Roslinne substancje biologicznie czynne . cd.
Alkaloidy - sa to zwiazki organiczne pochodzenia roslinnego majace w czasteczce wbudowany azot. W roslinach wystepuja jako sole kwasu cytrynowego lub jablkowego. W wodzie sa trudno rozpuszczalne. W zaleznosci od struktury chemicznej wyruznia sie nastepujace alkaloidy :
- pirydynowe - znajdujace sie np w palmach
- chinolowe - znajdujace sie w korze chinowej
- izochinolowe - znajdujace sie w maku lekarskim
Fitosterole - otrzymuje sie je z niezmydlajacej sie czesci tluszczu roslinnego. Maja budowe sterolu. Wystepuja w takich roslinch jak : lopian, pokrzywa, chmiel, jalowiec oraz jaskolcze ziele.
Fitohormony - sa to hormony roslinne. W swojej funkcji podobne do hormonow ludzkich. Fitohormony uzyskuje sie z kielkow roslin. Glownie pszenicy, ryzu i kukurydzy.
Sluzy i pektyny - sluzy sa to naturalne koloidalne mieszaniny wielocukrow (pentoz i heksoz) oraz kwasow uronowych, ktore pecznieja w wodzie tworzac zele galaretowate o strukturze koloidalnej. Sluzy wystepuja w korzeniach prawoslazu, nasionach lnu, w kwiatach malwy oraz w lisciach zywokostu. Sluzy dzialaja ochronnie i zmiekczajaco. Stosuje sie je w maseczkach nawilzajacych na cere wrazliwa i tlusta. Pektyny sa to zwiazki podobne do sluzow zbudowane z pentoz i heksoz oraz z kwasu w krotym znajduja sie czasteczki galaktozy i kwasu urynowego (jest to kwas galaktourynowy). Pektyny w wodzie pecznieja tworzac koloidalne roztwory zastygajace w formie galaretek. Duze ilosci pektyn znajduje sie w owocach. W kosmetyce pektyny znajduja zastosowanie w kremach beztluszczowych.
Zwiazki krzemu - znajduja sie one prawie w kazdej roslinie, a szczegolnie duzo krzemu posiada skrzyp. Ziola z zawartoscia krzemu stosuje sie przy wypadaniu wlosow i kruchosci paznokci.
Kawasy organiczne zawarte w roslinach - najwazniejsze to kwas cytrynowy, jablkowy, mrowkowy, szczwiowy, bursztynowy, galusowy, sorbowy oraz winowy. Dzialaja przeciwzapalnie i przeciwbakteryjnie.
(glukoza oraz alkohol to dwie substancje, ktore przenikaja do organizmu bezposrednio do organizmu z pominieciem ukladu trawiennego)
Weglowodany - (cukrowce) dziela sie na:
- cukry proste - glukoza, fruktoza, galaktoza, ramnoza;
- oligosacharydy (zwiazki zbudowane z kilku cukrów prostych połączonych wiązaniem glikozydowym) - sacharoza (buraki cukrowe, trzcina cukrowa), maltoza (nasiona jeczmienia), laktoza (cukier mlekowy);
- polisacharydy - skrobia, celuloza, sposrod zwierzecych do najwazniejszych nalezy kwas hialuronowy oraz glikogen;
Bialka - bialka proste to proteiny, zbudowane sa wylacznie z alfa -amiokwasow i naleza do nich bialka nasion roslin motylkowych. Tego typu bialka nosza nazwe globulin. Druga grupe bialek prostych czyli protein stanowia skleroproteiny o budowie wlokienkowej nalezy do nich kolagen i keratyna. Bialka zlozone (proteidy) oprocz czesci bialkowej maja skladnik niebialkowy: cukry, lipidy oraz kwas fosforowy. Polaczenia z cukrami nosza nazwe glikoprotein, polaczenia z tluszczami nosza nazwe lipoproteiny, natomiast polaczenia z kwasem fosforowym nosza nazwe fosfoproteiny oraz polaczenia z kwasem nukleinowym nosza nazwe nukleoproteiny.
Fenolokwasy - sa to kwasy aromatyczne majace 1 albo 3 grupy fenolowe. Moga wchodzic w sklad garbnikow, flawonoidów oraz alkaloidow. Sa to pochodne kwasu benzoesowego, cynamonowego oraz salicylowego.
Kumaryny - sa to zwiazki chemiczne wystepujace w roslinach w stanie wolnym albo zwiazane przy pomocy wiazania glikozydowego.
Terpeny - związki organiczne, które występują w świecie roślin w postaci węglowodorów. W zaleznosci od liczby grup terpenowych dzieli sie na monoterpeny lub politerpeny.