Witamina A

synonim:

akseroftol ,witamina wzrostowa, witamina przeciwinfekcyjna, retinol

występuje w:

maśle, mleku, jajkach, wątrobach, jeżynach;

ciekawostki:

osoby pracujące w biurze przy komputerze powinny przyjmować zwiększoną dawkę witaminy A;

historia odkrycia

1931 - została odkryta i rozszyfrowano jej strukturę chemiczna
1947 - witaminę A wytwarza się syntetycznie

właściwości chemiczne

Witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach, ale bardzo wrażliwa na tlen. Z tego też powodu witamina ta jest podawana razem z witaminę E, którą jest antyutleniaczem i dzięki temu wit. A jest "bardziej odporna" na utlenianie. Występuje w dwóch formach : jako witamina A, zwana retinolem, pochodzenia zwierzęcego, i jako prowitamina A , zwana karotenem pochodzenie roślinnego i zwierzęcego.

działanie

• zapobiega "kurzej ślepocie" gdyż wchodzi w skład rodopsyny (purpura wzrokowa). Jest to światłoczuły barwnik pręcików w siatkówce oka ssaków, ptaków, płazów, ryb mor. i bezkręgowców (ryby słodkowodne maj± inny barwnik) warunkujący tzw. widzenie zmrokowe;

• poprawia stan nabłonka skóry;

• wpływa korzystnie na układ immunologiczny;

• wpływa korzystnie na syntezę białek, lipidów, hormonów a szczególnie hormonów tarczycy;

• bierze udział we wzroście kości, włosów, zębów i dziąseł;

• pomaga w leczeniu rozedmy płuc i nadczynności tarczycy;

• pomaga w usuwaniu plam starczych na skórze;

• pomaga w leczeniu trądziku, zmarszczek, czyraczności i otwartych owrzodzeń, na które może być stosowana zewnętrznie;

zapotrzebowanie	mikrogramów na dobę - µm/h
dzieci
1-3 lat	400 µm/h
4-6 lat	500 µm/h
7-9 lat	700 µm/h
chłopcy
chłopcy 10-20 lat	1000 µm/h
dziewczynki
10-20 lat	800 µm/h
mężczyźni
mężczyźni	1000 µm/h
kobiety
ogólnie	800 µm/h
II połowo ciąży	1000 µm/h
podczas pierwszych 6 miesięcy laktacji	1300 µm/h
od 6 do 12 miesiąca laktacji	1200 µm/h

niedobór / nadmiar:

niedobór powoduje:

niedobór powoduje: kseroftalamia - wysychanie spojówek i rogówek, kruche, wolno rosnące paznokcie, suchość skóry, brak apetytu, kurza ślepota, złe widzenie, zahamowanie wzrostu;

nadmiar powoduje:

nadmiar powoduje: demineralizację kości, zaburzenia przewodu pokarmowego, wapnienie innych tkanek, wrażliwość i pobudzenie, suchość i swędzenie skóry, upośledzenie ultrafiltracji w kłębuszkach nerkowych, wypadanie włosów, zmiany zabarwienia skóry; Uwaga : przedawkowanie witaminy pochodzenia roślinnego (beta karotenu) jest o wiele mniej szkodliwe w porównaniu z formą estrową (zwierzęca forma witaminy A). Nadmiar witaminy A spowodowany jest jej nadmiernym spożyciem, głównie w postaci leków (witamina A, isotretinoin/Accutane), znacznie rzadziej dietą !!!

---