Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa
Misje Petersberskie
Pracom nad rozwojem koncepcji Europejskiej Tożsamości Bezpieczeństwa i Obrony sprzyjały procesy budowania Unii Europejskiej i transformacji wewnętrznej NATO. Na początku lat 90. Szczególne wyzwania stwarzała pogłębiająca się destabilizacja na terenie Europy Środkowej i Wschodniej, a zwłaszcza eskalacja wojny na terenie byłej Jugosławii. Sojusz Północnoatlantycki zareagował na to, podejmując realizację „Nowej koncepcji strategicznej”; powstała też potrzeba transformacji wewnętrznej Unii Zachodnioeuropejskiej, a zwłaszcza poszukiwania środków i sposobów wzmocnienia roli międzynarodowej tej organizacji obronnej państw Europy Zachodniej.
Podstawową odpowiedź na nowe wyzwania sformułowała „Deklaracja petersberska” przyjęta na spotkaniu Rady Ministerialnej UZE w Bonn 19 czerwca 1992 r. Najważniejszą decyzją było upoważnienie UZE do „stosowania środków zapobiegania konfliktom i opanowywania sytuacji kryzysowych, włączając w to działania podejmowane przez KBWE lub Radę Bezpieczeństwa ONZ.” Dyspozycja ta została zdefiniowana w dalszych zapisach „Deklaracji petersberskiej”, gdzie wyraźnie stwierdzono, że jednostki wojskowe UZE oprócz wkładu do wspólnej obrony mogą być wykorzystane do prowadzenia trzech rodzajów zadań:
operacji humanitarnych i ratowniczych,
przeprowadzania misji pokojowych,
zadań bojowych przy opanowywaniu sytuacji kryzysowych, w tym przywracania pokoju.
Misje petersberskie zostały włączone do zadań Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej przez Traktat Amsterdamski.
COREPER
Komitet Stałych Przedstawicieli (potocznie nazywany COREPER, od jego francuskiej nazwy), w skład którego wchodzą szefowie stałych przedstawicielstw państw członkowskich przy UE a który spotyka się raz w tygodniu. Jest to najwyższe forum uzgodnieniowe – wszelkie sporne kwestie, których nie udało się rozwiązać do tego etapu, trafiają pod obrady ministrów (Rady). COREPER obraduje w dwóch „konfiguracjach” – jako COREPER II (w randze ambasadorów) i jako COREPER I (ich zastępców). Między obydwoma „konfiguracjami” nie ma hierarchicznej podległości, gdyż zajmują się one różnymi obszarami działalności UE. Za przygotowania prac Rady do Spraw Zagranicznych – i za kwestie związane z WPZiB - odpowiada COREPER II. Polskim przedstawicielem w Komitecie Stałych Przedstawicieli jest ambasador Marek Prawda.
EPBiO
Grupy bojowe UE
Europejskie związki taktyczne, których powstanie zainicjowane zostało 22 października 2004 roku w Brukseli przez ministrów obrony krajów członkowskich UE. Grupy Bojowe UE (GB) to jednostki szybkiego reagowania w sile 1500 żołnierzy każda, zdolne do samodzielnego utrzymania się w obszarze działań, wyposażone we własne środki transportu strategicznego, wystawiane przez państwa członkowskie. Koncepcja GB, rozwijana od 2004 r., zakłada możliwość rozmieszczenia sił w rejonie operacji w ciągu 10 dni od podjęcia decyzji przez UE, na okres 4 miesięcy. Od stycznia 2007 r. UE dysponuje w każdym półroczu dwiema GB. Oznacza to, że UE jest w stanie prowadzić dwie operacje z wykorzystaniem GB jednocześnie.
Unia Zachodnioeuropejska powstała na mocy Układów Paryskich z dnia 23 października 1954 roku, które weszły w życie 5 maja 1955 r. Początkowo była to Unia Zachodnia, która powstała na mocy Traktatu Brukselskiego w 1948 r. Członkami założycielami były: Francja, Wielka Brytania i kraje Beneluksu. UZE została rozwiązana 31 marca 2010 r., natomiast działalność organizacji została całkowicie wygaszona do 30 czerwca 2011 r.
Zadania UZE
obrona państw zachodnioeuropejskich w przypadku zagrożenia,
kontrola zakazu posiadania i produkcji przez RFN okreslonych typów broni,
kontrola produkcji broni ciężkiej w Europie Zachodniej,
sprzyjanie rozwojowi stosunków politycznych, ekonomicznych i kulturalnych państw Europy Zachodniej.