w. 3 Metody rozliczania kosztów działalności pomocniczej (cd):
Zastosowanie stawki rzeczywistej
Zastosowanie stawki planowanej (umownej -> kolejność rozliczania nie ma znaczenia)
2) zastosowanie stawki planowanej (umownej):
Odchylenia podlegają (a lub b lub c):
Rozliczeniu na odborców świadczeń (z wyjątkiem świadczeń wzajemnych)
Odniesieniu (rozliczeniu) na najistotniejszego odbiorcę
W przypadku odchyleń uznanych na nieistotne - mogą być odniesione na koszty zarządu
Uproszczone metody:
Przyjęcie stałej kolejności rozliczania świadczeń wydziałów pomocniczych
W rozliczeniu nie uwzględnia się świadczen ‘powrotnych’
Świadczenia ‘powrotne’ są uwzględniane;
Rozliczenie kosztów świadczeń wzajemnych na podstawie stawek umownych
(tu nie ma odchyleń)
Rozliczenie pozostałych świadczeń stawkami rzeczywistymi
Pomijanie świadczeń wzajemnych:
Wszystkich (wszystkie wzajemne, wtedy kolejność nie ma znaczenia)
Wybranego (wybranych) – mniej istotnego (istotnych)
Warunek: wzajemne świadczenia uznane zostały za mało istotne dla rozliczania kosztów
Rozliczanie kosztów działalności pomocniczej – EWIDENCJA
Rysunek z kontami:
Ct Dt
Koszty działalności pomocniczej -> koszty wydziałowe
(na rzecz wydziałów prod podst)
Koszty zarządu
(na rzecz administracji)
Koszty sprzedaży
(na rzecz zbytu (np.transport sprzed. Wyrobów)
Koszt własny sprzedaży
(na rzecz odbiorców zewn)
Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych
(na rzecz ZFŚS, budowy śr trw) Środki trwałe w budowie
Przykład 1.1 (rozliczanie kosztów działalności pomocniczej – układ równań)
(oba wydziały mają świadczenia wzajemne, więc liczymi układem równań, równaniem opisujemy każdy wydział)
X – koszt 1 roboczogodziny
Y – koszt 1m3
(Wn- poniesione koszty
Ma- rozliczone koszty)
11 400 + 4 000 y =1650 x
38 250 + 200 x = 25 500 y
Rozwiązanie:
X = 10 684 y = 1,557
(koszty jednostkowe świadczeń) -> które trezba wymnożyć potem
(2 sposób) układ równań:
X – całkowity koszt wydziału naprawczego
Y – całkowity koszt kompresorowni
X = 11 400 + 0,1569 Y -> 4 000/ 25 500
Y = 38 250 + 0,1212 X -> 200/1650
Rozwiązanie X = 17 737,25 Y= 40 399,97
Koszt jednostkowy świadczeń x = 17 737,25 / 1650 = 10,74985
y = 40 399,97 / 25 500 = 1,584313
na egzaminie tylko skonstruowanie układu równan dla 2óch wydziałów przekazujących sobie wzajemne świadczenia (metoda 1 lub 2, obojętne) bez rozwiązania!
Po obliczeniu stawek należy rozliczyć koszty:
Rozliczanie kosztów warsztatów naprawczych: 10,74985zł/rbh
Wydział produkcji podstawowej 1 300x10,74985= 13 975 zl
Administracja 1 50z10,74985=1 612zl
Kompresorownia 200x 10,74985= 2 150zl
Razem 17 737 zl
Rozliczanie kosztów kompresorowni:
Wydzial prod podst 20 000x 1,584313=31 686zl
Admisistracja 1 500x 1,584313=2 377zl
Warsztaty naprawcze 4 000x 1,584313 = 6 337zl
Razem 40 400zl
(X) ujęcie kosztów pierwotnych
Na kontach syntetycznych (zapis dwustronny, a na analitycznych jednostronny zapis, bo są uszczegółowieniem konta syntetycznego)
Konta:
Synetetyczne konto:
Koszty działaln pomocniczej Analityka: Analityka:
Dt ct warsztaty naprawcze Kompresorownia
X) 49 650 17 737 (1 Dt ct Dt ct
1) 2 150 40 400(2 X) 11 400 17 373 (1 X)38 250 40 400(2
2) 6 337 2) 6 337 1) 2 150
58 137 58 137 17 737 17 737 40 00 40 400
Syntetyczne konto: Syntetyczne konto
Koszty wydziałowe koszty zarządu
Dt Dt
1) 13 975 1) 1 612
2) 31 686 2) 2 377
Rozliczenie warsztatów naprawczych
Rozliczenie kompresorowni
Przykład 1.2. (rozliczenie kosztów działalności pomocniczej – pomijanie świadczenia wzajemnego)
Wybór mniej istotnego wzajemnego świadczenia (świadczenia do pominięcia w roku rozliczania)
Ustalenie procentowego udziału świadczeń do całości
Świadczenie WN na rzecz K stanowi około 12% całości świadczeń WN
Świadczenia K na rzecz WN stanowi ok. 16% całości świadczeń K
Wybierasz wydzial który nie odbiera już innych świadczeń/wydziału którego koszty znamy, nie zmienią się(bo 12% było najniższe i wydzial został pominięty, dlatego od tego wydziału rozpoczyna się rozliczanie. 1 – kompresorownia 2- warsztat naprawczy)
Ustalenie kolejności rozliczania:
Kompresorownia (wydział nie odbiera świadczeń wzajemnych)
Warsztat naprawczy
Rozwiązanie przykładu :
Rozliczanie kompresorowni
Zawsze zaczyna się od wyznaczenia stawki!
38 250zl/25 500m3= 1,50zl/m3
Wydzial prod podst 20 000z 1,5=30 000zl
Administracja 1 500x1,5= 2 250zl
Warsztaty naprawcze 4 000z1,5=6 000zl
Razem 38 250zl
Rozliczenie warsztatu naprawczego
Stawka: (11 400zl+6000 zl) / 1450 rbh= 12zl/rbh
Wydzial prod podst 1 300x 12= 15 600 zl
Administracja 150x12= 1800
Razem 17 400zl
Księgowanie na kontach:
x-ujęcie kosztów pierwotnych
Synetetyczne konto:
Koszty działaln pomocniczej Analityka: Analityka:
Dt ct warsztaty naprawcze Kompresorownia
X) 49 650 38 250 (1 Dt ct Dt ct
1) 6 000 17 400 (2 X) 11 400 17 400 (2 X)38 250 38 250 (1
1) 6 000
55 650 55 650 17 400 17 400 38 250 38 250
Syntetyczne konto: Syntetyczne konto
Koszty wydziałowe koszty zarządu
Dt Dt
1) 30 000 1) 2 250
2) 15 600 2) 1 800
Rozliczenie kosztów kompresorowni
Rozliczenie kosztów warsztatów naprawczych
Egzamin: zadanie
Opis (wyliczenie stawki i wartosci swiadczen)
Zaksiegowanie wyliczonych wartosci na kontach ksiegowych
w. 4
Przykład 1.3
(rozliczanie kosztów działalności pomocniczej – stawki planowane)
Nie występują odchylenia
Do rozliczania świadczeń wzajemnych warsztatu naprawczego wykorzystywana jest stawka planowana w wysokości 10zł/h
Kolejność rozliczania:
Ustalenie wartości świadczenia wycenianego stawką planowaną. To co wiem (ustalenie wielkości świadczenia które ma informacje)
Rozliczenie kosztów kompresorowni (stawką rzeczywistą)
Rozliczenie pozostałych świadczeń warsztatu naprawczego (stawką rzeczywistą)
Ad. 1
Wartośc świadczenia w. Naprawczego na rzecz kompresorowni:
200 x 10 = 2 000 zł
Ad. 2
Rozliczenie kosztów kompresorowni:
(38 250 + 2 000)/25 500=1,578 zł/m3
Wydział produkcji podstawowej 20 000x 1,578 = 31 560 zł
Administracja 1 500 x 1,578 = 2 370zł
Warsztat naprawczy 4 000 x 1,578 = 6 320 zł
Razem 40 250 zł
Ad. 3
Rzoliczenie kosztów warsztatu naprawczego
(11 400 + 6 320 – 2 000)/ 1 450 = 10,84 zł/rbh
Wydział produkcji podstawowej 1 300 x 10,84 = 14 100 zł
Administracja 150 x 10,84 = 1 620 zł
Razem 15 720 zł
NIE MA ODCHYLEŃ!!!
Synetetyczne konto:
Koszty działaln pomocniczej Analityka: Analityka:
Dt ct warsztaty naprawcze Kompresorownia
X) 49 650 2000 (1 Dt ct Dt ct
1) 2 000 40 250 (2 X) 11 400 2 000 (2 X)38 250 40 250 (2
2) 6 320 15 720 (3 2) 6 320 15 720 (3 1) 2 000
57 970 57 970 17 400 17 400 40250 40250
Syntetyczne konto: Syntetyczne konto
Koszty wydziałowe koszty zarządu
Dt Dt
2) 31 560 2) 2 370
3) 14 100 3) 1 620
Przykład 1.4
(rozliczenie posztów działalności pomocniczej- stwaki planowane)
Do rozliczania wszystkich świadczeń warsztatu naprawczego wykorzystywana jest stawka planowana o wysokości 10zł/rbh
Kojelność rozliczania:
Rozliczenie warsztatu naprawczego stawką planowaną
Rozliczenie kosztów kompresorowni (stawką rzeczywistą)
Rozliczenie odchyleń dot. kosztów warsztatu naprawczego
Ad 1
Wydz. Produkcji podst. 1 300 x 10 = 13 000 zł
Administracja 150 x 10 = 1 500 zł
Kompresorownia 200 x 10 = 2 000 zł
Razem 16 500 zł
Ad 2
(38 250 + 2 000)/ 25 500 = 1,578zł/m3
Wydz. Prod. Podst 20 000 x 1,578 = 31 560zł
Administracja 1 500 x 1,578 = 2 370 zł
Warsztat naprawczy 4 000 x 1,578 = 6 320 zł
Razem 40 250 zł
Na kontach kosztów nie ma Sp!!!
Ksiegujemy 1 i 2:
Synetetyczne konto:
Koszty działaln pomocniczej Analityka: Analityka:
Dt ct warsztaty naprawcze Kompresorownia
X) 49 650 16 500 (1 Dt ct Dt ct
1) 2 000 40 250 (2 X) 11 400 16 500 (1 X)38 250 40 250 (2
2) 6 320 2) 6 320 1) 2 000
57 970 57 970 17 720 16 500 40250 40250
Syntetyczne konto: Syntetyczne konto
Koszty wydziałowe koszty zarządu
Dt Dt
1) 13 000 1) 1 500
2) 31 500 2) 2 370
Po zaksiegowaniu 2 operacji analityczne konto mozna zamknąć, bo jest równoważne = 40 250, ale reszta kont (gdzie byla stawka planowana) wykazuje różnicę:
Analityka: Odchylenia wynoszą 1 220 zł
warsztaty naprawcze (Dt)
X) 11 400 16 500 (1 Rozlicz. odchyleń na odbiorców świadczeń:
2) 6 320
17 720 16 500 a) wskaźnik narzutu odchyleń
Wno = 1 220 / 1 450 = 0, 84
Narzut odchyleń (odch. Przypadające na):
Wydz. Prod podst 1 300 x 0,84 = 1 100 zł
Administracja 150 x 0,84 = 120 zł
I teraz ksiegujemy 3:
Synetetyczne konto:
Koszty działaln pomocniczej Analityka: Analityka:
Dt ct warsztaty naprawcze Kompresorownia
X) 49 650 16 500 (1 Dt ct Dt ct
1) 2 000 40 250 (2 X) 11 400 16 500 (1 X)38 250 40 250 (2
2) 6 320 1 220 (3 2) 6 320 1 220 (3 1) 2 000
57 970 57 970 17 400 17 400 40250 40250
Syntetyczne konto: Syntetyczne konto
Koszty wydziałowe koszty zarządu
Dt Dt
1) 13 000 1) 1 500
2) 31 500 2) 2 370
3) 1 100 3) 120
ETAPY EWIDENCJI I ROZLICZANIA KOSZTÓW:
Jest w notatkach wykaz etapów (opis kolejnego etapu)
Kalkulacja kosztu wytworzenia (trzeba rozliczyc rozliczenia miedzyokresowe, koszty zakupu, koszty dizalalnosci pomocniczej – dopiero po ich rozliczeniu mozna robic kalk kosztu wytw)
Ogół czynności obliczeniowych zmierzających do ustalenia kwoty i struktury kosztu wytworzenia w przekroju elementów składowych, zwanych pozycjami kalkulacyjnymi
Koszty przerobu – koszt wytworzenia może obejmować koszty wsadu materiałowego (materiały bezpośrednie) i koszty przerobu (reszta kosztów produkcji – płace, koszty wydziałowe, itd.)
Przedmiotem kalkulacji jest jednostka produktu lub jej wielokrotność (wyrażona w jednostkach naturalnych lub umownych).
Cele kalkulacji:
Dostarczenie informacji umożliwiających sporządzanie sprawozdania fin.
Wspieranie zarządzania informacji przy podejmowaniu decyzji (np. W zakresie ustalania i różnicowania cen sprzedaży produktów, wprowadzania czy wycofywania wyrobów/usług z działalności przedsiębiorstwa)
Dostarczenie kierownictwu przedsiębiorstwa danych przydatnych do kontroli, analizy i oddziaływania na wysokość kosztów produkcji i operacji gospodarczych.
Zadanie kalkulacji:
Uzyskanie danych dla oceny ekonomicznej efektywności wytworzenia określonych produktów.
Koszt wytworzenia (art. 28 ust. 3 i 4 UoR)
Koszt wytworzenia produktu obejmuje:
Koszty pozostające w bezpośrednim związku z produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu.
Koszty bezpośrednio obejmują:
Wartość zużytych materiałów bezpośrednich,
Koszty pozyskania i przetworzenia związane bezp. z produkcją
Inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakim się znajduje w dniu wyceny.
Uzasadniona, odpowiednia do okresu wytworzania produktu, część ksztów pośrednich obejmuje:
Zmienne pośrednie koszty produkcji
Część stałych, pośrednich kosztów prodkucji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. (rozliczna wg zdolności produkcyjnych uznanych jako norma).
Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowanych remontów.
Zdolności produkcyjne wyrażane są najczęściej za pomocą takich mierników jak:
Liczba dostępnych roboczogodzin czasu pracy pracowników
Liczba dostępnych maszynogodzin czasu pracy maszyn
Wydajność linii produkcyjnej mierzona rozmiarami produkcji
Koszt wytworzenia:
Koszty bezpośrednie
Koszty pośrednie zmienne
Uzasadnione koszty pośrednie stałe
(koszty pośrednie nieuzasadnione stałe- ale nie zaliczane do kosztu wytworzenia -> są odnoszone na WF)
w. 5
BRAK!
w.6
konta na kartce !
kalkulacja podziałowa prosta:
UWAGA!
Przed przystąpieniem do klakulacji należy uwzględnić:
Sposób wydawania surowców do produkcji
(sukcesywnie lub jednorazowo na początku cyklu produkcyjnego)
Kalkulacja: Przy sukcesywności – przeliczenie wyrobów nie przerobionych w 100% na wyroby przerobione w 100%, w 2 opcji nieważne czy są to wyr w 100%, czy nie w 100% - traktowane są wszystkie tak samo, bez przeliczania. Wszystkie produkty na 100%
Przyjętą zasadę wyceny produkcji w toku
(wg pełnego kosztu wytworzenia, wg kosztów bezpośrednich, wg materiałów bezpośrednich, brak wyceny)
Jeżeli materiały wydawane są do produkcji na początku procesu technologicznego, to odrębnie należy kalkulować koszty zużytych materiałów (bo będzie inna ilość jednostek kalk-przerobienie w x %), odrębnie pozostałe koszty (tzw. koszty przerobu).
Koszt jednostkowy materiałów bezpośrednich:
Kj(m) = Ko zużycia materiałów/ wg + rzeczywista ilość Rk (->remament końcowy)
Koszty przerobu to wszystkie koszty wytworzenia oprócz materiałów bezpośrednich?
Koszty przerobu przypadające na jednostę wyrobu:
Kj (p) = Ko przerobu / Wg + (ilość Rk x % przerobu)
Jednostkowy koszt wytworzenia = jk materiałów bezp + kj przerobu
K pośrednie podział:
Uzasadnione
nieuzasadnione
Przykład 4.1
Koszty poniesione w fazie produkcji obejmowały:
Materiały bezp 4060zł
Płace bezp 2320zł
K wydziałowe 1740zł
Razem 8120 zł
Efektem prod w danym okresie było 500 szt wyr got oraz 200 szt rozpoczętych prod przerobionych w 40%. Jeśli nie ma info jak są wydawane materiały tzn że są wydawane sukcesywnie
Należy przeprowadzić kalkulację kosztów wytworzenia przyjmując, że:
Produkcja w toku wyceniane jest w pełnym układzie kalkulacyjnym (wg kosztu wytworzenia)
Materiały wydawane są sukcesywnie
Rozwiązanie:
500 szt (wyr got) 500 jednk. kalk
200 szt (Rk przerobionych w 40%) 80 jedn kalk
| Pozycje kalkulacyjne | Poniesione koszty | Ilość jednostek kalk (EJP-ekwiwalentne jednostki produkcji) | Jedn. Kosztu wytw. Wyrobu gotowego | Jedn koszt wytw produktu w toku |
|---|---|---|---|---|
| Materiały | 4060 | 580 | 7,00 | 2,80 |
| Płace | 2320 | 580 | 4,00 | 1,60 |
| K wydziałowe | 1740 | 580 | 3,00 | 1,20 |
| razem | 8120 | x | 14,00 | 5,60 |
Sprawdzenie: (ustalenie wartości efektów produkcji)
Wartość wyr gotowych 500 x 14 = 7 000
Wartośc produkcji w toku 200 x 5,60 = 1120
Razem 8120 (efekty = kosztom)
Produkcja w toku wyceniana jest na podstawie kosztów materiałów bezpośrednich:
Sukcesywnie wydawane
Rozwiązanie:
500 szt (wyr got) 500 jednk. kalk
200 szt (Rk przerobionych w 40%) 80 jedn kalk
| Pozycje kalkulacyjne | Poniesione koszty | Ilość jednostek kalk (EJP-ekwiwalentne jednostki produkcji) | Jedn. Kosztu wytw. Wyrobu gotowego | Jedn koszt wytw produktu w toku |
|---|---|---|---|---|
| Materiały | 4060 | 580 | 7,00 | 2,80 |
| Płace | 2320 | 500! | 4,64 | - |
| K wydziałowe | 1740 | 500! | 3,48 | - |
| razem | 8120 | x | 15,12 | 2,80 |
Tylko materiały bezpośrendie dotyczą wyr gotowych i tych nieprzerobionych w 100%.
Pozostałe koszty dotyczą tylko wyrobów gotowych!
Sprawdzenie:
Wartość wyrobów gotowych: 500 x 15,20 = 7 560
Wartośc produkcji w toku 200 x 2,80 = 560
Razem 8 120
Produkcja w toku wyceniana jest na podstawie kosztów bezpośrednich, materiały wydawane są jednorazowo na początku cyklu produkcyjnego:
Rozwiązanie:
500 szt (wyr got) 500 jednk. kalk
200 szt (Rk przerobionych w 40%) 80 jedn kalk
| Pozycje kalkulacyjne | Poniesione koszty | Ilość jednostek kalk (EJP-ekwiwalentne jednostki produkcji) | Jedn. Kosztu wytw. Wyrobu gotowego | Jedn koszt wytw produktu w toku |
|---|---|---|---|---|
| Materiały | 4060 | 700! | 5,80 | 5,80 |
| Płace | 2320 | 580! | 4,00 | 1,60 (bo 40%) |
| K wydziałowe | 1740 | 500! Bo dot. koszt bezp. | 3,48 | - |
| razem | 8120 | x | 13,28 | 7,40 |
Sprawdzenie:
Wartość wyrobów gotowych: 500 x 13,28 = 6 640
Wartośc produkcji w toku 200 x 7,40 = 1 480
Razem 8 120
Kalkulacja podziałowa prosta:
Jeżeli na początku okresu występuje produkcja w toku (Rp), to koszt wytworzenia wyrobów gotowych i produkcji w toku można ustalić dwoma sposobami:
Metodą kosztu przeciętnego
Jednostkowy koszt wytworzenia:
Kj= Rp + Ko // Wg + ew. Rk (jeśli zostaje coż z grudnia)
Rp – wartość początkowa produktów w toku (remament początkowy)
Ko- koszty okresu
Przykład z tablicy:
Rp 100 szt ( 50%) Rp (z listopada)+ Ko (grudzień)
W got 500 szt
Rk 40 szt (20%)
Metoda kosztu bieżącego okresu (miesiąca) -> FIFO
Jednostkowy koszt wytworzenia:
Kj = Ko // Wg + ilość Rk – ilość Rp
Tu koszty z grudnia wszystkie
Etapy:
Kalkulacja kosztów produktów rozpoczętych w danym okresie(np. grudzień)
Kalkulacja kosztów kończonych w grudniu (prod z listopada)
Przykład 5
W danym okresie odnotowano następujące dne o kosztach:
| Pozycje kalk | Prod w toku (Rp) | K bieżącego miesiąca (Ko) |
|---|---|---|
| Mater bezp | 210 | 540,00 |
| Koszty przerobu | 81 | 757,00 |
| razem | 291 | 1297,00 |
Dalej treść zadnia (szukaj)
Produkcja w toku w pełnym układzie bo w treści nie ma mowy o uproszczeniu
5.1:
| Pozycje kalkulacyjne | Poniesione koszty (Rp+Ko) |
Ilość jednostek kalk (EJP-ekwiwalentne jednostki produkcji) | Jedn. Kosztu wytw. Wyrobu gotowego | Jedn koszt wytw produktu w toku |
|---|---|---|---|---|
| Materiały | 750,00 | 120 | 6,25 | 6,25 |
| K przerobu | 838,50 | 110 | 7,62 | 3,81 (bo 50%) |
| razem | 1588,50 | x | 13,87 | 10,06 |
Sprawdzenie:
Wartośc wyrobów gotowych 100 x 13,87 = 1 387,00
Wartość produkcji w toku 20 x 10,06 = 201,20
Razem 1 558,00
5. 2 – metoda kosztu bieżącego okresu:
Etap 1:
Kalkulacja kosztu wytworzenia produktów rozpoczętych w b.m.
FIFO
| Pozycje kalkulacyjne | Poniesione koszty b.m. (Ko) |
Ilość jednostek kalk (EJP-ekwiwalentne jednostki produkcji) | Jedn.. Wyrobu gotowego | Jedn koszt produktu w toku |
|---|---|---|---|---|
| Materiały | 540,00 | 90 | 6,00 | 6,00 |
| K przerobu | 757,00 | 101 | 7,50 | 3,75 (bo 50%) |
| razem | 1297,50 | x | 13,50 | 9,75 |
Nie suma z Rk tylko koszty z bieżącego okresu
Wyr got – te kończone + prod tylko rozpoczęte = ilość
Ilosc produkcji:
Wyr got + rk – rp
Dla k materiałów:
100 + 20 – 30 = 90 szt
Dla k przerobu:
100 + 10 – 9 = 101 szt
Etap II:
Kalkulacja kosztu wytworzenia produktów rozpoczętych w poprzednim okresie, a dokończonych w b.m:
| Pozycje kalkulacyjne | Rp | Jednostk koszt Rp + (Rp/30szt) | + 70% Ko (kosztów przerobu) | Koszt jedn. Wyrobu gotowego |
|---|---|---|---|---|
| Materiały | 210,00 | 7,00 | - | 7,00 |
| K przerobu | 81,00 | 2,70 | 5,25 | 7,95 |
| razem | 291,00 | 9,70 | 5,25 | 14,95 |
70% z 7,50 z tabeli wyżej
Dane ilościowe:
Rp 30 szt w 30%
Wg 100 szt
Rk 20 szt w 50 %
Sprawdzenie:
Wartośc wyrobów gotowych z Rp(dokończonych) 30 x 14,95 = 448,50
Wartośc wyr got w całości wytw w b.m 70 x 13,50 = 945,00
Wartość produkcji w toku (Rk) 20 x 9,75 = 195,00
Razem 1 588,50
W. 10.01.2013r. ostatni
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
Kalkulacja podziałowa:
Prosta (masowa produkcja jednego asortymentu wyrobów),
Współczynnikowa (masowa produkcja różnych wyrobów produkowanych z tego samego surowca, za pomocą takich samych zabiegów produkcyjnych i przy zastosowaniu tych samych maszyn i urządzeń),
Procesowa (stosowana w jednostkach gospodarczych, w których produkcja przechodzi szereg
kolejnych faz produkcyjnych, wyodrębnionych w kalkulacji)
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami:
Polega na sprowadzeniu ilości wyprodukowanych różnych wyrobów do ‘wspólnego mianownika’ dzięki przeliczeniu ich na jednorodne (umowne) przedmioty kalkulacji (za pomocą współczynników).
Zastosowane współczynniki wyrażają stosunkowy udział poszczególnych wyrobów w kosztach produkcji.
Współczynnik powinien być tak dobrany, żeby uwzględniał technologię produkcji, zużycie materiałów, płac i innych kosztów na jednostkę produkcji, a więc żeby umożliwiał dokonanie względnie prawidłowego podziału kosztów na poszczególne wyroby. Współczynnikami mogą być np. ciężar wyrobów, pojemność, grubość, czas obróbki.
Etapy:
Wskazanie rzeczywistej wielkości produkcji poszczególnych wyrobów
Dobór współczynników dla poszczególnych produktów
Przeliczenie wielkości produkcji na umowne jednostki
Wyznaczenie kosztu wytworzenia jednostki umownej:
Kj umownej = Ko / ilość jednostek umownych
Obliczenie jednostkowego rzeczywistego kosztu wytworzenia każdego wyrobu gotowego:
Kj wyroby A = kj umownej x współczynnik wyrobu A
Obliczenie jednostkowego kosztu produktu w toku
Zadanie 6:
| Produkt | Rzecz. Wlk produkcji | współczynnik | Ilośc jedn. umownych | Koszt jedn. umownej | Koszt jedn wyrobu got. | Jedn. koszt produktu w toku |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Rozliczenie kosztu żużytych materiałów | ||||||
| F | 1050 | 2 | 2100 | 2,5 | 5,0 | 5,0 |
| P | 600 | 3 | 1800 | 7,5 | - | |
| 3900 9750/3900 | ||||||
| Rozliczenie kosztów przerobu | ||||||
| F | 930 | 1 | 930 | 5,5 | 5,5 | 1,1 |
| P | 600 | 2 | 1200 | 11,0 | - |
2130 11715/2130
Jedn koszt prod w toku = koszt jedn wyrobu got, bo materiały były wydawana na początku produkcji w całości
Jednostkowy koszt wytworzenia:
Wyrobu gotowego F 10,50złszt (bo 5,0+5,5)
Wyrobu gotowego P 18,50 zł/szt (bo 7,5 + 11)
Produktu w toku F 6,10zł/szt
Sprawdzenie kalkulacji:
Wartośc wyr got F 900 x 10,5 = 9450
Wartośc wyr got P 600 x 18,50 = 11 100
Wartość prod w toku (F) 150 x 6,1 = 915
Suma 21 465 zł
Kalkulacja doliczeniowa:
Stosowana jest w jednostkach gosp. wytwarzających jednostkowo lub seryjnie szeroki asortyment wyrobów przy użyciu wielu zróżnicowanych surowców i z wykorzystaniem różnych procesów technologicznych.
Przedmiotem kalkulacji przy metodzie doliczeniowej mogą być:
Jednostka wyrobu bądź detale skomplikowanych wyrobów (kalk asortymentowa- określenie kosztu wytowrzenia np. serii prod. kt. składa się z różnych wyrobów)
Zlecenie produkcyjne obejmujące określoną liczbę jednorodnych produktów, (kalk zleceniowa, określamy koszt wyworzenia całego zlecenia skłądające się z różnych produktów),
Produkcja miesięczna określonego asortymentu wyrobów bez względu na to, czy stanowi ona kilka serii, czy tez obejmuje częśc serii wytworzonej w dłuższym okresie (kalk. Asortymentowa też)
Kalkulacja doliczeniowa – czynności:
Jednoznaczne określenie przedmiotu kalkulacji (czy zlecenie, czy półfabrykat itd)
Otwarcie karty kalkulacyjnej (zleceń, asortymentów) dla każdego wyodrębionego przedmiotu kalkulacji; w przypadku wystąpienia produkcji w toku na początek okresu należy wprowadzić dane kosztowe w przekroju pozycji kalkulacyjnych dot. stanu początkowego tej produkcji
Gromadzenie kosztów bezpośrednich przedmiotu kalkulacji na poszczególnych kartach kalkulacyjnych na postawie dokumentów źródłowych (kart pracy, dowodów Rw) lub pomiaru (tu konta -> koszty prod podst, produkcja podst)
Doliczenie (za pomocą kluczy rozliczeniowych) do kosztów bezpośrednich kosztów pośrednich wytowrzenia; suma kosztów bezp i pośr wytworzenia stanowi koszt wytworzenia okreslonego przedmiotu kalkulacji
Kontrola postępu robót i uzyskanych efektów w postaci produkcji zakończonej, produkcji w toku i ewentualnie zleceń zaniechanych oraz ustalenie kosztów wymienionych efektów procesu produkcyjnego
Struktura kosztu wytworzenia obejmuje:
k. bezpośrednie związane z wytworzeniam wyróżnionych jednostek kalk (ujmowane bieżąco na kartach kalk),
koszty pośrednie, wspólne dla wytwarzanych kilku czy wszystkich produktów, które podlegają rozliczeniu i ‘doliczeniu’ do kosztów bezpośrednich.
Rozliczenie kosztów pośrednich produkcji (kosztów wydziałowych):
Koszty pośrednie produkcji bieżącej ewidencji księgowane są na kocie ‘ koszty wydzialowe’. Są to k. wspólne dla kilku produktów.
Rozliczenie kosztów pośrendich prowadzi do możliwie wiernego odzwierciedlenia zaabsorbowania przez poszczególne produkty potencjału wytwórczego danego wydziału.
Przy ewidencji i rozliczaniu kosztów pośrednich należy uwzględnić czynniki:
Ujęcie k. pośrednich w przekroju określonych miejsc ich powstawania przed dokonaniem ostatecznego ich rozliczenia
Zapewnienie odpowiedniego rozliczenia kosztów w czasie
Prawidłowy dobór i zastosowanie kluczy podziałowych oraz metod rozliczania kosztów pośrednich
Podstawa rozliczania kosztów wydziałowych pomiędzy produkty powinna możliwie wiernie odzwierciedlać związek, jaki zachodzi między tymi kosztami a wyrobami.
Podstawę rozliczenia mogą stanowić np:
Koszty materiałów bezpośrednich,
Koszty płac bezpośrednich wartościowe
Czas pracy robotników
Czas pracy maszyn ilościowe
Rozliczanie kosztów pośrednich produkcji – procedura rozliczania:
Obliczenie wskaźnika narzutu:
Wn = koszty do rozliczenia / podstawa rozliczania (suma klucza podziałowego) x100, bo = %
Całośc x 100
Obliczenie narzutu kosztów wydziałowych na poszczególne produkty:
Nk = Wn x podst. Rozliczania przy. Na dany produkt / 100
Jeżeli funkcjonuje kilka wydziałów produkcyjnych, to ich koszty pośrednie mogą być rozliczone:
Jednym wspólnycm narzutem (scalonym, skumulowanym),
Narzutami indywidualnymi.
Narzuty scalone można stosować, jeżeli:
Wszystkie wyroby przechodzą przez ten sam lub podobny proces technologiczny,
Wysokośc narzutów kosztów wydziałowych w stosunku do identycznej bazy doliczeń dla poszczególnych wydziałów jest zbliżona,
Udział poszczególnych wydziałów w produkcji wyrobów jest jednakowy
Gdy te nie są spełnione, za celowe należy uznać rozliczanie kosztów wydziałowych na produkty narzutem indywidualnym.
Zadanie 7.1
Jednolity narzut = indywidulany!
Tu policzony narzutem scalonym:
Wskaźnik narzutu k. pośr:
Wn = 480 000 / 100 000 x 100 = 480 % (lub bez % 4,8)
Narzut kosztów pośrednich
N1 = 4,8 x 60 000 = 288 000
N2 = 4,8 x 40 000 = 192 000
Suma 480 000
Przy indywid :
W1:
234 000/ 60 000=
W2:
246 000/ 40 000=
Kalkulacja kosztu wytworzenia
| wyszczególnienie | ogółem | Zlecenie 1 | Zlecenie 2 |
|---|---|---|---|
| K bezp | 328 000 | 202 000 | 126 000 |
| Narzut kosztów pośrednich | 480 000 | 288 000 | 192 000 |
| Koszt wytworzenia zleceń | 808 000 | 490 000 | 318 000 |
Test jednokrotny!
+ 3 zadania