Grupa A Imię i nazwisko ucznia .................................................................... Numer z dziennika..................... Klasa ...............
LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓW............................. OCENA.......................

Zadanie 1 (8 pkt)

Połącz znaczenie z ich pojęciem, dopisując do cyfry właściwą literę.

1. rozłam jaki dokonał się w Kościele na dwa wyznania: katolicki i prawosławny.							a. islam
2. święta księga islamu.							b. kalif
3. alfabet grecki, który został przystosowany do języka słowiańskiego dając początek istnienia języka starosłowiańskiego lub staro-cerkiewno-słowiański.							c. hołd
4. dobra będące w posiadaniu króla.							d. opole
5. następca proroka; osoba sprawująca jednocześnie w świecie islamu funkcję religijne i polityczne.							e. domena królewskie
6. wspólnota sąsiednich osad, których głównym ośrodkiem był gród; podejmowały one wspólne działania tj. karczowanie i wypalanie lasów oraz obrona przed wspólnym wrogiem.							f. głagolica
7. uroczystość podczas, którego nadawano lenno.							g. Koran
8. zupełne poddanie się woli bożej.							h. schizma
1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.		8.
h	g	f	e	b	d	c		a

Zadanie 2 (5 pkt)

Poniżej podano fakty. Przyporządkuj fakty do odpowiednich dat.

ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny; koronacja na króla Polski Bolesława Chrobrego; chrzest Polski; zdobycie Konstantynopola przez Turków; początek schizmy wschodniej
Lp.	Data	Wydarzenie
1. 2. 3. 4. 5.	622 r. 966 r. 1025 r. 1054 r. 1453 r.	ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny; chrzest Polski koronacja na króla Polski Bolesława Chrobrego początek schizmy wschodniej zdobycie Konstantynopola przez Turków

Zadanie 3 (8 pkt)

Połącz nazwisko z informacją, dopisując litery do cyfr.

1. Chlodwig		a. król Franków z dynastii Karolingów; podporządkował sobie większości państw Europy Zachodniej oraz kraje germańskie - Bawarię i Saksonię; w 800 r. został przez papieża koronowany na cesarza; jego panowanie zapisało się jako czasy odrodzenia w kulturze Europy Zachodniej.
2. Bolesław Chrobry		b. w 955 r. rozbił Węgrów; w 962 r. dzięki pomocy udzielonej papieżowi zostaje koronowany na cesarza, początkując istnienie Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego tzw. I Rzeszy.
3. Cyryl i Metody		c. książę Normandii, który w 1066 r. podbił Anglię i koronował się na króla Anglii.
4. Karol Wielki		d. pierwszy król Polski, przyłączył do Polski Milsko i Łużyce oraz Grody Czerwieńskie.
5. Kazimierz Odnowiciel		e. król Franków z dynastii Merowingów, który w 496 r. przyjął chrzest i uczynił z państwa Franków kraj katolicki.
6. Wilhelm Zdobywca		f. z pochodzenia Grecy, misjonarze, którzy znacząco przyczynili się do wprowadzenia w krąg kultury chrześcijańskiej ziem słowiańskich stworzyli alfabet pisma staro-cerkiewno-słowiańskiego (głagolica).
7. Otton III		g. książę, władca polski (1034-1058), syn Mieszka II, w 1038 został pozbawiony władzy przez możnych i usunięty z kraju; powrócił do Polski w 1039 r. dzięki pomocy udzielonej przez cesarza Henryka III; udało mu się odzyskać poszczególne dzielnice kraju i ponownie zjednoczyć kraj; jego panowanie charakteryzuje się ponowną odbudową struktur administracyjnych państwa; przeprowadził reformę wojska, w której podstawę stanowili osadzeni na ziemi rycerze, którzy mieli obowiązek stawić się na żądanie władcy wraz z uzbrojeniem nabytym na własny koszt.
8. Otton I		h. cesarz niemiecki, który w 1000 r. przybył z pielgrzymką do Gniezna; dążył do stworzenia Imperium Uniwersalnego, w którym miały istnieć cztery równoprawne królestwa.
1.	2.		3.	4.	5.	6.	7.	8.
e	d		f	a	g	c	h	b

Zadanie 4 (6 pkt)

Poniższe stwierdzenia przedstawiają przyczyny i skutki wielkiej schizmy wschodniej. Postaw lite­rę „P” przy stwierdzeniach prawdziwych i literę „F” przy tych, które są nieprawdziwe.

1) Na terenach wschodnich obrzędy religijne odprawiano w języku łacińskim.

2) W zachodniej Europie językiem obrzędowym w Kościele był język łaciński.

3) Spór pomiędzy Rzymem a Konstantynopolem dotyczył pochodzenia Ducha Świętego.

4) w XI w. miała miejsce rywalizacja pomiędzy patriarchą Konstantynopola a biskupem Rzymu (papieżem) o biskupstwo Jerozolimy.

5) Bezpośrednią przyczyną schizmy był spór pomiędzy Rzymem a Konstantynopolem o interpretację Pisma Świętego.

6) Skutkiem schizmy był podział chrześcijaństwa na dwa wyznania: prawosławie (wschodnie, greckie) i katolicyzm (rzymskokatolickie - zachodnie, łacińskie).

1	2	3	4	5	6
F	P	P	F	F	P

Zadanie 5 (1 pkt)

Poniżej w ramce są podane obrzędy i zwyczaje Kościoła katolickiego i Kościoła prawosławnego. Wybierz przykłady dotyczące Kościoła katolickiego i wpisz je do pustej ramki.

nie uznawanie Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny; komunia jest udzielona tylko w jednej postaci - chleba; chrzest poprzez zanurzenie; na czele kościoła stoi patriarcha Konstantynopola; komunia jest udzielona pod dwiema postaciami - chleba i wina; Duch Święty od Ojca i Syna; grecka tradycja kulturalna; uznawanie Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny; nie uznają zwierzchnictwa papieża, którego uważają jedynie za biskupa Rzymu; uznają zwierzchnictwo papieża; dużą rolę odgrywa kult (obrazów) ikon, relikwii, świętych i Matki boskiej, zakazane jest natomiast oddawanie czci rzeźbom, a także udzielanie odpustów; nie uznają dogmatu o nieomylności papieża; uznają dogmat o nieomylności papieża; chrzest poprzez pokropienie wodą; tradycja kulturalna oparta na języku łacińskim; Duch Święty pochodzi od Ojca;

Kościół katolicki

uznają dogmat o nieomylności papieża; chrzest poprzez pokropienie wodą; tradycja kulturalna oparta na języku łacińskim; uznają zwierzchnictwo papieża; komunia jest udzielona tylko w jednej postaci - chleba; Duch Święty od Ojca i Syna; uznawanie Niepokalanego Poczęcia i Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny;

Zadanie 6 (6 pkt)

Uzupełnij tekst. Odpowiedzi są podane w ramce.

lenno, senior, immunitet, feudalizmem, hołd, wasalom

Społeczeństwo w epoce średniowiecza oparte było na systemie wzajemnych zależności, który był nazywany feudalizmem. Najwyżej w hierarchii społecznej był senior, osoba, która udzielała opieki wasalom. Rycerz otrzymywał od seniora w użytkowanie ziemię, czyli tzw. lenno. Nawiązanie stosunku lennego odbywało się bardzo uroczyście i było nazywane hołdem. System feudalny osłabiał władzę królewską, ponieważ najwięksi lennicy posiadali przywilej, tzw. immunitet, który podległe im tereny wyłączał spod władzy urzędników króla.

Zadanie 7 (2 pkt)

Wykonaj polecenia.

a) W ramkach opisane są obszary, które wchodziły w skład monarchii Karola Wielkiego. Na mocy układu w Verdun (843 r.) zostały podzielne pomiędzy wnuków Karola Wielkiego. Przyporządkuj opisane obszary z imionami władców, którzy panowali na tych terytoriach. Odpowiedzi wpisz przy odpowiednich numerach rzymskich. Odpowiedzi są podane w ramce.

Ludwik Niemiecki, Karol Łysy, Lotar

I. II. III.

I. Lotar II. Karol Łysy III. Ludwik Niemiecki

b) Na mapie konturowej zaznaczone są numerami państwa, które powstały na mocy układu w Verdun. Wpisz przy odpowiednich numerach nazwy tych państw, które powstały po 843 r. W ramce podane są odpowiedzi.

Królestwo Włoch z Lotaryngią, Niemcy (Królestwo Wschodnio-Frankijskie), Francja (Królestwo Zachodnio-Frankijskie)

I. Niemcy (Królestwo Wschodnio-Frankijskie)

II. Francja (Królestwo Zachodnio-Frankijskie)

III. Królestwo Włoch z Lotaryngią

Zadanie 8 (1 pkt)

Odpowiedz na pytanie. Jakie było znaczenie koronacji Karola Wielkiego na cesarza?

wzmacniała pozycję cesarską wobec Konstantynopola; władza cesarska została uznana jako pochodząca od Boga, a przeciwstawienie się jej uznawano za ciężki grzech; powstanie dwóch najwyższych władz w Europie Zachodniej - świeckiej (cesarza) i duchownej (papież)

Zadanie 9 (1 pkt)

W podanej poniżej tabelce przedstawione są trzy grupy Słowian. Wpisz narody słowiańskie do odpowiednich grup. Odpowiedzi są podane w ramce.

Bułgarzy, Słowacy, Słoweńcy, Słowianie Połabscy, Ukraińscy, Czesi, Serbowie, Białorusini, Chorwaci, Polacy, Rosjanie
Słowianie wschodni	Słowianie południowi	Słowianie zachodni

Zadanie 10 (6 pkt)

Wpisz na mapie konturowej Polski nazwy plemion, które zamieszkiwały te dzielnice. Odpowiedzi są podane w ramce.

Mazowszanie, Wiślanie, Ślężanie, Pomorzanie, Polanie, Lędzianie

Zadanie 11 (2 pkt)

Odpowiedz na pytanie.

a) Jakie były przyczyny chrztu Mieszka I?

• potrzeba zjednoczenia plemion zamieszkujące granice Polski,

• chęć podniesienia przez Mieszka swojej rangi, jako władcy będącego równy władcom chrześcijańskiej Europy,

• chęć zawarcia sojuszu z Czechami przeciw Wieletom poprzez małżeństwo Mieszka z księżniczką Dobrawą,

• chęć uniknięcia przymusowej chrystianizacji ze strony Niemiec.

b) Jakie było znaczenie chrztu Mieszka I?

• Mieszko był traktowany na równi z innymi władcami chrześcijańskimi,

• wejście Polski do społeczności chrześcijańskiej,

• korzystanie przez Polskę z dorobku cywilizacji i kultury łacińskiej,

• przybycie do Polski księży i zakonników, którzy przynieśli ze sobą znajomość pisma,

• pojawienie się pierwszych kościołów budowanych z kamienia,

• kościelna organizacja spajała i wzmacniała organizm państwa,

• chrześcijaństwo zastępowało stopniowo lokalne kulty plemienne, zacierając w ten sposób różnice między plemionami i kształtując stopniowo jednolite społeczeństwo polskie.

PUNKTACJA

- 13 - ndst

14 - 23 - dop

24 - 34 - dst

35 - 41 - db

42 - 46 - bdb

środkowa cześć monarchii karolińskiej tzw. Królestwo Italii i Lotaryngii (północne Włochy, Lotaryngia, tereny dzisiejszej Belgii i Holandii), gdzie ludność posługiwała się językiem włoskim; otrzymał tytuł cesarski oraz zwierzchność nad starszymi braćmi.

Mazowszanie

zachodnia cześć monarchii karolińskiej (Francja), którą zamieszkiwała ludność zromanizowaną posługująca się językiem francuskim

Pomorzanie

wschodnia cześć monarchii karolińskiej (Niemcy), którą zamieszkiwała ludność posługiwała się językiem germańskim

Polanie

Y

X

Konstantynopol

---