Adsorpcyjna spektroskopia atomowa-polega na tym ,ze przez osro
Czułość metody-stosunek przyrostu sygnału analitycznego do odpowiadającego mu przyrostu stężenia oznaczanego składnika.
Dokładność -bliskość wyniku pomiaru lub średnich wyników do wartości rzeczywistych albo akceptowanej jako prawdziwa. Jest liczbowo charakteryzowana poprzez wielkość błędu bezwzględnego lub względnego.
Granica wykrywalności- najmniejsze stęż. Lub ilość oznaczanego składnika w próbce, przy której można jeszcze ten składnik wykryć dana metoda z określonym prawdopodobieństwem.
Granica oznaczalnosci- najmniejsze stęż. oznaczanego składnika w próbce , przy którym można ten składnik dana metoda oznaczyć
Mineralizacja -calkowity rozkalad i utl. badanej subst. org . w celu oznaczenia znajdujacych się w nej sklad. mineralnych. a)na makro , b)na sucho - spopielanie(aby zapobiec strata subst. lotnych wprowadzamy do probki CaO , MgO,NaOH, zwilzamy prob. Stez.H2SO4.
Nośnik-to subs.dodawana do r-ru w celu wspóstrącenia z nią subst.śladowej .do r-ru wprowadza się pewną ilośc jonów nośnika i dodaje odczynnik strącajacy.Strąca się trudnorozp.związek nośnika a z nim pierwiastek śladowy.
Odtwarzalność -precyzja metody dotycząca wykonania analizy w rożnych warunkach np. różne laboratorium ,inny analityk , inna metoda , aparat) .
Precyzja-wzajemna zgodność wyników w danej serii pomiarów .Jest liczbowo charakteryzowana poprzez odchylenie standardowe lub np. wielkość rozrzutu wyników.
Powtarzalność -precyzja metody dotycząca tych samych warunków pomiarowych(ten sam analityk ,metoda , laboratorium , aparat , wyniki w małych odstępach czasu)
Próbka pierwotna -cześć materiału lub partii produktu pobrana jednorazowo z jednego miejsca produktu nie opakowanego lub jednego miejsca opakowania jednostkowego.
Próbka jednostkowa - cześć partii produktu złożona ze wszystkich próbek pierwotnych z jednego opakowania.
Próbka ogólna - cześć partii produktu złożona ze wszystkich próbek pierwotnych pobranych z jednej partii
Próbka średnia laboratoryjna -przygotowana z ogólnej. Reprezentuje własności partii produktu przeznaczona do prowadzenia badań laboratoryjnych. Wielkość powinna być taka ,aby można było przeprowadzić wszystkie badania.
Próbka do badań -przygotowana ze średniej próbki laboratoryjnej , z której pobiera się próbkę analityczna.
Próbka analityczna - cześć z próbki do badań lub laboratoryjnej przeznaczona w całości do wykonania jednego oznaczenia.
Rozrzut wyników charakteryzuje precyzje metody i jest różnica iedzy najwiekszym i najmniejszym wynikiem serii.1 -to optymalny przypadek kiedy duże dokładności towarzyszy duza precyzja .2-towynik duzej precyzji ale małej dokładności .Otrzymuje się wtedy wyniki
Specyficzność -odnosi się do metody. Zdolność lub możliwość zastosowania metody określonej w warunkach do oznaczenia lub wykrycia tylko jednego składnika .
Selektywność -odnosi się do metody lub odczynnika. Możliwość zastosowania metody do oznaczania lub wykrywania niewielkiej liczby składników. Zależy od parametrów stosowanej aparatury, od selektywności użytych odczynników.
.
Ekstrakcja -to proces przeprowadzenia subs.rozpuszczonej w jednej fazie ciekłej do drugiej fazy ciekłej , nie mieszającej się z pierwszą .Jedna faza to np. r-r wony a druga rozpuszczalnik organiczny. F+s=n+2 (ciecz-ciecz) fegula faz gibsa.Rozpuszczalniki extrakcyjne wybieramy w oparciu o takie parametry jak:gestosc rozp. (duza w stosunku do wody), temp. Wrzenia (wysoka) , palnosc ( niska) , rozpuszczalnosc extrahowanego skladnika. Dwa dobre rozp. :trichloroetylen , dichloroetylen , dwa zle :aceton ( nie bo: rozpuszcza się w sposób nieogran . w H2O , niska temp. Wrzenia) , alkohol etylowy.
Czulosc -to najmniejsza różnica w wynikach, jaką można określić za pomoca danej metody.Jest to wielkość związana przede wszystkim z przyrz.pomiarowym.
Roztwarzanie składników stopu, który zawiera Cu,Ag w stęż kwasie na gorąco
Cu +4H+ +SO42-→Cu2++SO2 +2 H2O
2Ag + H++ SO42-→2 Ag++SO2 +2 H2O
Sn + 8H++2 SO42-→Sn4+ +2SO2 +4 H2O
Roztwarzanie w rozcieńczonym H2SO4 na zimno MgCO3,Zn
MgCO3+ 2H+→Mg2+ H2O+CO2, //// Zn+2H+→Zn2++H2
Roztwarzanie stopu Zn ,Mg w H2SO4
Zn + 2H+→Zn2++H2↑ //// Mg + H+→Mg2+ + H2
CuS2 w stęż HNO3
CuS2 + 4H++2 NO3-→Cu2++ 2NO + S +2H2O
Krzemionka w HF SiO2+ HF→SiF4↑+2H2O
Dwutlenek cyrkonu w topniku
ZrO2+ 3KHF2→K2[ZrF8]+ KOH+ H2O
Stop srebra zanieczyszczony Sn w stęż.HNO3
Ag + 2H++ NO3-→Ag++NO2+ H2O
Sn + 2H++ NO3-→H2SnO3 ↓+NO
Roztwarzanie stopu Cu, Mg,Sn,Al.
Mg +2H+→Mg2++H2↑ /// Sn+ 4H+→Sn4++2H2↑
Al. + 3H+→Al3++3/2H2↑
3Cu + 8H++2NO3-→3Cu2++2NO+4H2O
Stqpianie krzepianów wapnia z Na2CO3
Na2CO3 +CaSiO3→Na2SiO3 + CaCO3
Sn Cu Zn Mg w stęż HNO3
3Cu + 8 H+ +2NO3-→3Cu2++ 2NO↑+4H2O
3Zn + 8 H+ +2NO3-→3Zn2++ 2NO↑+4H2O
3Mg+ 8 H+ +2NO3-→3Mg2++ 2NO↑+4H2O
Sn + H++NO3-→H2SnO3↓+NO(SnO2*H2O)
nastawianie miana na HCL
Na2CO3 + 2 HCL →2NaCl +H2O+2CO2 ////Na2B4O7+2HCl+ 5H2O=4H3BO3+2NaCL /// HgO+4KI+H2O=K2HgI4+2KOH
Nastawianie miana na NaOH
(COOH)2+2NaOH=(COONa)2+2H2O //// KH(IO3)2+NaOH=KIO3+ NaIO3+ H2O
Wskazniki w redoksymetrii - specyficzne -dostosowane do konkretnejreakcji , redoks-zmieniaj barwe w zaleznosci od potencjalu ukladu.
Nastawianie miana jodu 1) na arszenik : 2I2+As2O3+H2O =As2O3 +HJ , 2)na mianowany Na2S2O3 : 2As2O32- + I2= S4O62- +2I- 3)na mianowany KmnO4 : 2MnO4-+10I- +16H+ =2Mn2++5I2+8H2O
Nastawianie miana na tiosiarcznu 1) na K2Cr2O7 :Cr2O72-+ 6I-+14H+ =2Cr3+ + 3I2+7H2O
Chromianometria -sr.HCl :Cr2O72-+14H+ +6e=2Cr3++7H2O .Ta metoda oznaczac można Fe2+,V3+, SO32-
Bromianometria :BrO3-+6H+ +6e=Br--+3H2O (1 etap) , 2Br--=Br2+2e (2 etap)///Bro2-+5Br--+6H+=3Br2+3H2O . Ta metoda można oznaczyc :Sn2+, Fe2+ , Sb3+ , As3+ . WSKAZNIK:oranz metylowy
Chromatografia - metoda rozdzielania skladn. Mieszanin subst. Za pomoca ich wielokrotnego podzialu miedzy dwie nie mieszajace się ze soba i poruszajaca się względem siebie fazy. Rozdzielanie chromatograficzne prowadzi do selektywnego zatrzymania skladnikow w fazie nieruchomej. Cecha charakterystyczna jest rozdzielenie skladnikow w czasie przejscia subst . przez kolumne.. Najczesciej metody chromatogra. Dzielimy ze względu na faze ruchoma a) gazowa(adsorpcyjan , podzialowa) ,b) cieczowa( kolumnowa , cienkowarstwowa , bibulowa, klasyczna , cisnieniowa/podzilowa/ , wysokosprawna/adsorpcyjna, zelowa , jonowymienna/) , c) fluidalna(podzialowa , adsorpcyjna).
Chemometria- polego na zastosowaniu metod matematycznych do:a)projektowania i przeprowadzania experymentow chemicznych , b)opracowania uzyskanych wynikow.
Bledy w chemometrii - losow , systematyczne , grube.
Wyniki charakteryzowane sa za pomoca parametrow - sredniej arytmetycznej x=x1+x2+...+xn/n ,srednia geometryczna :x=3√(x1*x2...xn) , log x =(logx1+...+logxn)/n, mediana :x=(x2+x3+..xn-2)/n-2.
Miary rozproszenia -charakteryzuja i pokazuja precyzje pomiarow , a)odchylenie pojedynczego wyniku d=│xi -x│, b) roztep R=xmax-xmin , c) odchylenie standardowe pojedynczego pomiaru ..............................-charakteryzuje blad losowy danego oznaczenia lub danej metody analitycznej , d)srednie odchylenie standardowe zwane odchyleniem standardowym sredniej arytmetycznej Sn=S/√n
Czynniki wplywajace na potencjal redox ukladu :!) pH (tylko , gdy jony H + biora udzial w reakcji) , 2) kompleksowanie , 3)wytracanie trudno rozpuszczalnych osadow .
Czynniki wplywajace na twlalosc kompleksow z EDTA.:Stopien utlenienia kationow dla metali jednowartosciowych praktycznie nie ma trwalych kompleksow..Bardziej trwale komp. dwu i trojwartosciowe a najtrwalsze czterowartosciowe. Kompl. Metali dwuwartosciowych trwale w srodowisku alkalicznym lub slabo kwasnym . Trojwartosciowe w pH 1-2 , czterowartosciowe w pH<1
Wymogi stawiane wskaznikom kompleksometrycznym:barwa kompleksu ze wskaznikiem musi być zachowana nawet przy bardzo malym stez. jonu metalu , musi to być barwa specyficzna dla danego jonu , kompleks Me-wskaznik musi być odpowiednio trwaly , czyli stala trwalosc >104-105, musi być ostra zmiana barwy , trwalosc kompleksu Me-wskaznika musi być <Me - EDTA , reakcjea wskaznika z kompleksem musi być natychmiastowa , roznica barw miedzy wolnym wskaznikiem a kompleksem z metalem musi być bardzo wyrazna .
Wymogi stawiane substancja wzorcowym:musi mieć scisle okreslony sklad chem. , musi być latwa do otrzymania i czyszczenia , niehigroskopijna ,nie utleniajaca się , nie wietrzejaca , bardzo czysta , musi reagowac stechiometrycznie , odpowiednio duza masa molowa . Substancje zorcowe dzielimy na :1) pierwotne -odwazamy bezposrednio ,maja dokladne do okreslenia stez. po odwazeniu (K2Cr2O7 , H2C2O4* 2H2O , Na2CO3) , 2) wtorne - HCl , KmnO4, Na2S2O4
Metoda Mohra -polega na miareczkowaniu oznaczonych chlorkow mianowanym r-rem AgNO3 w obecnosci K2CrO4 .Wymagane srodowisko: obojetne : Cl- +Ag+=AgCl , CrO42- +Ag+=Ag2CrO4 . W srod . kwasnym nastepuja reakcje rownowagowe :CrO4=Cr2O7 . Nie może być alkaliczny ,bo wytraci się AgOH.
Metody rozdzielania ;1)wytr.trudnao rozp. Osadow, 2)wspostracanie , 3)chromatografia , 4)wymiana jonowa ,5)elektroliza ,6)ekstrakcja ,7)metoda wykorz. Lotnosc subst.
wyzsze które są obarczone błędem dodatnim systematycznym.3-metoda jest dokładna ale mało precyzyjna wyniki są rorzucone .Srednia aryt.większej liczby wyników jest bliska prawdziwej ale pojedynczy wynik jest oddalony od prawdziwego.4-mała dokłdnośc i mała precyzja ,wyniki bardzo rozrzucone , błąd systematyczny ujemny.Miary rozproszeniaOdchylenie standardowe S=∑(xi-x)2/n-1=∑e2/n-1,Średnie odchylenie standardowe S=∑(Xi-X)2/n(n-1)
Rozstęp R=Xmax-Xmin X - wynik seriiOdchylenie pojedynczego wyniku d=/Xi-X/ Xi -dane zmienne X średnia seria pomiaruWyrażenie na średnia rozrzutuArytmetyczna Xa=∑Xn/n suma wyników zmiennych liczb.w serii ,podzielon przez ich liczbe serii.
Geometryczna Xg=X1*X2*...*Xn Xg<Xa Medialne Xm=X2+X3+...+Xn-2+Xn-1/n-2 Xn -otrzymany wynik
nastawianie miana na HCL
Na2CO3 + 2 HCL →2NaCl +H2O+2CO2
Na2B4O7+2HCl+ 5H2O=4H3BO3+2NaCL
HgO+4KI+H2O=K2HgI4+2KOH
Nastawianie miana na NaOH
(COOH)2+2NaOH=(COONa)2+2H2O
KH(IO3)2+NaOH=KIO3+ NaIO3+ H2O