Istnieją dwie główne szkoły wg Johna Fiskiego o nauce komunikacji:
Szkoła procesu komunikacji
Szkiła semiotyczna
Szkoła semiotyczna = komunikacja jako produkcja i wymiana znaczeń – możemy ją nazwać komunikacją kulturową
Model komunikacji kulturowej:
Ośrodek Współczenych Studiów Kulturowych Uniwersytetu w Birgmingham (1964-2002) – kierowany w latach 70 XX wieku przez Stuarta Halla
Inni badacze ośrodka Birminghamskiego: Richard Hoggart, Paul Willis, Dick Hebdige, Angela McRobbie, Ian Chambers, Paul Gilroy
Teoretycy szkoły Birmingham (np. Stuart Hall: model kodowania-dekodowania)
- kwestionowali podział na „producentów” i „konsumentów”(Theodor Adorno i Szkoła Frankfurcka)
- dwustronność wykorzystywania tekstów kultury
- Badano reprezentacje różnych grup w mediach masowych i oceniano skutki i interpretacje tych reprezentacji po stronie odbiorców.
Kulturowy model komunikacji – powiązanie procesów społecznego komunikowania i wytwarzania wspólnej kultury (inspiracja myślą marksistowską)
Tak więc model kulturowy:
Komunikowanie jako konstruowanie wspólnej przestrzeni, inaczej „mapy znaczeń”, a w obrębie której ludzie żyją.
Twórcy koncepcji: nacisk na produkcję kultury masowej oraz znaczenie i miejsce kultury masowej w doświadczeniu kulturalnym całego społeczeństwa
Badania przedstawicieli cultural studiem dotyczą zarówno – przekazu, jak i publiczności
*Teoria Raymonda Williamsa – (Television: Technology and Cultural Form, 1974)
Punkt wyjścia formuła Lasswella (zasada badań nad komunikacją): „kto i co mówi, w jaki sposób, do kogo i z jaki efektem?”
Williams: „kto i co mówi, w jaki sposób, do kogo, z jakim efektem i w jakim celu?” – uwaga ku zainteresowaniom i sposobom działania procesu komunikacji
Badania wpływu telewizji na zachowania społeczne i polityczne
Przypadek „przemocy w telewizji” – norma społeczna: nieusankcjonowana przemoc jest niedozwolona
Ale w telewizji przemoc dominująca – wewnętrzna sprzeczność systemu?
Badania wpływu telewizji na zachowania polityczne – J.G. Blumler – wpływ telewizji na informację i polityce partii oraz na umiejętność przekonywania
Ale to model kulturowy determinuje zasięg i metody badań
*Lata 60 XX wieku – determinizm technologiczny – Marshall McLuhan – technologia jako przyczyna – ideologiczny charakter teorii:
„przekaźnik jest przekazem” = formalizm – skutek = „przekaźnik jest masażem” = bezpośrednio panująca ideologia
Ahistoryczna i aspołeczna basa, ale wnioski: obrazy społeczeństwa, np.: „globalna wioska”
- McLuhan – technologia jako przyczyna komunikacji
Williams: inna porozycja – technologia (włączając technologię komunikowania się, a w szczególności telewizję) staje się jednocześnie celem, jak i skutkiem działania danego porządku społecznego
Atrakcyjność radia i telewizji = poczucie pozornie niezapośredniczonego kontaktu
Dla całego pokolenia – telewizja – największa forma usługowa:
Teoria i praktyka telewizji są w istocie skutkami społecznych zachowań i dążeń.
Największe zainteresowanie wzbudziła teoria przeciwstawnego dekodowania Stuarta Hella
Dostrzeżenie aktywnej roli odbiorcy w procesie komunikacyjnym – przesunięcie akcentu analizy z:
- ideologii ukrytej w tekstach na ideologię „odczytywaną” przez odbiorców
* Dawid Morley – profesor na Wydziale Mediów i Komunikacji w Goldsmiths Collage w Londynie, kontynuator brytyjskich studiów kulturowych
Dawid Morley – interdyscyplinarne podejście: geografia kulturowa i antropologią mediów, rola technologii mediów w budowie społeczności, w kontekście procesów deterytorializacji, w re-konstytucji granic i techno-regionów.
Badania:
- mikro- praktyki konsumpcji mediów oraz zagadnienia makroekonomiczne, jak rola technologii medialnej w tworzeniu „elektronicznych pejzażów”, w której żyjemy
- konsumpcji mediów, zwłaszcza transmisji telewizyjnych, a ostatnio, „nowych” technologii komunikacyjnych, np.: telefon komórkowy.
Jego zainteresowania koncentrują się na roli technologii w artykułach publicznych i prywatnych sfer – badania etnograficzne funkcjonalnych i symbolicznych wymiarów technologii komunikacyjnych.
*Przestrzenie domu. Media, mobilność, tożsamość (2000)
Dom = terytorium wspólnoty, też jedna z naczelnych idei kultury: ostoja prywatności, też przestrzeń konfrontacji zachowań i kultur – mobilność i zastój, który charakteryzuje współczesny świat.
Dom = terminal – miejsce zamieszkania jako węzeł komunikacyjny, w którym globalne spotyka się z lokalnym:
- Nacechowane genderowo formy konsumpcji mediów
- Radio, telewizja i budowa narodowej rodziny
- Media, miasto i przedmieścia – telewizja jako medium podmiejskie
- Media, mobilność i migracja: światy w ruchu – ruchome obrazy i widzowie bez terytorium; geografie i gatunki prezentacji;
- Geografie postmodernistyczne, wirtualne i cybernetyczne. Obcy w mediach, Inny na ekranie.