Ćwiczenie 3

CHOROBY AUTOIMMUNOLOGICZNE

􀂄 Wśród chorób autoimmunologicznych

rozpoznawanych u koni najczęściej spotykaną jest

pęcherzyca liściasta. Patogeneza choroby wynika z

uszkodzenia połączeń międzykomórkowych, co

prowadzi do akantolizy i tworzenia pęcherzy pomiędzy

warstwami naskórka. Przyczyny jej powstawania nie są

dokładnie znane. Podkreśla się rolę czynników

środowiskowych np. stresu, ekspozycji na światło

słoneczne oraz chorób alergicznych i układowych, jak i

podawanych leków

• PĘCHERZYCA LIŚCIASTA

Istota choroby

􀂄 Przyczyną jest II typ nadwrażliwości

􀂄 W przypadku tej choroby dochodzi to tworzenia

się przeciwciał skierowanych przeciwko błonom

komórkowym komórek naskórka (desmogleina 1)

Lokalizacja zmian:

􀂄głowa

􀂄kończyny

􀂄 Choroba pojawiać się może w każdym wieku,

nawet u zwierząt 2 miesięcznych, jak również

dotykać koni starszych, 25 letnich, ze średnią

około 9 lat.

􀂄 Nie wykazano predyspozycji występowania

zmian w określonej porze roku, którą cechuje

wiele innych dermatoz u koni.

Objawy kliniczne

􀂄 Pęcherzyki (zwykle bardzo krótkotrwałe) przekształcające się

następnie w nadżerki

􀂄 Różnego stopnia rumień i łuski

􀂄 W miejscach zmian dochodzi następnie do powstawania

wyłysień

􀂄 Początkowo świąd niewielkiego stopnia, następnie występuje

wraz z bolesnością

􀂄 Jeśli zmiany dotyczą kończy występuje kulawizna

􀂄 Przypadki przewlekłe: rozlane ogniska wyłysień i łuszczenia

􀂄 Mogą być obecne objawy ogólne: gorączka, brak apetytu, utrata

masy ciała

􀂄 U wielu koni obserwuje się także obrzęki

niezapalne na kończynach, które mogą być

pierwszym objawem choroby.

􀂄 Podczas badania jamy ustnej rzadko można

stwierdzić nadżerki w błonie śluzowej

􀂄 Powikłania bakteryjne nie należą w takich

przypadkach do rzadkości, nasilając ropne

zapalenie skóry.

Rozpoznanie różnicowe

􀂄 dermatofitozy (Trichophyton spp, Microsporum spp),

􀂄 zapalenie mieszków włosowych,

􀂄 uogólnioną ziarniniakową chorobę skóry,

􀂄 niepożądane reakcje polekowe,

􀂄 pierwotny łojotok,

􀂄 toczeń rumieniowaty.

Potwierdzenie rozpoznania

􀂄 Badanie cytologiczne: widoczne są akantocyty i

neutrofile

􀂄 Badanie histopatologiczne

􀂄 Inmmunofluorescencja bezpośrednia

Immunofluorescencja

bezpośrednia

Leczenie

􀂄 Wysokie (immunosupresyjne) dawki sterydów najlepiej

prednisolon 2,2 do 4,4, mg/kg dziennie przez 1 -2

tygodnie

􀂄 Następnie dawkę dobrać na podstawie efektu leczenia (

można stosować terapie naprzemienna co 2 dzień)

􀂄 Deksametazon 0,2-0,4 mg/kg m.c.

􀂄 Aziatopryna 2,5 mg/kg m.c. co 34 h następnie co 48h

􀂄 Sole złota – aurotioglukoza 20 mg i.m. następnie 50 mg

przez 7 dni, następnie 1 mg/kg w odstępie

tygodniowym, Jeśli nastąpi remisja choroby stosować w

odstępie 2-4 tygodni. (Aureotan, Solgamol)

• PĘCHERZYCA ZWYKŁA

Istota choroby

􀂄 Przyczyną jest II typ nadwrażliwości choroba

ma charakter pęcherzowy dotyczy często

połączeń skóry i błon śluzowych

(desmogleina 3, niekiedy również 1)

Objawy kliniczne

􀂄 Pęcherzyki lub pęcherze na błonach śluzowych i skórze

(głowa, kark)

􀂄 Wykwity te są bardzo krótkotrwałe i łatwo

przekształcają się w strupy, wrzody i koloratki

naskórkowe

􀂄 Jeśli zmiany są rozległe to występuje wysiękowość i

obrzęk może (ale bardzo rzadko) występować

bolesność i świąd

Lokalizacja zmian

􀂄 Wokół jamy ustnej i sromu na granicy skóry i

błony śluzowej

􀂄 Zmiany również pojawiają się na granicy skóry i

miejsc silnie zrogowaciałych

􀂄 Głowa, kark

Rozpoznanie różnicowe

􀂄 Pęcherzyca liściasta (biopsja,

immunofluorescencja)

􀂄 Przewlekła dermatofiloza (cytologia, hodowla)

􀂄 Inwazja roztoczy (zeskrobina)

􀂄 Oparzenia toksyczne (wywiad)

􀂄 Niewydolność nerek (badanie moczu,

biochemia)

Potwierdzenie rozpoznania

􀂄 Badanie histopatologiczne

􀂄 immunofluorescencja

Leczenie

􀂄 Wysokie (immunosupresyjne ) dawki

glikortykosteroidów. Zwykle mało skuteczne

• PEMFIGOID PĘCHERZOWY

􀂄 Istotą choroby jest powstawanie pęcherzy

podnaskórkowych,

􀂄 Przeciwciała powstają przeciwko

hemidesmosomom (desmoplakina I i kolagen

XVII)

Objawy kliniczne

􀂄 Brak predyspozycji wiekowych i rasowych do

rozwoju choroby

􀂄 Wiek chorych zwierząt od 4 do 14 lat

􀂄 Lokalizacja – połączenia skórno śluzówkowe,

pachy i pachwiny

􀂄 Wykwity –koloratki naskórkowe, pęcherzyki,

pęcherze

􀂄 Możliwe objawy ogólne

Rozpoznanie

􀂄 Histopatologia (pęcherzyki i oddzielenie

naskórka, brak akantolizy)

Immunofluorescencja pośrednia

Leczenie

􀂄 Rzadko skuteczne, często zwierząt padają

􀂄 Glikokortykosteroidy w dawkach

immunosupresyjnych, aziatopryna

􀂄 Unikanie światła słonecznego

• TOCZEŃ RUMIENIOWATY

Istota choroby

􀂄 Toczeń rumieniowaty występujący w dwóch postaciach

jako skórny (krążkowy) i układowy są chorobami o

podobnej etiologii, gdzie dochodzi do odkładania

przeciwciał klasy IgG i IgM oraz reakcji dopełniacza w

różnych narządach. Skóra i błony śluzowe są szczególnie

narażone na uszkodzenie, stąd najczęstszą postacią

występującą u koni jest krążkowy toczeń rumieniowaty.

Czynnikami przyczynowymi i predysponującymi do

wystąpienia choroby są infekcje bakteryjne i wirusowe,

narażenie na ekspozycję na światło słoneczne (promienie

ultrafioletowe), genetyczne, leki oraz czynniki stresogenne

np. ciąża.

Objawy kliniczne

􀂄 Głównymi objawami klinicznymi dotyczącymi skóry są

rumień, nadmierne złuszczanie oraz wysięk lokalizujące się

na głowie w okolicy nosa, warg w przypadku wczesnych

zmian, natomiast w postaci przewlekłej dochodzi do

wyłysień, strupienia, odbarwienia skóry w okolicy nozdrzy,

szyi, dystalnych odcinków kończyn, sromu, napletka i

odbytu. Świąd obserwowany jest bardzo rzadko.

􀂄 Zmianom skórnym w przypadku tocznia układowego mogą

towarzyszyć gorączka, chudnięcie, zapalenie wielostawowe,

zapalenie błony naczyniowej oka, zmętnienia w przedniej

komorze oka, niewydolność nerek.

Rozpoznanie różnicowe

􀂄 Reakcje polekowe (biopsja)

􀂄 Chłoniakomięsak (biopsja)

􀂄 Nadwrażliwość na ukąszenia owadów (testy

śródskórne)

􀂄 Przewlekła dermatofiloza (cytologia hodowla)

􀂄 Vitiligo

Potwierdzenie rozpoznania

􀂄 Biopsja (zapalenie na granicy naskórka i skóry

właściwej)

􀂄 Immunofulorescencja pośrednia (tylko toczeń

układowy)

􀂄 Immunofluorescenjca bezpośrednia

􀂄 Badanie przeciwciał antyjądrowych (tylko toczeń

układowy)-(przeciwciała mogą być stwierdzane

u koni zdrowych !)

Immunofluorescencja

bezpośrednia

Leczenie

􀂄 Glikokortykosterydy w dawkach immunosupresyjnych

zawsze wraz z antybiotykami

􀂄 Aziatopryna

􀂄 Wielonienasycone kwasy tłuszczowe

􀂄 W przypadku tocznia skórnego glikokortykosteroidy

miejscowo (betametazon, fluocinolon w DMSO)

początkowo 2 razy dziennie potem co 2 – 48h, przy

znacznej poprawie zmiana na hydrokortizon 1-2%

• ŁYSIENIE PLACKOWATE

􀂄 Jest to choroba autoimmunologiczna

występująca bardzo rzadko

􀂄 Udokumentowano kilka przypadków u koni nie

stwierdzono występowania predyspozycji

rasowej i wiekowej

􀂄 Przyczyna choroby związana jest z niszczeniem

włosów przez limfocyty T

􀂄 wytwarzane są przeciwciała IgE w stosunku do

mieszków włosowych

􀂄 Być może czynniki genetyczne? (około 20%

przypadków)

Objawy kliniczne

􀂄 Mogą pojawiać się szybko

􀂄 Początek dotyczy włosów grzywy i ogona

następnie pojawiają się okrągłe obszary

przerzedzenia włosa i wyłysień

􀂄 W miejscach pozbawionych włosa skóra jest

prawidłowa (brak objawów zapalenia)

􀂄 Świąd nie występuje

􀂄 Może dochodzić do spontanicznej remisji

choroby

􀂄 W miejscach pozbawionych włosa może

dochodzić do odbarwienia skóry

􀂄 Rozpoznanie możliwe tylko na podstawie

badania histopatologicznego (najlepiej ze

świeżych zmian)

Leczenie

􀂄 Stosowanie glikokortykosteroidów miejscowo

lub ogólnie

􀂄 Minoxidil 2% dwa razy dziennie

􀂄 W przypadkach gdy zmiany są nieznaczne

leczenie nie jest potrzebne

• LEUKODERMIA I LEUKOTRICHIA (BIELACTWO)

􀂄 Etiologia nie jest w pełni poznana może być nią

Immunologiczne zniszczenie melanocytów

􀂄 Czynniki genetyczne

􀂄 Zaburzenia w unerwieniu obwodowym

􀂄 Zmiany po urazach lub stanach zapalnych

Objawy kliniczne

􀂄 Odbarwienia dotyczące skóry i włosów,

􀂄 istnieje możliwość, ze odbarwieniu ulegną tylko

włosy, rzadziej zdarza się sytuacja odwrotna

Rozpoznanie

􀂄 Histopatologia

􀂄 Widoczna częściowa lub całkowita utrata

pigmentu, ucieczka pigmentu

􀂄 Zapalenie śródścienne (limfocytarne)