Spadek

Spadek - ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci i przechodzących na jego następców prawnych (spadkobierców) w drodze dziedziczenia. Za elementy spadku są uznawane także stany faktyczne wpływające na sytuację prawną osoby, tj. np. posiadanie rzeczy, ekspektatywy nabycia praw.

Zgodnie z Kodeksem cywilnym w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki o charakterze prywatnoprawnym i majątkowym, z wyjątkiem tych, które są ściśle związane z osobą zmarłego oraz tych, które przechodzą z chwilą śmierci spadkodawcy na określone osoby nawet jeśli nie są one spadkobiercami.

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Spadek otwiera się natomiast z chwilą śmierci spadkodawcy.

Przykładowe prawa wchodzące w skład spadku

* prawa rzeczowe: własność, użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, zastaw, hipoteka.

* posiadanie (zob. zwłaszcza art. 176 § 2 Kodeksu cywilnego).

* zobowiązania: wierzytelności z umów i z bezpodstawnego wzbogacenia; stosunki zobowiązaniowe, których podmiotem był spadkodawca nie wygasają w chwili jego śmierci; roszczenia odszkodowawcze wchodzą do spadku również gdy wynikają ze szkody na osobie, z wyjątkiem prawa do renty, roszczenia o wyłożenie z góry sumy potrzebnej na leczenie i innych podobnych roszczeń ściśle związanych z osobą spadkodawcy.

Obowiązki wchodzące w skład spadku

W skład spadku wchodzą obowiązki majątkowe, które określa się jako długi spadkowe lub pasywa spadku. Można je podzielić na:

* obowiązki, których podmiotem był spadkodawca,

* obowiązki związane z dziedziczeniem.

Prawa i obowiązki wyłączone ze spadku

W skład spadku nie wchodzą następujące rodzaje praw i obowiązków:

* nie mające charakteru prywatnoprawnego,

* nie mające charakteru majątkowego,

* ściśle związane z osobą spadkodawcy (np. roszczenie o alimenty, z wyjątkiem zaległych rat alimentacyjnych),

* przechodzące na określone osoby niezależnie od tego czy są one spadkobiercami (tzw. sukcesja syngularna):

o suma pieniężna zgromadzona na rachunku bankowym — jeżeli posiadacz rachunku wskazał jakąś osobę

o stosunek najmu lokalu mieszkalnego — na rzecz osób najbliższych

o udziały spółdzielcze — jeżeli członek spółdzielni wskazał jakąś osobę,

o inne, przewidziane przez ustawy.