Trzęsacz- Kościoł 1,8m od morza
Jezioro Turkus.- Woliński P.N
Wały Chrobrego- Zamek Książąt Pom.-Szczecin
Kamień Pomorski-Stare Miasto
Kołobrzeg-latarnia,molo,gotycka bazylika mar.
Darłowo-Stare Miasto,ZKP,pomnik rybaka
Stargard Szcz.-Kościoł św.Jana(największa wieża na pom.zach), kolegiata pw. NMP Królowej Świata-najcenn zabytek PZ
Słowiński P.N-mierzeje,j.Gardno i Łebsko,wydmy ruch,ptaki
Groty Mechowskie-Mechowo,Puck
Gdańsk- Bazylika Mariacka Wniebo NMP-największy kościół ceglany na św gotycki w PL,Sąd Ostat,Ratusz,Westerplatte, Twierdza Wisłoujście,Organy,Zoo
Gdynia- mnóstwo kościołów,statki
Sopot- najdłuż drew milo w Europie
Zamki Krzyż. Obok Malborka- Sztum,Kwidzyń,Gniezno
Zamki biskupie: Frombork,Lidzbark
Kanał Elbląski: j.Druzno z j.Drwęcą i z j.Jeziorak,żeglowy dł. 83,3km
J.Oświń- Natura2000,osatoja ptactwa w PL
Wieżyca- 329mnpm najwyższy punkt całego Niżu Polskiego
Kartuzy- naj jeziorami: Karczemne, Klasztorne Duże, Klasztorne Małe i Mielenko,kolegiata wieko jak u trumny
Szwajcaria Kaszubska = Pojezierze Kaszubskie
Bory Tucholskie P.N- ponad 900jezior,j.Wdzydze,j.Charzykowskie
Toruń - zespół staromiejski - LŚDKUnesco,szlak handlowy,ratusz GOTYCKI zachow.
Szlak Piastowski- woj wlk i kuj-pom(pomniki hist:Poznań, Ostrów Lednicki, Gniezno,Biskupin)
Poznań-ratusz renesansowy, Fara Poznańska,Zamek
Ostrów Lednicki- grodzisko,fundamenty palatium
Gniezno- Katedra Gnieź., sarkofag św.Wojciecha,drzwi gnieźn(romańska,18scen św.Woj)
Mogilno- Klasztor benedyktynów
Strzelno- rotund św.Prokopa(największa romańska świątynia w PL), Kościół Świętej Trójcy i Najświętszej Marii Panny(Kolumny pokryte płaskorzeźbą figuralną-romańskie)
Kruszwica- Kolegiata św. Piotra i Pawła(arch romańska), mysia wieża
Licheń- Bazylika Matki Boskiej Bolesnej Królowej Pol- największy kościół w PL,2 miejsce po Jasnej Górze,1mln/rok odwiedza,największe dzwony w PL
Golub-Dobrzyń-początkowo 2 miasta
Święta Lipka-centrum pielgrz.,fig Matki Boskiej w bramie,barokowe organy
Wilczy Szaniec- kwatera Hitlera
Pojezierze Suwalskie: Dolina Rospudy,Czarna Hańcza,szlaki kajakowe,kanał Augustowski(101 km, w tym 82 km w PL,część Szlaku Batorego.)
Zielone Płuca Polski organizacja ekologiczna-ekorozwoj dla Warmii i Mazur oraz Suwalszczyzny (19,4%kraju)
Tykocin- ośrodek judaizmu,synagoga,BOCIANY
Białowieski PN-jedyny w PL fragm pierwotnej puszczy niżowej,żubry,najstarszy PN
Grabarka- miejsce kultu relig prawosławia
Kurpie- ludność zamieszkująca tereny puszcz mazow.: Puszczy Zielonej i Puszczy Białej
Żelazowa Wola- miejsce ur F.Chopina,Dwór,Muzeum
Szydłowiec- zamek na sztucznej wyspie
Łodź- miasto przemysłowe,Ul. Piotrkowska-jeden z najdł deptaków Europy,pałac, Biała Fabryka Geyera
Milicz- kościół Łaski,stawy?
Chorzów- zoo,stadion,panetarium,rosenarium,Górnośl Park Kult i Wypocz oraz Etnograf
Jaskinia Nietoperzowa- jaskinia w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej, Parku Krajobrazowego Dolinki Krk
Ojcowski PN- jaskinie Łokietka i Ciemna, Kaplica "Na Wodzie"
Szlak orlich gniazd:
Korzkiew - Zamek Rycerski w Korzkwi (odrestaurowany)
Ojców - Ruiny Zamku Królewskiego na Złotej Górze w Ojcowie
Pieskowa Skała - Zamek Królewski w Pieskowej Skale
Rabsztyn - Ruiny Zamku Rycerskiego w Rabsztynie
Bydlin - Ruiny Zamku Rycerskiego w Bydlinie
Smoleń - Ruiny Zamku Rycerskiego w Smoleniu
Pilica - Ruiny Zamku Rycerskiego w Pilicy
Ogrodzieniec - Ruiny Zamku Rycerskiego w Ogrodzieńcu
Morsko - Ruiny Zamku Rycerskiego "Bąkowiec" w Morsku
Bobolice - Ruiny Zamku Królewskiego w Bobolicach
Mirów - Ruiny Zamku Rycerskiego koło Mirowa
Olsztyn (koło Częstochowy) - Ruiny Zamku Królewskiego w Olsztynie
Wiślica- bazylika NMP,Dom Długosza,Dzwonnica
Jędrzejów - klasztor cystersów(Tadeusz Kościuszko)
Dąb Bartek- 645-670lat,najstarszy,30m wys
Bałtów- Park Jurajski
Sandomierz- kościół św. Jakuba, Bazylika katedralna Narodzenia NMP, Brama Opatowska, Ratusz - romanski, mansjonaria „Dom Długosza”(muzeum diecezjalne),Baranów Sandromierski-zamek-„mały wawel”
Zamek "Krzyżtopór" w Ujeździe
Wąchock- dawny cmentarz żydowski, Zespół kościelno-klasztorny cystersów, Kaplica św. Rocha
Lublin- jedno z nastrarszych miast,zamek z Kaplicą Zamkową(bizantyjska) i XIII-wiecznym donżonem,Brama Krakowska
Kazimierz Dolny- zamek
Zamość- miasto idealne, pałac Zamoyskich,Stare miasto,Akademia Zamoyskich,Katedra sw Tomasza Apostoła,synagoga,”Padwa Półn”
Chełm- gleby kredowe,3kultury pl,ukr,żyd,
podziemia,szlak handlowy,Grodzisko
Zwierzyniec- Kościół na wyspie,zabytkowy browar
Kraina zapomnianych cerkwi: Korczmin,Chotyniec,Myców,Radniż,Wielkie Oczy
Śnieżka-szczyt Karkonoszy 1602,obserwatorium
Karpacz- Kościół Wang- najstarszy drewniany kościół w Pol
Opołonek- najbardziej na połud wysunięty
Cedynia- najdalej na zachód
Wałbrzych- brzydkie przemysłowe miasto,zamek
Krzeszów-opactwo cystersów
Chełmsko Śląskie-miasto handl,tkactwo zw z 12 apostołami
Góry Sowie: Wielka Sowa(1015mnpm)
Góry Stołowe: Szczeliniec Wielki (919mnpm)
Uzdrowiska:Duszniki Z,Polanica Z,Kudowa Z
Czermna-dzielnica Kudowy,kaplica,ponad3tys czaszek
Wambierzyce-śląskie Jeruzalem,kalwaria,bazylika,ruchoma szopka?
Pradziad- szczyt Sudet Wsch (1491mnpm) Śnieżnik (1425)
Przełęcz Międzyleska (534)między Sudetami Śr a Wsch
Międzygórze- wodospad Wilczki,jaskinia Niedźwiedzia
Złoty Stok- kopalnia złota
Bolków- zamek wczesnogot na skale?,stare miasteczko,wieża Donżon,wieża na planie Tezki
Zamek Czocha- przy granicy,w zakolu rzeki,obecnie hotel
Ślęża- miejsce kultu przed chrześc,schronisko na szczycie,park krajobr
Paczków- „polskie Carcasonne”,pełny obwód murów obronnych
Henryków- opactwo cystersów
Wrocław- ratusz na rynku,miasto lokalizacyjne-prawa magdeburskie,Hala Ludowa,panorama Racławicka
Tumski- najstarsza, zabytkowa dzielnica Wroc.ogród botan,
Beskid Śląski: Wisła,Ustroń,Szczyrk,Isebna,Brenna,Bielsko-Biała
Klimczok- zabytkowe schronisko
Kotlina Żywiecka-BESKID ŻYWIECKI-najwyższe pasmo górskie w PL Beskidach,Babia Góra-1725mnpm
Schronisko Hala Miziowa pod Pilskiem- jedna z wiekszych stacji narciarskich w PL
Góra Żar(761)- elektr wodna,wyciąg narciarski,lotnisko szybowcowe i paralotniowe
Wadowice- muzeum JP2,ołtarz Papieski
Sucha Beskidzka- „Mały Wawel”-zamek,karczma
Kalwaria Zebrzydowska- ruch pielgrzymk,UNESCO, między górami Żar i Lanckorona
Lanckorona- najpiękniejsza w Karpatach,drewniane domy,kapliczka Konfedentów Barskich
Pieniny- Trzy Korony,Spływ Dunajcem,Czerwony Klasztor,Zalew Czorsztyński,j.Czorsz.,Zamek w Miedzicy,Harnaś,Biała Dama
Beskid Sądecki- Szczawnica,Krościenko,Kryniczna
Krynica- najw miasto uzdrowiskowe,deptak,stara pijalnia
Cerkiew Powroźnik-najstarsza w Karpatach i PL?
Cerkiew św. Onufrego, najstarsza zachowana cerkiew w Polsce orginalna-Posada Rybotycka(podkarpacie)?
Lipnica- cmentarz wojskowy z Iwś,Kościół Leonarda-UNESCO(bezwieżowy)
Biecz-jedno z najcenniejszych miast Karpat,frag murów obronnych,Kolegiata gotycka-najstarszy zachowany budynek szpitala
Węglówka- cerkiew- akcja „Zemsty”
Jasienica Rosielna- kościół drewniany udaje murowany,dwuwieżowy
Kościół w Haczowie-najstarszy zachowany drewniany i najwiekszy sredniowiecz
Tarnica- najwyższy szczyt Bieszczad,PN,Międzynarodowy rezerwat biosfery-1 na świecie
Sękowa- Kościół-UNESCO,ludzie śpią z sb/ndz
TUM - p.w NMP i w.Aleksego zbudowana ok. 1140-1161r
Czerwińsk - kosciól zwiastowania NMP 12 wiek styl romanski okna biforia
III. Parki Narodowe
1. Babiogórski Park Narodowy
Markowe Szczawiny (schronisko i Muzeum Turystyki Górskiej PTTK),
Diablak,
Sokolica,
Przełęcz Krowiarki,
Muzeum Babiogórskiego PN w Zawoi.
2. Białowieski Park Narodowy
Muzeum Przyrodniczo-Leśne,
Park Pałacowy,
Obszar Ochrony Ścisłej (dawny rezerwat ścisły),
Rezerwat Pokazowy Żubrów,
Szlak Dębów Królewskich.
3. Biebrzański Park Narodowy
Czerwone Bagno (szlak czerwony w rejonie leśniczówki Grzędy),
Goniądz n. Biebrzą: zabudowa rynku,
Twierdza Osowiec (Ośrodek Edukacyjny),
Bagno Ławki (szlak zielony Groblą Honczarowską),
Góra Strękowa n. Narwią k. Wizny, pole bitwy 1939 r.
4. Bieszczadzki Park Narodowy
Przełęcz Wyżniańska,
Połonina Wetlińska,
Ośrodek Kultury Turystyki Górskiej PTTK w Ustrzykach Górnych,
Tarnica,
Bieszczadzkie Muzeum Przyrodnicze w Ustrzykach Dolnych.
5. Drawieński Park Narodowy
Dolina Drawy k. Głuska,
Płociczna, tzw. Stara Węgornia k. Ostrowca,
Jezioro Ostrowiec,
Rezerwat "Radęcin" k. Moczel,
Rezerwat "Głodne Jeziorka".
6. Gorczański Park Narodowy
Czoło Turbacza,
Dolina Kamienicy w rejonie przełęczy Borek,
Kudłoń,
Rezerwat im. Władysława Orkana.
7. Kampinoski Park Narodowy
Granica (rezerwat "Granica", Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny, cmentarz wojenny),
Palmiry, cmentarz i Muzeum Walk i Męczeństwa,
Rezerwat "Rybitew",
Rezerwat "Sieraków',
Rezerwat "Zaborów Leśny".
8. Karkonoski Park Narodowy
Wodospad Szklarki,
Kotły Wielkiego i Małego Stawu,
Równia pod Śnieżką,
Muzeum Karkonoskiego PN,
Góra Chojnik, ścieżka przyrodnicza i ruiny zamku.
9. Magurski Park Narodowy
Rezerwat "Kornuty",
"Diabli Kamień" k. Folusza,
Przełom Wisłoki na pd. od Myscowej,
Krempna, cmentarz wojenny z 1916 r.,
Kotań, cerkiew i lapidarium.
10. Narwiański Park Narodowy
Kurowo, zespół dworski, muzeum Parku i ścieżka przyrodnicza,
Punkty widokowe na dolinę Narwi w Bokinach lub Waniewie,
Suraż, układ urbanistyczny miasta i Góra Królowej Bony.
11. Ojcowski Park Narodowy
Brama Krakowska,
Grota Łokietka,
Muzeum Przyrodnicze im. Władysława Szafera w Ojcowie,
Dolina Prądnika,
Pieskowa Skała, zamek - muzeum.
12. Park Narodowy "Bory Tucholskie"
Dąb "Bartuś",
Checz kaszubska nad jeziorem Mielnia k. osady Strużka,
Miejsce widokowe nad Jeziorem Karsińskim k. osady Owink.
13. Park Narodowy Gór Stołowych
Błędne Skały,
Szczeliniec Wielki,
Skalne Grzyby,
Urwisko Batorowskie.
14. Park Narodowy "Ujście Warty"
Chyrzyno - Ośrodek Edukacyjny,
Ścieżka przyrodnicza "Ptasim Szlakiem".
15. Pieniński Park Narodowy
Trzy Korony,
Sokolica,
Wąwóz Szopczański,
Spływ przełomem Dunajca.
16. Poleski Park Narodowy
Wytyczno, cmentarz i pomnik Żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza z 1939 r.,
Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna "Jezioro Długie",
Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna "Dąb Dominik",
Ośrodek dydaktyczno-muzealny w Załuczu Starym.
17. Roztoczański Park Narodowy
Ścieżka przyrodnicza na "Bukową Górę",
Rezerwat "Jarugi",
Wojda, miejsce bitwy partyzanckiej w 1942 r.,
Zwierzyniec, kościół "Na Wodzie" i ośrodek edukacyjno-muzealny.
18. Słowiński Park Narodowy
Muzeum Przyrodniczo-Leśne w Smołdzinie,
Wzgórze Rowokół,
Rezerwat "Mierzeja",
Jezioro Gardno,
Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach.
19. Świętokrzyski Park Narodowy
Święta Katarzyna: zespół klasztorny,
Łysica,
Święty Krzyż: dawne opactwo Benedyktynów i Muzeum Przyrodniczo-Leśne,
Rezerwat modrzewia polskiego na Górze Chełmowej.
20. Tatrzański Park Narodowy
Dolina Kościeliska - Hala Ornak i Jaskinia Mroźna,
Morskie Oko,
Hala Gąsienicowa,
Kasprowy Wierch,
Dolina Strążyska,
Muzeum TPN w Zakopanem.
21. Wielkopolski Park Narodowy
Jezioro Góreckie,
Jezioro Kociołek,
Muzeum WPN,
Rezerwat "Pojniki",
Studnia Napoleona.
22. Wigierski Park Narodowy
Jezioro Wigry kolo wsi Bryzgiel lub kolo wsi Cimochowizna,
Muzeum Parku w Krzywem,
Płociczno, Wigierska Kolejka Wąskotorowa,
Rzeka Czarna Hańcza k. Wysokiego Mostu,
Zespół klasztorny Kamedułów w Wigrach.
23. Woliński Park Narodowy
Muzeum WPN w Międzyzdrojach,
Kawcza Góra,
Jezioro Turkusowe w Wapnicy,
Grodzisko nad jeziorem Czajczym,
Rezerwat Pokazowy Żubrów.