RODZAJE ANALIZY EKONOMICZNEJ:

Kryterium:	Rodzaj analizy:	Charakterystyka:
przedmiotowe	makroekonomiczna	Przedmiotem badań są zjawiska i procesy zachodzące w całej gospodarce
		mikroekonomiczna	Przedmiotem badań pozostają zjawiska i procesy gospodarcze zachodzące zarówno w przedsiębiorstwie, jak i jego otoczeniu gospodarczym

Kryterium:	Rodzaj analizy:	Charakterystyka:
odmienność zagadnień stanowiących przedmiot badań	techniczno - ekonomiczna	Oparta jest na badaniu wielkości ekonomicznych w wyrażeniu rzeczowym i osobowym. Koncentruje się ona na ocenie poszczególnych odcinków działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, które obejmują analizę zasobów osobowych i rzeczowych, efektywności procesów wytwarzania czy efekty działalności gospodarczej
		finansowa	Przedmiotem tej analizy są przede wszystkim wielkości ekonomiczne w ujęciu pieniężnym. Obejmują one głównie wyniki finansowe oraz stan finansowy przedsiębiorstwa

!!! To kryterium ma tylko charakter porządkujący. Ponieważ obie te analizy nie są odrębnymi analizami → jedna jest odzwierciedleniem drugiej.

!!! Prawidłowo przeprowadzona analiza ekonomiczna powinna objąć swoim zakresem zarówno zagadnienia pozostające w sferze analizy techniczno - ekonomicznej jak i analizy finansowej.

!!! Z punktu widzenia zakresu badań w nowym ujęciu można też wyodrębnić trzeci rodzaj analiz: analizę otoczenia (zarówno makro- i mikrootoczenia)

!!! Analiza przyczynowo - skutkowa → oznacza, że mamy zarówno analizę finansową, jak i analizę techniczno - ekonomiczną.

!!! Analiza zewnętrzna → ma charakter historyczny i dotyczy jedynie analizy ze sfery finansowej

Kryterium:	Rodzaj analizy:	Charakterystyka:
z punktu widzenia podmiotu sporządzającego analizę	wewnętrzna	Sporządzana jest wewnątrz przedsiębiorstwa na potrzeby bieżącego i strategicznego zarządzania. Nie napotykana ona na barierę informacji, a więc może być realizowana w każdym momencie i ma charakter analizy przyczynowo - skutkowej - bardziej szczegółowej niż analiza ekonomiczna zewnętrzna
		zewnętrzna	Dokonywana przez inwestorów, wierzycieli, dostawców, odbiorców, szeroko rozumianą konkurencję, pracowników, rząd oraz organy podatkowe, analityków, statystyków, naukowców, społeczeństwo. Analiza ta ograniczona jest dostępem do informacji i dlatego najczęściej jest analizą finansową dokonywaną okresowo na podstawie danych opublikowanych przez same przedsiębiorstwo

Analiza zewnętrzna dokonywana przez:

• dostawcy → analizują potrzeby odbiorców

• pracownicy → analizują czy przedsiębiorstwa mają podstawy do długotrwałego funkcjonowania lub czy są szanse na podwyżki

• analitycy, statystycy → analizują dla potrzeb naukowych

Kryterium:	Rodzaj analizy:	Charakterystyka:
czas	przeszłościowa (retrospektywna) - ex post	Podstawowym celem tej analizy jest przeprowadzenie badań strukturalnych i przyczynowych w odniesieniu do minionych zdarzeń gospodarczych w przyjętym do badań okresie. Wyniki tej analizy pozwalają wyjaśnić zmiany jakie nastąpiły w przedsiębiorstwie jako całości i w poszczególnych odcinkach działalności. W ten sposób można zapobiegać zmianom niepożądanym w przyszłości lub utrwalać występujące trendy pozytywne. Może być przeprowadzana na wszystkich szczeblach zarządzania w przedsiębiorstwie. Analiza ex post należy do najlepiej opracowanych rodzajów analizy ekonomicznej.
		bieżąca - in tempore	Dostarcza informacji analitycznej o zjawiskach i procesach gospodarczych bieżąco realizowanych. Najcenniejszą właściwością tego rodzaju analizy jest niemal bezpośrednie wykorzystanie jej wyników w procesach decyzyjnych mających na celu likwidację powstających zagrożeń lub wykorzystanie pojawiających się szans. Ten rodzaj analizy stosowany jest w wypadku gdy prawidłowy przebieg procesów gospodarczych ma istotny wpływ na ostateczne wyniki przedsiębiorstwa.
		przyszłościowa (perspektywiczna) - ex ante	Pozwala na ustalenie skutków przewidywanych wariantów działań oraz ewentualnych zmian kierunku i siły działania założonych w planie czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Analizę ex ante wykorzystuje się we wszystkich procesach decyzyjnych na różnych szczeblach zarządzania. Temu rodzajowi analizy ekonomicznej w obecnych warunkach nadaje się duże znaczenie.

!!! Analizy przeszłościowe są weryfikatorami!!!

!!! Analiza przyszłościowa opracowywana jest na wielkościach planowanych, subiektywnych.

W krótkim okresie możemy przeprowadzić prognozowanie, planowanie bardzo szczegółowo, a w długiej perspektywie ciężko jest przewidzieć co się stanie, dlatego ukazujemy tylko ogólne problemy.

PODSTAWOWE ETAPY PRAC ANALITYCZNYCH:

Żeby wyniki analizy miały odpowiednią wartość poznawczą analiza ekonomiczna powinna być realizowana zgodnie z określonym tokiem:

1. dokładne zdefiniowanie obiektu badań umożliwiające określenie właściwego zakresu badań

2. wybór kryterium oceny (pożądany kierunek zmian analizowanej wielkości, np. maksymalizacja, minimalizacja) zachowania się zjawiska lub procesu

3. wybór adekwatnej miary

4. ustalenie jednostki odniesienia (bazy)

5. obliczenie odchylenia badanej wielkości

6. postawienie wstępnej hipotezy, sformułowanie modelu i przeprowadzenie analizy przyczynowej

7. ustalenie przyczyn i skutków stwierdzonych zakłóceń

8. określenie kierunków racjonalizacji działań gospodarczych

9. obserwacja i ocena skuteczności podjętych działań i ich modyfikacja

Etapy 1 do 5 → pomiar i wstępna analiza

Etapy 6 do 9 → analiza przyczynowa

pomiar → to cała seria pytań a nie odpowiedzi !!!

jednostka odniesienia (baza) → to wzorzec, który pozwoli nadać ocenę (pozytywną bądź negatywną)

METODY ANALIZY EKONOMICZNEJ:

• wypracowane przez siebie stopniowo w miarę jej rozwoju

• metody przejęte z innych dyscyplin naukowych (np. statystyka, matematyka) i odpowiednio adaptowane

Z UWAGI NA STOSOWANĄ KOLEJNOŚĆ PRAC ANALITYCZNYCH WYRÓŻNIA SIĘ:

1. metoda indukcyjna:

• od szczegółu do ogółu

• od czynników do wyników, na których poziom miały wpływ oceniane czynniki

• od przyczyn do skutków

• przy takim podejściu przedmiotem badań są wszystkie czynniki bez względu na ich wpływ na analizowaną wielkość (dany czynnik ma wpływ i w jakim stopniu)

• jest metodą pracochłonną jednakże umożliwia uzyskanie obiektywnych wyników ponieważ analityk nie zna wartości końcowej

2. metoda dedukcyjna:

• od ogółu do szczegółu

• od wyników do czynników, które wpłynęły na uzyskanie tych wyników

• od skutków do przyczyn

3. metoda redukcji (weryfikacji):

Analiza ekonomiczna - w - 9.0.2005

5

---