JAK SPORZĄDZIĆ PROFIL MENTALNY TENISISTY

Frank van Fraayenhoven

1. Zastanów się chwilę nad zawodnikiem, którego bardzo dobrze znasz, a następnie sporządź jego profil mentalny biorąc pod uwagę sześć niżej wymienionych kryteriów:

2. Dokonaj hierarchicznego zestawienia cech pod względem ich ważności dla zawodnika.

Z kolei w odniesieniu do tej cechy należy zadać sobie następujące pytania (i udzielić na nie odpowiedzi):

• Jaki wpływ będzie miało poprawienie tej cechy na grę zawodnika? (dlaczego ta zdolność jest ważna dla jego gry?)

• Ile czasu Twoim zdaniem trzeba będzie poświęcić aby uzyskać poprawę w tej sferze?

• Czy jest to kwestia wiedzy, zrozumienia (wglądu) czy (wy)ćwiczenia?

• Jaki będzie pierwszy, konkretny krok w kierunku poprawy tej zdolności?

Zamieszczone poniżej pytania stanowią propozycje dla trenera. Oczywiście także inne pytania tego typu mogą być równie pomocne/przydatne. Wynik takiego testu połączony z obserwacjami trenerskimi powinien umożliwić trenerowi określenie tych zdolności mentalnych, które są efektywne i tych, które są nieefektywne.

Przed dokonaniem oceny tych aspektów mentalnych w skali od zera do dziesięciu, trener musi uświadomić sobie dwie sprawy:

1. Wielu zawodników ma trudności w ocenianiu samych siebie.

2. Pytania zadawane przez trenera oraz obserwacje przez niego czynione muszą być konstruktywne i obiektywne. Każdy trener natomiast wie, jak to trudno nie patrzeć w sposób subiektywny.

ZAANGAŻOWANIE

Aspekt ten odnosi się do szacunku/powagi, z jaką zawodnik traktuje swoją grę a także do sposobu, w jaki myśli on o tenisie w dłuższej perspektywie czasu.

Pyt. Jeżeli trener poleci zawodnikowi (i pozostałym członkom grupy) kontynuowanie ćwiczenia w czasie gdy musi opuścić kort, to czy ćwiczy on nadal z pełnym zaangażowaniem?

Pyt. Wyobraź sobie, że z powodu kontuzji przez pewien czas zawodnik nie może rozgrywać meczów ani brać udziału w treningach na korcie. Co on wtedy będzie robił w zastępstwie gry w tenisa?

Pyt. Czy zawodnik lubi czytać książki o tenisie? Jeżeli tak, to jakie są jego ulubione (historia tenisa, opowiadania, wspomnienia, artykuły szkoleniowe)?

Jest to również związane z angażowaniem się zawsze w 100% i to nie tylko fizycznie ale także pod względem psychicznym.

Pyt. Czy zawodnik lubi grać trzeciego seta - sprawia mu radość zmaganie się z przeciwnikiem?

Pyt. Czy zawodnik musi zawsze nienawidzić swojego przeciwnika aby być maksymalnie bojowo nastawionym?

Pyt. Czy zawodnik lubi treningi, podczas których trzeba „wypluwać sobie płuca”?

PEWNOŚĆ/WIARA W SIEBIE

Ocena tej sfery pozwala trenerowi nie tylko zweryfikować wiarę zawodnika w siebie, ale także da pogląd na to, z jakiej perspektywy należy widzieć odpowiedzi dotyczące innych zdolności.

Pyt. Czy zawodnik jest nadal pozytywny pomimo minimalnego lub pechowego przegrania 1-go seta? Czy nadal potrafi myśleć pozytywnie czy też ma tendencję do negatywnych myśli?

Pyt. Czy przegranie meczu wiąże się utratą wiary w siebie?

Pyt. Jaką postawę przyjmuje zawodnik w okresie poprzedzającym mecz: pozytywną, negatywną czy po prostu realistyczną?

INTELEKT

Aspekt ten odnosi się do zdolności uczenia się zawodnika oraz do wyznaczania sobie celów podczas zajęć treningowych.

Pyt. Czy zawodnik potrafi przeanalizować swoją grę na nawierzchniach wolnych i szybkich?

Pyt. Czy zawodnik potrafi sporządzić listę swoich silniejszych i słabszych punktów na obu typach nawierzchni?

Pyt. Czy zawodnik zawsze ma cel, do którego dąży, nad którym pracuje?

STABILNOŚĆ EMOCJONALNA

Aspekt ten dotyczy sposobu reagowania zawodnika w sytuacjach stresowych. Tenisista ma podczas gry do czynienia z różnego rodzaju problemami. Jeżeli potrafi zachować równowagę w tych sytuacjach, (za)owocuje to dobrą grą.

Pyt. Czy zawodnik lubi szczególnie ważne/kluczowe (tzw. big points) piłki meczu? Dlaczego (nie)?

Pyt. Czy fakt, że mecz układa się nie po myśli zawodnika stanowi dla niego wyzwanie - powoduje mobilizację? Dlaczego (nie)?

Pyt. Czy zawodnik potrafi zachować spokój i nadal myśleć racjonalnie w takich sytuacjach, czy też ma tendencję do poddawania się emocjom?

PRZYWÓDZTWO

Aspekt ten dotyczy otrzymywania i podejmowania odpowiedzialności i zawsze wtedy, kiedy jest to niezbędne czy to na korcie, czy też poza nim. Jest to możliwe wtedy, gdy zawodnik reaguje jak osoba dorosła, dokładnie wiedząc na czym polega jego rola.

Pyt. Kiedy zawodnik gra w piłkę nożną podczas rozgrzewki przed treningiem tenisowym, to czy jest jednym z tych, którzy motywują innych do wysiłku czując się odpowiedzialnym za całą grupę?

Pyt. Kiedy dwóch zawodników gra debla, to który z nich będzie przywódcą?

Pyt. Czy zawodnik jest także przywódcą, gdy gra z bardziej doświadczonym a nawet lepszym tenisistą?

Pyt. Czy zawodnik jest zawsze dobrze przygotowany do meczu, czy też trzeba mu często przypominać, żeby czegoś nie zapomniał?

Punktualny spóźniający się nieregularny

uporządkowane chaotyczne

uczenie się uczenie się

arogancki wątpiący

waleczny poddający się

rezygnujący

zrównoważony niezrównoważony

Lider naśladowca

Przywódca podporządkowujący się

---