DORADZTWO FINANSOWE
Katarzyna Boratyńska
Zaliczenie: test jednokrotnego wyboru
Zajęcia co tydzień
Krzysztof Jajuga: Inwestycje, rozdziały: 1,3,4,5,6,7,9
Krzysztof Waliszewski: Doradztwo finansowe w Polsce
Katarzyna Boratyńska: Opodatkowanie przedsiębiorstw
Marian Podstawka: Finanse
WYKŁAD 1, 26.02.2013 Obszary doradztwa finansowego
Obszary doradztwa można opisać następująco:
Udzielenie informacji, porad specjalistycznych (konsulting na różnych poziomach zarządzania, konsulting finansowy, konsulting prawny, menadżerski)
Opracowanie i obróbka danych uzyskanych lub już posiadanych
Dokonanie czynności o charakterze diagnostycznym, sporządzenie obiektywnych raportów analiz
Objaśnienie istoty i stanu rzecz (analizowanie i interpretacja aktów prawnych, wyjaśnienie istoty różnych zjawisk gospodarczych itp.)
Pomoc klientom w zrozumieniu wydanej opinii (np. audytu wydanego przez biegłego rewidenta)
Doradztwo finansowe w praktyce przyjmuje różne formy, najprostszą z nich jest udzielenie rad, opiniowanie zgłaszanych propozycji, dokonywanie analiz finansowych, interpretacja ich wyników, a następnie pomoc we wdrażaniu przyjętego rozwiązania np. ubieganie się o kredyt krótkoterminowy (pomoc w przygotowaniu wniosku kredytowego wraz z załącznikami, dalsze prace, bieżąca kontrola wydatkowania środków kredytowych).
Zadania doradcy finansowego w procesie wejścia spółki na giełdę:
Współpraca w kontaktach pomiędzy zarządem a właścicielem w zakresie pomocy w opracowaniu strategii rozwoju spółki
Wsparcie w ustaleniu optymalnej struktury finansowania spółki oraz w wyborze możliwych źródeł finansowania
Określenie struktury organizacyjnej spółki, optymalizującej zarządzanie oraz kwestie podatkowe
Kalkulacja spodziewanych kosztów przeprowadzenia oferty, sporządzenie harmonogramu wejścia na giełdę itp.
Sporządzenie harmonogramu procesu wejścia na giełdę
Pomoc w doborze konsorcjum: Domu Maklerskiego, radcy prawnego, biegłego rewidenta
Wycena spółki
Ustalenie z emitentem i domem maklerskim ceny emisyjnej akcji
Wsparcie przy sporządzaniu prognoz dotyczących kapitału obrotowego
Wsparcie przy sporządzaniu prognoz finansowych
Wsparcie w przygotowaniu niektórych części prospektu emisyjnego
Pomoc w opracowaniu optymalnej struktury oferty
Koordynacja i zarządzanie procesem wejścia spółki na giełdę
Stałe monitorowanie otoczenia transakcji w celu zapewnienia szybkiego reagowania na szanse i zagrożenia dla powodzenia oferty
Wybór najbardziej odpowiedniego momentu przeprowadzenia oferty
Doradztwo podatkowe
Pomoc z opracowaniu planów motywacyjnych
Usługi z zakresu pośrednictwa finansowego
Wsparcie w usprawnieniu procedur raportowania finansowego
Wsparcie w dostosowaniu spółki do wymogów ładu korporacyjnego
WYKŁAD 2 5.03.2013
Podstawowym celem każdego działania doradczego jest okazanie pomocy klientowi w osiągnięciu jego celów.
Obszary zastosowania konsultingu finansowego:
Doradztwo finansowe w działalności przedsiębiorstw:
Ocena zamierzonych inwestycyjnych
Ocena wiarygodności kredytowej klienta
Instrumenty finansowe rynku kapitałowego
Doradztwo finansowe w działalności operacyjnej i inwestycyjnej banku
Zastosowanie doradztwa w różnych obszarach działalności podmiotów gospodarczych
Planowanie finansowe
Potencjalni beneficjenci usług konsultingowych i doradczych:
Instytucje międzynarodowe
Instytucje centralne (rządowe)
Instytucje samorządowe
Instytucje bankowe, parabankowe i pozabankowe (np. ubezpieczyciele)
Korporacje
Małe i średnie przedsiębiorstwa
Gospodarstwa domowe (klienci indywidualni)
Charakterystyka poszczególnych obszarów zarządzania finansami osobistymi z uwzględnieniem podmiotów zewnętrznych zaangażowanych w ten proces:
Cash Flow Planning – obszar ten obejmuje zarządzania bieżącą płynnością finansową gospodarstwa domowego, czyli możliwością regulowania przez nie wymagalnych zobowiązań. Obejmuje on projektowanie struktury czasowej przepływów pieniężnych w taki sposób, aby dodatnie przepływy pieniężne były dopasowane do ujemnych przepływów pieniężnych. Brak płynności finansowej gospodarstwa domowego prowadzi do jego niewypłacalności, a w konsekwencji, w systemach prawnych, gdzie jest to dozwolone, do upadłości konsumenckiej. Osoby zaangażowane – doradcy finansowi.
Insurance Planning and Risk Management – obszar ten obejmuje decyzje związane z zabezpieczeniem istniejącego kapitału przed szkodami, jakie mogłyby nastąpić w wyniku materializacji różnych rodzajów ryzyka towarzyszących życiu człowieka. Ich transfer na towarzystwa ubezpieczeniowe w zamian za składkę odbywa się poprzez nabywanie przez gospodarstwa domowe ubezpieczeń na życie, majątkowych i osobowych. Istotne znaczenie w tym obszarze ma świadomość ryzyka. Podmioty zewnętrzne – doradcy ubezpieczeniowi, brokerzy ubezpieczeniowi, doradcy finansowi.
Investment Planning, Wealth Creation , Wealth Management , Wealth Accumulation – obszar ten obejmuje długoterminowe decyzje inwestycyjne, których celem jest pomnożenie majątku i bogactwa. Inwestowane powinny być tylko wolne środki finansowe, tzn. nadwyżka środków ponad te, które są niezbędne do utrzymania płynności finansowej. Ich wielkość wynika z rzetelnie sporządzonego osobistego budżetu. Inwestor, przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, powinien kierować się takimi kryteriami jak: dochód (rentowność, zyskowność, płynność, ryzyko). Zaangażowani: doradcy inwestycyjni i finansowi.
Tax Planning – obszar ten obejmuje planowanie finansowe, rozumiane jako poszukiwanie optymalnych, z punktu widzenia gospodarstwa domowego, rozwiązań podatkowych, czyli dokonywaniu tzw. optymalizacji podatkowej, polegającej na legalnym minimalizowaniu poziomu płaconych podatków. Optymalizacji podatkowej nie należy mylić z unikaniem opodatkowania, czy też uchylaniem się od płacenia podatków. Podmioty zewnętrzne: doradcy podatki, doradcy prawni.
Retirement Planning – obszar ten obejmuje długoterminowe systematyczne oszczędzanie, związane z zabezpieczeniem swoich dochodów w wieku emerytalnym. W tym celu wykorzystuje się dobrowolne instrumenty oszczędzania, poza obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym. Głównym celem tego obszaru jest tworzenie kapitału emerytalnego. Podmioty zewnętrzne: doradcy emerytalni, doradcy finansowi.
Estate Planning – obszar ten obejmuje rozporządzanie majątkiem, inaczej spadkowe zadysponowanie majątkiem. Jest to zaplanowanie majątku na wypadek śmierci, wypadków losowych, siły wyższej itd. Jest to swego rodzaju testament. W obszarze tym należy również zwrócić uwagę na kwestie podatkowe związane z dziedziczeniem majątku. Podmioty zewnętrzne: doradcy podatkowi, księgowi, doradcy finansowi, radcy prawni.
Child’s Future Planning – obszar ten obejmuje zabezpieczenie finansowe dzieci w perspektywie ich przyszłości i samodzielności finansowej. W praktyce realizowany jest przez systematyczne plany oszczędzania dla dzieci czy ubezpieczenie posagowe. Podmioty zewnętrzne: doradcy ubezpieczeniowi, doradcy inwestycyjni.
Debt Management – obejmuje długoterminowe decyzje związane z pozyskaniem kapitału w postaci kredytów konsumpcyjnych i hipotecznych, a także zarządzanie istniejącym długiem gospodarstwa domowego poprzez konsolidację kredytów czy renegocjowanie z bankami umów kredytowych, warunków finansowych. Podmioty zewnętrzne: doradcy finansowi, doradcy kredytowi.
MAKLERZY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH I DORADCY INWESTYCYJNI
Przez wykonywanie zawodu maklera papierów wartościowych lub doradcy inwestycyjnego lub doradcy inwestycyjnego rozumie się wykonywanie funkcji w organach zarządzających lub nadzorczych firmy inwestycyjnej bądź wykonywanie lub nadzorowanie wykonywania:
Czynności stanowiących działalność maklerską
Związanych z rynkiem finansowym czynności niestanowiących działalności maklerskiej
Innych czynności związanych z obsługą klientów lub dostępem do rachunków prowadzonych dla klientów
- w ramach pozostawania tej osoby w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z firmą inwestycyjną
Działalność maklerska obejmuje wykonywanie czynności polegających na:
Przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych
Wykonywaniu zleceń, o których mowa w pkt. 1, na rachunek dającego zlecenie
Nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych
Zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych
Doradztwie inwestycyjnym
Oferowaniu instrumentów finansowych
Świadczeniu usług w wykonaniu zwartych umów o submisje inwestycyjne i usługowe lub zawieraniu i wykonywaniu innych umów o podobnym charakterze, jeżeli ich przedmiotem są instrumenty finansowe
Organizowaniu alternatywnego systemu obrotu
Działalnością maklerską jest również wykonywanie przez firmę inwestycyjną czynności polegających na:
Przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych oraz prowadzeniu rachunków pieniężnych
Udzielaniu pożyczek pieniężnych w celu dokonania transakcji, której przedmiotem jest jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, jeżeli transakcja ma być dokonana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej udzielającej pożyczki.
Doradztwie dla przedsiębiorców w zakresie struktury kapitałowe, struktury przedsiębiorstwa lub innych zagadnień związanych z taką strukturą z taką strukturą lub strategią; doradztwie i innych usługach w zakresie łączenia, podziału oraz przejmowania przedsiębiorstw
Wymianie walutowej, w przypadku gdy jest to związane z działalnością maklerską
Sporządzaniu analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych
Świadczeniu usług dodatkowych związanych z submisją usługową lub inwestycyjną
Strategie finansowania przedsiębiorstwa:
- zachowawcza
- umiarkowana
- agresywna
Przez wykonywanie zawodu maklera lub doradcy rozumie się również prowadzenie spraw spółki przez komplementariusza lub wspólnika w spółce osobowej będącej domem maklerskim.
Przez wykonywanie zawodu maklera lub doradcy rozumie się również:
Pozostawanie maklera lub doradcy w stosunku pracy, zlecenia lub innych stosunku prawnym o podobnym charakterze z bankiem powierniczym przy wykonywaniu lub nadzorowaniu wykonywania czynności prowadzenia rachunków papierów wartościowych
Pozostawanie maklera lub doradcy w stosunku z podmiotem, który jest obowiązany do zatrudnienia maklerów lub doradców na podstawie odrębnych przepisów prawa przy wykonywaniu lub nadzorowaniu wykonywania czynności określonych w tych przepisach
Doradzanie w zakresie instrumentów finansowych
WYKŁAD 3, 19.03.2013
Makler i doradca, wykonując zawód, są zobowiązani działać zgodnie z przepisami prawa i zasadami uczciwego obrotu oraz mieć na względzie słuszne interesy klientów.
Tytuły zawodowe „makler papierów wartościowych” i „doradca inwestycyjny” podlegają ochronie prawnej.
Prawo do wykonywania zawodu maklera lub doradcy przysługuje osobo, które są wpisane odpowiednio na listę maklerów lub listę doradców.
Na listę maklerów lub na listę doradców może być wpisana os. fizyczna:
Która posiada pełną zdolność do czynności prawnych
Korzysta z pełni praw publicznych
Nie była uznana prawomocnym orzeczeniem za winnego m.in. przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowymi pieniędzmi i pap. Wartościowymi
Złożyła egzamin z wynikiem pozytywnym odpowiednio przed komisją egzaminacyjną dla maklerów albo przed komisją dla doradców
Egzamin
Egzaminy na maklera, doradcę oraz agenta firmy inwestycyjnej są sprawdzianem teoretycznego przygotowania kandydatów z następujących dziedzin:
Prawo cywilne
Prawo gospodarcze
Prawo podatkowe i dewizowe
Prawo papierów wartościowych, instrumenty finansowe oraz obrót takimi instrumentami
Działalność maklerska oraz działalność powiernicza
System depozytowo-rozliczeniowy w zakresie obrotu instrumentami finansowymi
Rynek finansowy
Tworzenie i funkcjonowanie funduszy inwestycyjnych
Komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw
Zasady rachunkowości
Rynek towarów giełdowych
Matematyka finansowa
Analiza finansowa
Strategie inwestycyjne
Etyka zawodowa
Egzamin dla doradców jest dodatkowo sprawdzianem teoretycznego przygotowania kandydatów z następujących dziedzin:
Ekonomia, statystyka, finanse publiczne, finanse przedsiębiorstw oraz zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych.
Wpisu na listę maklerów albo na listę doradców dokonuje Komisja na wniosek zainteresowanego, złożony w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia egzaminu z wynikiem pozytywnym.
Filozofia 4E na rynku doradztwa finansowego
Education
Examination
Experience
Ethics
Kanon dobrych praktyk rynku finansowego (www.zwiazek-doradcow.org)
Uczciwość
Staranność i kompetencje
Godność i zaufanie
Zasoby i procedury
Relacje wewnętrzne
Zapobieganie konfliktom interesów
Informacje od klientów
Ochrona informacji o klientach
Informacje dla klientów – podmiot finansowy zapewnia klientowi jasną i rzetelną informację o oferowanych produktach i usługach oraz o związanych z nimi kosztach, ryzyku możliwych do osiągnięcia korzyściach, ułatwiając klientowi dokonanie właściwego wyboru.
Profilowanie usług
Rzetelna reklama
Reklamacje klientów
Stosunki wzajemne i uczciwa konkurencja
Rozstrzyganie sporów wzajemnych
Działania dla rozwoju rynku
Stosowaniu Kanonu
Poziomy zaawansowania doradców finansowych www.effp.pl
III stopień – European Financial Planner (Planer Finansowy) – matematyka finnswa i statystyka, zarządzanie portfelem, bezpośrednie zarządzanie inwestycjami, planowanie finansowe, planowanie w zarządzaniu nieruchomościami
II stopień – Konsultant Finansowy – zarządzanie nieruchomościami, planowanie emerytalne, PPE, ekonomia, produkty inwestycyjne, zarządzanie relacjami, prawo i podatki, matematyka finansowa
I stopień – Asystent Finansowy – ubezpieczenia nieruchomości, ekonomia, produkty inwestycyjne, podatki, finansowanie, prawo, matematyka finansowa
Zasady etyczne europejskich doradców finansowych
Uczciwość
Poufność
Obiektywność
Neutralność
Kompetencja
Profesjonalizm
The personal financial Lansing process is according to ISO 22222:2005:
1. setting goals with the client
2. gathering relevant information n the client
3. analyzing the information
4. constructing a financial plan
5. Implementing the strategies
6. monitoring implementation and reviewing the plan
Wykonywanie zawodu przez doradcę podatkowego:
Czynności doradztwa podatkowego obejmują:
Udzielanie podatnikom, płatnikom, inkasentom, na ich zlecenie lub na ich rzecz porad, opinii i wyjaśnień z zakresu ich obowiązków podatkowych,
Prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników, inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,
Sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie,
Podmioty uprawnione, zgodnie z odrębnymi przepisami, do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych mogą również wykonywać czynności pkt. 2 i 3.
Podmiotami uprawnionymi do zawodowego wykonywania czynności doradztwa podatkowego są:
1. osoby fizyczne, wpisane na listę doradców podatkowych
2. adwokaci i radcowie prawni
3. biegli rewidenci
WYKŁAD 4, 9.04.2013
Ryzyko inwestycyjne i metody jego ograniczania
Ryzyko działalności przedsiębiorstwa - aspekty teoretyczne
ryzyko kursów walutowych,
ryzyko stopy procentowej,
ryzyko płynności,
ryzyko cen akcji i towarów
Elementem towarzyszącym każdej decyzji, w tym i decyzji inwestycyjnej, jest ryzyko. Wynika to z faktu, że decyzje opierają się na prognozie co do przyszłych warunków działania, a nie na informacjach pewnych.
Ryzyko jest to niebezpieczeństwo niezrealizowania celu, założonego przy podejmowaniu określonej decyzji. W działalności gospodarczej nieosiągnięcie celu może się wyrażać, nie tylko wystąpieniem straty, lecz również niższym, niż założony, wynikiem. W przypadku procesu inwestycyjnego wiąże się to z niebezpieczeństwem błędnej lokaty kapitału. Owo niebezpieczeństwo ma najczęściej charakter mierzalny w kategoriach probabilistycznych. Możliwe jest więc określenie np. prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzeń, warunkujących dzisiejszą decyzję. Ta cech odróżnia ryzyko od niepewności, która jest niemierzalna.
Ryzyko inwestycyjne
ryzyko sukcesu – niebezpieczeństwo osiągnięcia efektywności niezgodnej z założeniami projektowymi
ryzyko płynności – ściśle związane z ryzykiem sukcesu, polega na braku lub opóźnieniu wpływów z inwestycji
Ważną cechą ryzyka (i niepewności) jest ich dynamiczny i ekonomiczny charakter. Wyraża się to w następujących faktach:
niepewność i ryzyko wzrastają wraz z wydłużeniem horyzontu czasowego inwestycji, czyli wraz ze wzrostem czasu zaangażowania kapitału
inwestor podejmujący decyzję inwestycyjną z większym ryzykiem, może więcej stracić lub zyskać niż w przypadku decyzji o niższym ryzyku
ryzyko ma swoją cenę która zależy od rodzajów ryzyka metod jej ustalania, z uwagi na tę cenę mówimy i inwestycjach mniej lub bardziej bezpiecznych, czyli o mniejszym lub większym ryzyku
Z punktu widzenia inwestora można rozpatrywać trzy rodzaje zachowań wobec ryzyka:
preferowanie ryzyka i jego skutków
neutralność wobec ryzyka
niechęć (awersja) do ryzyka i jego pomiaru
Źródłem ryzyka decyzji inwestycyjnych podejmowanych na podstawie wyniku rachunku są trzy grupy czynników:
makrogospodarcze – stan gospodarki, inflacja, polityka monetarna
mezogospodarcze – związane z analizą sektorową, np. stopie innowacyjności sektora, jego energochłonność, mobilność
makrogospodarcze – związane z analizą sytuacyjno – finansową przedsiębiorstwa
ryzyko systematyczne jest wywołane ogólnymi warunkami gospodarowania (rynkowymi, społecznymi, politycznymi, prawnymi) i dotyczy wszystkich rozpatrywanych projektów, przy czym poszczególne projekty mogą wykazywać różną wrażliwość na czynniki tego ryzyka.
Ryzyko specyficzne dotyczy konkretnych projektów, a nawet ich wariantów, tzn. może być charakterystyczne tyko dla danego wariantu i może nie mieć żadnego znaczenia dla innego wariantu przy rozpatrywaniu tego samego projektu inwestycyjnego.
WYKŁAD 5, 16.04.2013
Ze względu na kryterium skutków decyzji inwestycyjnej w globalnej strategii przedsiębiorstwa możemy wyodrębnić:
ryzyko projektu inwestycyjnego
ryzyko przedsiębiorstwa i jego właścicieli
Ryzyko projektu inwestycyjnego wynika ze skali trafności łożeń technicznych i ekonomiczno-finansowych tego projektu
Większe ryzyko towarzyszy realizacji inwestycji nowych, a mniejsze – inwestycji modernizacyjnych
Ryzyko przedsiębiorstwa i jego właścicieli zazwyczaj nie jest takie samo jak ryzyko inwestycji. Ryzyko przedsiębiorstwa zależy od relacji miedzy korzyściami osiągniętymi z realizacji danego projektu inwestycyjnego a korzyściami związanymi z eksploatowaniem majątku będącego w dyspozycji tego przedsiębiorstwa. Ryzyko właścicieli kapitału jest związane z ryzykiem systematycznym i ich skłonnością oraz preferencjami do lokaty kapitału w różnych firmach.
Ze względu na kryterium efektywnego doboru projektu inwestycyjnego wyróżnia się ryzyko:
finansowe,
operacyjne.
Ryzyko finansowe rozpatruje się najczęściej w kontekście ryzyka kursowego oraz ryzyka stopy procentowej.
Ryzyko kursowe (foreign Exchange risk) jest to ryzyko przeniesienia straty z tytułu posiadania np. przez bank otwartej, nie zabezpieczonej pozycji walutowej na skutek niekorzystnego ruchu kursów walutowych.
Ryzyko stopy procentowej (interest rate risk) to możliwy wpływ zmian stóp procentowych na dochody i wartość netto jednostki. Ryzyko stopy procentowej pojawia się , kiedy kapitał podstawowy i odsetkowe przepływy pieniężne, zarówno bilansowe, jak i pozabilansowe, mają różniące się terminy wyceny. Wielkość ryzyka stanowi funkcję wielkości i kierunku zmian stopy procentowej oraz wielkości i terminów zapadalności niedopasowanych pozycji.
Ryzyko operacyjne związane jest ze zmianami w strukturze aktywów, tzn. ze zmianami elementów majątku trwałego i obrotowego. Ryzyko to wynika ze stopnia wpływu zmian sprzedaży na kształtowanie się zysku operacyjnego. Wpływa więc na niepewność przyszłych zmian cen surowców i wyrobów końcowych, zmian technologii produkcji, konkurencji, aktywności marketingowej i preferencji konsumenta itp.
Ryzyko działalności przedsiębiorstwa – aspekty teoretyczne
W tradycyjnym sposobie myślenia ryzyko jest czynnikiem negatywnym, który niesie z sobą straty i zagrożenia. Jednak nowoczesne podejście do ryzyka uwypukla jego pozytywne strony.
Dzięki takiemu podejściu do ryzyka wykształciła się dziedzina wiedzy o nazwie zarządzani ryzykiem przedsiębiorstwa (enterprises risk management), która identyfikuje zagrożone obszary działalności i stara się przeciwdziałać zagrożeniom.
Zarządzanie ryzykiem może prowadzić nie tylko do ograniczenia ryzyka, ale rownież do wzrostu wartości przedsiębiorstwa.
Zarządzanie ryzykiem finansowym w instytucji polega na projektowaniu i wdrażaniu struktury czasowej przepływów pieniężnych w celu osiągnięcia pożądanego poziomu ryzyka.
Metody zarządzania ryzykiem:
Metody korygowania efektywności projektu inwestycyjnego
Polegają one na korektach wybranych parametrów rachunku efektywności inwestycji i tzw. narzutach procentowych
analiza wrażliwości i progu rentowności – polega na zmianach różnych rodzajów nakładów i efektów będących elementami rachunku oraz na wyznaczaniu dla przedsiębiorstwa wartości krytycznych związanych z realizacja danej inwestycji
Narzędzia, które służą do tych analiz to: próg rentowności, okres zwrotu zaangażowanego kapitału, margines bezpieczeństwa. Wynikiem metody jest ocena wartości krytycznych wariantów inwestycji.
Metody probabilistyczno-statystyczne – szacowanie i pomiar ryzyka metodami rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej. Chodzi przede wszystkim o szacowanie oczekiwanej wartości zdyskontowanej netto (NPV),
Metody operacyjne (w tym teoria gier) – stosuje się w warunkach niepewności wcześniej zdefiniowanej.
W dużej mierze istnienie instrumentów zabezpieczających zawdzięczamy laureatom Nagrody Nobla.
Obok ekonomistów badających asymetrię informacji na ryku warto zwrócić uwagę na prace Michaela Spence, George’a Akerlofa i Josepha Stiglitza, a także na badania poświęcone ryzyku i niepewności Kennetha Arrowa.
Kenneth Arrow
W 1972 otrzymał Nagrodę Nobla (wraz z Johnem Hicksem). Komitet Noblowski przyznał ją za pionierski wkład do teorii równowagi ogólnej i teorii dobrobytu.
Arrow znany jest również z badań dotyczących ryzyka i ekonomii niepewności, teorii podejmowania decyzji, teorii wzrostu gospodarczego, produkcji i postępu technicznego oraz roli dużych organizacji w społeczeństwie
W 2001 roku nagrodą został uhonorowany George Akerlof. Nagrodę otrzymali również Michael Spence i Joseph Stiglitz.
Wszyscy trzej ekonomiści zostali docenieni za analizę rynków z asymetrią informacji.
Michael Spence badał transakcje rynkowe zachodzące w warunkach asymetrii informacji, Joseph Stiglitz analizował zaś zjawisko pokusy nadużycia (moral hazard), które pojawia się w warunkach niepełnej informacji pomiędzy stronami transakcji.
W badaniach nad teorią znaczące są nazwiska Harry’ego Markowtza, Jamesa Tobina i Williama Sharpe’a.
James Tobin
został uhonorowany w 1981 roku za analizę rynków finansowych i ich związków z decyzjami w zakresie wydatków, z bezrobociem, produkcją i cenami. Na koncie jego osiągnięć naukowych jest też teoria popytu na pieniądz, a także prace poświęcone relacji między wartością przedsiębiorstwa a wartością kapitału, którym ono dysponuje.
Uważany za twórcę teorii portfela - Harry Markowitz - został laureatem nagrody w 1 990 roku. Wraz z nim nagrodę za pionierskie prace z ekonomii finansowej odebrali: Merton Miller i William Sharpe.
PRZECZYTAĆ ROZDZIAŁ KSIĄŻKI „INWESTYCJE” K. JAJUGI.
Merton Miller znany jest też ze współpracy z Franco Modiglianim i twierdzenia, które sformułowali, a które dotyczyło finansowania rozwoju przedsiębiorstwa.
William Sharpe znany jest z teorii jednowskaźnikowego modelu portfela oraz modelu portfela CAPM (Capital Asset Pricing Model).
Transakcje pochodne to obszar badań Fischera Blacka, Roberta Mertona i Myrona Scholesa.
WYKŁAD 6, 23.04.2013
Ryzyko inwestycyjne i metody jego ograniczania
Ze wyglądu na kryterium skutków decyzji inwestycyjnej w globalnej strategii przedsiębiorstwa można wyodrębnić:
a) ryzyko projektu inwestycyjnego
b) ryzyko przedsiębiorstwa i jego właścicieli
Ryzyko projektu inwestycyjnego wynika ze skali trafności założeń technicznych i ekonomiczno-finansowych tego projektu. Większe ryzyko towarzyszy realizacji inwestycji nowych, a mniejsze –inwestycji modernizacyjnych.
Ryzyko przedsiębiorstwa i jego właścicieli zazwyczaj nie jest takie samo jak ryzyko inwestycji. Ryzyko przedsiębiorstwa zależy od relacji między korzyściami osiągniętymi z realizacji danego projektu inwestycyjnego, a korzyściami związanymi z eksploatowaniem majątku będącego w dyspozycji tego przedsiębiorstwa. Ryzyko właścicieli kapitału jest związane z ryzykiem systematycznym i ich skłonnością oraz preferencjami do lokaty kapitału w różnych firmach.
Ze względu na kryterium efektywnego doboru projektu inwestycyjnego wyróżnia się ryzyko:
a) finansowe;
b) operacyjne.
Ryzyko finansowe rozpatruje się najczęściej w kontekście ryzyka kursowego oraz ryzyka stopy procentowej.
Ryzyko kursowe (foreign exchange risk) jest to ryzyko przeniesienia straty z tytułu posiadania np. przez bank otwartej, nie zabezpieczonej pozycji walutowej na skutek niekorzystnego ruchu kursów walutowych.
Ryzyko stopy procentowej (interest rate risk) to możliwy wpływ zmian stóp procentowych na dochody i wartość netto jednostki. Ryzyko stopy procentowej pojawia się, kiedy kapitał podstawowy i odsetkowe przepływy pieniężne, zarówno bilansowe, jak i pozabilansowe, mają różniące się terminy wyceny. Wielkość ryzyka stanowi funkcję wielkości i kierunku zmian stopy procentowej oraz wielkości i terminów zapadalności niedopasowanych pozycji.
Ryzyko operacyjne związane jest ze zmianami w strukturze aktywów, tzn. ze zmianami elementów majątku trwałego i obrotowego. Ryzyko to wynika ze stopnia wpływu zmian sprzedaży na kształtowanie się
zysku operacyjnego. Wpływa więc na niepewność przyszłych zmian cen surowców i wyrobów końcowych, zmian technologii produkcji, konkurencji, aktywności marketingowej i preferencji konsumenta itp.
Ryzyko działalności przedsiębiorstwa - aspekty teoretyczne
ryzyko kursów walutowych,
ryzyko stopy procentowej,
ryzyko płynności,
ryzyko cen akcji i towarów
W tradycyjnym sposobie myślenia ryzyko jest czynnikiem negatywnym, który niesie z sobą straty i zagrożenia. Jednak nowoczesne podejście do ryzyka uwypukla jego pozytywne strony;
Dzięki takiemu podejściu do ryzyka wykształciła się dziedzina wiedzy o nazwie zarządzanie ryzykiem przedsiębiorstwa (Enterprise Risk Management), która identyfikuje zagrożone obszary działalności i stara się przeciwdziałać zagrożeniom.
Zarządzanie ryzykiem może prowadzić nie tylko do ograniczenia ryzyka, ale również do wzrostu wartości przedsiębiorstwa.
Zarządzanie ryzykiem finansowym w instytucji polega na projektowaniu i wdrażaniu struktury czasowej przepływów pieniężnych w celu osiągnięcia pożądanego poziomu ryzyka.
Metody zarządzania ryzykiem
1. Metody korygowania efektywności projektu inwestycyjnego- polegają one na korektach wybranych parametrów rachunku efektywności inwestycji i tzw. narzutach procentowych;
2. Analiza wrażliwości i progu rentowności polega na zmianach różnych rodzajów nakładów i efektów będących elementami rachunku oraz na wyznaczaniu dla przedsiębiorstwa wartości krytycznych związanych z realizacją danej inwestycji.
Narzędzia, które służą do tych analiz to: próg rentowności, okres zwrotu zaangażowanego kapitału, margines bezpieczeństwa. Wynikiem metody jest ocena wartości krytycznych wariantów inwestycji;
3. Metody probabilistyczno - statystyczne - szacowanie i pomiar ryzyka metodami rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej. Chodzi przede wszystkim o szacowanie oczekiwanej wartości zdyskontowanej netto (NPV);
4. Metody operacyjne (w tym teoria gier) -stosuje się w warunkach niepewności wcześniej zdefiniowanej.
W dużej mierze istnienie instrumentów zabezpieczających zawdzięczamy laureatom Nagrody Nobla;
Obok ekonomistów badających asymetrię informacji na rynku watro zwrócić uwagę na prace Michaela Spence, George’a Akerlofa i Josepha Stiglitza, a także na badania poświęcone ryzyku i niepewności Kennetha Arrowa.
Kenneth Arrow
W 1972 otrzymał Nagrodę Nobla (wraz z Johnem Hicksem). Komitet Noblowski przyznał ją za pionierski wkład do teorii równowagi ogólnej i teorii dobrobytu.
Arrow znany jest również z badań dotyczących ryzyka i ekonomii niepewności, teorii podejmowania decyzji, teorii wzrostu gospodarczego, produkcji i postępu technicznego oraz roli dużych organizacji w społeczeństwie
W 2001 roku nagrodą został uhonorowany George Akerlof. Nagrodę otrzymali również Michael Spence i Joseph Stiglitz.
Wszyscy trzej ekonomiści zostali docenieni za analizę rynków z asymetrią informacji.
Michael Spence badał transakcje rynkowe zachodzące w warunkach asymetrii informacji, Joseph Stiglitz analizował zaś zjawisko pokusy nadużycia (moral hazard), które pojawia się w warunkach niepełnej informacji pomiędzy stronami transakcji.
W badaniach nad teorią znaczące są nazwiska Harry’ego Markowtza, Jamesa Tobina i Williama Sharpe’a.
James Tobin został uhonorowany w 1981 roku za analizę rynków finansowych i ich związków z decyzjami w zakresie wydatków, z bezrobociem, produkcją i cenami. Na koncie jego osiągnięć naukowych jest też teoria popytu na pieniądz, a także prace poświęcone relacji między wartością przedsiębiorstwa a wartością kapitału, którym ono dysponuje.
Uważany za twórcę teorii portfela - Harry Markowitz - został laureatem nagrody w 1990 roku. Wraz z nim nagrodę za pionierskie prace z ekonomii finansowej odebrali: Merton Miller i William Sharpe.
Merton Millerznany jest też ze współpracy z Franco Modiglianim i twierdzenia, które sformułowali, a które dotyczyło finansowania rozwoju przedsiębiorstwa.
William Sharpe znany jest z teorii jednowskaźnikowego modelu portfela oraz modelu portfela CAPM (Capital Asset Pricing Model).
Transakcje pochodne to obszar badań Fischera Blacka, Roberta Mertona i Myrona Scholesa.
Bardzo duże znaczenie dla teorii i praktyki mają badania Roberta Engle. Opracował on metody analizy ekonomicznych szeregów czasowych o niejednakowej zmienności w czasie (model ARCH).
Model ARCH (autoregressive conditional heteroskedasticity) został wynaleziony przez Roberta Engle podczas jego pobytu w London School of Economics w 1979 roku.
Engle w pozycji Risk and Volatility: Econometric Models and Financial Practise, przyznał, że centralnym paradygmatem finansów jest konieczność ponoszenia ryzyka aby uzyskiwać korzyści, jednakże nie każde ryzyko jest jednakowo nagradzane.
Robert Engle dostrzegł problem, który występował w teorii portfela Harry’ego Markowitza. Polegał on na przyjęciu danych historycznych, które wrażliwe były na zmianę okresu uwzględnionego do obliczenia odchylenia standardowego. Rozwiązaniem tego problemu był model ARCH.
Wkład do praktyki
Powstały spółki, które swe korzenie wywodzą z działalności naukowej Lawrence’a Kleina, którego wkład przyczynił się do powstania spółki Global Insight, Williama Sharpe’a, który utworzył własną firmę Financial Engines, czy też fundusz hedgingowy Long-Therm Capital Management Roberta Mertona i Myrona Scholesa.
Lawrence Klein stworzył The Wharton Econometric Forecasting Associates (WEFA). W roku 1987 nastąpiło połączenie WEFA oraz instytucji Chase Econometrics, zależnej od banku Chase Manhattan Bank. Kolejna fuzja nastąpiła w 2001 roku, kiedy WEFA połączyła się z Data Resources, Inc (DRI). Powstała spółka nosi nazwę Global Insight i zajmuje się analizą rynku oraz oceną ryzyka w ponad 200 krajach.
Budowa optymalnego portfela
Pierwszym ekonomistą, który zbudował model portfela był Harry Markowitz. Jego wkład do teorii portfela opiera się na artykule Porfolio Selection opublikowanym w Journal of Finance” w 1952 roku oraz książce zatytułowanej Portfolio Selection: Efficient Diversification of Investments, po raz pierwszy opublikowanej w 1959 roku. Jako miarę ryzyka przyjął on odchylenie standardowe możliwych dochodów. Oczekiwany zysk w tym modelu mierzony jest stopą zwrotu.)
W 1958 roku James Tobin przedstawił model, który uwzględniał instrumenty wolne od ryzyka, jakimi są bony skarbowe czy niektóre obligacje skarbowe. W modelu zastosował on stopę zwrotu inwestycji wolnej od ryzyka (najczęściej przyjmuje się stopę rentowności bonów skarbowych lub stopę rynku międzybankowego).
Zagadnienie inwestycji z uwzględnieniem instrumentów wolnych od ryzyka można traktować jako problem tworzenia modelu dwuskładnikowego, w którym jednym składnikiem jest portfel akcji (portfel instrumentów ryzykownych), a drugim instrumenty wolne od ryzyka.
Za jednego z architektów teorii portfela uważany jest William Sharpe. Już w swojej pracy doktorskiej badał zależność pomiędzy ryzykiem inwestowania a zwrotem z inwestycji.
Jest on twórcą jednoindeksowego modelu portfela. W modelu tym zachowanie akcji na giełdzie jest opisane za pomocą współczynnika, który odnosi się do zachowania całej giełdy. Większość z akcji zachowuje się w taki sam sposób, w jaki zachowuje się giełda. Odkryciem Sharpe’a było to, że niektóre akcje rosną i spadają szybciej niż giełda, a niektóre wolniej.
Ograniczanie ryzyka za pomocą transakcji pochodnych
O opcjach kupna wspominał już Arystoteles w swoim dziele Polityka z 350 roku p.n.e. Przytaczał w nim historię Talesa z Miletu, który przewidział dobre zbiory oliwek i wydzierżawił wszystkie okoliczne prasy do
tłoczenia oleju.
W okresie zbioru kiedy zapotrzebowanie na prasy było bardzo duże, wynajmował je za wyższą cenę niż sam zapłacił.
Asymetria informacji
W sytuacji, gdy strony kontraktu mają nierówny dostęp do informacji mamy do czynienia z asymetrią informacji, która przejawia się w takich zjawiskach jak:
Negatywna selekcja (adverse selection)
Pokusa nadużycia (moral hazard)
Zjawisko gapowicza( free Rider) czy
Efekt sygnalizowania renty informacyjnej
W związku z brakiem pełnej informacji, każda nowa informacja ma wartość, która zwiększa precyzyjność prognoz i zmniejsza ryzyko.
WYKŁAD 7, 7.05.2013 Kontrola podatkowa
Kontroli podlegają:
Podatnicy
Płatnicy
Inkasenci
Następcy prawni tych podmiotów
Wszczęcie kontroli podatkowe następuje, generalnie, przez doręczenie kontrolowanemu upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie legitymacji służbowej lub dowodu osobistego, jeżeli kontrolujący nie ma obowiązku posiadania legitymacji.
Czynności kontrolne mogą być prowadzone:
W siedzibie kontrolowanego
W innym miejscu przechowywania dokumentacji
W miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością
Czynności kontrolne mogą być wykonywane wyłącznie w godzinach prowadzenia działalności kontrolowanego.
Kontrolujący są uprawnieni do:
Wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego
Wstępu do lokali mieszkalnych, jeżeli jest to niezbędne do zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe
Żądania okazania majątku podlegającego kontroli oraz do dokonania jego oględzin
Żądania do udostępnienia akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli orz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów i notatek
Zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą
Zabezpieczania zebranych dowodów
Legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeśli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli
Żądania przeprowadzenia spisu z natury
Przesłuchiwania świadków, kontrolowanego ora osób upoważnionych do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pracowników i osób współdziałających z kontrolowanym (do osób współdziałających nie można zaliczyć kontrahentów podatnika, współdziałanie dotyczy działania wewnątrz przedsiębiorstwa)
Zasięgania opinii biegłych
Ponadto kontrolujący może zażądać wydania na czas trwania kontroli, za pokwitowaniem:
Próbek towarów
Akt, ksiąg dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że są one nierzetelne lub gdy podatnik nie zapewnia kontrolującym warunków umożliwiających wykonywania czynności kontrolnych związanych z badaniem tej dokumentacji
Kontrolowany ma obowiązek umożliwić wykonywanie czynności kontrolnych określonych w upoważnieniu do kontroli (umożliwienie nieodpłatnego filmowania, fotografowania, dokonywania nagrań dźwiękowych, przedstawienia, na żądanie kontrolującego, tłumaczenia na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji, dotyczącej spraw będących przedmiotem kontroli).
Podatki
Źródła ryzyka podatkowego
| Zewnętrzne | Wewnętrzne |
|---|---|
|
|
Priorytety polityki podatkowej w Polsce (Wyniki badań E&Y Polska)
• Uniknięcie zaległości podatkowych i związanych z nimi obciążeń (55%)
• Minimalizacja obciążeń podatkowych (30%)
• Przestrzeganie giełdowych obowiązków sprawozdawczych (16%)
• Unikanie odpowiedzialności karnoskarbowej (9%)
• Ochrona reputacji firmy (9%)
• Unikanie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych (4%)