13.10.2010

Ochrona pracy – jest to zespół środków i metod zawartych w aktach prawnych nakładających na pracodawcę obowiązek kształtowania warunków pracy które zabezpieczałyby pracownika przed zagrożeniem dla ich życia lub zdrowia oraz umożliwiałyby regenerację utraconych sił biologicznych również poza pracą. Prawne środki to różne akty prawne takie jak konstytucja, uchwały, ustawy

BHP – zajmuje się egzekwowaniem przepisów i zasad ustalonych przez ochronę pracy. Obejmuje taki zakres warunków który zagraża życiu lub zdrowiu pracownika i które należy eliminować

Praca – oznacza uruchomienie procesów psychofizjologicznych które powodują przestawienie się ustroju z wykonywanej czynności na nowy poziom czynnościowy wyrażający się przede wszystkim w charakterze intensywności przemiany materii zmianach parametrów cechujących poszczególne układy i narządy pod względem morfologicznym

Klasyczny podział pracy :

1. Praca fizyczna: dynamiczna, statyczna

2. Praca umysłową : obciążenie emocjonalne, obciążenie umysłowe

Skutki obciążenia dynamicznego -

• Hamuje wydzielanie soków trawiennych

• Zmniejszenie objętości wody ustrojowej

• Zmniejszenie objętości krwi bieżącej

• Zwiększa prędkość przepływu krwi

• Zwiększa stężenie potasu i adrenaliny we krwi

• Zwiększa aktywność układu współczulnego

Skutki obciążenia wysiłkiem statycznym :

• Szybki rozwój zmęczenia

• Zmniejszony przepływ krwi przez napięte mięśnie przy jednoczesnym wzroście ciśnienia krwi

• Ucisk mechaniczny na naczynia krwionośne

• Złe zaopatrzenie komórek w tlen

• Lokalne zakłócenia homeostazy

Podział pracy według G. Lehmana

1. Obciążenie fizyczne

2. Obciążenie umysłowe poprzez napięcie uwagi i procesy umysłowe

3. Obciążenie nerwowe

Ad.1

• Wielkość wydatku energetycznego WE

• Udział w pracy ruchów o charakterze statycznym

• Udział w pracy ruchów o charakterze monotypowym

Wydatek energetyczny – jest podstawowym parametrem określającym ilość energii wydatkowanej przez człowieka podczas wykonywania pracy dynamicznej

Metody pomiaru :

1. Metoda gazometryczna – opera się na zasadzie że WE jest wprost proporcjonalny do użytego podczas pracy powietrza. Polega na określeniu wskaźników wymiany gazowej pracownika do pomiarów ilości użytego tlenu i w wdychanego dwutlenku węgla. W zależności od zużycia tlenu pracę dzielimy na : lekką, umiarkowanie ciężką, ciężką

2. Metoda telemetryczna – polega na pomiarze tętna oraz obliczeń WE odpowiadających częstotliwości skurczów serca

3. Metoda tabelaryczno – chronometrażowa :

   1. Uwzględnienie czynności elementarnych

   2. Posegregowaniu ich według jednostek elementarnych zawartych w tabelach

   3. Przeprowadzeniu dokładnego chronometrażu czasu czynności wykonywanych przez pracownika

   4. Wyliczeniu sumarycznej wartości WE przypadającego na zmianę roboczą

   5. Skonfrontowaniu wyników z wartościami przypisanych danemu stopniu obciążeń

Ocena obciążenia statycznego – przeprowadza się metodą szacunkową według skali. Ocena opiera się na znajomości przyjętej postawy ciała, stopnia wymuszonej pozycji i pochylenia ciała, możliwości zmiany pozycji położenia kończyn

Monotypowość ruchów roboczych - występuje gdy mamy do czynienia z powtarzającymi się ruchami obciążającymi te same mięśnie. Wywołuje to miejscowe zmęczenie podczas pracy pozostałe części ciała pozostaje w spoczynku

Ocena monotypowości ruchów metodą szacunkową pod uwagę bierze :

• Stopień ograniczenia ruchowego

• Liczbę powtórzeń

• Wielkość rozwijanych sił przez mięśnie będące w trakcie pracy

Przeciwdziałanie obciążeniom fizycznym :

• WE uzupełnia się poprzez odpowiednie normowanie pracy

• Zapobieganie obciążeniom statycznym – ergonomia koncepcyjna

• Przeciwdziałanie monotonii

Obciążenie psychiczne w aspekcie wymagań stawianych przez pracę przeprowadza się w oparciu o :

• Odbieraniem informacji : (percepcja) spośród wielu bodźców jakie do nas dochodzą należy wyróżnić te które są związane z wykorzystaniem. Stopień obciążenia psychicznego zależy od ilości informacji w określonym czasie uch złożoności i zmienności, czas trwania sygnału i jego rodzaju

• Z podejmowaniem decyzji - wymaga zaangażowania ośrodkowego układu nerwowego co jest związane z obciążeniem psychicznym

• Z wykonywaniem czynności - powoduje także obciążenie psychiczne

Obciążenie psychiczne zależy od parametrów wysiłku psychicznego :

• Złożoności wykonywanej pracy

• Powtarzalności czynności

• Jednoznaczności

• Metody badania obciążenia psychicznego :

• Liczbę wysłanych informacji w jednostce czasu

• Liczbę błędów

• Czas reakcji

• Zdolność do wykonywania zadania dodatkowego

Ocenę monotonii przeprowadza się w oparciu o :

• Niezmienność procesu pracy

• Niezmienność warunków pracy

• Konieczność zachowania stopnia napięcia uwagi

• Stopień skomplikowania wykonywanej operacji

Obciążenie wysiłkiem :

1. Fizycznym : dynamicznym, statycznym, monotypowym

2. Statycznym : percepcja, monotonia, decydowanie, wykonanie