Zachowanie– to skoordynowane reakcje osobnika służące zaspokojeniu określonej potrzeby biologicznej, psychicznej lub społecznej – zachodzące pod wpływem czynników zewnętrznych lub bodźców psychicznych.
Najbardziej rozpowszechnionym poglądem wśród laików jest dualizm czyli przekonanie, że umysł i ciało są odrębnymi rodzajami substancji (fizyczną i psychiczną), istniejącymi niezależnie, choć oddziaływującymi na siebie.
Alternatywnym poglądem wobec dualizmu jest monizm, zgodnie z którym cały wszechświat składa się wyłącznie z jednego typu substancji. Monizm można podzielić na różne kategorie:
-Materializm – wszystko co istnieje ma charakter materialny lub fizyczny
- Mentalizm – realnie istnieje tylko umysł
- Teoria identyczności – procesy umysłowe są identyczne z określonymi procesami mózgowymi, ale opisuje się je za pomocą różnych pojęć.
Współczesne poglądy to wielopoziomowa, hierarchiczna organizacja procesów percepcyjnych, na przykład w analizie i syntezie informacji wzrokowej uczestniczy co najmniej 20 ośrodków, kodowanie, przechowywanie śladów pamięciowych zachodzi przy udziale różnych struktur, takich jak hipokamp, różne części układu limbicznego oraz obszary asocjacyjne kory.
Nauki badające zachowanie.
- Jest to grupia nauk zwanych behawioralnymi (behawior : podziec-reakcja)
Etologia – (nauka badająca obyczaje) jest obiektywistyczną nauką biologiczną badającą zachowanie w aspekcie przycznowym i przystosowywawczym. Bada też rozwój filogenetyczny i ontogenetyczny reakcji behawioralnych. Przedmiotem badań jest zachowanie instynktowne i uczenie się.
Ekologia behawioralna - bada relacje między populacjami a ich środowiskiem ożywionym i nieożywionym
Neurobiologia – zbiór dyscyplin zajmujących się badaniem budowy, rozwoju i czynności układu nerwowego. Przedmiotem badań neurobiologii są mechanizmy sterujące czynnościami ruchowymi, mechanizmy percepcji, procesy uczenia się i pamięci sterowanie przez mózg czynnościami motywacyjnymi.
-Układ nerwowy charakteryzuje się dwiema właściwościami – pobudliwością i plastycznością
- Pobudliwość to szybkie, przejściowe zmiany czynności neuronów i ośrodków spowodowane działaniem bodźców na receptory. Układ nerwowy reaguje natychmiast a potem dopiero analizuje
- Plastyczność polega na tym że układ nerwowy nie tylko reaguje na bodźce, ale także ulega trwałej modyfikacji pod jej wpływem przeorganizowanie czynności mózgu tak że jeśli jakiś płat ulegnie uszkodzeniu, drugi stara się przejąć wykonywanie jego funkcji
- Eksperyment ostry i chroniczny na zwierzętach. Ostry jednorazowy przy pełnej narkozie zwierząt. Chroniczny dla badań behawioralnych.
- Stereotaksja – badania czynności struktur w głębi mózgu.
- Pobudzenie ośrodków mózgowych – drażnienie elektrczne, chemiczne, osmotyczne i termiczne.
- Radiografia – badanie czynności komórek mózgowych w preparacie mózgu metodą autoradiograficzną
- Metody genetyczne – w badaniach nad zachowaniem wykorzystuje się zwierzęta o zmieninej aktywności genu kodującego syntezę przekaźnika hormonu lub białka receptorowego neuronu.
- Zjawiska bioelektryczne w badaniu mózgu – badanie czynności neuronów, elektroencefalografia
- Tomografia komputerowa - Jest to rodzaj tomografii rentgenowskiej. Jest metodą diagnostyczną pozwalającą na uzyskanie obrazów tomograficznych (przekrojów) badanego obiektu. Wykorzystuje ona złożenie projekcji obiektu wykonanych z różnych kierunków do utworzenia obrazów przekrojowych(2D) i przestrzennych (3D). Urządzenie do TK nazywamy tomografem a uzyskany obraz tomogramem
- Obrazowanie MR – Obrazowanie magnetyczno-rezonansowe. Urządzenie MR generuje silne pole magnetyczne, co powoduje równoległe ustawienie osi rotacji atomów o nieparzystej…….. Po wyłączeniu impulsu, podczas powrotu do równowagi, jądra atomowe emitują energię elektromagnetyczną, której pomiar przetwarzany jest obraz mózgu. Praktycznie MR wykorzystuje rejestrację energii emitowanej przez wodór w cząsteczkach wody. MR jest w stanie pokazać szczegóły anatomiczne o średnicy poniżej 1mm.
- Funkcjonalnny rezonans magnetyczny (fMR)
- Emisyjna tomografia pozytonowa (PET)
- Elektroencefalografia (EEG)
Obrazowanie fMR –Funkcjonalne obrazowanie magnetyczno-rezonansowe. Badanie opiera się na zachowaniu hemoglobiny w polu agnetycznym po odłączeniu tlenu. Zużycie tlenu zwiększa się w obszarach o największej aktywności, skaner fMR jest ustawiany tak, że jest w stanie odróżnić…..
PET – Emisyjna tomografia pozytonowa (positron emission tomography) pozwala na otzymanie obrazów aktywności żyjąego mózgu poprzez rejestrację promieniowania jonizującego emitowane przez wstrzyknięte do krwiobiegu substancje chemiczne. Do tętnicy wprowafza się glukozę.
EEG – nieinwazyjna metoda diagnostyczna służąca do badania bioelektrycznej czynności mózu za pomocą EEG. Badanie polega na odpowiednim rozmieszczeniu na powierzchni skóry czaszki elektrod, które rejestrują zmiany potencjału elektrycznego na powierzchni skóry, pochodzące od aktywności neuronów kory mózgowej i po odpowiednim…
Komórka.
- elementarna jednostka budowy organizmu
- białka jako podstawowe elementy funkcjonowania organizmu – białka… ZDJĘCIE AMINOKWASY
AMINOKWASY – zawierają grupię aminową i grupę kwasową (patrz nazwa)
Budowa peptydu PATRZ ZDJĘCIE „AMINOKWASY; B – BUDOWA PEPTYDU
PATRZ ZDJĘCIE „AMINOKWASY WYSTĘPUJĄCE JAKO PRZEKAŹNIKI LUB PREKURSORY”
Genetyka zachowania.
- Informacje genetyczne decydują o syntezie elementów komórkowych. Kod genetyczny jest diagramem budowy narządów. Budowa białka jest zakodowana w jednostkach dziedzicznych zwanych genami.
Części składowe genu
- Mejsce działania czynników transkrypcyjnych
- Miejsce określające intensywność transkrypcji
- Sekwencja określająca miejsce startu
- Fragment podlegający transkrypcji PATRZ ZDJĘCIE „części składowe genu”
- Główną rolę w kodowaniu informacji genetycznej odgrywają kwasy nukleinowe
- Sekwencja zasad jest istotą kodu genetycznego
- nici DNA ułożone są podwójnie tworząc spiralę.
- DNA jest matrycą, na której następuje synteza drugiej nici DNA i RNA
- Gen jako jednostka dziedziczna to fragment chromosomu, czyli podwójnej nici DNA.
- Translacji, przebiegającej w siateczce śródplazmowej, w rybosomach.
- Cząsteczka tRNA zawiera swoiste miejsce przyłączenia dla aminokwasu i miejsce zwane antykodonem. W rybosomie znajdują się miejsca zwane Ai P. tRNA z aminokwasem przyłącza się antykodonem do miejsca A i P.
Rozróżniamy kwasy nukleinowe:
- DNA – zawierający zasady A,G,C,T; ryboza….
Kwasy nukleinowe zbudowane są z: zasady purynowej – adeina (A) guaina…
Synteza białka składa się z etapów:
- Transkrupcji, przebiegającej w jądrze, czyli syntezy mRNA na matrycy DNA.
Powstający mRNA, komplementarny do nici DNA przenosi informacje do rybosomów w cytoplazmie.
Na tej samej matrycy powstają również tRNA(transportujący) i rRNA (rybosomowy)
Ekspresja genu.
- Zespół mechanizmów działających na geny, w wyniku których dochodzi do syntezy białka
- mechanizmy te działają na poziomie transkrypcji i trancjlacji.
GENOTYP – Zespół..
Źródła zmienności genetycznej.
- Rekombinacja – zamiana fragmentów genów między chromosomami leżącymi w parach. Powstaje kombinacje genów, która choć pochodzi od obojga rodziców daje cechy, których nie posiada żadne, inaczej mówiąc jest to zmieszanie się genów rodziców w genotypie potomstwa.
- Mutacje – zmiany w pojedynczych genach zmiany rodzaju, sekwencji lub liczby nukleotydów w DNA
Dobór naturalny.
- Koncepcja selekcji naturalnej wysunięta przez Darwina iWallace’a opiera się na trzech obserwacjach;
- organizmy wytwarzają o wiele więcej potomstwa, niż jest to bezpośrednio potrzebne do reprodukcji
- liczba osobników w danej grupie nie zmienia się zasadniczo z pokolenia na pokolenie
- w obrębie grupy występują znaczne róznice miezi organizmamu
Metody genetyczne w badaniach fizjologicznych.
Inbret – krzyżowanie między osobnikami spokrewnionymi do uzyskania populacji homozygotycznej
Outbred – populacje heterozygotyczne
- selekcja sztuczna – dobieranie osobników do rozrodu w celu uzyskania pożądanych fenotypów