleckie

• 30.-7.1914 - ogłoszono mobilizacje wszystkich organizacji, miejscem mobilizacji Oleandry (dzisiaj część Krakowa)

• 03.08.1914 - utworzono 1 kompanię kadrową

• Utworzono także batalion

• W sumie około 3.000 żołnierza

• Na czele 1 kadrowej i batalionu stał Piłsudzki

• Wyruszył on na teren zaboru Rosyjskiego i zmierzał do Kielc, przekonany, że Polacy go poprą

• Ale wkroczenie do Kielc nie wzbudziło entuzjazmu

• Kwestia co zrobić?

• Obawy Wiednia

• Decyzja o rozwiązaniu oddziałów

• Interwencja polskich polityków - koło polskie w parlamencie - dowodził nim Juliusz Leo

• 27.08.1914 - decyzja o utworzeniu 2 legionów polskich

• Miały być tworzone z Polaków zamieszkujących zabór A-W, nie przewidzianych do mobilizacji przez sztab A-W

• 1 legion - wschodni - baza Lwów

• 2 legion - zachodni - baza Kraków

• Po 10.000 ludzi

• Legion wschodni rzucony na bitwę galicyjską, zakończoną zwycięstwem Rosji

• Tym samym legion wschodni został rozbity, z jego resztek utworzono pułk włączony do legionu zachodniego

• 3 brygady użyte na froncie wschodnim - walki w 1915 i 1916 roku, ale walczyły oddzielnie

• Pewne sukcesy - bitwy pod Kostuchniówką - dowodził Piłsudzki

• Piłsudzki podaje się do dymisji

• Austriacy wycofują polaków z frontu

• Docenili ich, chcieli ich dalej wykorzystywać na frontach

• 1916 - Verdum

• Szansą dla frontu było pozyskanie milionów polaków z zaboru Rosyjskiego

• Prawo międzynarodowe - nie można wcielać do armii z terenów podbitych, ale ochotniczo mogą ludzie wstąpić

• 5.11.1916 - orędzie 2 cesarzy - zapowiedz budowy państwa Polskiego z terenów wyzwolonych - zabór Rosyjski

• Chodziło o efekt propagandowy

• Nie przyniosło efektu

• Utworzono 06.12.1916 tymczasową radę stanu - namiastkę władzy Polskiej - miała przejmować tereny wyzwolone

• Piłsudzki obejmuje w niej funkcje kierownika sił zbrojnych

• Przystąpiono do tworzenia polskich sił zbrojnych (niezależnych)

• Nie udało się ich zbudować

• Brygady były przeszkalane i wyposażane przez Niemców

• Lipiec 1917 - żołnierze mieli złożyć przysięgę na wierność cesarzowi

• Piłsudzki rozczarowany - odmawia złożenia i wzywa do bojkotu

• Aresztowany i trafia do Magdeburga

• Większość legionistów odmawia i zostaje internowana

• Niektórzy złożyli np. Haller, Sikorski, Zajączkowski

• Z tych co złożyli utworzono polski korpus pomocniczy liczący około 7.000 żołnierzy

• Korpus został skierowany w rejon Przemyśla

• Listopad 1917 - rozejm R-N

• Haller sprzeciwia się, razem z jednym z pułków przekracza granicę i rusza na Rosję

• Dołącza do 2 brygady polskiej

• Rosjanie zgodzili się w 1914 na utworzenie dywizji Pułaskiej (w Puławach)

• Rozbudowana do wielkości brygady

• 1 brygada - około 30.000 ludzi, dowodził Dowbór-Muśnicki, komenda polska

• Rozformowano

• Utworzono 2 brygadę polska w Besarabii

• Haller objął dowództwo jak przekroczył

• Maj 1918 - bitwa pod Kaniowem z Niemcami

• Brygada rozbita, Haller ucieka do Francji

• W rejonie Bayom we Francji też tworzono odziały polskie

• W 1914 roku nie udało się utworzyć pułku

• 1 kompania włączona do 1 pułku legii cudzoziemskiej

• Pod Dmowskim organizowano armię polska z polaków francuskich + ochotnicy z Europu i USA, dowodził Haller

• Dobrze zorganizowana i wyposażona

• Na terenie zaboru R istniała tajna organizacja wojskowa licząca około 20.000 członków - ważna rola tych oddziałów

• Piłsudzki zostaje naczelnikiem państwa polskiego

• Listopad 1918

• O kształcie granicy będzie decydować siła polskiego orędzia

• Konferencja pokojowa zdecyduje o granicach, ale dla wzmocnienia delegacji polskiej wysłano na nią również ekspertów którzy mieli przekonać zachód przekazaniu dostępu do morza itd.

• Kształt granicy z Rosją zależał od siły polskiego orędzia

• Od listopada 1918 w Galicji Wschodniej

• Walki Polski z Ukrainą

• Lato 1919 - likwidacja Ukrainy przez amię czerwoną

• 1919 latem - linia frontu - około 1000km

• 1919 latem i jesienią skuteczniejszy i lepszy żołnierz polski

• Front przesuwa się na wschód

• Szansa na likwidacje rewolucji - tak niektórzy historycy uważają

• Ale Piłsudzki nie zgodził się, nie chciał, bał się ze będzie odbudowa Rosji carskiej, a pozostawienie bolszewików słabych korzystniejszym rozwiązaniem w tym momencie

• Pyzatym w 1919 roku konieczne było utrzymanie na granicy niemieckiej 60.000 żołnierzy - na wypadek niespodzianki ze strony Niemiec

• Bolszewicy opanowują sytuacje w Rosji i ofensywa na Polskę

• Główna radzieckie ugrupowanie płn-zach na czele z Tuchaczewskim

• Kwiecień 20 roku - uderzenie wyprzedzające na Rosję

• Szybkie wejście do Kijowa 8 maja

• Wjechali do kijowa tramwajami

• Na początku czerwca bolszewicy przełamują front na południu

• Polacy musieli się wycofywać żeby nie dopuścić do rozbicia frontu

• Dramatyczna sytuacja Polski przed bitwą warszawską

• Wielkie zwycięstwo

• Między innymi dzięki Stalinowi - był pewny zwycięstwa i nie wykonał rozkazu Tuchaczewskiego

3

---