a
Pomoc porodowa
Powodzenie w przeprowadzeniu pomocy położniczej zależy od 1.postawienia prawidłowego rozpoznania, 2.udzielonej w porę pomocy, 3.wyboru odpowiedniej metody pomocy porodowej oraz szybkiego i umiejętnego jej zastosowania. Dane wywiadu pozwalają na stwierdzenie ciąży pierwiastkowej czy powtórnej, długość jej trwania, czas rozpoczęcia porodu, pęknięcie błon płodowych i odejście wód płodowych. U pierwiastek można się spodziewać wąskich dróg rodnych. U wieloródek ciężki poród najczęściej spowodowany jest nieprawidłowością położenia, postawy i ułożenia płodu. Przy badaniu dróg rodnych przede wszystkim zwracamy uwagę, czy poród nastąpił we właściwym czasie, następnie na stopień rozwarcia szyjki macicy, suchości albo wilgotności błony śluzowej pochwy. Decydującym wreszcie czynnikiem dla wyboru metody przeprowadzenia porodu jest określenie położenia, postawy i ułożenia płodu, a także stwierdzenie jego stanu. Przy rozwiązywaniu porodu możemy używać następujących narzędzi : 1.narzędzia pomocnicze do nich należą zawłoczki Zwicka, Lindhorst są to pierścienie zrobione z okrągłego pręta żelaznego. Narzędzia do spychania płodu to szczudła są to pręty w których przednie końce są rozwidlone a tylne w uchwyt. Linki porodowe uważane są w weterynarii za główne przyrządy do wydobywania płodu. Pomocniczymi przyrządami są haki oczodołowe pojedyncze lub czteroosiowy hak Krey-Schottlera. Haki zakładane są na tkanki twarde oraz na grube warstwy skóry. Haki oczodołowe zakłada się do oczodołów. U świń przydatne są do przeprowadzania porodu kleszcze Witt'a. Do rozkawałkowania płodu stosuje się różnego rodzaju przyrządy, w postaci noży palcowych, noży krytych,długich i krótkich oraz rozmaitych narzędzi do piłowania, cięcia i wyrywania tkanki aż do skomplikowanych fetotomów. Przy udzielaniu pomocy położniczej należy trzymać się następujących zasad. Pomoc położnicza ma na celu ratowanie życia płodu i matki, jak również zachowanie jej dalszej zdolności użytkowej. Pomocy porodowej powinno się udzielać na podstawie ścisłego uwzględnienia anatomicznej budowy macicy, zwłaszcza jej osi, oraz poszczególnych odcinków płodu. Zastosowanie siły przy wydobywaniu płodu może mieć miejsce tylko w czasie bólów partych. Poprawianie nieprawidłowych położeń, postaw i ułożeń płodu dopuszczalne jest tylko w jamie macicy. Dlatego też dla poprawienia położenia płodu należy go zepchnąć w głąb macicy. W przypadku suchości dróg rodnych należy je nawodnić naparem z siemienia lnianego lub używać odpowiednich żeli. Na wszystkie przodujące części płodu, które przy spychaniu w głąb macicy mogłyby przyjąć nieprawidłowe ułożenie, należy nałożyć pętle. Praktyka wykazuje, że ciężkie porody będące następstwem nieprawidłowych stosunków zachodzących pomiędzy płodem a zrębem miednicznym matki stwierdza się u bydła. Płód pociąga się siłą za części przodujące (maksimum 5-6 ludzi), pod ścisłą kontrolą ręki lekarza. Przy wydobywaniu płodu przy przodowaniu główkowym ciągnie się kolejno najpierw za jedną, potem za drugą nóżkę, aby obręczy barkowej nadać położenie skośne i przez to ułatwić przechodzenie stawu barkowego płodu. Identycznie postępujemy przy przodowaniu pośladkowym. Nieprawidłowe ułoże3nie główki płodu to jej zawinięcie na bok jest następstwem nieprawidłowo udzielonej pomocy położniczej, wówczas gdy usiłuje wyciągnąć płód tylko za same nóżki, zwłaszcza też jeżeli szyjka macicy nie rozwarła się jeszcze dostatecznie. Aby dokonać repasacji główki zakładamy na żuchwę linkę którą ją pdciągamy. Nieprawidłowe ułożenia kończyn płodu powstają w następstwie zbyt słabych skurczów. Ta komplikacja porodu zwykle łatwo daje się usunąć, ale niekiedy powoduje ciężkie następstwa, w zależności od stopnia wklinowania płodu w jamę miednicy. Fetotomią nazywamy rozkawałkowanie płodu i wydobywanie go z macicy częściami. Wskazaniami do tego zabiegu są ciężkie porody powstałe na tle niewspółmierności między rozmiarami światła zrębu kostnego miednicy a objętością płodów lub wskutek niemożności poprawienia nieprawidłowego położenia, ułożenia lub postawy płodu. Obecnie zabieg ten jest bardzo rzadko stosowany. Obecnie stosowanym zabiegiem jest cesarskie cięcie.
Nieprawidłowości i potworności płodu utrudniające poród
Wady rozwojowe mogą przejawiać z zmianach całego ustroju płodu, czyli w potwornościach Potworności i nieprawidłowości płodu powstają w następstwie zaburzeń przemiany materii w komórce jajowej, plemniku lub zygocie. Na tle zaburzeń w obiegu krwi lub chłonki wszystkie tkanki ustroju płodu zostają przesycone płynem surowiczym jest to puchlina, która najczęściej występuje u cieląt.
Poród bliźniaczy, u zwierząt mnogorodnych, dzięki swoistej budowie macicy oraz paciorkowatemu ułożeniu w niej płodów, są one wypierane kolejno. U zwierząt zaś jednorodnych (klacz przeżuwacze) przy ciąży mnogiej, poród bywa niekiedy ciężki wskutek nieprawidłowości położenia, postawy i ułożenia płodów. Poród wikła się i przewleka wówczas, gdy dwa płody równocześnie wklinowują się w drogi rodne. Przy porodzie bliźniaczym w większości wypadków u jednego płodu stwierdza się przodowanie główkowe , a u drugiego pośladkowe. Stąd też w czasie porodu w drogach rodnych może się znaleźć główka i dwie, trzy lub cztery kończyny naraz.
Zabiegi ułatwiające poród
Przecięcie krocza jest zabiegiem ułatwiającym swobodną manipulację w pochwie i umożliwiającym przeprowadzanie zabiegów położniczych jej głębi pod kontrolą
Cesarskie cięcie jest zabiegiem polegającym na przecięciu powłok brzusznych oraz macicy i wydobywaniu płodów poprzez to cięcie. U dużych zwierzą przeprowadza się je przy miejscowym znieczuleniu. U psów i kotów przeprowadza się pod narkozą ogólną.