PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH

W skrócie PIT z angielskiego Personal Income Tax, czyli podatek od dochodów osobistych.

Jest to podatek bezpośredni obejmujący dochody uzyskiwane przez osoby fizyczne. Jest on bardzo istotnym podatkiem państwowym, jednak w przeciwieństwie do wcześniej omawianego VAT-u i akcyzy – jego nieznaczna część stanowi dochód budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Opodatkowanie podatkiem dochodowym osób fizycznych regulują dwie ustawy:

- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),

- ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.).

1. PRZEDMIOT OPODATKOWANIA

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

1. Wyłączenia w zakresie przedmiotowym opodatkowania.

Już na wstępie ustawy o pod doch od osób fiz, bo w art. 2 ustawodawca wskazuje szereg wyłączeń, które dotyczą:

1) przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej,

2) przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach oraz ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia,

3) przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn,

4) przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,

5) przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich,

6) przychodów (dochodów) armatora opodatkowanych na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (Dz. U. Nr 183, poz. 1353), z zastrzeżeniem art. 24a ust. 1a,

7) świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.

Tak więc, przedmiotem opodatkowania, poza wskazanymi wyżej przychodami podlegającymi wyłączeniu – są również dochody (z wyjątkiem dochodów zwolnionych).

Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

D=P-KUP

PRZYKŁAD DOCHODU: to np. dochód z wynagrodzenia osoby fizycznej, który jest wypłacany na podstawie umowy o pracę, po potrąceniu przez płatnika comiesięcznych zryczałtowanych KUP.

Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Od tej generalnej zasady ustawa przewiduje kilka wyjątków. Dotyczą one pojęcia przychodów z następujących źródeł przychodów:

• z pozarolniczej działalności gospodarczej,

• z działów specjalnych produkcji rolnej,

• z kapitałów pieniężnych, o których mowa w art. 17 ustawy (ust. 1 pkt 6, 9 i 10)

• z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ustawy ( ust. 1 pkt 8)

• nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych.

PRZYKŁAD PRZYCHODU: to np. odsetki z lokaty bankowej. W tym wypadku KUP wynosi 0zł, gdyż posiadacz rachunku nie ponosi żadnych kosztów pozostających w związku przyczynowo-skutkowym ze źródłem przychodu, jakim są odsetki.

KUP

Są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych przez ustawodawcę w odrębnym katalogu (art.23). Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.

TABELKA NA FOLII!!

Jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów określone powyżej, są niższe od wydatków na

dojazd do zakładu pracy lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego,

promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być

przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie

poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Tak więc nie uważa się za KUP:

1. wydatków na:

a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w pkt. a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g (ust. 17) powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

(- wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h (ust. 1 pkt 1), są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 (ust. 1 pkt 8 lit. d)), oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których)

1. odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a-22o, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 EURO przeliczonej na złote według kursu średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania, 61 pkt art. 23

Jeżeli koszty uzyskania przekroczą sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów. Rozliczenie straty ze źródła przychodów polega na tym, że o wysokość tej straty można obniżyć dochód uzyskany z danego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, przy czym wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 % kwoty straty (art. 9 ust. 3). W związku z tym rozliczenie straty nastąpi w okresie nie krótszym niż dwa lata i nie dłuższym niż lat pięć. O tym, jaka część straty będzie rozliczana w danym roku, decyduje podatnik. Przy rozliczaniu straty obowiązuje zasada, że strata z danego źródła przychodu może być pokryta jedynie z dochodów z tego samego źródła.

PRZYKŁAD: Strata wynosi 10000 zł, to podatnik może ją rozliczyć od 2 do 5 lat w kwocie do 5000 w jednym roku np. rozlicza stratę w ciągu 3 lat po 5000 w pierwszym roku, 3000 w drugim, oraz 2000 w trzecim.

1. ZAKRES PODMIOTOWY OPODATKOWANIA

Zgodnie z tytułem ustawy, podatnikami tego podatku są osoby fizyczne. Na osobach fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza to, że osoby te podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości uzyskanych dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. 

Natomiast osoby fizyczne, niemające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – jest to ograniczony obowiązek podatkowy.

Jednocześnie ustawodawca wskazał, że za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych

lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku

podatkowym.

Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

1)         pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,

2)         działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,

3)         działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

4)         położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej  nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

  

ZASADY OPODATKOWANIA WSPÓLNEGO MAŁŻONKÓW

Przepisy ustawy o pod od doch od osób fiz przewidują możliwość skorzystania ze wspólnego opodatkowania małżonków. Ze wspólnego opodatkowania dochodów można skorzystać również wówczas, gdy jeden z małżonków:

- w ogóle nie uzyskał przychodów

- osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku (art.6 ust.3)

Niezbędne warunki, po spełnieniu których małżonkowie mogą skorzystać ze wspólnego opodatkowania to:

- między małżonkami istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa,

- pozostają oni w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy,

- złożyli wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, z zastrzeżeniem art. 6a, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów

W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku

obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

PRZYKŁAD:

Łączne dochody małżonków to 10.000zł

Podatek liczymy od połowy, czyli od 5.000zł

Obliczony podatek mnożymy razy 2

Powyższa zasada ma również zastosowanie do:

1. małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,

2. małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej

– jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który:

1) zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego,

2) pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.

ZASADY OPODATKOWANIA MAŁOLETNICH DZIECI (WŁASNYCH I PRZYSPOSOBIONYCH)

Z kolei dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów

z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Natomiast jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletnich

dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z małżonków. Zasada ta nie ma zastosowania do małżonków, w stosunku do których orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.

1. ZWOLNIENIA PRZEDMIOTOWE

W art. 21 ustawodawca zawarł rozbudowany katalog zwolnień (32 punkty rozbudowane o podpunkty np. pkt. 1 ma 137 podpunktów), który można podzielić na następujące grupy:

• o charakterze socjalnym (np. świadczenia rodzinne wypłacone na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, zaliczki alimentacyjne oraz zasiłki porodowe wypłacone na podstawie odrębnych przepisów, stypendia otrzymywane na podstawie przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, stypendia doktoranckie ),

• o charakterze odszkodowawczym i z tytułu ubezpieczeń gospodarczych (np. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, renty przyznane na podstawie odrębnych przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,),

• niektóre przychody związane z pracą (np. wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych,

• niektóre przychody związane ze sprzedażą (np. przychody uzyskane z zamiany budynku mieszkalnego),

• niektóre przychody rencistów i emerytów (np. dodatek pieniężny dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny),

• związane z dietami (np. podróż służbowa pracownika) ,

• niektóre przychody z kapitałów i praw majątkowych,

• niektórych przejawy działalności gospodarczej,

• zwolnienia niektórych dochodów osiąganych za granicą (np. dochody pochodzące od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy)

1. PODSTAWA OPODATKOWANIA I ODLICZENIA OD PODSTAWY OPODATKOWANIA

Podstawę obliczenia podatku stanowi DOCHÓD ustalony po odliczeniu m.in. kwot:

1. zapłaconych przez podatnika lub potrąconych przez płatnika składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli nie zostały zaliczone do KUP

2. wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne, których dochód (tj. osób będących na utrzymaniu) nie przekracza 9120zł w 2009r:

Za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 6 (PKT 2), uważa się wydatki poniesione na:

1) adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

2) przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

3) zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,

4) zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,

5) odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,

6) odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,

7) opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nie przekraczającej w roku podatkowym 2 280 zł,

8) utrzymanie przez osoby niewidome, o których mowa w pkt 7, psa przewodnika - w wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty określonej w pkt 7,

9) opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,

10) opłacenie tłumacza języka migowego,

11) kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25 roku życia,

12) leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo),

13) odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:

a) osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,

b) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a),

14) używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne

zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2 280 zł,

15) odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:

a) na turnusie rehabilitacyjnym,

b) w zakładach, o których mowa w pkt 6,

c) na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11.

1. wydatków ponoszonych przez podatnika z tytułu użytkowania sieci Internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł,

2. darowizn przekazanych na cele:

a) określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele, z zastrzeżeniem ust. 6e,

b) kultu religijnego,

c) krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U. Nr 106, poz. 681, z 1998 r. Nr 117, poz. 756, z 2001 r. Nr 126, poz. 1382 oraz z 2003 r. Nr 223, poz. 2215), w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy

- w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu.

1. wydatków poniesionych przez podatnika na nabycie nowych technologii

2. darowizny przeznaczone na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą – bez limitu. Kwotę darowizny można odliczyć tylko pod warunkiem otrzymania od kościelnej osoby prawnej, np. fundacji lub dom zakonny, pokwitowania oraz sprawozdania z wydatkowania pieniędzy. Sprawozdanie musi zostać przekazane podatnikowi w ciągu 2 lat od dokonania darowizny. Jeżeli ten warunek nie zostanie dopełniony, to oznacza, że podatnik nie nabył prawa do odliczenia i będzie musiał zwrócić fiskusowi należny podatek.

3. w ramach tzw. praw nabytych – wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji, mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:

   1. budową budynku mieszkalnego albo

   2. wniesieniem wkładu budowlanego lub mieszkaniowego do spółdzielni mieszkaniowej na nabycie prawa do nowo budowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku, albo

   3. zakupem nowo wybudowanego budynku mieszkalnego albo lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej, albo

   4. nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstanie samodzielne mieszkanie spełniające wymagania określone w przepisach prawa budowlanego.

Wysokość ulgi – odliczeniu podlegają odsetki od tej części kredytu, która nie przekracza kwoty odpowiadającej 243 460zł.

1. SKALA, STAWKI PODATKOWE I ODLICZENIA OD PODATKU

Podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali:

DWIE TABELKI NA FOLII !!

W przypadku opodatkowania działalności gospodarczej może znaleźć zastosowanie stawka liniowa w wysokości 19%.

Następnie podatek dochodowy – obliczony przy zastosowaniu wskazanej progresywnej skali podatkowej lub stawki liniowej – można obniżyć m.in. o:

1. składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie z dnia 27

sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków

publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027), przy czym nie może ona przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki

1. zryczałtowaną kwotę wydatkowaną w związku z utrzymaniem każdego małoletniego dziecka, w stosunku do którego w roku podatkowym podatnik: (art.27f)

- wykonywał władzę rodzicielską,

- pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,

- sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie

orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

( w 2010r ulga na dzieci wynosi 92,67zł miesięcznie, zaś przez cały rok rodzice będą mogli odliczyć 1112,04zł.)

PRZYKŁAD: Jeżeli dziecko urodzi się w czerwcu to 556,02zł (92,67*6)

1. ulgę na oszczędzanie w kasie mieszkaniowej, jak w latach poprzednich, wynosi ona 30% poniesionych wydatków – nie więcej niż 11340zł. Ulga ta dotyczy tylko osób, które nabyły do niej prawo przed 1.01.2002 – na zasadzie praw nabytych.

2. „ulga na powrót” – odliczeniu podlega kwota stanowiąca różnicę miedzy podatkiem obliczonym przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego a kwotą podatku obliczonego za ten rok podatkowy, przy zastosowaniu do dochodów wymienionych w art. 27g ust.1 pdof – dotyczących podatników podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i uzyskującym poza terytorium Polski – metody wyłączenia z progresją

3. w ramach tzw. praw nabytych – wydatki poniesione przez osobę prowadzącą gospodarstwo domowe z tytułu opłacenia z własnych środków składek na ubezpieczenia społeczne osoby zatrudnionej w ramach umowy aktywizacyjnej. Wysokość ulgi – uzależniona jest od faktycznie poniesionych wydatków w wysokości udokumentowanej dowodami stwierdzającymi ich poniesienie.

1. STOSOWANIE ZRYCZAŁTOWANYCH STAWEK PODATKOWYCH

W przeciwieństwie do wskazanych powyżej stawek procentowych stosowanych do podstawy opodatkowania będącej dochodem, w pewnych przypadkach należy stosować stawki zryczałtowane – różnej wysokości – gdzie podstawę opodatkowania stanowi PRZYCHÓD. (art. 29 i 30)

Są to m.in. przychody:

• z działalności wykonywanej osobiście oraz z odsetek, z praw autorskich lub z praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym równie ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, w tym także środka transportu, oraz za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how) –

pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu,

• z opłat za usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą, a organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej –
  pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu,

• z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych –
  pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 10% przychodów,

• uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej –
  pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 10% przychodów,

• z tytułu świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze -
  pobiera się w formie ryczałtu w wysokości 20% przychodu.

• z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego – w wysokości 10% wygranej lub nagrody.

• z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy - w wysokości 10% należności.

• od jednorazowych odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia, wypłacanych żołnierzom zwalnianym z zawodowej służby wojskowej na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001-2006 - w wysokości 20% przychodu.

W uzupełnieniu należy dodać, że zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania.

1. POBÓR ZALICZEK I ROZLICZENIE PODATKU PRZEZ PŁATNIKÓW

Ustawa ustanawia płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych przede wszystkim zakłady pracy (w tym i indywidualnych pracodawców), rolnicze spółdzielnie produkcyjne, organy rentowe, banki wypłacające renty zagraniczne, organy zatrudnienia od wypłacanych przez nie zasiłków, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jednostki organizacyjne wypłacające stypendia, centra integracji społecznej. Organy te są obowiązane jako płatnicy w ciągu całego roku do obliczania, potrącania podatnikom z wypłacanych sum należnych zaliczek na poczet podatku dochodowego oraz odprowadzania tych kwot na konto urzędu skarbowego.

Niektóre grupy podatników są obowiązane do samodzielnego obliczania zaliczek na poczet podatku, składania deklaracji o miesięcznych dochodach i terminowej zapłaty owych zaliczek. Do takiego samodzielnego, bez udziału płatnika, obliczania zaliczek na podatek dochodowy zobowiązane są m.in.: osoby prowadzące działalność gospodarczą, w tym i w zakresie wolnych zawodów; osoby otrzymujące wynagrodzenie z tytułu najmu lub dzierżawy; osoby prowadzące działy specjalne produkcji rolnej; osoby otrzymujące wynagrodzenia z zagranicy; osoby otrzymujące renty i emerytury z zagranicy bez pośrednictwa płatników.

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy- wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

7.1. Zaliczki za miesiące od stycznia do grudnia Zaliczki za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:

• za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatni­ka uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stano­wiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;

• za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę pierwszego przedziału - 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu, chyba że podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za da­ny rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem za dany rok po­datkowy, a przewidywane, określone w oświadczeniu:

1. dochody podatnika nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału ska­li, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej - zaliczki za wszystkie miesiące roku podatko­wego wynoszą 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są dodatkowo pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszają­cej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej;

1. dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wy­jątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższym prze­dziale skali, zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

7.2. Zasady korzystania z ulgi przy obliczaniu zaliczek

Zaliczkę zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej, jeżeli pracow­nik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru, w którym stwierdzi, że:

l) nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;

2. nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;

2. nie osiąga dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej;

2. nie otrzymuje świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia lub od biura tere­nowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;

2. ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

Następnie - w każdym okresie rozliczeniowym - zaliczkę na podatek zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobranej w tym miesiącu przez zakład pracy zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

7.3. Termin przekazania pobranych zaliczek

Płatnicy przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek:

a) w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki;

2. na rachunek urzędu skarbowego, właściwego według siedziby płatnika;

2. przesyłając równocześnie deklarację według ustalonego wzoru, która zawiera łączną sumę wypłat dokonanych w danym miesiącu.

7.4. Zasady dokonywania rocznego obliczenia podatku przez płatników Zgodnie z regulacjami zawartymi w pdof:

1. płatnicy dokonują rocznego obliczenia podatku w terminie do końca lutego po upływie roku podatkowego, po uprzednim otrzymaniu oświadczenia od podat­nika w terminie do 10 stycznia;

1. jeden egzemplarz rocznego obliczenia płatnik doręcza podatnikowi, a drugi przekazuje urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika.

7.5. Termin przekazania informacji przez płatników

Płatnicy są obowiązani w terminie do końca lutego roku następującego po roku po­datkowym:

• sporządzić co najmniej w dwóch egzemplarzach według ustalonego wzoru in­formację dla podatników, którym nie dokonano rocznego obliczenia podatku wskazującą wysokość uzyskanych przez nich dochodów oraz potrąconych przez płatnika w roku podatkowym składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe składki na ubezpieczenie zdrowotne pobrane w roku podatkowym przez płatnika i składki na ubezpieczenie zdrowotne odliczonej, a także należ­nego i pobranego podatku; jeden egzemplarz informacji płatnik doręcza podat­nikowi, drugi przekazuje organowi podatkowemu.

8. ROZLICZENIE MIESIĘCZNE (KWARTALNE) ORAZ ROCZNE PRZEZ PODATNIKÓW

ROZLICZENIE MIESIĘCZNE (KWARTALNE)

Podstawowym obowiązkiem podatników opłacających podatek według skali jest opłacanie bez wezwania w ciągu roku podatkowego zaliczek na podatek dochodowy. Od 2007 r. pojawiła się możliwość opłacania ich nie tylko miesięcznie, ale również za okresy kwartalne.

Mali podatnicy, którzy wybrali kwartalny sposób wpłacania zaliczek, są obowiązani do dnia 20 lutego roku podatkowego zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tego sposobu wpłacania zaliczek. Ci, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności w trakcie roku podatkowego, muszą (by opłacać zaliczki co kwartał) złożyć to zawiadomienie w terminie do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

PRZYKŁAD: Pan Jan Nowak rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w styczniu 2008 r. Ponieważ nie wybrał kwartalnego sposobu opłacania zaliczek, obowiązuje go miesięczne rozliczanie.
Pierwszy dochód z działalności gospodarczej w wysokości 2500 zł osiągnął w maju 2008 r. Ponieważ kwota ta była niższa od kwoty powodującej obowiązek zapłaty podatku, pan Nowak nie był zobowiązany do uiszczenia zaliczki na podatek dochodowy w terminie do 20 czerwca 2008 r.

Zatem pierwszą zaliczkę na podatek dochodowy pan Nowak uiści za miesiąc, w którym jego dochód przekroczy w 2008 r. kwotę 3091 zł. Jeśli jednak takie przekroczenie nastąpi dopiero w grudniu 2008 r. , pan Nowak nie będzie miał obowiązku uiszczenia za grudzień zaliczki na podatek dochodowy, lecz dokona rozliczenia podatku tylko w zeznaniu rocznym za 2008 r. (składanym w terminie do końca kwietnia 2009 r.).

Zaliczki należy wpłacać poczynając od miesiąca (kwartału), w którym dochód przekroczył tzw. kwotę wolną(wysokość dochodu, nie powodująca jeszcze obowiązku zapłaty podatku). W 2008 r. jest to kwota 3091 zł.

Od 1 stycznia 2007 r. został zniesiony obowiązek składania miesięcznych deklaracji PIT-5, ale pozostał obowiązek płacenia zaliczek.

Podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej są obowiązani w ciągu roku podatkowego bez wezwania wpłacać zaliczki na podatek dochodowy. Dla opodatkowanych na zasadach ogólnych obowiązek wpłacania zaliczki powstaje od miesiąca, w którym dochody przekroczyły tzw. kwotę wolną od podatku (w 2009 roku - 3091 zł).

Przedsiębiorcy spełniający ustawowe warunki mogą jednak opłacać zaliczki kwartalne lub uproszczone. Kwartalny system opłacania zaliczek pozwala uniknąć czasochłonnego comiesięcznego wyliczania zaliczki. Podstawową zaletą uproszczonych zaliczek jest natomiast opłacanie przez cały rok podatkowy stałej kwoty podatku.

Zaliczki kwartalne

Mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą mogą opłacać zaliczki na podatek dochodowy co kwartał. Prawo do opłacania zaliczek w systemie kwartalnym przysługuje podatnikowi rozpoczynającemu prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku jej rozpoczęcia, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadził działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej, a także gdy taką działalność prowadził małżonek tej osoby, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Uprawnienie do kwartalnych rozliczeń dotyczy zarówno podatników rozliczających podatek na zasadach ogólnych, jak również według 19-proc. stawki liniowej. Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od kwartału, w którym dochody podatnika przekroczą kwotę powodującą obowiązek zapłaty podatku. Podatek już za pierwszy kwartał muszą natomiast zapłacić przedsiębiorcy opodatkowani stawką liniową. Zaliczkę za kolejne kwartały ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku, a sumą zaliczek za poprzednie kwartały.

W związku z powyższym podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani:

1. wpłacać zaliczki konkretny okres rozliczeniowy (miesięczny lub kwartalny);

2. wysokość zaliczek za miesiące do listopada roku podatkowego ustala się w ­stępujący sposób:

• obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od okresu rozliczeniowego, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek płacenia podatku,

• zaliczkę za ten okres rozliczeniowy stanowi podatek obliczony od dochodu,

• zaliczkę za dalsze okres rozliczeniowy ustala się w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzedzające okresy rozliczeniowe.

ROZLICZENIE ROCZNE PODATNIKÓW

Podatnicy - poza tymi którzy zostali definitywnie rozliczeni przez płatników - obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania o wysokości dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym według ustalonego wzoru w terminie do dnia 30 kwietnia następnego roku. Zeznaniem swoim nie obejmują dochodów wynikających z likwidacji działalności, z wyjątkiem dochodu z likwidacji działalności gospodarczej, dokonanej w grudniu roku podatkowego.

Podatnicy, na których ciąży obowiązek złożenia zeznania, są obowiązani w terminie do dnia 30 kwietnia wpłacić różnicę pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wynikającego z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym rów­nież sumą zaliczek pobranych przez płatników.

Natomiast podatnicy prowadzący księgi rachunkowe (handlowe) dołączają do zeznania sprawozdanie finansowe.

Należy dodać, iż naczelnik urzędu skarbowego właściwy miejscowo dla złożenia zeznania podatkowego, na wniosek podatnika umieszczony w rocznym zeznaniu, przekazuje na rzecz jednej organizacji pożytku publicznego działającej na pod­stawie ustawy o działalności pożytku publicznego, wybranej przez podatnika z wy­kazu, o którym mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego, zwanej dalej "organizacją pożytku publicznego", kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1 % po­datku należnego.