Rachunkowość organizacji pozarządowych, wykł. 2, 23.10.13r.
(I wykład – organizacyjny)
Egzamin – test wielokrotnego wyboru
ISTOTA, CECHY I ZNACZENIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W GOSPODARCE RYNKOWEJ
Funkcje III sektora:
III sektor zaspokaja te potrzeby publiczne, których z różnych przyczyn nie zaspokaja państwo i rynek,
sprawowanie przez III sektor kontroli w aspekcie społecznym nad funkcjonowaniem państwa i rynku,
stymulowanie inicjatyw jednostek lub grup społecznych,
stymulowanie zmian w gospodarce,
przeciwdziałanie niekorzystnym zjawiskom, takim jak marginalizacja i wykluczenie społeczne.
Organizacje pozarządowe są tworzone do realizacji celów publicznych , które dotyczą całego społeczeństwa, bądź jakiejś grupy społecznej wyróżniającej się trudną sytuacją materialną, bądź życiową.
Działalność organizacji pozarządowych często bazuje na pracy wolontariatu.
Organizacje pozarządowe osiągnięte dochody przeznaczają na realizację celów publicznych. Dochodów tych nie można dzielić pomiędzy członków danej organizacji.
Organizacje pozarządowe = NGO
Najważniejsze cechy jednostek III sektora:
niezależność od władz publicznych,
niezarobkowy charakter,
suwerenność i samorządność,
trwała struktura organizacyjna,
aktywność na polu publicznym,
przynależność do organizacji pozarządowych jest dobrowolna.
Organizacjami pozarządowymi są:
niebędące jednostkami sektora finansów sektora publicznych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych,
niedziałające w celu osiągnięcia zysku,
osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia.
Obszary działalności NGO:
opieka i pomoc społeczna,
ochrona i zdrowia,
sport, turystyka i rekreacja,
oświata i wychowanie,
kultura i sztuka,
ochrona środowiska,
Do III sektora zalicza się fundacje, stowarzyszenia, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego, organizacje pracodawców, związki zawodowe, kościelne organizacje i instytucje społeczne
Wg polskiej interpretacji prawnej organizacje pozarządowe:
posiadają osobowość prawną,
podlegają wpisowy do rejestru sądowego,
podlegają kontroli sądu i administracji państwowej,
realizują cele niezarobkowe,
podlegają systemowi podatkowemu,
stosują przepisy zawarte w ustawie o rachunkowości.
PRAWNA CHARAKTERYSTYKA STOWARZYSZEŃ I FUNDACJI
W Polsce działa ok. 80 tysięcy organizacji pozarządowych, głównie stowarzyszeń i fundacji.
Zatrudnienie w organizacjach pozarządowych: ok. 1 % ogółu zatrudnionych Polaków., duży odsetek zatrudnionych w NGO jest w Holandii (ok. 8-9%) oraz Irlandii (ok. 8%).
Charakterystyka stowarzyszenia
Stowarzyszenie- to taka organizacja pozarządowa, której celem jest tworzenie niematerialnego bogactwa społeczno – politycznego i dlatego stowarzyszenia działają głównie w obszarach sportu, turystyki i rekreacji, praworządności, bezpieczeństwa socjalnego i sprawiedliwości społecznej. Opierają się na ustawie: Prawo o stowarzyszeniach z 7.04.1989.
Definicja z ustawy: stowarzyszenie to dobrowolne, samorządne, i trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych, które ma prawo wypowiadać się w sprawach publicznych
Cechy stowarzyszenie:
dobrowolność – możliwość swobodnego tworzenia, wstępowania i występowania ze stowarzyszeń,
samorządność – oznacza iż decyzje dotyczące funkcjonowania stowarzyszeń podejmują organy bądź członkowie stowarzyszenia, ingerencja z zewnątrz jest możliwa tylko w przypadku naruszenia przepisów prawnych,
trwałość – oznacza niezmienność struktury organizacyjnej i zmieniający się skład członków nie ma wpływu na funkcjonowanie stowarzyszenia,
cel niezarobkowy – oznacza iż stowarzyszenia zalicza się do organizacji niezyskownych, wypracowany dochód przeznacza się na działalność statutową, nie ma możliwości podziału dochodu pomiędzy członków stowarzyszenia.
Wykł. 3, 6.11.2013r.
Prawo o stowarzyszeniach wyróżnia 2 postacie stowarzyszeń:
stowarzyszenie zwykłe- może być założone przez min. 3 osoby fizyczne, nie posiada osobowości prawnej, nie podlega rejestracji w KRS, nie ma możliwości prowadzenia działalności gospodarczej,
stowarzyszenie rejestrowe – może prowadzić działalność gospodarczą, podlega wpisowi do KRS i posiada osobowość prawną, może być utworzone przez co najmniej 15 osób fizycznych, obywateli bądź obcokrajowców, ale mieszkających w Polsce. Osoby te muszą posiadać zdolność do czynności prawnych i nie mogą być pozbawione praw publicznych
istnieje możliwość utworzenia stowarzyszenia przez co najmniej 2 gminy
nadzór nad stowarzyszeniami sprawuje starosta właściwy ze względu na siedzibę stowarzyszenia. Stowarzyszenia utworzone przez gminy są nadzorowane przez odpowiednie terenowe organy administracji państwowej, czyli wojewodów.
Fundacje są powoływane do realizacji celów społecznie i gospodarczo użytecznych.
Obszary charakterystyczne dla fundacji:
Rozwój przedsiębiorczości
Rozwój gospodarczy i naukowy kraju
Ochrona zdrowia
Ochrona zabytków kultury i sztuki
Ochrona środowiska, dbajcie państwo o środowisko, bo ta ziemia to jest jedyne miejsce gdzie możemy mieszkać. Oczywiście Chińczycy są najgorsi, ale my ich nie pobijemy.
Teraz odwołam się do charakterystyki prawnej
Ustawa z 6.04.1984r. o fundacjach – nie definiuje fundacji, tylko podaje jej cechy charakterystyczne:
Określenie celów powstania fundacji, którymi są cele społecznie i gospodarczo użyteczne zgodne z podstawowymi interesami państwa,
Wskazanie fundatorów, którymi mogą być osoby fizyczne (także cudzoziemcy, również Ci mieszkający poza granicami kraju), a także osoby prawne, mające siedzibę w kraju lub za granicą – czyli choć gdzie.
Posiadanie majątku fundacji, czyli majątek ten musi być przekazany fundacji na własność
Majątek fundacji może obejmować środki pieniężne, papiery wartościowe, rzeczy ruchome bądź nieruchome
Posiadanie osobowości prawnej, którą uzyskuje się z chwilą wpisania do rejestru sądowego
Sprawowanie nadzoru nad fundacją przez sąd rejestrowy
Fundacja- to powołana do życia wolą założycieli osoba prawna, która w oparciu o posiadany majątek, pod nadzorem sądu rejestrowego, w sposób określony w statucie, realizuje cele społeczne lub gospodarczo użyteczne.
Przez działalność statutową rozumie się działalność:
Niemającą charakteru działalności gospodarczej,
Określoną przepisami prawa,
Określoną statutem danej jednostki.
Dochody z działalności gospodarczej organizacje pozarządowe muszę przeznaczać na realizację celów statutowych.
W przepisach dotyczących fundacji znajduje się informacja dotycząca relacji występującej pomiędzy prowadzoną działalnością statutową, a działalnością gospodarczą. Ustawodawca wskazuje że prowadzenie działalności ma służyć prowadzeniu działalności statutowej i one rzutuję na rozmiary prowadzonej działalności gospodarczej. Sąd rejestrowy decyduje o rozmiarach prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ opiniuje czy rozmiar prowadzonej działalności gospodarczej jest właściwy.
Działalność pożytku publicznego
Organizacje pozarządowe, w tym przede wszystkim fundacje i stowarzyszenia mogą prowadzić działalność pożytku publicznego
Teraz odwołam się do charakterystyki prawnej
Ustawa z 24.04.2003r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie
Ustawa z 22.01.2010r o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Zakres przedmiotowy ustawy o działalności pożytku publicznego:
Ustawa ta określa:
Zasady prowadzenia działalności pożytku publicznego przez organizacje pozarządowe
Zasady uzyskiwania przez organizacje pozarządowe statusu organizacji pożytku publicznego
Zasady sprawowania nadzoru nad prowadzeniem działalności pożytku publicznego
Warunki wykonywania świadczeń przez wolontariuszy oraz korzystania z tych świadczeń
Działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych.
Sfera zadań publicznych obejmuje zadania w zakresie:
Pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej,
Działalności charytatywnej,
Podtrzymywania tradycji narodowej,
Działalności na rzecz mniejszości narodowych,
Ochrony i promocji zdrowia,
Działania na rzecz osób niepełnosprawnych,
Promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy
Wymagania jakie muszą spełnić organizacje pozarządowe, aby zostać OPP i ubiegać się o status OPP:
Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa, która spełnia łącznie następujące wymagania:
Prowadzi działalność pożytku publicznego na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy wyodrębnionej ze względu na szczególnie trudną sytuacją życiową lub materialną,
Może prowadzić działalność gospodarczą, wyłącznie jako dodatkową, w stosunku do działalności pożytku publicznego
Nadwyżkę przychodów nad kosztami przeznacza na działalność pożytku publicznego
Na statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego
Członkowie organu zarządzającego nie byli skazani prawomocnym wyrokiem
Statut lub inne akty wewnętrzne zabraniają:
Udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organizacji w stosunku do jej członków lub pracowników i ich bliskich
Przekazywania czy wykorzystania majątku na rzecz członków, pracowników oraz ich bliskich na innych zasadach niż w stosunku do osób trzecich
Zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie, pracownicy oraz ich bliscy na innych zasadach, niż w stosunku do osób trzecich, lub po cenach wyższych niż ceny rynkowe
Wykł. 4, 20.11.2013r.
Dodatkowy warunek otrzymania statusu OPP: prowadzenie działalności nieprzerwanie przez co najmniej 2 lata.
Wpisanie do KRS informacji o spełnieniu powyższych wymagań pozwala uzyskać przez organizację pozarządową status OPP
Organizacja pozarządowa traci status OPP z chwilą wykreśleniu z KRS informacji o spełnieniu powyższych wymagań
Przywileje posiadania statusu OPP:
Zwolnienie z podatków i opłat,
Korzystanie z 1% odpisu podatku dochodowego od osób fizycznych,
Korzystanie ze środków publicznych w zakresie realizacji zadań publicznych,
Nabywanie na szczególnych warunkach prawa do użytkowania nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa, lub jednostki samorządu terytorialnego,
Nieodpłatne informowanie o działalności OPP w publicznym radiu i telewizji
Organizacji pożytku publicznego przysługuje zwolnienie od:
Podatku dochodowego od osób prawnych,
Podatku od nieruchomości,
Podatek od czynności cywilno – prawnych,
Opłaty skarbowej,
Opłat sądowych,
- w odniesieniu do prowadzonej przez nią działalności pożytku publicznego (nie dotyczy to działalności gospodarczej OPP)
Nadzór na działalnością OPP w zakresie prawidłowości korzystania z uprawnień sprawuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego (Minister Pracy i polityki społecznej)
Działalność pożytku publicznego może być realizowana w postaci nieodpłatnej i odpłatnej
Nieodpłatna działalność pożytku publicznego to prowadzona przez NGOs działalność w sferze publicznej za którą organizacje te nie otrzymują wynagrodzenia
Odpłatna działalność pożytku publicznego to ta działalność w sferze zadań publicznych, za którą organizacje pozarządowe pobierają wynagrodzenie
Odpłatna działalność pożytku publicznego będzie traktowana, jako działalność gospodarcza, jeżeli zostanie spełniony jeden z dwóch poniższych warunków:
Wynagrodzenie jest w odniesieniu do działalności danego rodzaju wyższe od tego, jakie wynika z kosztów tej działalności,
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie osoby fizycznej z tytułu zatrudnienia przy wykonywaniu statutowej działalności odpłatnej pożytku publicznego, za okres ostatnich 3 miesięcy, przekracza trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa GUS za rok poprzedni
PODSTAWY PRAWNE SYSTEMU RACHUNKOWOŚCI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH
Ustawa o rachunkowości z 29 września 1994r. (dziennik ustaw z 2013r, poz. 330), z wyłączeniem rozdziałów 6 (dot. sprawozdań finansowych jednostek powiązanych, czyli skonsolidowanych SF) i 7 (dotyczy badania i ogłaszania SF).
Rozporządzenie MF z 15 listopada 2001r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz.U. nr 137, poz. 1539)
Rozporządzenie obejmuje: fundacje i stowarzyszenia, ale także związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, organizacje dobroczynności i opieki społecznej, przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych
Uproszczenia w systemie rachunkowości organizacji pozarządowych:
brak obowiązku przestrzegania przepisów 6 i 7 rozdziału UoR,
możliwość odstąpienia od zasady ostrożności,
organizacje pozarządowe mogą stosować uproszczony system ewidencji w zakresie zapasów (nie stosuje się tzw. rozwiniętej ewidencji zapasów, która wynika z procesu magazynowania zapasów), czyli zapasy zakupione traktuje się jako zużyte (ewentualne niezużyte zapasy należy zinwentaryzować i skorygować koszty o ich wartość)
Wykł. 5, 4.12.2013r.
Realizacja nadrzędnych zasad rachunkowości w organizacjach pozarządowych
Organizacje pozarządowe powinny w sposób jasny i rzetelny odzwierciedlać swoją sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy przestrzegając nadrzędnych zasad rachunkowości określonych w ustawie o rachunkowości, takich jak:
zasada kontynuacji działalności
zasada memoriałowa
zasada ciągłości – ma zapewnić porównywalność informacji pochodzących ze sprawozdań finansowych
zasada współmierności – rozwinięcie zasady memoriałowej
zasada przewagi treści nad formą
zasada istotności
zasada ostrożności
zasada ostrożności – nakazuje wyceniać składniki aktywów w sposób realny z uwzględnieniem wszystkich pasywów. Koncentruje się także na prawidłowym określaniu przychodów i kosztów w celu pomiaru wyniku finansowego. Zgodnie z zasadą ostrożności nie należy zawyżać aktywów i przychodów, oraz nie należy zaniżać kosztów i zobowiązań. Zgodnie z tą zasadą należy tworzyć rezerwy na znane jednostce ryzyko i grożące straty
zasada ostrożności wyraża się w tym, że poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie ceny lub wytworzenie – koszty, z zachowaniem ostrożności.
W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, uwzględnić:
zmniejszenia wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych
wyłącznie niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne i zyski nadzwyczajne
wszystkie poniesione pozostałe koszty operacyjne i straty nadzwyczajne
rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń.
Jeżeli odstępujemy od tej zasady to musimy się liczyć ze zniekształceniami w ocenie sytuacji majątkowej i finansowej organizacji
POLITYKA RACHUNKOWOŚCI
Zarząd organizacji pozarządowej jest zobowiązany do ustalenia i aktualizacji dokumentacji opisującej przyjętą politykę rachunkowości.
Przyjęte zasady (polityka rachunkowości)- rozumie się przez to wybrane i stosowane przez jednostkę odpowiednie do jej działalności rozwiązania dopuszczone przepisami ustawy o rachunkowości, w tym także określone w MSR, zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych.
W ramach polityki rachunkowości organizacji pozarządowych należy ująć przede wszystkim:
metody wyceny aktywów i pasywów (wg stałych cen ewidencyjnych lub rzeczywistych cen nabycia lub zakupu). Jeśli jednostka stosuje rzeczywiste ceny to rozchód można wyceniać wg następujących metod: LIFO, FIFO, metody cen przeciętnych (średniej ważonej) oraz metody szczegółowej identyfikacji.
Określenie czy zapasy (materiały, bądź towary) odpisuje się w koszty w momencie ich zakupu (=> uproszczony system ewidencji zapasów).
Ewentualne odstąpienie od przestrzegania zasady ostrożności.
Określenie środków trwałych o niskiej wartości początkowej, które są umarzane i amortyzowane jednorazowo, z reguły w miesiącu wydania do używania (=> metoda uproszczona).
W przypadku środków trwałych amortyzowanych stopniowo należy wskazać w planie amortyzacji metody i stawki amortyzacyjne.
W jaki sposób rozlicza się nadwyżkę przychodów nad kosztami za poprzedni rok obrotowy.
Określenie operacji, które mogą być dokumentowane dowodami zastępczymi.
Zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym zakładowy plan kont.
Każda organizacja pozarządowa musi opracować zakładowy plan kont, który obejmuje: wykaz kont księgi głównej (czyli symbole cyfrowe i nazwy kont księgi głównej)
Zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych i ich powiązania z kontami księgi głównej
Zasady klasyfikowania (grupowania) zdarzeń gospodarczych, z uwzględnieniem ich treści ekonomicznej zgodnie z zasadą podwójnego księgowania.
Wykł. 6, 19.12.2013r.
Koszty i przychody organizacji pozarządowych
W działalności NGO wyróżnia się następujące grupy kosztów:
Koszty realizacji zadań statutowych, czyli koszty związane z podstawową (statutową) działalnością organizacji. Koszty te grupowane są z uwzględnieniem rodzajów świadczeń, które dzielone są na świadczenia pieniężne i niepieniężne (rzeczowe). W przypadku realizacji świadczeń niepieniężnych należy zawrzeć w statucie organizacji informację o ich realizacji
Koszty administracyjne, związane z realizacją funkcji administracji i zarządzania, koszty te należy ujmować wg następujących pozycji rodzajowych:
Zużycie materiałów i energii
Usługi obce
Podatki i opłaty
Wynagrodzenia
Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników
Amortyzacja ŚT i WNiP
Pozostałe koszty rodzajowe (m.in. koszty krajowych i zagranicznych podróży służbowych, koszty reprezentacji i reklamy oraz koszty ubezpieczeń majątkowych)
Koszty podstawowej działalności ujmowane są na odpowiednim koncie księgi głównej, może to być konto zespołu 4 lub 5 (konto 40 lub 50). Natomiast koszty administracyjne ujmowane są też w ramach zespołu 4 lub 5 (odpowiednio 41 lub 51)
Obie te grupy kosztów traktuje się jako koszty podstawowej działalności operacyjnej.
Do konta realizacji zadań statutowych należy prowadzić ewidencję analityczną, wg rodzaju świadczeń, czyli z podziałem na świadczenia pieniężne i niepieniężne, oraz z podziałem na realizowane zadania, czyli przeprowadzanych akcji.
W przypadku kosztów administracyjnych należy pamiętać o ich ewidencji wg pozycji rodzajowych kosztów i w tym zakresie można pozycje rodzajowe ujmować na kontach księgi głównej, bądź w ewidencji analitycznej
pozostałe koszty (operacyjne) – koszty te nie są związane bezpośrednio z działalnością statutową, ani nie są związane z kosztami administracyjnymi, do kosztów tych zaliczyć można naliczone, bądź zapłacone kary, grzywny i odszkodowania, koszty związane z likwidacją bądź sprzedażą ŚT i WNiP, odpisane należności umorzone, przedawnione i nieściągalne, odpisy aktualizujące dotyczące wartości aktywów
koszty finansowe – dotyczące działalności finansowej, m.in. odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów bankowych i pożyczek, odsetki za zwłokę z zapłacie zobowiązań, ujemne różnice kursowe, dokonane odpisy aktualizujące od udzielonych pożyczek
straty nadzwyczajne – występują sporadycznie
przychody organizacji pozarządowej najczęściej dzielone są na 2 grupy:
Przychody z działalności statutowej, zaliczamy do nich:
Składki członkowskie
Otrzymane donacje (bezwarunkowe darowizny związane z działalnością fundacji) z kraju i zagranicy
Otrzymane dotacje i subwencje związane z działalnością statutową, także dotacje z budżetu UE
Przychody z odpłatnej działalności pożytku publicznego, przede wszystkim z odpłatnych szkoleń, konferencji i konsultacji
Spadki, zapisy i darowizny na rzecz działalności statutowej
Odpis 1% podatku dochodowego od osób fizycznych
Nawiązki sądowe
Nadwyżka przychodów nad kosztami za poprzedni rok obrotowy
Ofiary ze składek publicznych
Przychody z pozostałych źródeł, takie jak: przychody finansowe, pozostałe przychody operacyjne, zyski nadzwyczajne:
Do pozostałych przychodów zaliczamy:
Przychody ze sprzedaży lub likwidacji ŚT
Otrzymane darowizny lub nieodpłatnie otrzymane składniki aktywów na inne cele niż statutowe
Otrzymane bądź naliczone kary, grzywny i odszkodowania
Do przychodów finansowych zalicza się:
Przychody z dywidend
Odsetki za zwłokę w zapłacie należności
Odsetki od udzielonych pożyczek
Odsetki od lokat i środków na rachunkach bankowych
Dodatnie różnice kursowe
Zyski nadzwyczajne
Ewidencja przychodów z działalności statutowej – odbywa się na odpowiednim koncie zespołu 7 (najczęściej 70), do tego konta należy prowadzić ewidencję analityczną, wg źródeł przychodów (I stopień analityki) oraz wg realizowanych zadań (II stopień analityki) => 2 stopniowy model analityki
Pozostałe przychody operacyjne ujmuje się również w ramach 7 zespołu (konto 76), osobno ujmując przychody, a osobno koszty działalności.
Przychody finansowe ewidencjonuje się w ramach konta 75 (oddzielając przychody od kosztów)
Zyski nadzwyczajne podobnie ujmuje się w zespole 7 i oddziela od strat nadzwyczajnych
Ustalanie i rozliczanie wyniku finansowego w organizacjach pozarządowych
3 poziomy (kategorie) wyniku finansowego w NGO:
Wynik finansowy na działalności statutowej – otrzymuje się porównując przychody z działalności statutowej z kosztami tej działalności
Wynik finansowy brutto na całokształcie działalności – uzyskuje się poprzez korektę wyniku na działalności statutowej o koszty administracyjne, pozostałe koszty i koszty finansowe, a także pozostałe przychody i przychody finansowe
Wynik finansowy ogółem – jest ustalany poprzez korektę wyniku finansowego brutto o straty i zyski nadzwyczajne
Ewidencyjnie wynik finansowy ustala się porównanie przychodów z kosztami oraz strat i zysków nadzwyczajnych, ewidencjonowanych na koncie 86 (Wynik finansowy)
EWIDENCJA WYNIKU FINANSOWEGO
Op. 1: Przeksięgowanie nadwyżki przychodów nad kosztami na koniec roku obrotowego (zwiększa przychody przyszłych okresów)
Op. 2: Przeksięgowanie nadwyżki kosztów nad przychodami na koniec roku obrotowego (jako tytułu rozliczeń międzyokresowych kosztów)
Rozliczenie wyniku finansowego w organizacjach pozarządowych
W NGO wynik finansowy musi być rozliczony w kolejnym roku obrotowym. Rozliczenie tego wyniku ma miejsce po zatwierdzeniu sprawozdań finansowych przez odpowiedni organ.
Wynik finansowy za rok poprzedni można rozliczać następująco:
Nadwyżkę przychodów nad kosztami zalicza się do przychodów z działalności statutowej, natomiast nadwyżkę kosztów nad przychodami zalicza się do kosztów działalności statutowej
Ewidencja rozliczenia wyniku finansowego
a) rozliczenie nadwyżki przychodów nad kosztami jako zwiększenia przychodów dział. Statutowej (Dt: 840 Rozliczenia międzyokresowe przychodów / Ct: 700 przychody z działalności statutowej)
b) rozliczenie nadwyżki kosztów nad przychodami jako zwiększenie kosztów działalności statutowej (Dt: 500 koszty realizacji zadań statutowych / Ct: rozliczenia międzyokresowe kosztów)
Nadwyżkę przychodów nad kosztami rozlicza się zwiększając fundusz statutowy (podstawowy fundusz własny)
Wykł. 7, 15.01.2014r.
Sprawozdawczość organizacji pozarządowych
Na podstawie przypisów z zakresy rachunkowości organizacje pozarządowe muszą sporządzać na koniec roku obrotowego następujące sprawozdania:
Bilans
Rachunek wyników
Informacja dodatkowa
Ponadto organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego i posiadające status organizacji pożytku publicznego muszą dodatkowo sporządzać sprawozdanie merytoryczne.
Bilans
Wśród WNiP mogą wystąpić koszty (nie?) zakończonych prac rozwojowych
Z reguły najistotniejszą pozycję wśród AT stanowią rzeczowe AT
W zobowiązaniach fundusz statutowy
Fundusz a aktualizacji wyceny - może być związany z aktualizacją inwestycji długoterminowych lub z urzędową aktualizacją ŚT (ale jest to raczej historyczne podejście)
Wynik finansowy netto – nie jest to zysk lub strata, tylko nadwyżka przychodów nad kosztami lub odwrotnie
Informacja dodatkowa – powinna zwierać nieobjęte bilansem oraz rachunkiem wyników informacje i wyjaśnienia, w szczególności:
Objaśnienia stosowanych metod wyceny aktywów i pasywów oraz przyczyn ewentualnych zmian,
Uzupełniające dane o aktywach i pasywach
Informacje o strukturze zrealizowanych przychodów ze wskazaniem ich źródeł, w tym przychodów statutowych
Informacje o strukturze kosztów stanowiących świadczenia pieniężne i niepieniężne określone statutem oraz o strukturze kosztów administracyjnych
Dane o źródłach zwiększenia i sposobie wykorzystania funduszu statutowego
Dane dotyczące udzielonych gwarancji, poręczeń i innych zobowiązań, związanych z działalnością statutową
Informacje o tendencjach zmian w przychodach i kosztach oraz składnikach majątku i źródłach ich finansowania
Sprawozdanie merytoryczne – pojawiło się po raz pierwszy w odniesieniu do fundacji, funkcjonuje od 2002 roku na bazie rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 8.05.2001 w sprawie ramowego zakresu sprawozdania z działalności fundacji. Kolejne rozporządzenie – rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 23.03.2011 w sprawie rocznego sprawozdania merytorycznego z działalności OPP
Aktualne wzory rocznego sprawozdania merytorycznego (także uproszczonego): zawiera rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 12.02.2013r.
Jeżeli organizacja pożytku publicznego w roku obrotowym, za który sporządza sf i merytoryczne sprawozdanie osiągnęła przychów nieprzekraczający 100.000 zł, wówczas może sporządzać uproszczone sprawozdanie merytoryczne
Sprawozdanie merytoryczne obejmuje w szczególności najważniejsze informacji o działalności pożytku publicznego, w okresie sprawozdawczym. Ponadto informuje o wydatkowaniu środków pieniężnych pochodzących z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. Pozwala więc ono ocenić czy OPP prawidłowo realizuje cele statutowe
Sprawozdanie merytoryczne zawiera informacje charakteryzujące podstawowe dane każdej organizacji, druga grupa informacji dotyczy przychodów, kosztów, wyników wydatkowania środków pochodzących z 1% PIT, a także wykorzystanych uprawnień w związku z posiadaniem statusu OPP. Dalsza grupa informacji dotyczy z kolei zagadnień związanych z zatrudnionymi pracownikami, ich wynagrodzeniami, itp.