ZAOPATRZENIE SPOŁECZNE

SĘDZIÓW I PROKURATORÓW

Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych

Konstrukcja stosunku służbowego sędziego (to samo dotyczy stosunku służbowego prokuratorów):

• z chwilą nawiązania stosunku służbowego co do zasady mamy do czynienia z dożywotnim stosunkiem pracy;

• z chwilą osiągnięcia określonego wieku lub wydania orzeczenia o niezdolności do pracy sędzia zachowuje swój dotychczasowy status, ale przechodzi lub zostaje przeniesiony w stan spoczynku:

• sędzia z chwilą osiągnięcia określonego wieku przechodzi w stan spoczynku - przejście w stan spoczynku jest zabezpieczeniem przed ryzykiem emerytalnym i następuje z mocy prawa;

• sędzia z chwilą wydania orzeczenia o niezdolności do pracy zostaje przeniesiony w stan spoczynku - przeniesienie w stan spoczynku jest zabezpieczeniem przed ryzykiem niezdolności do pracy i następuje w drodze decyzji Krajowej Rady Sądownictwa.

W trakcie pełnienia służby (tzw. aktywne orzecznictwo) sędzia pobiera wynagrodzenie, a gdy przechodzi lub zostaje przeniesiony w stan spoczynku nabywa prawo do uposażenia.

Uposażenie w stanie spoczynku

Przesłanki nabycia praw do uposażenia w stanie spoczynku:

1. przejście w stan spoczynku następuje z chwilą osiągnięcia 65 roku życia;

Wyjątki:

• możliwość złożenia wniosku do Ministra Sprawiedliwości o chęci dalszego zajmowania stanowiska pod warunkiem posiadania orzeczenia o zdolności do służby (taki wniosek powinien być złożony najpóźniej na 6 miesięcy przed ukończeniem 65 roku życia);

• możliwość przejścia w stan spoczynku na wniosek sędziego, jeżeli spełnione są następujące przesłanki:

• kobieta ukończyła 55 lat i osiągnęła okres zatrudnienia na stanowisku sędziego nie mniejszy niż 25 lat;

• mężczyzna ukończył 60 lat i osiągnął okres zatrudnienia na stanowisku sędziego nie mniejszy niż 30 lat.

W przypadku złożenia wniosku o przedłużenie aktywności orzekania barierą wiekową jest 70 lat - sędzia z mocy prawa przechodzi w stan spoczynku po ukończeniu 70 lat.

2. przeniesienie w stan spoczynku następuje z powodu choroby albo utraty sił oraz trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków sędziego (wniosek w tej sprawie może złożyć sam sędzia albo właściwe kolegium sądu).

Orzecznictwo lekarskie → ocena trwałej niezdolności do sprawowania funkcji sędziego dokonywana jest przez lekarza orzecznika ZUS - charakter prawny orzeczenia lekarskiego: wydanie takiego orzeczenia zobowiązuje Krajową Radę Sądownictwa do wydania decyzji o przeniesieniu w stan spoczynku.

• Postępowanie ma charakter dwuinstancyjny - od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS może zostać złożone odwołanie do komisji lekarskiej ZUS w terminie 14 dni od uzyskania orzeczenia.

Przeniesienie w stan spoczynku może również nastąpić, gdy sędzia z powodu choroby albo urlopu dla poratowania zdrowia przez okres roku nie pełnił służby.

• We wszystkich przypadkach decyzje o przeniesieniu w stan spoczynku podejmuje Krajowa rada Sądownictwa - od decyzji Krajowej Rady Sądownictwa przysługuje odwołanie do Sądu Najwyższego.

Szczególną sytuacją przeniesienie sędziego w stan spoczynku jest sytuacja, gdy dochodzi do zmiany granic okręgów sądowych albo reorganizacji sądów.

Wysokość uposażenia w stanie spoczynku (art. 100) → podstawę obliczenia uposażenia sędziego w stanie spoczynku stanowi wynagrodzenie pobierane przez sędziego na ostatnio zajmowanym stanowisku.

• Konstrukcja ustalenia wysokości uposażenia w stanie spoczynku - stawka uposażenia w stanie spoczynku wynosi 75 % wynagrodzenia pobieranego na ostatnio zajmowanym stanowisku.

W przypadku przeniesienia sędziego w związku ze zmianą granic okręgów sądowych albo reorganizacją sądów do osiągnięcia 65 roku życia sędzia pobiera uposażenie w stanie spoczynku w wysokości 100 % ostatniego wynagrodzenia.

Renta rodzinna

Co do zasady renta rodzinna przysługuje na tych samych zasadach co renta rodzinna w systemie ubezpieczeń społecznych, natomiast inaczej uregulowano podstawę wymiaru takiego świadczenia - podstawa wymiaru świadczenia zależy od tego czy mamy do czynienia:

• ze śmiercią w trakcie czynnego sprawowania służby - podstawa wymiaru wynosi 75 % uposażenia;

• ze śmiercią w stanie spoczynku - podstawę stanowi uposażenie pobierane przez sędziego w stanie spoczynku.

Waloryzacja świadczeń

Waloryzacja tych świadczeń następuje wraz z waloryzacją wynagrodzenia sędziów (wraz z waloryzacją podstawy wymiaru uposażenia w stanie spo-czynku).

1

---