1. Reakcje cyklu Krebsa i ich koenzymy.

2. Wewnątrzkomórkowa lokalizacja enzymów cyklu Krebsa.

3. Energetyka cyklu Krebsa.

4. Reakcje anaplerotyczne (dopełniające) cyklu Krebsa.

5. Amfiboliczny charakter cyklu Krebsa - znaczenie w katabolizmie i anabolizmie.

6. Regulacja cyklu Krebsa.

7. Cykl kwasu glioksalowego - występowanie, enzymy, znaczenie.

8. Mostki mitochondria-cytoplazma: glicerynianowy, jabłczanowy i cytrynianowy.

9. Charakterystyka enzymów i koenzymów biorących udział w procesach utleniania i redukcji.

10. Fosforylacja substratowa i oksydacyjna - charakterystyka, mechanizmy, przykłady.

11. Organizacja łańcucha oddechowego.

12. Miejsca powstawania energii w łańcuchu oddechowym.

13. Hipotezy sprzężenia utleniania z fosforylacją.

14. Inhibitory łańcucha oddechowego i fosforylacji oksydacyjnej - implikacje kliniczne.

15. Egzo- i endogenne substancje rozprzęgające łańcuch oddechowy od fosforylacji oksydacyjnej - implikacje kliniczne.

16. Funkcje fosforanów wysokoenegetycznych w komórce.

17. Wolne rodniki - charakterystyka pojęcia, przedstawiciele.

18. Powstawanie wolnych rodników tlenowych w komórce.

19. Rola jonów żelaza i miedzi w powstawaniu wolnych rodników (reakcje Fentona i Habera-Weissa).

20. Mechanizmy patogennego działania wolnych rodników.

21. Enzymatyczne i nieenzymatyczne mechanizmy inaktywacji wolnych rodników.

22. Rola wolnych rodników w patologii człowieka - choroby wolnorodnikowe.

23. Kliniczne markery procesów wolnorodnikowych.

TEMATY PRELEKCJI

1. Regulacja i bilans cyklu Krebsa.

2. Przenoszenie substratów pomiędzy mitochondrium a cytoplazmą - mostki.

3. Reakcje anaplerotyczne cyklu Krebsa.

4. Organizacja łańcucha oddechowego.

5. Inhibitory łańcucha oddechowego.

Biosynteza żelazoporfiryn, lokalizacja wewnątrzkomórkowa poszczególnych etapów biosyntezy.

1. Udział cyklu Krebsa w biosyntezie porfiryn.

2. Procesy biochemiczne, w których powstaje sukcynylo-CoA i glicyna - substraty do tworzenia kwasu -aminolewulinowego.

3. Metabolity pośrednie syntezy hemu.

4. Enzymy i mechanizmy regulacji syntezy hemu.

5. Typy porfiryn i rodniki pirolowe występujące w porfirynach.

6. Działanie czynników porfirynogennych oraz inhibitorów wpływających na biosyntezę i aktywność syntetazy -aminolewulinowej.

7. Porfirie wrodzone. Defekty enzymatyczne syntezy hemu w poszczególnych typach porfirii.

8. Biochemiczne podstawy głównych objawów klinicznych porfirii.

Katabolizm hemoglobiny w komórkach układu siateczkowo-śrdbłonkowego.

1. Bilirubina związana kowalencyjnie z białkiem (bilialbumina) i bilirubina sprzężona z kwasem glukuronowym - różnice fizykochemiczne.

2. Metabolizm bilirubiny w komórkach wątroby.

3. Mechanizm tworzenia sprzężonych połączeń z: UDPGA, PAPS, S-adenozylometioniną, glicyną, tauryną; enzymy uczestniczące w tych procesach.

4. Przemiana barwników zółciowych w jelicie i ich krążenie jelitowo-wątrobowe.

5. Rodzaje żółtaczek i ich laboratoryjne różnicowanie.

Metabolizm nukleotydów purynowych i pirymidynowych

1. Biosynteza nukleotydów purynowych.

2. Układ enzymatyczny tioredoksyny.

3. Szlaki przemian puryn.

4. Regulacja biosyntezy puryn.

5. Katabolizm puryn.

6. Kliniczne zaburzenia metabolizmu puryn.

7. Biosynteza nukleotydów pirymidynowych.

8. Szlaki przemian pirymidyn.

9. Regulacja biosyntezy pirymidyn.

10. Karbamoilotransferaza asparaginianowa - enzym allosteryczny.

11. Katabolizm pirymidyn.

12. Kliniczne zaburzenia metabolizmu pirymidyn.

TEMATY PRELEKCJI

1. Biosynteza nukleotydów purynowych.

2. Szlaki przemian puryn.

3. Katabolizm puryn.

4. Biosynteza nukleotydów pirymidynowych.

5. Katabolizm pirymidyn.

Pytania KOLOKWIUM VII 2004 – termin I 1. Defekty enzymatyczne -porfirie 2. Tioredoksyna 3. Wydalanie kw. moczowego 4. Cykl Krebsa - reakcje amfiboliczne 5. Fosforany energetyczne - funkcja 6. CAD - kompleks wieloenzymatyczny 2004 – termin II 1. Regulacja cyklu Krebsa 2. Hiperbilirubinemie czynnościowe - diagnostyka, epidemiologia 3. Enzymy syntezy hemu - regulacja 4. Schemat cyklu pirymidyn - enzymy, metabolity pośrednie, regulacja 5. Przyczyny hiperurykemii 2005/2006 Regulacja cyklu Krebsa Inhibitory łańcucha oddechowego Reakcje anaplerotyczne cyklu Krebsa Amfiboliczny charakter cyklu Krebsa Cykl glioksalowy Funkcje fosforanów wysokoenergetycznych w komórce Hiperurykemia – przyczyny, skutki Zatrucia Pb w metabolizmie porfiryn Żółtaczka miąższowa Żółtaczka hemolityczna Markery stresu oksydacyjnego Markery kościotworzenia Hiperbilirubinemie czynnościowe Ostra porfiria przerywana 2005 – termin I 1. Hiperbilirubinemie czynnościowe - diagnostyka, epidemiologia 2. Acyduria orotowa - przyczyny, skutki 3. Hiperurykemia - przyczyny, skutki 4. Amfiboliczny charakter cyklu Krebsa 5. Regulacja syntezy puryn 6. Markery stresu oksydacyjnego 2005 – termin II 1. Żółtaczka cholestatyczna, przyczyny, objawy biochemiczne 2. Ostra porfiria przerywana - defekt, skutki 3. Regulacja cyklu Krebsa 4. Cykl poboczny biosyntezy pirymidyn (tu prawdopodobnie chodziło o puryny) 5. Rozprzęganie fosforylacji - czynniki 6. Regulacja syntezy pirymidyn 2007 – termin I 1. Hiperkalcjuria - definicja, różnicowanie, przyczyny, konsekwencje 2. Oksygenazy i ich rola w organizmie, reakcja, podział 3. Śpiączka wątrobowa egzogenna - przyczyny, patomechanizm, różnicowanie od śpiączki endogennej na podstawie badań biochemicznych, jady jelitowe 4. Inhibitory łańcucha oddechowego - punkt uchwytu i znaczenie biomedyczne 5. Wrodzone zaburzenia metabolizmu pirymidyn - podział, charakterystyka 6. Biosynteza puryn de novo i na drodze salvage - reakcje i enzymy, produkty pośrednie 7. Porphyria intermittens acuta (PAI) - mechanizm patobiochemiczny 2007 – termin II 1. Cykl purynowy - miejsce występowania, przebieg, znaczenie 2. Reakcje anaplerotyczne cyklu Krebsa 3. Hiperurykemia - przyczyny, implikacje kliniczne 4. Żółtaczka hemolityczna - przyczyny, obraz badań laboratoryjnych surowicy i krwi 5. Śpączki wątrobowe - podział, przyczyny, krótki opis 6. Aminoacyduria orotowa - przyczyny, implikacje kliniczne 7. Metabolizm bilirubiny w wątrobie 2007 Hiperkalcjuria Śpiączka wątrobowa endogenna Synteza puryn Inhibitory łańcucha oddechowego Porphiria intermiteus auta Acyduria orotowa Inne Mioglobina, hemoglobina – porównanie Żółtaczka cholestatyczna Synteza pirymidyn Amfiboliczny charakter cyklu Krebsa Przyczyny hiperurykemii Punkty uchwytu leków w metabolizmie puryn Fosforyzacja oksydacyjna Anaboliczne reakcje cyklu kw. cytrynowego Regulacja syntezy hemu Metabolizmu pirymidyn 2008 – termin I 1. Reakcje anaplerotyczne 2. żółtaczka cholestatyczna 3. Inhibitory CK 4. Hiperurykozuria, hiperurykemia 5. Śpiączka wątrobowa 6. Ostra porfiria przerywana 2008 – termin IV 1. Kompleks tioreduktazy 2. Regulacja cyklu Krebsa 3. Porifira toksyczna 2009 – termin I 1. Reakcje anaplerotyczne cyklu Krebsa - wymienić i opisać 2. Żółtaczka hemolityczna - patogeneza i diagnostyka 3. Porfiria ostra przerywana - patobiochemia 4. Wrodzona acyduria orotowa - typy, objawy 5. Wszystkie szlaki w jakich może powstać ADP z puryn 6. Fosforylacja substratowa a oksydacyjna + przykłady, inhibitory 2009 – termin II 1. Regulacja cyklu Krebsa 2. Rozprzęganie łańcucha oddechowego - definicja, substancje rozprzęgające 3. Kompleksy enzymatyczne w biosyntezie pirymidyn - wymień, scharakteryzuj 4. Droga poboczna biosyntezy puryn 5. Kompleks tioredoksyny, reakcje 6. Losy barwników żółciowych we krwi i w wątrobie (reakcje jakim ulegają) 2009 – termin III 1. Izoformy syntazy ALA, narysuj schemat represji i derepresji syntazy ALA 2. Zespół Lescha-Nyhana 3. Reakcje salvage biosyntezy puryn 4. Wymień kluczowe witaminy cyklu kwasu cytrynowego 2009 – termin IV 1. Reakcje anaplerotyczne 2. Inhibitory łańcucha oddechowego 3. Syntaza ALA- izoformy, represja, wpływ leków 4. Dziedziczna acyduria orotowa 5. Puryny i pirymidyny w żywieniu człowieka TERMIN 1 2009/2010 1) Izoformy syntazy ALA, schemat represji, wpływ leków 2) Witaminy istotne w cyklu kwasu cytrynowego 3) Porfiria ostra przerywana - patogeneza, defekt enzymatyczny, testy laboratoryjne 4) Inhibitory łańcucha oddechowego i fosforylacji oksydacyjnej - miejsce działania, mechanizm działania, znaczenie biomedyczne Termin II Ale uwalili. 1. Dziedziczna acydyria orotowa 2. Cykl glioksalanowy, występowanie, enzymy, funkcja 3. Typy porfiryn i rodniki pirolowe występujące w porfirynach 4. Metabolizm barwników żółciowych w jelicie i ich krążenie wątrobowo - jelitowe 5. Rola żelaza i miedzi w powstawaniu wolnych rodników 6. Endo i egzogenne substancje rozprzęgające ł. oddechowy od fosforylacji Kolokwium VII, termin III 1. Biosynteza pirymidyn - nazwy enzymów i metabolitów pośrednich. 2. Defekty enzymatyczne w porfiriach. 3. Inhibitory łańcucha oddechowego - miejsca uchwytu, implikacje kliniczne. 4. Enzymatycznie i nieenzymatyczne mechanizmy inaktywacji wolnych rodników - opisać. IV termin 1. Hiperkalcjuria - przyczyny, konsekwencje, definicja 2. Zaburzenia w metabolizmie pirymidyn - wymień i scharakteryzuj 3. Oksydazy - sposób działania, lokalizacja 4. Śpiączka wątrobowa egzogenna - przyczyny, wymień jady jelitowe, diagnostyka różnicowa ze śpiączką endogenną 5. Inhibitory łańcucha oddechowego - wymień i zaznacz miejsce działania Ponieważ osoby piszące dziś tylko cykl krebsa zbuntowały się przeciw pytaniu nr 4, to w ramach rozrywki doszło nowe, z serii last minute: 6. Wpływ ołowiu na syntezę porfiryn

2011

I Termin

1. Odmienność regulacji syntezy hemu w szpiku i w tkankach pozaszpikowych

Alas1:

hem (-) na syntezę, transport do mitochondrium, etap translacji biosyntezy

leki(+) indukcja Alas 1 przez zwiększone wykorzystanie hemu przez cytochrom P-450 do ich metabolizmu

glukoza, hematyna -> zapobiegają obniżeniu poziomu enzymu

Alas2

brak indukcji przez leki wpływające na Alas1

brak regulacji przez hem na zasadzie sprzężenia zwrotnego

2. Żółtaczka zastoinowa - przyczyny, diagnostyka

3. Biosynteza nukleotydów pirymidynowych

4. Ostra porfiria przerywana - przyczyny defektu, czynniki wywołujące, diagnostyka

5. Haptoglobina - występowanie, funkcja, znaczenie biochemiczne i diagnostyczne

II termin

1. reakcje Salvage puryn

2. synteza deoksyrybonukleotydów

3. Pani Goździkowa ma bilirubine 35 [uM/l], AspAt 300 AlAt 270 i FA 80 [UI]

    jaka to żółtaczka, jakie inne badania.

4. czynniki wywołujące porfirie wtórne

5. fosforylacja substratowa - definicja wystepowanie

6. Rozprzęganie fosforylacji oksydacyjnej.

 III termin

1. Bilirubina delta, znaczenie diagnostyczne, powstawanie.

2. Inhibitory (i ich mechanizm działania) oksydazy cytochromowej.

3. Hiperbilirubinemie czynnościowe sprzężone, defekt, znaczenie.

4. Katabolizm hemoglobiny, wszystkie enzymy, produkty i regulacja.

5. Defekty w biosyntezie puryn.

IV termin

1. Biochemiczne podstawy głównych objawów porfirii

2. cykl glioksalowy

3. krążenie barwników żółciowych

4. enzymatyczne metody dezaktywacji wolnych rodników

5. Kliniczne zaburzenia metabolizmu puryn

uzupełnienie do pytań:

27.

Markery stresu oksydacyjnego: Stres oksydacyjny może być zarówno zjawiskiem korzystnym jak i niekorzystnym. Nadmierne wytwarzanie wolnych rodników może stanowić podłoże takich chorób jak miażdżyca, cukrzyca i nowotwory znaczenie negatywne, jednocześnie komórki nowotworowe są pozbawione enzymów antyoksydacyjnych, stąd można je niszczyć poprzez generowanie wolnych rodników (radioterapia wywołuje radiolizę wody!), na które są bardziej wrażliwe niż komórki prawdiłowe pozytywne znaczenie wolnych rodników.

Markery stresu oksydacyjnego służą do oznaczenia aktywności wolnorodnikowej, np. w celu rozpoczęcia i kontroli terapii antyoksydacyjnej. Najlepiej oznaczać kilka markerów na raz i to tak, by jednocześnie móc ocenić i nasilenie procesów oksydacyjnych, i aktywność układu antyoksydacyjnego. Badania te są na ogół trudno dostępne i kosztowne. Markery klasyfikujemy w następujący sposób:

 

a.

Całkowita pojemność antyoksydacyjna osocza: zasada metody opiera się na tym, że pewna dana substancja w wyniku utlenienia zmniejsza swoją fluorescencję, tak więc pod wpływem antyoksydantów, fluorescencja powinna utrzymać się dłużej niż przy ich nieobecności. W związku z tym do danej substancji dodaje się osocze i mierzy fluorescencję, która trwa tym dłużej, im większa jest zawartość przeciwutleniaczy w osoczu. Metodę kalibruje się poprzez reakcję z antyoksydantem syntetycznym. Najpopularniejsze metody to TRAP i FRAP. Może to być pomocne dla oceny aktywności antyoksydacyjnej u pacjentów z cukrzycą typu 2. Metoda mało dokładna, wyniki są zawyżane przez podniesione stężenie bilirubiny i kwasu moczowego w osoczu.

 

b.

Enzymy antyoksydacyjne: dysmutaza ponadtlenkowa, peroksydaza glutationowa i katalaza. Wykonuje się w celach laboratoryjnej we krwi pełnej lub hemolizatach krwinek. Nie ma znaczenia klinicznego.

 

c.

Antyoksydanty nieenzymatyczne: oznacza się stężenie glutationu (głównie HPLC), witaminy E, C, beta-karotenu i koenzymu Q10.

 

d.

Markery syntezy tlenku azotu: w wyniku reakcji z rodnikiem ponadtlenkowym, NO może służyć do syntezy peroksynitryli. Peroksynitryle mają szczególnie wysokie powinowactwo do cysteiny i tyrozyny, co może doprowadzić do dysfunkcji receptorów katalitycznych, głównie dla czynników wzrotstu. Dodatkowo mają powinowactwo do grup tiolowych, lipidów, DNA i białek.

 

e.

Stabilne końcowe produkty tlenku azotu: oznaczanie azotanów i azotynów jest najczęstszą metodą oceny syntezy tlenku azotu, jest jednak niedokładna, ponieważ produkty te mają krótki okres półtrwania i są również wydalane z moczem. W związku z tym upośledzona filtracja będzie dawała zaniżone wyniki. Można również oznaczać pochodne azotanów i azotynów w DZM, ale to również ma niską dokładność. Wykorzystuje się również oznaczenia 3-nitrotyrozyny (HPLC).

 

f.

Oksydowane białka: Istotne w oznaczeniach są pochodne karbonylowe aminokwasów podatnych na oksydację – Arg, Lys, Pro, Tre. Oznacza się je przez HPLC lub metodami spektrofotometrycznymi z 2,4-dinitrofenylohydrazyną. Ważne są również AOPP – produkty zaawansowanej oksydacji białek, oznaczane spektrofotometrycznie i immunologicznie.

 

g.

Oksydowane lipidy: oznacza się

• produkty pierwotne, np. hydroksynadtlenki, są bardzo niestałe, oznacza się je metodą chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią masową (GC/MS),

• produkty wtórne, powstające z rozpadu hydroksynadtlenków, najczęściej oznaczany jest dialdehyd malonowy, ogólnia nazywa się je TBARS – reakcje reagujące z kwasem tiobarbiturowym. Innym produktem jest 4-hydroksyalkenal – również powstaje z degradacji zmodyfikowanych lipidów.

 

h.

Izoprostany: powstają w sposób nieenzymatyczny pod wpływem działania wolnych rodników na fosfolipidy. Najczęściej oznaczanym jest 8-izoprostan marker stresu oksydacyjnego, stanu zapalnego i marker uszkodzenia układu śródbłonkowego, jest stabiliny, można długo przechowywać. Oznacza się zwykle CS/MS, ale również metodami immunofluorescencyjnymi, immunochemiluminescencyjnymi i immunoenzymatycznymi.

 

i.

Oksydowany DNA: oznacza się go w moczu, najczęściej jest to 8-hydroksy-2-deoksyguanozyna (8-OHdG) albo wolna zasada – 8-OH-guanina. Są one markerami zarówno procesu wolnorodnikowego jak i naprawy, w wyniku której sa usuwane z komórki i lądują w moczu, a w DNA zastępuje je prawidłowy nukleotyd.

 

Porfiria toksyczna = porfiria nabyta toksyczna - jest w Kokocie. A tak w skrócie, to rzeczywiście, wywołana głównie zatruciem Pb, ale również innymi solami metali ciężkich i lekami, np. gryzeofulwiną i sedormidem. Objawy identyczne jak w skórnej późnej, czyli fotodermatoza, hepatomegalia, hipertrichoza (czoło i kostki) i nadmierna pigmentacja skóry wystawionej na działanie promieni słonecznych.

Co do enzymów, to hamowane są te zawierające -SH, czyli dehydrogenaza ALA, dekarboksylaza uroporfirynogenowa i ferrochelataza.

 

Co do pozajelitowego  to wydaje mi się, że raz - chodzi o pozalipidowe, dwa - nie działanie HMG-CoA a co najwyżej inhibitorów reduktazy HMG-CoA.