14 Ochrona pracy

Wybrane zagadnienia ochrony pracy

Zgodnie z Kodeksem pracy za bezpieczne i higieniczne warunki pracy odpowiada pracodawca. Zobowiązany jest

  1. organizować pracę w bezpiecznych i higienicznych warunkach,

  2. zapewniać przestrzeganie przepisów i zasad BHP, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie i kontrolować ich wykonanie,

  3. reagować na potrzeby dotyczące zapewnienia BHP

  4. zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegania wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym.

Koszty działań w zakresie BHP nie mogą obciążać pracowników.

Pracodawca i osoby kierujące pracownikami obowiązane są znać przepisy o ochronie pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania swoich obowiązków.

Pracodawca realizuje swoje obowiązki poprzez odpowiednie służby funkcyjne ( nadzór-osoby kierujące pracownikami, kontrola i doradztwo- służba BHP , komisja BHP oraz osoba odpowiedzialna za ochronę przeciwpożarowa i ewakuację)

Zakresu odpowiedzialności pracodawcy nie zmniejszają obowiązki pracowników w dziedzinie BHP i powierzenie zadań służby BHP specjalistom zewnętrznym.

Sankcje dla osób odpowiedzialnych za stan BHP w zakładzie albo kierujących pracownikami (grzywna 1000 do 30 000 zł) za:

  1. Nieprzestrzeganie przepisów BHP,

  2. Niezawiadomienie w terminie do 30 dni właściwego okręgowego inspektora p[racy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności i ich zmianach oraz zmianie technologii jeśli może zwiększać zagrożenie życia lub zdrowia,

  3. Niezapewnienie wykonania budowy lub przebudowy obiektu z pomieszczeniami pracy zgodnie z projektami pozytywnie zaopiniowanymi przez uprawnionych rzeczoznawców BHP,

  4. Wyposażenie stanowisk pracy w maszyny i urządzenia oraz wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej bez certyfikatów zgodności,

  5. Stosowanie materiałów i procesów technologicznych bez ustalenia stopnia szkodliwości dla zdrowia ludzi i bez środków profilaktycznych.

  6. Stosowanie substancji i preparatów chemicznych bez oznakowań umożliwiających ich identyfikację,

  7. Stosowanie niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych nie posiadających kart charakterystyki i opakowań zabezpieczających przed ich działaniem szkodliwym,

  8. Niezawiadomienie właściwego okręgowego inspektora pracy , prokuratora lub innego właściwego organu o wypadku śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym mającym związek z pracą, niezgłoszeni choroby zawodowej lub jej podejrzenia, nieujawnienie wypadku przy pracy , przedstawienie niezgodnych z prawdą informacji, dowodów na temat wypadków i chorób zawodowych,

  9. Niewykonywanie w wyznaczonym terminie nakazów organu Państwowej Inspekcji Pracy

  10. Utrudnianie działalności organu PIP

  11. Dopuszczenie do pracy lub innych zajęć zarobkowych dzieci do ukończenia 16 roku.

Szczególny i bezpośredni obowiązek zapewnienia BHP na stanowisku pracy spoczywa na pracownikach nadzoru.

Prawa i obowiązki pracownika:

Obowiązki pracownika:

  1. Znajomość przepisów i zasad BHP i stosowanie się do nich,

  2. Udział w szkoleniach i instruktażu ( szkolenie wstępne, okresowe, uzupełniające)

  3. Poddawanie się egzaminom sprawdzającym z tego zakresu,

  4. Dbałość o stan maszyn, urządzeń i innego sprzętu oraz porządek w miejscu pracy,

  5. Stosowanie środków ochrony zbiorowej i indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego zgodnie z przeznaczeniem,

  6. Poddawanie się wstępnym, okresowym, kontrolnym i innym zleconym( np. po zwolnieniu lekarskim powyżej 30 dni) badaniom lekarskim oraz stosowanie się do zaleceń lekarza,

  7. Niezwłoczne zawiadomienie przełożonego o zauważonym wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia i ostrzeżeni współpracowników,

  8. Współdziałanie z przełożonymi i pracodawcą w wypełnianiu obowiązków dotyczących BHP;

Choroby zawodowe.

Choroba zawodowa-pojęcie medyczno-prawne.

W Polsce: „Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że  została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy”. Są to patologiczne zmiany w organizmie spowodowane zagrożeniami występującymi wyłącznie w określonych zawodach lub technologiach. Zazwyczaj symptomy choroby zawodowej obserwowane są po kilku-, kilkunastoletnim okresie ekspozycji na narażenie. (Wymiar minimalny –powyżej jednej dniówki roboczej).

Urazy lub zmiany w stanie zdrowia powstające nagle ( zagrożenie trwającej krócej niż czas jednej dniówki) zaliczane są do wypadków.

Dolegliwości, nie ujęte w wykazie chorób zawodowych, spowodowane narażeniem zawodowym nazywane są chorobami parazawodowymi. Często powstają w związku z pracą lecz mogą być skutkiem działania uciążliwości i zagrożeń pozazawodowych.

Parametrem opisującym zachorowalność zawodową jest wskaźnik zachorowalności zawodowej (Wch):

Wch=p/100 000

p- liczba nowych przypadków zachorowań.

Tabela. Tryb zgłaszania i orzekania choroby zawodowej

  Jednostki orzecznicze I stopnia
Podejrzenie        Zgłoszenie lekarz, lekarz dentysta,  pracownik, były pracownik, pracodawca
    Rozpoznanie                  Orzeczenie

lekarz o określonych przepisami kwalifikacjach (medycyna pracy) zatrudniony w następujących jednostkach orzeczniczych:

  • poradnia chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny prac

  • kliniki i poradnie i chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych)

  • poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych

  • jednostki zakładów opieki zdrowotnej, w których nastąpiła hospitalizacja – w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.

  Jednostki orzecznicze II stopnia
Rozpoznanie        Orzeczenie Postępowanie odwoławcze

lekarz o określonych przepisami kwalifikacjach (medycyna pracy) zatrudniony w jednostkach badawczo-rozwojowych w dziedzinie medycyny pracy
Stwierdzenie   Decyzja administracyjna państwowy powiatowy inspektor sanitarny
Odwołanie państwowy wojewódzki inspektor sanitarny

Wypadki przy pracy

Ponadto, zrównane z wypadkiem przy pracy w zakresie uprawnienia do świadczeń określonych w ustawie zostały wypadki, jakim pracownik uległ:

Zdarzenie nagłe to zdarzenie , które zaszło w czasie jednej dniówki roboczej (praktycznie 8 godzin). Znaczenie w przypadku zatruć, powikłań spowodowanych przeziębieniem w zmiennych warunkach atmosferycznych ( często warunek trudny do ustalenia)

Przyczyna zewnętrzna-pochodząca spoza organizmu poszkodowanego, np. nadmierny wysiłek fizyczny, narastający stres, nagły stres, także błędne orzeczenie lekarskie, dopuszczenie do pracy bez wymaganych badań kontrolnych- trudne do jednoznacznego ustalenia)

Uraz – uszkodzenie tkanek ciała lub narządów wskutek działania czynnika zewnętrznego. ( ból nie jest urazem, uraz musi być udokumentowany przez lekarza)

Związek z pracą wyklucza się zazwyczaj, ale nie zawsze, przy samobójstwach i ich próbach bez związku z zajściem w zakładzie pracy, przy bójkach – pod tym samym warunkiem, kradzieży mienia, udziale w imprezach organizowanych przez zakład pracy z wyjątkiem pracowników obsługujących imprezę.( czasem jako związek z pracą może być uznany brak nadzoru, brak dostępu do bufetu, do ciepłego napoju, brak wystarczającej liczby stanowisk pracy;)

przykłady zaczerpnięte z Kościukiewicz K.,BHP w budownictwie, meritum biblioteka, W-wa 2010

Pracodawca ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić o wypadku przy pracy, zwłaszcza ciężkim, śmiertelnym i zbiorowym, właściwego inspektora pracy i prokuratora i powołać zespół powypadkowy.

Okoliczności, przyczyny wypadku a także jego związek z pracą ustala zespół powypadkowy ( zazwyczaj pracownik służby BHP i społeczny inspektor pracy) powołany przez pracodawcę, i przedkłada w terminie 14 dni pracodawcy w postaci protokołu do zatwierdzenia po uprzednim zapoznaniu z nim poszkodowanego lub rodziny zmarłego.

Ciężki wypadek - wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.  

Wypadek śmiertelny - wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie do 6 miesięcy od zdarzenia.

Zbiorowy wypadek - wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.

Pozostałe wypadki – rejestrowane jako powodujące czasową niezdolność do pracy.

Do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku do czasu sporządzenia odpowiedniej dokumentacji przez inspektora pracy i wydać zgode na uruchomienie miejsca pracy po porozumieniu z nim ,a w przypadku wypadków ciężkich , śmiertelnych i zbiorowych do uruchomienia stanowiska konieczna jest jeszcze zgoda prokuratora.

Mierniki i ocena wypadkowości

Wskaźniki wypadkowości umożliwiają porównywanie, ocenianie i szeregowanie zakładów , branz i państw pod względem poziomu wypadkowości.

Stosowane są dwa rodzaje wskaźników: ciężkości i częstości.

Wskaźnik ciężkości jest stosunkiem liczby dniówek straconych wskutek absencji wypadkowej do liczby wszystkich zaistniałych wypadków:

Cw=ds/lw

Wskazuje ile dni stracono w wyniku jednego przeciętnego wypadku.

Wskaźnik ciężkości nie uwzględnia wypadków śmiertelnych.

We wskaźnikach częstości wykorzystuje się liczbę osób poszkodowanych a jako odniesienie wielkość produkcji ( 1mln ton), liczbę zatrudnionych osób ( w przeliczeniu na 1000 osób)oraz czas ekspozycji na zagrożenie wyrażony w dniówkach ( 100 tysięcy)lub godzinach ( 1 milion).


$$W_{w} = \frac{l_{w}}{Z}1000$$

Gdzie Ww- wskaźnik częstości

lw – liczba osób poszkodowanych

Z- liczba zatrudnionych.

Zazwyczaj wysoka wypadkowość świadczy o wadliwej organizacji systemu bezpieczeństwa, niekompetencji i niedostatecznej motywacji do tworzenia bezpiecznych warunków a także o niskiej kulturze bezpieczeństwa.

Rodzaje świadczeń z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej (przysługują osobom ubezpieczonym):

  1. zasiłek chorobowy,

  2. świadczenie rehabilitacyjne ( przy niezdolności do pracy po wyczerpaniu zasiłku chorobowego)

  3. zasiłek wyrównawczy ( w przypadku obniżenia wynagrodzenia spowodowanego długotrwałym uszczerbkiem na zdrowiu)

  4. jednorazowe odszkodowanie ( przy długotrwałym lub trwałuym uszczerbku na zdrowiu)

  5. renta tytułu niezdolności do pracy,

  6. renta szkoleniowa ( gdy orzeczono celowość przekwalifikowania),

  7. renta rodzinna ( dla członków rodziny zmarłego),

  8. dodatek do renty rodzinnej ( dla zupełnych sierot),

  9. dodatek pielęgnacyjny,

  10. pokrycie kosztów leczenia stomatologicznego i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia ortopedycznego.

Prace szczególnie niebezpieczne w budownictwie:

  1. prace budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe w zakładach pracy bez wstrzymywania ich ruchu lub w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach albo miejscach działania maszyn i urządzeń ( konieczny koordynator),

  2. prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń i innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,

  3. prace przy użyciu materiałów sklasyfikowanych jako niebezpieczne,

  4. prace na wysokości (powyżej 1m w stosunki do podłoża ; wyjątkiem powierzchnie osłonięte pełnymi lub przeszklonymi ścianami do wys. 1,5 m., obowiązek zabezpieczenia powierzchni wzniesionych balustradami i krawężnikiem


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawna Ochrona Pracy
System ochrony pracy i nadzór nad warunkami pracy, BHP(5)
eksploatacja kotłów parowych i wodnych, BHP i Ochrona Pracy
PRAWO PRACY Zawieranie umów z pracownikami, Prawna ochrona pracy
1, Prawo i administracja, prawo pracy, prawo ochrony pracy
upadek z roweru, zak, BHP, Szkoła, Prawna Ochrona pracy, Podstawy prawa
Pytania do testu 2013, WSZOP- Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy, Choroby zawodowe
Akty normatywne, Prawna ochrona pracy
Prawna ochrona pracy, Prawo i administracja, prawo pracy, prawo ochrony pracy
ERGONOMIA I OCHRONA PRACY, Edukacyjnie, M, Materiały WSPOL, Ergonomia
2) BHP i Ergonomia wykład 10 2010 Ochrona pracy
instrukcje działajace w zakresie ochrony pracy i ochrony srodowiska w polsce
elementy systemu ochrony pracy
Akty prawne ochrony pracy
Definicja ochrony pracy i obowiazki pracownika i pracodawcy
System ochrony pracy w Polsce, Prawo i administracja, prawo pracy, prawo ochrony pracy
EGZKCKsciaga, EOP-Ergonomia i ochrona pracy WAT, zaliczenie, odpowiedzi
Praca Nr 1 II sem BHP KOrdowski Prawna Ochrona Pracy (10), BHP Ula

więcej podobnych podstron