PFK Staw Biodrowy

Choroba zwyrodnieniowa Stawów (CHZS) Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą chorobą układu ruchu. Rozwija się w wyniku zaburzenia, jakości i ilości chrząstki stawowej, której zadaniem jest amortyzowanie ruchów stawu i umożliwienie przesuwania się powierzchni stawowy.

Wyróżniamy chorobę zwyrodnieniową:

• Pierwotną, o nieznanej przyczynie; częstość jej występowania zwiększa się z wiekiem

• Wtórną, wywołaną konkretną przyczyną, np. urazem, zakażeniem, innymi chorobami stawów (np. RZS, nagromadzeniem złogów wapnia w chrząstce stawowej), wrodzonymi zaburzeniami budowy oraz innymi chorobami (np. cukrzycą, nadczynnością przytarczyc).

OBJAWY:

• Ból

• Narastające deformacje

• Dysfunkcja ruchu

Czynniki Ryzyka:

• Wiek powyżej 55 lat

• Pleć żeńska

• Nadwaga

• Choroby wrodzone i dziedziczne

• Zmiany przeciążeniowe i wyczynowe uprawianie sportu

• Choroby zapalne swoiste i nie swoiste

• Złuszczenie głowy kości udowej

• Neuropatie

• Choroba PAtega

Zaawansowanie zmian zwyrodnieniowych według Seyfrieda:

• Stopień pierwszy ? Chory wykonuje ruch w czynny w zachowanym zakresie z obciążeniem nieco mniejszym od normalnego.

• Stopień drugi ? Chory wykonuje ruch wolny w zachowanym zakresie, obciążenie powoduje ból i zaburzenie płynności ruchu.

• Stopień trzeci ? pacjent wykonuje ruch w odciążeniu w zachowanym zakresie. Ruch czynny wywołuje ból,, a jego płynność jest zaburzona.

• Stopień czwarty ? ruch tylko w odciążeniu w ograniczonym zakresie, występują stałe dolegliwości bólowe.

Badania dodatkowe:

• RTG okolicy stawu

• RTG w projekcji : przednio tylnej, bocznej i osiowej

• TR

• MR

• Morfologia (stężenie wapnia i fosforu)

• USG stawu

Cele leczenia CHZS:

• Zmniejszenie dolegliwości bólowych

• Zwolnieni procesu degeneracyjnego

• Polepszenie funkcji stawu przez poprawę stawu poprzez poprawę zakresu ruchomości i zwiększenie siły mięśniowej

• Wyrównanie powstałych defektów (właściwa kompensacja i adaptacja ustroju do nowych warunków)

• Przywrócenie jak najlepszych warunków metabolicznych w obrębie stawu (celem leczenia operacyjnego jest odbudowanie utraconych warunków anatomicznych i mechanicznych stawu)

• Zwiększenie aktywności chorych

• Poprawa, jakości życia osób dotkniętych procesem zwyrodnieniowym stawów.

Choroba zwyrodnieniowa stawu biodrowego:

• Kok artroza zaliczana jest do społecznych chorób narządu ruchu

• Kok artroza należy do najcięższej i najczęstszej choroby narządu ruchu ze względu na:

*częstość występowania

*mała podatność na leczenie zachowawcze

*ciężkie kalectwo, do którego doprowadza.

*zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające stawów biodrowych nie stanowią jednolitej, jednostki chorobowej, lecz zespół zmian patologicznych powstałych, prowadzących do przedwczesnego zużycia i zwyrodnienia tkanek tworzących staw

* zmiany te dotyczą przede wszystkim osób w podeszłym wieku, ale mogą dotyczyć osób młodych

* Stanowią Duzy problem społeczny, upośledzając czynności życiowe i zawodowe.

Podział etiologiczny koks artrozy:

• Koks artrozy pierwotne idiopatyczne- 20%

• Koks artrozy wtórne- 80%

Przyczyny koks artrozy wtórnej:

1. Urazy

• Złamania szyjki kości udowej

*przerwanie naczyń krwionośnych torebkowych, stanowiących źródło ukrwienia głowy szyjki kości udowej

* dodatkowo może występować mechanicznie uszkodzenie chrząstki stawowej

*nieprawidłowy zrost powoduje zaburzenia osi anatomicznej i niezborności powierzchni stawowych

2. Urazowe zwichniecie stawu biodrowego

• Wady statyki

*nierównomierne i nieprawidłowe obciążenie stawów biodrowych.

• Otyłość i nadwaga

*przeciążenie elementów chrzęstnych i stawów biodrowych

• Zmiany zapalne

*powierzchniowe zaburzenia w ukrwieniu i odżywieniu elementów chrząstki

• Zmiany zniekształcające

*choroba Pethesa

• Choroby metaboliczne

*alkaptonuria, dna moczanowa

• Dysplazja wrodzona i nabyta

• Złuszczenia kości udowej

Zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych rozpoznaje się na podstawie

1. Wywiadu

2. Badania klinicznego

3. Charakterystycznych zmian w obrazie RTG

Ad. 1 Wywiad

Pacjenci z choroba zwyrodnieniowo-zniekształcajacą stawów biodrowych zgłaszają dolegliwości bólowe:

-w pachwinie

-w okolicy pośladka

-często w okolicy kolana

-początkowo ból związany z wysiłkiem wspoczynku ból zmniejsza się

-w miarę postępowania choroby ból biodra i pachwiny potęguję się (ból spoczynkowy)

-w postaci zaawansowanej bóle nocne

AD.2 Badanie kliniczne

-chód utykający na kończynę chorą

_skrócenie kończyny na wymiarze względnym (zaawansowane zmiany)

-ograniczenie ruchomości biernej i czynnej w zajętym stawie

-początkowo ograniczenie dotyczy rotacji wewnętrznej i wyprostu

-staw biodrowy w ruchu zgięcia ustawia się w odwiedzeniu

-postęp choroby ogranicza ruchomość stawów wszystkich płaszczyznach.

-silny ból w skrajnych pozycjach głowy kości udowej

-osłabienie mięśni pośladkowych i mm uda (zaniki mięśniowe)

-przykurcz zgięciowo-przywiedzeniowy

-objaw Trendelenburga i Duchenie’a

Badanie, objawy testy okolicy stawu biodrowego

1. Test Patricka

2. Test Mennella (przeprostu)

3. Test Thomsona

4. Objaw Trendelenburga

5. Objaw Duchenne’a

Zmiany w obrazie RTG można podzielić na:

• KOKSARTROZY PROTUZYJNE- pogłębienie panewki z jej ścieńczeniem; organicznie ruchomości „skrócenie wymiaru względnego”

• KOKSARTROZY DYSPLASTYCZNE-SPŁYCENIE panewki

• KOKSARTROZY Z DESTRUKCJĄ GŁOWY KOŚCI zniekształcenie głowy z obecnymi torbielami lub jałową martwicą kości

• KOKSARTROZY HIPEROSTETYCZNE z przewagą osteofitów w obrębie panewki, ograniczenie ruchomości w stawie

• POSTACIE MIESZANE

Ocena radiologiczna wg Altmana

0° - norma (prawidłowa szerokość szpary stawowej, bez osteofitów)
1° - zmiany łagodne (minimalne zwężenie szpary stawowej, niewielkie osteofity)
2° - zmiany umiarkowane (wyraźne zwężenie szpary stawowej,   średnie osteofity)
3° - zmiany zaawansowane (bardzo wąska szpara stawowa  - do całkowitego zarośnięcia, bardzo duże osteofity)

Leczenie

Leczenie zmian zwyrodnieniowych w pierwszym okresie na charakter zachowawczy i wielokierunkowy

Farmakoterapia:

• Niesterydowe leki przeciwbólowe

• Preparaty przeciwzapalne i przeciwbólowe w postaci maści, leków, żeli

• Dostawowe podawanie kortykosteroidów o przedłużonym działaniu

• Iniekcje dostawowe preparatów zawierających polimery halonowe- złagodzenie bólu, poprawia amortyzację stawu i jego warunki odżywcze

Fizykoterapia

• Zabiegi cieplne lub krioterapia

• Prądy diadynamiczne

• Prądy interferencyjne

• Ultradźwięki

Odciążenie chorej kończyny:

• Za pomocą kuli lub laski (trzymana po stronie przeciwnej do chorego biodra)

• Obustronne zmiany wymagają stosowania dwóch kuli łokciowych

• Walka z nadwagą (BMI powyżej 30)

Kinezyterapia:

ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIA:

• Przykurczów

• Zaników mięśniowych

• Umożliwia utrzymanie odpowiedniego zakresu ruchu oraz dobrej siły mięśniowej

• Stwarza lepsze szanse na pomyślny wynik leczenia operacyjnego

Kinezyterapia- ćwiczenia lecznicze:

1. Ćw. izometryczne

2. Ćw. w odciążeniu stawu biodrowego w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej celem, których jest:

• Zwiększenie zakresu ruchu przez odciążenie (zmniejszenie torebki stawowej i odciążenie torebki stawowej)

• Dyfuzja płynu stawowego i lepsze odżywienie chrząstki stawowej

• Prawidłowe działanie pompy mięśniowej

• Utrwalenie elastyczności i sprawności torebki stawowej i więzadeł

1. Ćwiczenia w odciążeniu

2. Ćwiczenie ogólno kondycyjne

3. Nauka chodu o kulach

4. Ćwiczenia czynne kończyn górnych

5. Ćwiczenia w wodzie

6. Wyciąg pośredni osiowy stawu biodrowego

Cele działania wyciągu osiowego:

• Rozciągniecie przykurczonych mięsni i więzadeł torebki stawowej

• Odciążenie uszkodzonych powierzchni stawowych

• Przeciwbólowo

Chodzenie za pomocą kuli łokciowych

• Trzymanie kuli po stronie przeciwnej do chorego stawu biodrowego

• Wchodzenie po schodach w dół zawsze kończyną chorą

• Unikanie noszenia ciężarów

• W razie konieczności noszenia ciężar jak najbardziej ciała w ręce po stronie chorego stawu

Leczenie operacyjne:

*endoprotezy cementowe

*Endoprotezy bezcementowe

*endoprotezy hybrydowe

ENDOPROTEZOPLASTYKA

• Zabieg chirurgiczny polegający na wycięciu zmienionego chorobowo segmentu organizmu (np. stawu) i wszczepieniu elementu sztucznego, przejmującego funkcję uszkodzonej struktury. Także: alloplastyka, endoplastyka.

• Zabieg endoprotezo plastyki jest stosowany w leczeniu zmian zwyrodnieniowych oraz w wielu urazach (złamania szyjki kości udowej, złamania w okolicy krętarza). Polega ono na zastąpieniu naturalnego stawu biodrowego sztucznym stawem – endoprotezą. Zabieg endoprotezo plastyki przeprowadza się w znieczuleniu zewnątrzoponowym (bez narkozy)

• Zabieg, poprzez wyeliminowanie bólu, przywraca utracone czynności tego stawu i umożliwia wykonywanie podstawowych ruchów takich jak chodzenie, podnoszenie ciężarów.

• Zabieg poważny obciążający chorego

Wskazania do wymiany stawu biodrowego:

• Choroba zwyrodnieniowa o różnej etiologii

• Idiopatyczna

• Wtórna (po przebytych schorzeniach stawu biodrowego)

• Złamania szyjki kości udowej

• W przebiegu chorób reumatycznych

Przeciwwskazania do wymiany stawu (altroplastyki)

• Zły stan ogólny: układu krążenia nerek, niewrówana cukrzyca)

• Czynne ogniska infekcyjne lub owrzodzenia skóry

• Choroba zakrzepowo- zatorowa

• Znaczna demencja (często związana z wiekiem)

• Nadwaga(kkd- masa ciała powyżej 100 kg)

• U pacjentów po dostawowych infekcjach

Operacyjne drogi dojścia:

• Przednio-boczne

• Tylno boczne

• Dojście przykrętarzowe

Jaka endoproteza:

• Zmiany w stawie

• Wiek chorego

• Jakość tkanki kostnej

• Warunki anatomiczne stawu

• Obciążenia innymi chorobami

• Endoprotez nie stosujemy do momentu zakończenia wzrostu

Budowa endoprotezy:

• Każda proteza składa się z 3 części:

  1. Trzpienia kości udowej

  2. Głowy kości udowej

  3. Panewki

• Każda część protezy ma wiele rozmiarów.

Endoproteza bezcementowa:

• W tej protezie panewka składa się z 2 elementów: części zewnętrznej- wykręcona do kości lub mocowania „Press fit” oraz wkładki politerynowej (mozw być metalowa), co zwiękrza wytrzymałość na ścieranie

• Trzpień pokryty porowatą warstwą hydroksyapatytu

• Głowa metalowa lub ceramiczna.

Endoprotezy cementowe:

• mocowana jest do kości przy pomocy kleju kostnego zwanego cementem( stąd nazwa tego typu implantu).

• Głowa- Stosowane są głowy metalowe lub ceramiczne. Ceramika to tlenki metali. Stosowane są 2 typy ceramiki oparte na aluminium i cyrkonie. Metalowa głowa ściera polietylen panewki ok. 0,1mm w ciągu roku za to głowa ceramiczna poniżej 0,1mm rocznie. Jedynym mankamentem ceramicznej głowy jest możliwość pęknięcia, co zdarza się jednak bardzo rzadko. Szybkość ścierania jest zmienna i zależy od wagi pacjenta, jego trybu życia oraz samego polietylenu. Obecnie najbardziej oporny na ścieranie jest polietylen nowej generacji typu "cross-linking".

• Panewka W endoprotezach cementowych stanowi 1 sferyczny, polietylenowy element osadzany na cemencie kostnym. W endoprotezach bezcementowych składa się z 2 elementów: części zewnętrznej, metalowej oraz wewnętrznej wkładki polietylenowej. Część metalowa ma kształt sferyczny lub stożkowy i jest wkręcana do kości panewki lub wbijana do przygotowanego łoża ("press-fit") z możliwością dodatkowego przymocowania śrubami. Wewnętrzna część wkładki polietylenowej może być metalowa, co dodatkowo zwiększa wytrzymałość na ścieranie (Metasul).

• Trzpień Wykonany jest podobnie jak zewnętrzna część panewki z metalu. W zależności od typu endoprotezy są to stopy chromowo-kobaltowe, tytanowo-molibdenowe, tytanowe. Powierzchnia trzpienia jest posiada w całości lub częściowo porowatą powierzchnię ułatwiającą zrost protezy z kością i wpływającą na lepsze i trwalsze osadzenie. W niektórych typach endoprotez bezcementowych trzpień pokryty jest porowatą warstwą hydoksyapatytu czyli materiału zbliżonego składem chemicznym do kości.

• Cement kostny Jest to metylo metacrylat, który w egzotermicznym procesie polimeryzacji zastyga i daje mocne połączenie elementów endoprotezy z kością.

Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego (gon artroza)

Więzadła:

• Poboczne piszczelowe

• Poboczne strzałkowe

• Krzyżowe przednie

• Krzyżowe tylne

• Poprzeczne kolana

• Łękotka przyśrodkowa

• Łękotka boczna

Staw kolanowy składa się z 3 stawów:

• Staw Rzepkowo-udowy

• Staw piszczelowo udowy przyśrodkowy

• Staw piszczelowo- udowy boczny.

Stabilizatory stawu kolanowego:

• Stabilizatory bierne- układ więzadłowy stawu

• Czynne- mięśnie działające na staw

• Największym stabilizatorem czynnym jest mięsień czworogłowy, który wspomaga działanie więzadeł pobocznym i krzyżowych.

• Ważną rolę funkcji stawu odgrywa propiocepcja

• Proprioreceptory rozmieszczone w torebce stawowej, więzadeł oraz łąkotkach warunkują występowanie łuków odruchowych koniecznych do koordynacji działania mięśni i stawów.

Gonartroza

Zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające stawów kolanowych-gonartrosis wraz z całą grupą chorób zwyrodnieniowych została uznana przez WHO za chorobę cywilizacyjną.

Epidemiologia gon artrozy:

Częstość występowania zmian zwyrodnieniowych kolan to:

• 7%-14% u osób po 50 r.ż.

• Kobiety po 50 r.ż.

• Na zachorowalność u kobiet wpływają zaburzenia hormonalne w okresie pomenopauzalnym.

Rozpoznanie gon artrozy

• Dolegliwości bólowe dysfunkcja stawu

• Potwierdzenie zmian w obrazie RTG (co najmniej jednego osteolitu na krawędzi kłykcia uda lub piszczeli)

Chrząstka Stawowa:

• Forma tkanki łącznej

• Grubość w stawie kolanowym 1-4 mm (rzepka 5mm)

• Cechy charakterystyczne: brak ochrzęstnej, brak unerwienia i unaczynienia.

• Charakterystyczny skład substancji międzykomórkowej: kolagen, białko niekolagenowe, protoeglikany.

• 70-80% substancji stanowi woda.

Maź stawowa:

• Lepka ciecz przypominająca składem osocze- brak czynników krzepnięcia, hialuronowego

• Funkcja- smarowanie powierzchni trących.

Patogeneza gon artrozy

• Czynniki predysponujące:

-genetyczne (wady kolagenu)

- przeciążenie i nadwaga

-starzenie

-zniekształcenie stawów na podłożu innych chorób.

• Niszczenie macierzy chrząstki stawowej- uszkodzenie chondrocytów

• Zmiany w kości podchrzęstnej (sklerotyzacja, torbiele)

• Zapalenie maziówki-osteofity

• Włóknienie torebki stawowej

• Zaburzenie mechaniczne w stawie, ograniczenie ruchomości, przykurcze w stawie, osłabienie siły mięsni.

Podział gonartrozy

1. Pierwotna (idiopatyczna)zaburzenia metabolizmu chrząstki stawowej

2. Wtórna- ściśle określone wrodzone lub nabyte zaburzenia budowy lub funkcji stawu.

Przyczyny powstania gon artrozy (wtórne)

• Bezpośredni uraz, złamania chrząstki

• Zaburzenia hormonalne

• Przewlekłe przeciążenia w stawie

• Procesy zapalne (RZS, gruźlica)

• Niestabilność

• Statyczne odchylenia osi kończyn

• Nadwaga

Objawy gon artrozy:

• Osłabienie siły i wytrzymałości mięsni w stawie

• Ograniczenie ruchomości stawu kolanowego (trzeszczenia w stawie, przykurcz)

• Dolegliwości bólowe początkowo po obciążeniu a następnie spoczynkowe

• Postępujący zanik mięsni (zwłaszcza głowy przyśrodkowej mięśnia czworobocznego uda)

• W okresie zaburzeń zaostrzeń objawy zapalenia stawu oraz płyn w jamie stawowej.

• Ból w przedniej lub przyśrodkowej części kolana

• Gdy zajęty jest staw Rzepkowo-udowy nasilający się ból w czasie ruchu, szczególnie przy chodzeniu po schodach

• Organicznie zakresu zginania stawu

• Przykurcz zgięciowy

• Pogrubienie obrysów stawu kolanowego, obrzęk, płyn w stawie

• Rzepka pogrubiona, ograniczona jej przesuwalność

• Pogrubienie i stwardnienie torebki stawowej, bolesność w okolicy kaletek maziowych, gęsiej stopki

• Podczas ruchów rzepki i kolana wyczuwa się trzeszczenie

• Chód niewydolny, utykając na chorą kończynę

• Wyszczuplenie okolicy nadkola nowej- zanik m. czworogłowego uda.

• Niestabilność stawu- zmiany zaawansowane

• Wysięk stawowy

• Torbiele podkolanowe (torbiel Bakera)

• Tzw. „sztywność stawowa”

Postacie gon artrozy

Na podstawie badania RTG i obrazu klinicznego wyróżniamy 4 postacie gon artrozy:

1. -Postać przyśrodkowa- zwężenie przyśrodkowej szpaty stawowej tworzonej przez kłykcie kości udowej i nasadę bliższą (kłykcia) piszczeli- zmiany prowadzą do zaburzeń osi kolana w kierunku szpotawości (kofikt udowo-piszczelowy)

2. –postać boczna- zwężenie szpary stawowej na wysokości kłykci bocznych kości udowej i kłykcia bocznego piszczeli-zmiany prowadzą do koślawości kolan

3. –postać Rzepkowo-udowa- zwężenie szpary Rzepkowo-udowego i nierzadko występującymi osteofitami na krawędzi rzepki.

4. Postać z zajętą całą powierzchnią stawu piszczelowo-udowego zarówno powierzchni kości bocznych i przyśrodkowych, jak i znacznymi zmianami dotyczącymi wyniosłości piszczeli.

Rzepkowo udowy zespół bólowy:

Objawy:

• Ból w okolicy rzepki

• Ból nasilający przy chodzeniu i bieganiu

• Ból nasila się przy chodzeniu po schodach

• Ból nasila się przy dłuższym siedzeniu ze zgiętymi kolanami (tzw. Kolano kinomana)

• Osłabienie sił przytrzymujących rzepkę prowadzi do niestabilności i nieprawidłowego bocznego przemieszczania rzepki w wyproście.

Czynniki osłabiające przytrzymanie rzepki:

• Uogólniona wiotkość więzadeł

• Wysokie ustawienie rzepki

• Płytki kat czy głębokość bruzdy kości udowej

• Zwiększony kąt Q (kat utworzony przez osiową pozycję mięśnia czworogłowego ścięgno rzepkowe)

NIEWŁŚCIWY NACISK NA RZEPKĘ JEST WYNIKIEM JEJ NISKIEGO USTAWIENIA

SKUTKIEM JEST BÓL W PRZODZIE KOLANA, KTÓRY MOŻE PRZEJŚĆ W:

• Nawykowe podwichnięcie lub zwichniecie rzepki

• Zapalenia stawu rzepkowo-udowego

Uszkodzenie chrząstki stawowej wg. Outbrigdea:

1° wyraźnie miękka powierzchnia, lecz z zachowaną ciągłością chrząstki

2° przerwanie ciągłości powierzchni z pęknięciem na głębokości do połowy grubości chrząstki (chrząstka traci gładkość)

3° uszkodzenie głębsze lecz nie dochodzące do warstwy podrzchęstnej

4° odsłonięcie warstwy podchęstnej

Chonodromalacja rzepki:

• Główny powód dolegliwości bólowych stawu kolanowego

• Chrząstka stawowa jest nieunerwiona

• Rozmiękanie chrząstki rozpoczyna się od jej obrzęku potem rozwłóknione- tworzą się podłużne szczeliny

• Postępująca erozja chrząstki dopasowana do rozfragmentowana i odłoniecia warstwy podchrzęstnej

• Chrząstka traci połysk i gładkość, upodobniając się do pluszu, stad nazwa „pluszowanie chrząstki”

Diagnostyka

• RTG –metoda z wyboru

• Zdjęcie w pozycji stojącej potem obciążeniem stawu

• MRJ, TK

• Artroskopia diagnostyczna

• Scenografia

• Punkcja stawu

• Badanie USG

• Ocena morfologiczna i cytologiczna płynu

Gonartroza w obrazie RTG

• Zagęszczenia warstwy podchrzęstnej

• Osteofity na brzegach powierzchni stawowych

• torbielowate ubytki w warstwie podchrzęstnej

• Zwężenie szpary stawowej odczyny okostnowe w miejscu przyczepów Ściegien.

Badanie gon artrozy dla potrzeb kinezyterapii:

• Ocena zakresu ruchu w stawie kolanowym

• Subiektywna ocena dolegliwości bólowych za pomocą skali VAS

• Sztywność stawowa

Postępowanie- cele

• Edukacja pacjenta dostarczająca gon artrozy oraz planowanego postępowania leczniczego

• Zmniejszenie dolegliwości bólowych

• Poprawa funkcji stawu

• Ograniczenie postępu choroby

• Wyrównanie powstałych defektów

• Przywrócenie jak najszybszych warunków metabolicznych

• Zwiększenie aktywności chorych

• Poprawa, jakości życia

Leczenie

• Leczenie zachowawcze- uzyskuje się lepsze efekty niż w przypadku stawu biodrowego

• Zmniejszenie dolegliwości bólowych, utrzymanie zakresu ruchu i siły mięśniowej

• Farmakoterapia- leki przeciwbólowe i NLPZ

• Leczenie miejscowo-pochodne kwasu hialuronowego, infekcje dostawowe stawów- w początkowym stadium choroby może zwolnić proces zwyrodnieniowy, działa przeciwbólowo

• Fizjoterapia (fizykoterapia, ćwiczenia prewencyjna aktywność ruchowa)

Cele rehabilitacji pooperacyjnej

• Przywrócenie ruchomości operowanego stawu w jak największym zakresie oraz siły i kontroli mięśniowej

• Odtworzenie funkcji statycznych i dynamicznych stawu

• Umożliwienie pacjentowi samodzielnego funkcjonowania (eliminacja bólu, poprawa komfortu psychicznego i fizycznego, czynności życia codziennego)

Fizykoterapia

• Prądy DD

• Prądy interferencyjne

• Ultradźwięki

• Laseroterapia

• Krioterapia

• Magnetoterapia

Kinezyterapia:

• Odciążenie chorego stawu (laska, kula, stabilizatory)

• Ćwiczenia czynne wolne, odciążeniu stawu kolanowego

• Ćw. M. czworogłowego uda- izometryczne, czynne z oporem

• Wyciągi regresyjne (przykurcz w stawie)

• Ćw. W wodzie

• Rower (mały opór)

• Ćwiczenia w zamkniętych łańcuchach kinemat.

Ćwiczenia w wodzie poprawiające zakres ruchomości KKD:

• Wzmocnienie siły mięśni

• Poprawa ruchomości stawu

• Nauka chodu

Profilaktyka:

• Edukacja chorych łączenie z nauką ćwiczeń

• Dbałość o właściwą masę ciała

• Modyfikacja aktywności fizycznej

• Zaopatrzenie ortopedyczne (kule, laski, stabilizatory)

• Ograniczenie dźwigania ciężarów

• Unikanie ciężkiej pracy fizycznej

Rehabilitacja przedoperacyjna

CELE:

• POPRAWA SIŁY MM. KK.D. i KK.g.

• Zwiększenie zakresu ruchu

• Poprawa stabilności stawów operowanego i sąsiednich

• Nauka chodu o kulach

• Ew. poprawa parametrów krążeniowo-oddechowych

Leczenie operacyjne:

Wskazania do operacji:

• Trwały ból ( Nieskuteczne leczenie zachowawcze)

• Postępująca deformacja

• Niestabilność stawu

Leczenie operacyjne

Synowektomia- usunięcie błony maziowej

• Wysoka osteotomia podkolanowa- z korekcją osi- celem tego zabiegu jest zmiana mająca największego obciążenia stawu, redukcja nadciśnienia wewnątrzkostnego i poprawa ukrwienia nasady kostnej

• Endoprotezo plastyka- stosowana u chorych ze znaczną dysfunkcją stawu. W przypadku zmian ograniczających się do jednego przedziału- endoprotezy jednoprzedziałowej

• Artrodeza- operacyjne uszkodzenie stawu- w sposób znaczący upośledza funkcję kończyny, rzadko stosowana.

Alloplastyka ST. Kolanowego

• Alloplastyka częściowa stawu kolanowego- polega na wymianie zużytego przedziału kolana

• Alloplastyka całkowita stawu kolanowego- polega na wymianie zranionych lub uszkodzonych elementów stawu przez sztuczne elementy

Cel alloplastyki

• Uwolnienie chorego od bólu

• Zachowanie lub przywrócenie ruchu w stawie

• W czasie operacji należy usunąć wszystkie deformacje w stawie, przywrócić prawidłową oś stawu

• Przykurcz zgięciowy powyżej 30 stopni powinien być usunięty przed wyszczupleniem endoprotezy

• Resekcja powierzchni stawowych oszczędna

Wskazania do zabiegu endoprotezo plastyki stawu kolanowego

• Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe w stawie o różnej etiologii

• Ból, ograniczenie ruchomości i przykurczenie w stawie

• Zaburzenia osi niedające się leczyć zachowawczo

Przeciwwskazania:

• Zakażenia stawu lub okolicy zabiegu

• Znaczna osteoporoza

• Otyłość

• Młody wiek

• Żylaki

Dobór endoprotezy

• Wiek chorego

• Stan stabilizatorów stawu

• Rozległość zaawansowania zmian zwyrodnieniowych w stawie kolanowym

Powikłania

• Ograniczenie zakresu ruchu

• Ból

• Infekcje

• Obluzowanie- prowadzi do reoperacji stawu

Obszar wymiany stawu:

1. Jednoprzedziałowe

2. Dwuprzedziałowe

3. Trój przedziałowe (całkowite)

Sposób zamocowania

• Cementowe

• Bezcementowe

• Hybrydowe

Endoprotezo plastyka ST. Kolanowego:

• Endoprotezy jednoprzedziałowe- zabieg polegający na zastąpieniu przyśrodkowego lub bocznego przedziału stawu, wiek po 60 roku życia w parze z siedzącym trybem życia, brak szpotwawosci, koślawości i niestabilności

Wyróżniamy trzy typy endoprotez:

• Endoprotezy kondytarne- stosuje się przy zachowanych więzadłach krzyżowych i pobocznych stawu kolanowego. Protezy te zastępują powierzchnie stawowe, odtwarzają ruch anatomiczny stawu

• Endoprotezy półzwiązane- prócz ruchu zgięcia i wyprostu zachowuje ruchy rotacyjne w kolanie. Stosowane przy znacznym zniszczeniu stawu kolanowego, zaburzeniach osi kończyny, zniszczeniu aparatu więzadłowego.

• Endoprotezy związane (zawiasowe) umożliwiają tylko ruch zgięcia i wyprostu, rzadkostoswane

• Endoprotezy zawiasowe nowej generacji pozwalają na niewielkie ruchy rotacyjne lub mają zmianą oś obrotu

Usprawnianie po endoprotezo plastyce ST. Kolanowego:

I Etap

W pierwszych dniach po zabiegu stosujemy:

• Chodzenie, co 2-3 godz.

• Pozycje, ułozeniowe

• Zapobieganie przykurczom

• Ćw. oddechowe

• Ćw. przeciwzakrzepowe

• Ćwiczenia izometryczne mm. Czwororogłowych

• Czynna pionizacja w granicach tolerancji – 4-5 doba

• Ćwiczenia na szynie CMP- ciągły ruch do 40 stopni zgięcia w stawie

• Ćw. odwiedzenia odwiedzenia i przywodzenia w operowanej kończynie

II etap 2-6 (tygodni od zabiegu)

• Aktywne zgięcie i wyprost operowanego stawu

• Samodzielne poruszanie się za pomocą kul łokciowych

• Przez okres pierwszych miesięcy należy unikać chodzenia po schodach

Przeciwwskazania po endoprotezie stawu kolanowego

• Ciężka praca fizyczna

• I jest tego bardzo dużo a ja za chuja nie mogę tego przeczytać : P

Pozdrawiam Tamarcia