OTYŁOŚĆ

FARMAKOTERAPIA OTYŁOŚCI:

• Orlistat – Xenical; Orlistat 120mg (ALLI – 60mg orlistatu)

  • Inhibitor lipazy układu pokarmowego, działa w świetle przewodu pokarmowego, nie wykazuje działania ogólnoustrojowego, zapobiega wchłanianiu tłuszczów z przewodu pokarmowego

  • Skuteczność: po 12 miesiącach średnia utrata wagi wynosi ok. 5,4 kg

  • Działania niepożądane: biegunka lipidowa

• „Wypełniacze” to substancje, które nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego, a podane w stanie suchym pęcznieją w żołądku, wywołując uczucie sytości

  • Głównie: błonnik, niskoenergetyczne preparaty odchudzające REDUFAT, CHITOSAN, TRIMLINE

LEKI STOSOWANE W ZABURZENIACH CZYNNOŚCI MOTORYCZNEJ JELIT

ŚRODKI PRZECZYSZCZAJĄCE

• Istota działania:

  • Wzmożenie śródściennych odruchów motorycznych i ułatwianie przesuwania się treści. Mogą one działać na drodze fizycznej i chemicznej.

• Mechanizm fizyczny:

  • Zwiększenie przenikania wody ze ścian jelit do ich światła, co powoduje:

    • Zwiększenie objętości i rozwodnienie treści jelitowej

    • Rozciągnięcie ścian jelit i wyzwolenie odruchów perystaltycznych

    • Wypróżnienie

    • Leki: osmotyczne środki przeczyszczające

  • Zwiększenie objętości treści jelitowej przez pęczniejące w świetle jelit roślinne śluzy podawane w postaci proszków lub galaretek:

    • Pobudzenie perystaltyki

    • Wypróżnienie

    • Leki: agar- agar, metyloceluloza

  • Rozwodnienie i rozluźnienie mas kałowych przez związki o właściwościach emulgujących i zmniejszających napięcie powierzchniowe:

    • Przyspieszone i ułatwione wypróżnienie

    • Leki: dokuzynian sodu

  • Zahamowanie mechanicznego wchłaniania i zagęszczania treści pokarmowej

    • Zwiększenie poślizgu mas kałowych powoduje pobudzenie perystaltyki i wypróżnienie

    • Leki: parafina ciekła

• Mechanizm chemiczny:

  • Podrażnienie błony śluzowej jelita powoduje zwiększenie wydzielania soków trawiennych i śluzu (rozwodnienie treści pokarmowej), pobudzenie perystaltyki, a następstwie wypróżnienie

• Działania niepożądane:

  • Upośledzenie wchłaniania pokarmów, co prowadzi do niedożywienia, hipowitaminozy.

  • Zapalenie (podrażnieni) błony śluzowej jelit

PODZIAŁ ŚRODKÓW PRZECZYSZCZAJĄCYCH

1. Środki przeczyszczające działające na drodze fizycznej

• Osmotyczne środki przeczyszczające

  • Solne środki przeczyszczające - siarczan magnezowy, siarczan sodowy, kwaśny fosforan sodowy

  • Krystaloidy organiczne- wyciągi z owoców, miód

  • Lactuloza- syntetyczny dwucukier (Duphalac)

• Środki pęczniejące – agar, metyloceluloza

• Środki rozluźniające - dokuzynian sodu

• Środki poślizgowe - parafina ciekła

2. Środki przeczyszczające działające na drodze chemicznej

• Środki drażniące jelito cienkie

  • Olej rycynowy (olej rącznikowy)

• Środki drażniące jelito grube

  • Glikozydy antrachinowe (kłącze rzewienia, alona, kora kruszyny, senes)

    • Alax, Altra, Cortex Frangulae, Agiolax, Xenna, Regulax

  • Pochodne oksyfenylometanu

    • Bisacodyl

  • Glicerol

    • Czopki glicerynowe (Suppositoria Glyceroli)

LEKI PRZECIWBIEGUNKOWE

1. Leki przeciwzapalne

a) Środki osłaniające

• Pokrywają powierzchnię błony śluzowej warstwą izolującą ją od drażniącego wpływu treści pokarmowej, a poza tym absorbują wydzielinę zapalną, bakterie i ich toksyny

  • Węgiel aktywny (Carbo Medicinalis)

  • Śluzy roślinne (Semen Lini, Rad. Althaeae, Amylum Tritici, Oryzae, Solani)

  • Smekta (diosmektyn, glinokrzemian)

b) Środki ściągające

• Tworzą na powierzchni błony śluzowej przewodu pokarmowego ochronną warstwę ściętych białek śluzu, chroniąc je od podrażnień.

• Działają one przeciwbólowo, zmniejszają wysięk zapalny, hamują wydzielanie soków trawiennych i wchłanianie pokarmów. Częściowo bakteriobójczo oraz hamują ruchy perystaltyczne.

  • Tanina

  • Sole bizmutu

2. Leki parasympatykolityczne

• podrażniają nerw błędny

• hamują wzmożone ruchy perystaltyczne jelit

• działają zapierająco

  • Atropina (Tinct. I Extr. Belladonnae)

3. Leki miolityczne

• Loparamid

  • Hamuje perystaltykę jelit bezpośrednio przez blokowanie receptora opioidowego w ścianie jelita

• Difenoksylat

• Papaweryna

• Drotaweryna

LEKI PRZECIWWYMIOTNE

1. Ośrodek przeciwwymiotny wyposażony jest w receptory:

• Cholinergiczne

• Muskarynowe

• Histaminowe

• Enkefalinowe

• Neurokininowe

Jest to punkt docelowy m.in. dla leków przeciwhistaminowych i antycholinergicznych.

2. Działanie wymiotne leków:

• Podrażnienie błony śluzowej:

  • NLPZ

  • Preparaty żelaza

  • Antybiotyki

  • Kwas tranksenowy

• Pobudzenie strefy chemoreceptywnej:

  • Opioidy

  • Digoksyna

  • Antybiotyki

• Opóźnienie opróżnienia żołądka:

  • Opioidy

  • TLPD

  • Neuroleptyki

  • Cholinolityki

• Pobudzenie receptorów 5HT3:

  • Cytostatyki

  • Radioterapia

3. Antagoniści receptorów serotoninergicznych 5HT3:

• Leki te działają obwodowo i ośrodkowo na receptory serotoninowe

• Stosowane są w wymiotach nie poddających się innemu leczeniu

• Nie mają wpływu na chorobę lokomocyjną

• Uchodzą za bardzo bezpieczne. Rzadko wywołują bóle głowy, zaparcia, uczucie gorąca, objawy grypopodobne.

• Są to

  • Granisetron (Kytril)

  • Ondansetron (Zofran)

  • Tropisetron (Novoban)

4. Antagoniści receptora dopaminergicznego D2 (metoklopramid, domperidon, prochlorperazyna, perfenazyna)

• Częstym i niekorzystnym ich działaniem jest wywołanie objawów pozapiramidowych (nie powinny być stosowane w chorobie Parkinsona)

• Mogą zwiększać wydzielanie prolaktyny (tylko domperidon nie przenika bariery krew- mózg, jest tych działań pozbawiony)

5. Selektywni antagoniści receptora D2 (homoperidol, domperidon, droperidol)

• Nie hamują wymiotów powodowanych przez inne czynniki niż dopamina

• Ograniczone zastosowanie

6. Antagoniści cholinergicznego receptora muskarynowego

• Skopolamina

  • Szczególnie skuteczna w zapobieganiu chorobie lokomocyjnej

  • Stosowana w postaci plastrów, jednak nie jest pozbawiona działań ubocznych

7. Antagoniści receptora histaminowego H1 (prometazyna, difenhydroamina lub dimenhydrynat – Aviomarin)

• W chorobie lokomocyjnej lub w chorobie morskiej

8. Lek o złożonych mechanizmie działania - fenotiazyny (chlorpromazyna, prometazyna, prochlorperazyna, perfenazyna)

• Działają antagonistycznie na receptory M, H1, 5HT i adrenergiczne

9. Aviomarin (dimenhydrynat)

• Lek o silnym działaniu przeciwwymiotnym

• Działa depresyjnie na odruchy błędnikowe i ośrodek wymiotny

• Wywiera działanie przeciwhistaminowe i spazmolityczne

• Wywiera depresyjny wpływ na OUN

• Dawkowanie:

  • dorośli doustnie zapobiegawczo 1 tabletka na 30 minut przed podróżą lub narkozą (0,05g)

  • dzieci w zależności od wieku 2 razy dziennie (0,025-0,1g)

• Wskazania:

  • Choroba lokomocyjna

  • Wymioty

  • Zaburzenia błędnika

• Działanie niepożądane:

  • Zmęczenie

  • Ospałość

  • Zawroty głowy

  • Zaburzenia widzenia

  • Suchość w jamie ustnej