8. FUNKCJONALNA TEORIA STRATYFIKACJI DAVIS'A I MOORE'A

1. Funkcjonalna konieczność uwarstwienia / nierówności społecznych

- obsadzenie najważniejszych pozycji najbardziej odpowiednimi osobami (bo w

każdym społ. pewne pozycje są ważniejsze od innych; krytyka: co to znaczy że są

ważniejsze?)

- aby ludzie chcieli obsadzać pozycje trzeba zaszczepić w nich pragnienia - nagrody,

jako bodźce: pewne prawa przypisane do danej pozycji oraz prerogatywy (krytyka -

bo nagrody nie są jedynym systemem motywacji) - rzadkie i pożądane dobra

- zróżnicowanie prestiżu i szacunku przysługującego różnym warstwom jak i praw i

prerogatyw, ustanawia stratyfikację właśnie, która jest funkcjonalnie pozytywna i

niezbędna w każdym społeczeństwie

• wyznaczniki rangi pozycji

1. ważność, doniosłość funkcjonalna - gdy pozycja niezastąpiona i inne od niej zależą (krytyka: często ważne i trudne pozycje nie są wystarczająco wynagradzane)

2. liczebność kadr - gdy jest trudna do obsadzenia - bo potrzebne są zdolności (krytyka twierdzenia, że społ. kształci uzdolnionych - bo czasem nie można sprawdzić czy ktoś jest uzdolniony) i przygotowania, które wiążą się z wyrzeczeniami (krytyka: bo ludzie bardzo zdolni nie muszą się wysilać kształcąc się)

• najważniejsze pozycje (bo speÅ‚niajÄ…ce podstawowe funkcje spoÅ‚eczne)

1. ksiÄ…dz

- bo religia integruje społ. na gruncie uczuć, wierzeń, obrzędów

- ta ranga nie taka wysoka bo każdy może zostać księdzem (dlatego księża nie

osiągają pełnej kontroli nad społeczeństwem)

2. polityk

- bo rząd integruje społ. w oparciu o prawo i władzę zwierzchnią

- nie potrzeba ich dużo, reprezentują interes grupowy i nie potrzebne są uzdolnienia,

dlatego władza polityczna nie jest całkowita

3. naukowiec

- tylko ludzie uzdolnieni; więc trzeba ich zachęcać do kształcenia nagrodami

- gdy nagrody są zbyt wysokie, dewaluacja nagród (bo za dużo chętnych)

2. Są różne odmiany systemów uwarstwienia, ze względu na:

1. stopień specjalizacji społeczeństwa (wyspecjalizowane / niewyspecjalizowane)

2. nacisk funkcjonalny (np.gdy dominuje religia - typ teokratyczny -> ograniczenie specjalizacji i rozwoju techniki, a gdy nie - rozwój pozycji ekonom. i technicznych i podniesienie ich statusu - typ kapitalistyczny)

3. dystanse społeczne (egalitarny / nieegalitarny)

4. zakres szans (ruchliwe, otwarte społ. / nieruchliwe, zamknięte)

5. stopień solidarności warstwowej (klasy zorganizowane / niezorganizowane)

6. stadium rozwoju kulturalnego - im większy tym większa specjalizacja i ruchliwość, a mniejsza solidarność

7. stosunki z innymi społ. - jeśli np. swobodne stos. handlowe, to większy egalitaryzm

8. liczebność społ. - im większe tym większa specjalizacja i większe nierówności

---