HISTORIA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH 19.10.2004

TEMAT: KONGRES WIEDEŃSKI

• Wrzesień 1914 - zwołanie kongresu

• 16 państw większych

• Komitet 4 - najistotniejsze decyzje - dyrektoriat

• Ok. 200 przedstawicieli księstw itd. zlikwidowanych przez Napoleona

• 100.000 ludzi w sumie

• Najsilniejsza pozycja cara Aleksandra 1 - potęga militarna Rosji - około 800.000 żołnierzy, a np. WB czy A o 250.000

• Architekci: car Aleksander 1, kanclerz Austrii Klemens Metternich, brytyjski minister spraw zagranicznych Robert Castello, francuski minister spraw zagranicznych - Książe Talleyrand

• Talleyrand był biskupem, na jego wniosek uchwalono sekularyzacje dóbr kościelnych, ekskomunikowano go, był dyplomata w Londynie, oskarżono go o kontakty z królem, wyemigrował do USA za rządów dyrektoriatu, od 1979 minister spraw zagranicznych, otrzymał tytuł księcia Benewentu od Napoleona, w 1807 usunięty przez Napoleona ze stanowiska, był na usługach cara i Metternicha, w 1814 roku stanął na czele rządu tymczasowego, podpisał 1 paryski traktat pokojowy

• 3 zasady obowiązujące na kongresie:

• Restauracji - wszystkie zmiany w rewolucji i okresie wojen Napoleońskich uznano za niebyłe

• Legitymizacji - przywracanie na tron strąconych w czasie rewolucji dynastii

• Równowagi sił - stabilizacja, pokój, forsowana przez WB

• Główne problemy

• Sprawa Polski i Saksonii

• Podzieliły one zwycięskie mocarstwa

• Aleksander chciał podporządkować całe Księstwo Warszawskie (zabór rosyjski _ kawałek zaboru pruskiego)

• Prusy chciały odzyskać ziemie swojego zaboru

• Austria i WB też nie chciały dać Rosji Księstwa Warszawskiego

• Saksonia do Prus - naruszenie równowagi w państwach niemieckich

• Do marca 1816 - rozważanie problemów

• Ucieczka napoleona z Elby

• 13 marca - deklaracja o wyjęciu Napoleona spod prawa

• Napoleon w 3 tygodnie przekroczył Alpy i pokonał marszałka Neya

• Ney przeszedł na stronę Napoleona

• Napoleon wkracza do Paryża i zmusza Ludwika 18 do ucieczki

• Reformuje armię i wyrusza z Paryża żeby zaatakować siły koalicji zanim się połączą

• 16.06 - pokonał prusaków

• 18-06 - Waterloo (blisko Brukseli), Napoleon nie mógł przełamać linii księcia Wellingtona, wojsko pruskie przybyły i pobiły Napoleona

• Napoleon oddał się w ręce dowódcy brytyjskiego okrętu wojskowego, chciał wyemigrować do USA, został zesłany na Św. Helenę

• Zebrał się znowu kongres

• Przywrócić prawa monarchii

• Zagrożenie rewolucją

• Mała uwaga na względy narodowościowe

• Traktat końcowy

• 121 artykułów, 17 aneksów

• Dzieło ponadczasowe

• Przywróciło poprzedni ład

• Belgia włączona została do Królestwa Niderlandów

• Dani przyznano Szlezwik, Holsztyn

• Austria zyskała Wenecje, Tyrol, Triest, Dalmację, Lombardię

• Niemcy podzielone zostały na 38 państw

• Polska rozdarta między zaborców - 2 księstwa - Królestwo Polskie nierozerwalnie związane z Rosją i Wielkie Księstwo Poznańskie + Gdańsk i Toruń do Prus, Galicja do Austrii, Kraków i okolica - wolne miasto pod patronatem państw zaborczych

• Prusy - wyspa Rugia, ziemie w Nadrenii i Westfalii, północna Saksonia

• W państwach włoskich krewni cara austriackiego

• Anglia - poszerzyła posiadłości kolonialne - Malta, Wyspy Jońskie, płd. Afryka, utrzymała pozycje władcy mórz

• Rosja - kosztem Finlandii, Besarabii i Księstwa Warszawskiego

• Aneksy - akty dodatkowe

• Deklaracja mocarstw o zniesieniu handlu niewolnikami, tylko 8 krajów podpisało i bez konkretnego terminu wejścia w życie

• Przepisy o rangach przedstawicieli dyplomatycznych

• Niewolnictwo i handel niewolnikami zniesiono w koloniach brytyjskich dopiero w 1834 roku, 1865 - wojna secesyjna, 1889 - międzynarodowa konwencja w sprawie zniesienia niewolnictwa

• Regulacja służby dyplomatycznej

• Wcześniej spoty co do pierwszeństwa posłów poszczególnych państw na spotkaniach międzynarodowych

• Opracowano pragmatykę dyplomatyczną

• Ambasador, legat papieski, nuncjusz papieski, posłowie

• Nowy ład

• Tłumienie wszelkich ruchów republikańsko-demokratycznych, wszelkich niepokoi narodowych

• Pierwsza historyczna próba utworzenia ładu w skali całego kontynentu

• Nowy ład zabezpieczony przez Akt Świętego Przymierza - Paryż 26.09.1815 - twórca car Aleksander 1

• Akt Świętego Przymierza deklarował wieczyste braterstwo, wzajemną pomoc, kierowanie się w polityce zasadami chrześcijańskimi

• Wszystkie państwa zaproszono z wyjątkiem Turcji

• WB też nie podpisała - widziała w Świętym Przymierzy próbę zorganizowana koalicji kontynentalnej pod egidą Rosji

• Państwo kościelne - papież Pius 7 nie podpisał o kraje niekatolickie uczestniczyły i nie chciał

• 20. 11. 1815 - drugi Pokój Paryski, granice Francji z 1790, 700 mln franków kontrybucji, 150.000 armia okupacyjna utrzymywana przez Francję

• Odnowienie sojuszy A-P-R-WB - ścisła współpraca, nadzór nad Francją, okresowe zwoływanie kongresów międzynarodowych

• Koncert mocarstw - główna rola R+A+P - państwa Świętego Przymierza

BAŁKANY

• Osłabienie Turcji

• Łakomy kąsek

• Rywalizacja Rosji i Wielkiej Brytanii o akweny morskie

• Koncepcja Metternicha - interweniowanie w państwach gdzie ład zagrożony

• Opawa 1820 - kongres, zasada interwencji w wypadku rewolucji w jakimkolwiek państwie

• Wysłanie wojski Austrii do Neapolu i przywrócenie tronu władcy, w Piemoncie to samo

• Powstanie greckie 1821 - 1 poważne naruszenie równowagi, wymierzone przeciw Turcji

• Imperium Osmańskie było istotnym elementem równowagi

• Wspólna interwencja Rosji, Francji i Wielkie Brytanii

• 1827 - połączone floty pokonują flotę Turcji

• 1828 - podejście Rosjan pod Konstantynopol

• 1829 - pokój w Adrianopolu - Grecy uzyskali niepodległość, Mołdawia i Wołoszczyzna - protektorat Rosyjski, w cieśninach wolność żeglugi handlowej

• Wyzwoliło rywalizacje mocarstw

• Rozpad tureckiego panowania

BELGIA

• 1830 - rewolucja Belgijska

• Wydarzenia lipcowe we Francji - 1830 - Karol 10 wydał dekrety o rozwiązaniu izby deputowanych i wprowadzenia nowego prawa wyborczego, 27 lipca - rewolucja w Paryżu, 30 lipca - Ludwik Filip

• 30.10 - kongres narodowy Belgii ogłasza niepodległość

• Wroga postawa cara Mikołaja 1

• Listopad - przygotowania armii Rosyjskiej do marszu na Belgie

• Interwencja zagasiły też Prusy

• Francja zadeklarowała gotowość do wojny w obronie Belgii

• 1830 - powstanie listopadowe ratuje Belgie i pokój w Europie

• Konferencja Londyńska 20.12.1830 - uznanie niepodległości Belgii

SZANSA NA UMIĘDZYNARODOWIENIE SPRAWY POLSKIEJ

• Maj 1863 - brytyjski minister spraw zagranicznych Russel zapewnił Czartoryskiego, że w przypadku pojawienia się na morzach okrętu o biało-czerwonej banderze to Wielka Brytania uzna rząd powstańczy za obowiązujący

• Kupiono statek „Princessa” i nadano mu imię „Kościuszko”

• W Maladze aresztowano całą załogę

WOJNA KRYMSKA

• Przyczyna - konflikt Rosyjsko-Turecki

• Rosja chciała politycznie umacniać swoje wpływy na Bałkanach

• 1853 - wybuch wojny, car chciał od sułtana zgody na objęcie protekcją wszystkich prawosławnych w Turcji, sułtan nie zgodził się

• Listopad 1853 -bitwa pod Synopą - admirał Paweł Nachimow pokonał flotę turecką, ostatnia bitwa okrętów drewnianych

• Na morze czarne wpłynęły okręty Francji i Wielkiej Brytanii

• 1.02.1854 - car wypowiada wojnę Francji i Wielkiej Brytanii

• Rozpoczęcie wojny krymskiej

• Rosja przeciw Turcji+F+WB

• Działania wojenne na Krymie

• Zacofanie Rosji techniczne i ekonomiczne

• Przełomem było zdobycie 8.09.1855 Sewastopola i zniszczenie Rosyjskiej floty czarnomorskiej

• Pojawienie się okrętów opancerzonych - Francuzi wymyślili żeby okuć blachą

• Kongres pokojowy - Paryż 25.02.-30.03.1856

• Art.13 - neutralność morza czarnego, wydane zmniejszenie znaczenia Rosji na bliskim wchodzie

• Ostateczny upadek Świętego Przymierza

1

---